Ebola

Ebola Nedir?

Ebola, ebolavirüs cinsinden birkaç virüsün neden olduğu bir tür viral hemorajik ateştir. Ebola semptomları grip benzeri olarak başlar. Ancak şiddetli kusma, kanama ve nörolojik sorunlara ilerleyebilir. 

Ebola yarasalardan, primatlardan ve antiloplardan yayılabilmektedir. Virüsün insana geçmesi halinde ise insandan insana yayılarak salgına dönüşebilir. Ebola salgınları özellikle Afrika’da görülmektedir.

Ebola virüsü hastalığı ise özellikle Zaire ebolavirüsünün neden olduğu hastalıklardan birisidir ve ebola olarak adlandırılır. Görülen ebola salgınlarının ve ölümlerin en yaygın görülen nedenidir. Araştırmalacılar sadece ebola aşısını ve tedavisini ebola virüsü hastalığına karşı test etmişlerdir. Bu sebeple de diğer türleri için aşı ya da tedavi bulunmamaktadır.

Ebola Türleri

Ebolaya neden olan virüsler ilk olarak tespit edilen yerin adını almaktadır. Ebola türleri içerisinde şunlar yer almaktadır.

• Zaire virüsü (EVD)
• Sudan ebolavirüsü (SVD)
• Tai ormanı ebolavirüsü (TAFV)
• Bundibugyo ebolavirüsü (BDBV)

Ebola Nedenleri

İnsanlarda ebolaya 4 tür virüs neden olmaktadır. Batı, Orta ve Doğu Afrika ülkelerinde yarasalardan, primatlardan ve antiloplardan başlar ve insanlara yayılır. Her bir tür benzer belirtilere neden olmakla birlikte yayılım tarzı da benzerlik gösterir.

Ebola Belirtileri

Ebola belirtileri içerisinde şunlar yer almaktadır.

• Şiddetli baş ağrısı
• Kas ağrısı
• Boğaz ağrısı
• Cildin altında döküntü veya kan lekeleri
• Yorgunluk ve halsizlik
• İştah kaybı
• Kusma
• İshal
• Kanama
• Morarma
• Kırmızı veya kanlı gözler

Belirtiler ilk günlerde grip ile benzer belirtiler göstermektedir. Ancak birkaç gün sonra şiddetli belirtiler görülmeye başlanır. 

Ebola Tanı Kriterleri

Ebolanın teşhis aşamasında kan testlerinden yararlanılmaktadır. Belirtileri sarı humma, sıtma ve tifo gibi diğer hastalıklara benzediği için teşhis edilmesi zor olabilir. Testler ebolaya maruz kalınma ihtimalinin bulunup bulunmadığına göre değişiklik göstermektedir. Bu sebeple de ebola bulaşının olup olmadığının doktora bildirilmesi gerekmektedir.

Ebola Tedavi Yöntemleri

Ebola virüsü hastalığı için iki monoklonal antikor tedavisi bulunmaktadır. Monoklonal antikorlar vücudun doğal antikorları gibi çalışır ve vücudun kendi savunmasını oluştururken enfeksiyonla savaşmaya yardımcı olur. Bu tedavi seçenekleri sadece Zaire ebolavirüs enfeksiyonu açısından test edilmiştir.

Bunun yanında belirtilerin yönetilmesi ve komplikasyonların önlenmesine yönelik tedaviler de uygulanmaktadır. Bu sayede hastaların durumlarının stabil tutulması amaçlanmaktadır. Bu amaçla uygulanan tedaviler içerisinde ise şunlar yer almaktadır.

• İntravenöz sıvılar
• Belirli semptomlara yönelik tedaviler. Örneğin ağrının yönetilmesi için ağrı kesici yöntemlerin uygulanması ya da kan basıncının dengelenmesi gibi

Ebolanın Bulaş Yolları

Ebola virüsü enfekte insanların ve hayvanların vücut sıvıları ile temas yoluyla yayılır. Vücut sıvıları içerisinde şunlar yer almaktadır.

• İdrar 
• Dışkı
• Tükürük
• İnsan sütü
• Vajinal sıvılar

Virüsle kirlenmiş yüzeyler, nesneler veya tıbbi cihazlardan da alınabilir. Bunun yanında enfekte hayvanların etlerinin yenmesi de bulaşın gerçekleşmesine neden olmaktadır.

Ebolanın iyileşmesinden sonra dahi ebola virüsü vücutta kalmaya ve yayılmaya devam edebilir. Özellikle gözler, merkezi sinir sistemi ve meni de kalmaktadır. 

Ebola Nasıl Önlenir?

Ebola açısından yüksek risk altında olan kişiler ebola için aşı yaptırabilirler. Bunun yanında hasta bakımında görevli olan kişilerin de bazı önlemleri alması gerekmektedir. Bu önlemler içerisinde şunlar yer almaktadır.

• Ebola hastalarına bakarken eldiven ve maske gibi koruyucu ekipmanların kullanılması ve vücut sıvılarına dokunmaktan kaçınılması
  
  
• Prezervatif kullanılması ya da ebolanın negatif olduğu kanıtlanana kadar cinsel ilişkiye girmemek
  
  
• Enfekte vücut sıvılarına dokunmuş olabilecek kişiler ile temastan kaçınmak
  
  
• Ebola virüsü taşıyabilecek hayvanların ölülerine ya da vücut sıvılarına dokunmamak
  
  
• Vahşi hayvan eti yememek
  
  
• Yakın zamanda ebola salgını olan bir yerden dönüldü ise 21 gün boyunca belirtiler açısından kişinin izlenmesi gerekmektedir.
  
  
• Ebola olma ihtimalinin bulunması halinde izole olmak