Düşük Ayak

Düşük Ayak Nedir?

Ayak düşmesi olarak da adlandırılan bu durum, ayağı kaldıran kaslarda görülen felç ya da zayıflık sebebi ile ayağın ön kısmının kaldırılamaması durumunda oluşmaktadır. Bu durum altta yatan birkaç durumun belirtisi olabileceği gibi kronik de olabilir.

Zayıflık ya da felç sebebi ile ayak düşüklüğü olan kişilerde yürürken ayak parmakları sürtünür. Ayrıca parmakların sürüklenmemesi için dizin normalden daha fazla bükülmesi ve ayağın daha yükseğe kaldırılması zorunlu hale gelebilir. Bu şekilde yürümek tökezlenme ve düşme riskinin azalmasını sağlar. Düşük ayak sadece bir ayağın etkilenmesine neden olabileceği gibi iki ayağın da etkilenmesine neden olabilmektedir. 

Düşük Ayak Neden Olur?

Düşük ayağın birkaç olası sebebi bulunmaktadır. Tipik olarak sinirlerde ve/ veya kaslarda oluşan sorunlar sebebi ile görülmektedir. En yaygın nedenler ise lomber radikülopati ve peroneal sinir yaralanmalarıdır. Diğer nedenler içerisinde şunlar yer almaktadır.

• Beyin hastalıkları
• Motor nöron hastalıkları
• Periferik nöropatiler
• Kas hastalıkları

Lomber Radikülopati

Radikülopati, sinir köklerinden birinin sıkışması ya da tahriş olması durumunda ortaya çıkmaktadır. Lomber radikülopati ise alt sırtta sıkışmış bir sinire işaret etmektedir. Sırtın bu bölgesinde başlayan sinirler bacak ve ayaklara kadar uzanır. Lomber omurga, alt sırtta L1 ile L5 olarak etiketlenen beş kemikten oluşmaktadır. 

Radikülopati genellikle sinir köklerinin omurgadan çıktığı alanın daralması sebebi ile oluşmaktadır. Bu alanın daralmasına neden olan durumlar içerisinde genellikle şunlar bulunmaktadır.

• Omurga darlığı
• Kemik mahmuzları
• Fıtıklaşmış disk
• Lomber spondiloz

Peroneal Sinir Yaralanmaları

Ortak peroneal sinir, bacağın aşağı doğru uzanan bir periferik sinirdir. Uyluğun arkasından, dizin dış kısmı boyunca alt bacağın önüne kadar uzanan siyatik sinirin bir dalıdır. Alt bacaklara, ayaklara ve ayak parmaklarına hareket ve his sağlar.

Birkaç şey ortak peroneal sinire zarar verebilir ve düşük ayağa neden olabilir. Peroneal sinir yaralanmaları genellikle dizin, bacağın veya bileğin travmatik bir yaralanma sebebiyle gelişir. Bu yaralanmalar şunları içerir.

• Ayak bileği kırığı
• Fibula kırığı
• Diz çıkığı
• Diz kırığı

Kalçada ya da uyglupubn arkasında bulunan siyatik sinirin yaralanması da ayak düşüklüğüne neden olabilmektedir. Peroneal sinir hasarı riski şu durumlarda artmaktadır.

• Sık sık bacak bacak üstüne atarak oturmak
• Bacağın alçıya alınması
• Yatak istirahatinde olmak
• Kilo vermek

Bazen peroneal sinirindeki bir tümör veya kistte düşük ayağa neden olabilmektedir. Romatoid artrit veya lupus gibi iltihaplı durumlar da peroneal sinirin zarar görmesine neden olabilir.

Peroneal sinir periferik bir sinirdir. Bu sebeple de Charcot- Marie- Tooth hastalığı veya edinilmiş periferik nöropari gibi periferik sinirlerin etkilenmesine neden olan durumlarda peroneal sinirin etkilenmesine ve düşük ayağa neden olabilir.

Ayak Düşüklüğünün Diğer Nedenleri

Ayak düşüklüğüne neden olabilecek diğer durumlar içerisinde şunlar yer almaktadır.

• MS
• Felç
• Beyin felci
• Parkinson hastalığı

Düşük ayağa neden olabilecek motor nöron bozuklukları içerisinde şunlar yer almaktadır.

• Çocuk felci
• Spinal musküler atrofi
• Amyotrofik lateral skleroz

Daha az yaygın olarak kas distrofisi veya miyozit gibi kas rahatsızlıkları da düşük ayağa neden olabilmektedir.

Düşük Ayak Belirtileri

Düşük ayak olan kişilerde ayağın ön kısmının kaldırılmasında zorlanma söz konusu olmaktadır. Bu sebeple de yürüme sırasında ayak yere sürtebilir. Bunun dışında görülebilecek belirtiler içerisinde şunlar yer almaktadır.

• Ayağın yerden kalkmasını sağlamak için ayağın daha fazla kaldırılması
• Ayak parmaklarının üst kısmında ve deride uyuşma hissi

Düşük Ayak Tanı Kriterleri

Düşük ayağın tanı alabilmesi için öncelikli olarak fiziksel muayene uygulanmaktadır. Bu muayene şunları gösterebilir.

• Alt bacakta ya da ayaktaki kas kontrolünün kaybı
• Ayak ya da bacaktaki kas atrofisi
• Ayak ve ayak parmakları kaldırmada zorluk

Uzmanlar düşük ayağa neden olan etmenin bulunabilmesi için aşağıdaki testlerden birisini isteyebilir. 

• Bacaklarda, omurgada ya da beyibde sıkışma ve hasar olup olmadığının anlaşılması için röntgen, ultrason ya da MR taraması
• Diyabet ve diyabetle ilişkili nöropatinin incelenmesi için kan şekeri testi gibi kan testleri
• Sinirlerin nasıl çalıştığının incelenmesi için sinir iletim testti
• Bacak kaslarındaki elektriksel aktivitenin ölçülmesi için elektromiyografi

Düşük Ayak Tedavi Yöntemleri

Düşük ayak tedavisi altta yatan etmene göre değişiklik göstermektedir. Nedenin başarılı bir şekilde tedavi edilmesi durumunda düşük ayak iyileşebilir ve sorun ortadan tamamen kalkabilir. Nedeninin tedavi edilmediği durumlarda ise durum kalıcı olabilmektedir. Düşük ayak belirtisinin tedavi edilmesi için ise şu tedavi yöntemlerinden yararlanılmaktadır.

Fizik Tedavi

Egzersizler ile bacak kaslarının güçlendirilmesi mümkündür. Bunun yanında diz ve ayak bileği hareket aralığının korunmasına da yardımcı olmaktadır. Bu egzersizler ayak düşmesi sebebi ile görülen yürüme problemlerinin iyileşmesine yardımcı olmaktadır. Germe egzersizleri özellikle baldır ve topuktaki sertliğin önlenmesi için önemlidir.

Sinir Terapisi

Sinir uyarımının uygulandığı bu terapiler ile ayağı kaldıran sinirin uyarılması sağlanmaktadır. Bazı vakalarda bu tedavi ayak düşüklüğünün iyileşmesini sağlamaktadır. 

Atel ve Splintler

Ayak bileğine ve ayağa takılan bir destek ya da ayakkabıya uyan bir atel ayağın normal pozisyonda tutulmasına yardımcı olmaktadır.

Düşük Ayak Ameliyatı

Nedenine bağlı olarak ve ayak düşüklüğü belirtisi yeni ise sinir cerrahisi durumun tedavi edilmesine yardımcı olabilir. Ayak düşüklüğünün uzun süredir devam ettiği durumlarda ise işlevin iyileştirilmesi için çalışan bir tendon ayağın farklı bir bölümüne transfer edilebilir.

Düşük Ayak Ameliyatının Yöntemleri

Düşük ayak ameliyatlarında sıklıkla kullanılan iki yöntem bulunmaktadır. Bu yöntemlerden ilki tendon transferidir. Tendon transferinde çalışmayan kasların yerine tendonlar çalışan kaslara transfer edilmektedir. Kullanılabilecek birçok farklı tendon transfer türü bulunmaktadır. Hangi yöntemin hasta için uygun olacağı özel şartlara göre değişiklik göstermektedir. 

Düşük ayak cerrahisinde kullanılan bir diğer yöntem ise füzyon cerrahisidir. Bu yöntemde ayak bileği ve ayak kemikleri bölgeyi sabitlemek için birbirine kaynaştırılmaktadır. Bazı durumlarda ayak ve ayak bileği normal pozisyona getirmek için Aşil tendonu uzatılmaktadır. 

Düşük Ayak Ameliyatının Faydaları

Kronik hale gelmiş olan düşük ayak problemlerinin çözülmesini sağlamaktadır. Bu sayede hastaların karşılaşabilecekleri düşme riski ciddi oranda azalmaktadır. 

Düşük Ayak Ameliyatının Komplikasyonları

Düşük ayak ameliyatından sonra görülebilecek komplikasyonlar uygulanan prosedüre göre değişiklik göstermekle birlikte genel olarak görülebilecek sorunlar içerisinde şunlar yer almaktadır.

• Kanama
• Enfeksiyon
• Anesteziye bağlı komplikasyonlar
• Yakın dokularda hasar oluşması
• Revizyon ameliyatı ihtiyacının doğması

Düşük Ayak Olan Bireyler Nelere Dikkat Etmeli?

Düşük ayak olan kişilerin daha konforlu olması için yapması gerekenler içerisinde şunlar yer almaktadır.

• Baston gibi yürüme yardımcıları kullanmak
• Evin zeminindeki dağınıklığın engellenmesi
• Takılıp düşmeye neden olabilecek halı gibi etmenlerin kaldırılması
• Merdiven inip çıkarken korkulukları kullanmak

Düşük Ayak Riskleri

Düşük ayak riskinin artmasına neden olabilecek faktörler içerisinde şunlar yer almaktadır.

• Bacak bacak üzerine atarak oturma alışkanlığı
• Uzun süre diz çökme
• Bacak alçısı kullanılması
• Kontrol edilmeyen diyabet