Ganglion (El Bileği) Kisti

Ganglion (El Bileği) Kisti Nedir?

Genellikle el bileklerinin ve ellerin tendonlarını ya da eklemleri boyunca görülen yumrulara Ganglion kisti adı verilmektedir. Bunun yanında ayak bileklerinde ve ayaklarda da görülme ihtimali bulunmaktadır. Sözü edilen kistler oval ya da yuvarlak bir şekle sahiptir. Bu dokular kanserli olmamakla birlikte jöle benzeri bir sıvı ile doludurlar. 

Küçük boyutta olanları yaklaşık olarak bezelye büyüklüğünde olurken boyutları hastalar arasında değişiklik göstermektedir. Ganglion kistlerinin yakındaki sinirlere baskı yapması halinde ise ağrı görülebilir. Bazı durumlarda ise hareketin etkilenmesi söz konusu olmaktadır. 

Kistin sorunlara neden olması halinde doktor iğne ile boşaltılmasını önerebilir. Bunun yanında kistin cerrahi olarak çıkarılması da mümkün olmaktadır. Ancak kistlerin herhangi bir soruna neden olmaması halinde tedavi önerilmez. Genellikle kistler büyür ve küçülür. Bazıları da kendiliğinden geçer.

Ganglion (El Bileği) Kisti Neden Olur?

Ganglion kistinin nedeni bilinmemektedir. Bir eklem ya da tendonun astarında büyür ve sap üzerinde küçük bir su balonuna benzer. Kistlerin içerisinde kalın bir sıvı bulunur. Bu sıvının tendonların ya da eklemlerin etrafında da görülmesi muhtemeldir. 

Ganglion (El Bileği) Kisti Risk Faktörleri

Ganglion kistinin görülmesine neden olabilecek risk faktörleri içerisinde aşağıdaki etmenler yer almaktadır.

• Özellikle 20 ila 40 yaş arasındaki kadınlarda sıklıkla görülse de her yaş grubundan ve cinsiyetten kişide oluşabilirler. 
• Parmakların tırnaklara en yakın olan eklemlerinde artrit sebebi ile aşınma ya da yıpranma olması riski artırmaktadır. 
• Yaralanan eklem veya tendonların ganglion kisti geliştirme olasılığı daha yüksek olmaktadır.

Ganglion (El Bileği) Kisti Belirtileri

Ganglion kistlerinin ortak özellikleri içerisinde şunlar yer almaktadır.

Konum

Ganglion kistleri genellikle bileklerin veya ellerin tendonları veya eklemleri boyunca gelişmektedir. Bir sonraki en yaygın konum ayak bilekleri ve ayaklarıdır. Bu kistler eklemlerin yakınında büyür.

Şekil ve Boyut

Ganglion kistlerinin şekli yuvarlak veya ovaldir. Bazı kistler dışarıdan hissedilmeyecek kadar küçük bir boyuta sahip olurken bazı kistler ise daha büyük boyuttadır. Bu sebeple de boyutları değişiklik gösterir. Kistlerin büyümesi üzerinde etkili olan eklem hareketleridir. 

Ağrı

Hastalar genellikle herhangi bir ağrı hissetmez. Bunun yanında kistin sinirlere ya da diğer dokulara baskı yapma ihtimali bulunmaktadır. Bu sebeple de hastalar uyuşukluk, karıncalanma ya da kas güçsüzlüğü hissedebilirler. 

Ganglion (El Bileği) Kisti Tanı Kriterleri

Fiziksel muayene sırasında doktor kistin ağrıya neden olup olmadığını anlamak için kist üzerine baskı uygulamaktadır. Kiste ışık tutmak ise kistin katı mı yoksa sıvıyla mı dolu olduğunun anlaşılmasını sağlamaktadır.

Tanı aşamasında röntgen ve MR gibi görüntüleme testleri yapılmaktadır. Bu testler aynı zamanda hastalarda artrit ya da tümör gibi farklı hastalıkların da teşhis edilmesini sağlar. Bunun yanında kistten iğne ile sıvı alınması da ganglion kistinden sıvı alınabilir. Ganglion kisti olması halinde sıvı koyu ve berrak olacaktır.

Ganglion (El Bileği) Kisti Tedavi Yöntemleri

Ganglion kistleri genellikle herhangi bir rahatsızlığa neden olmadığı için hastalar tedaviye ihtiyaç duymaz. Doktor kisti herhangi bir değişiklik açısından izlenmesini önerebilir. Kistin ağrıya neden olması halinde ya da eklem hareketleri etkilemesi durumunda çeşitli tedavi seçenekleri önerebilir.

Eklem Hareketlerinin Engellenmesi

Eklemlerdeki hareketlilik ganglion kistinin büyümesine neden olabilmektedir. Bu sebeple de eklemi bir süre hareketsiz tutmak için bir destek veya atel kullanımı gerekli olabilmektedir. Kist küçüldükçe, sinirler üzerindeki baskıyı hafifletebilir ve ağrı hafifleyebilir. Ancak destek ya da atelin uzun süre kullanılması yakındaki kasların zayıflamasına neden olabilir.

Kistin Boşaltılması

Kistin boşaltılması için iğne ile kistin içerisindeki sıvı boşaltılır. Ancak kistin geri gelmesi mümkün olmaktadır.

Ganglion (El Bileği) Kisti Ameliyatı

Diğer yaklaşımlarının işe yaramaması durumunda ameliyat bir seçenek olmaktadır. Ameliyat kisti ve onu ekleme bağlayan sapı çıkarmayı içeren bir prosedürdür. Nadir durumlarda ameliyat yakınlardaki sinire, kan damarlarına veya tendonlara zarar verebilir. Kistin ameliyattan sonra geri gelmesi de mümkün olmaktadır. 

Ganglion kisti ameliyatının yöntemleri

Ganglionektomi olarak adlandırılan bu ameliyatlarda kisti, sapı ve etrafındaki alanı çıkarmak için artroskopik cerrahi kullanılmaktadır. Minimal invaziv ile bölgeye ulaşılamaması durumunda ise büyük bir kesi uygulanması söz konusu olmaktadır. Her iki yöntem de ayakta tedavi prosedürü olmaktadır. 

Ganglion kisti ameliyatının faydaları

Ganglion kisti ameliyatları hastalarda görülen ağrının ve hareket kısıtlığının giderilmesini sağlamaktadır. 

Ganglion kisti ameliyatının komplikasyonları

Ganglion kisti ameliyatlarında son derece nadir olarak komplikasyon görülmektedir. Ameliyat sebebi ile kist çevresinde bulunan sinir, kas ve tendonların zarar görmesi söz konusu olabilmektedir. 

Ganglion (El Bileği) Kisti Patlarsa Ne Olur?

Kistin hasta tarafından patlatılmaya çalışması ya da kendi kendine patlaması durumunda ciddi sağlık sorunlarının yaşanması mümkün olmaktadır. Bu sorunların içerisinde sinirlerin hasar görmesi ve enfeksiyon yer almaktadır. 

Ganglion (El Bileği) Kisti İyileşme Süreci

Ganglion kisti ameliyatlarından sonra iyileşme süreci 2- 6 hafta sürmektedir. Bu süre içerisinde ameliyat bölgesinin zarar görmemesi için atel uygulaması yapılabilir. Ameliyattan sonra kistlerin geri gelme ihtimali %15’ten daha az olmaktadır. 

Ganglion Kisti Türleri

Ganglion kisti görüldüğü yere göre çeşitlere ayrılmaktadır.

Bilekte Ganglion Kisti

Bileğin arkasındaki bu kistler genellikle tedavi olmaksızın kaybolur. Bileğin ön tarafındaki ganglion kistleri genellikle genç insanlarda veya artritli yaşlı insanlarda görülmektedir.

Parmakta Ganglion Kisti

Bu kistler genellikle parmak ucunda, katikülün hemen altında bulunur ve bunlara mukus kisti adı verilmektedir. Bu kist türü genellikle orta yaşlı veya daha yaşlı kişilerde daha yaygın görülmektedir.

Başparmakta Ganglion Kisti

Parmakta görülen ganglion kistlerinden daha nadir görülmektedir. Baş parmağın hareket ettirilmesi durumunda kilitlenme veya takılma ve eklemde ağrı ve sertliğe neden olabilmektedir.

Dirsekte Ganglion Kisti

Dirseklerdeki ganglion kistleri son derece nadir görülür. Eklem hareketlerinin kısıtlanmasına ve ağrıya neden olabilir. 

Ayakta Ganglion Kisti

Ganglion kistleri ayağın üzerinde veya bilekte büyüyebilir. Bunlar genellikle kemik mahmuzlarından, artrit nedeniyle eklemlerde veya tendonlarda oluşan hasardan kaynaklanmaktadır.

Volar Ganglion Kisti

Avuç içinde ya da parmak tabanında bezelye büyüklüğünde olan şişliklerdir. Bu kistler nesnelerin kavranması durumunda ağrıya neden olabilmektedir. Volar ganglion kistleri genellikle aniden ortaya çıkar ve boyutları değişmez. Vakaların yaklaşık olarak yarısında tedavi olmaksızın kaybolur.