Göz Sağlığı ve Hastalıkları

Göz sağlığı ve hastalıkları aynı zamanda oftalmoloji olarak da adlandırılmaktadır. Göz sağlığı ve hastalıkları uzmanına ise oftalmolog adı verilmektedir. Göz sağlığı ve hastalıkları uzmanları 6 yıllık temel tıp eğitimlerinden sonra bu alanda araştırma, ileri düzeyde eğitim ve deneyim süreçlerinden sonra unvanlarına hak kazanırlar. Aldıkları bu eğitim ile göz sağlığı ile ilgili her konuda detayı bilgi edinirler. Edindikleri bu bilgiler ile sadece klinik işlemleri değil aynı zamanda cerrahi işlemleri de uygulama yetkisine sahip olurlar. Bunun yanında oftalmologlar bazı alanlar üzerinde uzmanlaşabilirler. Bu alanlar içerisinde ise şunlar yer almaktadır:

• Oküloplastik cerrahi
• Glokom
• Pediatrik oftalmoloji
• Kornea
• Retina

Gözlerde ve göz çevresinde ortaya çıkan tüm sağlık sorunlarının kısa süre içerisinde tedavi edilmesi gerekmektedir. Tedavi edilmemesi durumunda ise daha ciddi problemler ortaya çıkabilmektedir. Bu durumda sağlık problemlerinin göz sağlığı ve hastalıkları uzmanı tarafından değerlendirilmesi gerekmektedir. Göz ile ilgili olarak en sık görülen problemlerin içerisinde ise şunlar yer almaktadır ve bu problemlerin herhangi birinin görülmesi durumunda uzmana başvurulması gerekmektedir:

• Kızarıklık
• Net görememe
• Göze yabancı bir cismin kaçması
• Çift görme
• Anormal cisimlerin görülmesi
• Gözlerde meydana gelen ani değişiklikler
• Işık çakmaları
• Gözlerde yanma ve batma şikayetleri

Göz sağlığı ve hastalıkları bölümünde kullanılan tanı yöntemleri

Özel bir organ olan gözdeki sağlık problemlerinin belirlenebilmesi için kendine özgü tanı yöntemleri kullanılmaktadır. Bu tanı yöntemlerinin yanında diğer tıbbi branşlar tarafından kullanılan testlerden de yararlanılabilmektedir. Göz ile ilgili herhangi bir problemde en kısa süre içerisinde uzmana başvurulması gerekmektedir. Bu sayede uygun tedavi kısa süre içerisinde uygulanarak daha ciddi problemlerin önüne geçmek mümkün olmaktadır. 

Göz sağlığı ve hastalıkları ile ilgili herhangi bir problem olduğunda tanı aşamasında öncelikle hastalara bazı sorular yönetilmektedir. Daha sonrasında göz hastalıkları ile ilgili tanının konması için çeşitli tıbbi cihazlardan yardım alınır. Muayene sırasında ise öncelikli olarak gözün genel görünümü incelenir. Daha sonrasında ise görme fonksiyonun test edilmesi için birtakım testler uygulanır. Bunların yanında kişinin sahip olduğu problemlere uygun olarak bazı testler uygulanır. Göz sağlığı ve hastalıklarında uygulanan tanı yöntemleri içerisinde ise şunlar yer almaktadır:

Tonometri

Göz içerisindeki basıncın ölçülmesi için kullanılan bir yöntem olan tonometri göz tansiyonu hastalığının tanı almasında kullanılmaktadır. Glokom olarak da adlandırılan göz tansiyonu ciddi bir sağlık sorunu olmakla birlikte görme sinirlerinin zarar görmesine neden olmaktadır. Görme sinirlerinin hasar alması ise görme kaybına neden olabilmektedir. Bu sebeple de göz tansiyonuna ait belirtilerin görülmesi halinde en kısa süre içerisinde uzmana başvurulması gerekmektedir.

Korneal topografi

Gözün dış kısmında yer alan korneanın incelenmesini sağlayan bir test yöntemi olmaktadır. Göz operasyonlarından önce uygulanmasının yanı sıra astigmat ve keratokonus gibi hastalıkların tanı alması için de kullanılmaktadır. 

Anjiografi

Gözün arka kısmında yer alan retina tabakasındaki dolaşımın incelenmesinde kullanılan bir test yöntemi olmaktadır. Dekolman, diyabetik retinopati ve makula dejenerasyonu gibi hastalıkların teşhis edilmesi için kullanılan bir yöntem olmaktadır. 

Pupil muayenesi

Göz bebeğinin tıbbi adı olan pupil kısmının muayene edilmesi için kullanılan bir yöntem olmaktadır. Bazı vakalarda göz bebeğinin genişlemesi için göz damlaları kullanılmaktadır. Bu damlalar sayesinde pupil muayenesi için gerekli olan çap elde edilebilir. Bu muayenenin yapılması sayesinde retina sağlığı hakkında bilgi edinilir.

Refraksiyon testi

Kişilere uzakta duran bir tablodan harf, rakam ya da şekillerin okunmasının istendiği bir test türü olmaktadır. Bu test sırasında foropter adı verilen bir cihaz kullanılmaktadır. Bu cihaz sayesinde kişiler için en doğru olan gözlük numarasının belirlenmesi mümkün olur ve kişideki görme bozukluğu derecelendirilebilir. Astigmat, miyop ve hipermetrop gibi hastalıkların değerlendirilmesinde son derece etkili olmaktadır.

Biyomikroskop muayenesi

Biyomikroskop muayenesinde hasta ve hekim karşılıklı olarak biyomikroskop cihazının etrafına oturur. Bu cihaz ile gözün ön kısmında yer alan konjuktiva, sklera ve kornea iris dokuları incelenebilir. Cihazda yer alan özel bir lens ve ışık ile pupil içerisindeki dokuların incelenmesi sağlanır. Bu inceleme sayesinde ise retinada herhangi bir doku hasarının olup olmadığı incelenebilir. 

Göz kuruluğu testi

Gözlerde görülen yanma, batma, yabancı cisim kaçması gibi belirtilerde uygulanan bir testtir. Göz sağlığının olumsuz bir şekilde etkilenmesine neden olan göz kuruluğu probleminin tedavisinde suni göz yaşı kullanımı gerekmektedir. Göz kuruluğu testinin uygulanmasından sonra tedavi planı uygulanabilir.

Renk görme testleri

Renklerin görülmesini sağlayan ve retinada yer alan koniler doğumsal sebeplere bağlı olarak renklerin ayırt edilmesinde yetersiz kalabilmektedir. Bu duruma da renk körlüğü adı verilir. Renk körlüğünün teşhis edilebilmesi için ise renk görme testlerinden yardım alınmaktadır.

Bilgisayarlı görme alanı testi

Özellikle göz tansiyonu hastalığının teşhis ve tedavisinde son derece önemli bir yere sahip olmaktadır. Bu test ile gözün odaklandığı noktanın yanı sıra kenarlardaki görme alanının ölçülmesini ve olası bozukluklarının tespit edilmesinde kullanılmaktadır. 

Pakimetri

Kornea kalınlığının ölçülmesi olarak da adlandırılan pakimetri özellikle göz tansiyonu ölçümlerinin anormal çıkması durumunda uygulanan bir test olmaktadır. Eğer kornea normalden daha kalın olursa yalancı göz tansiyonu yüksekliğine neden olabilmektedir. Bunun yanında korneanın normalden daha ince olması durumunda ise göz basıncının düşmesine neden olur. Bu sebeple de göz tansiyonu tanısı konulmadan önce kornea kalınlığının da incelenmesi gerekmektedir. 

Optik biyometrik ölçümleri

Katarakt operasyonlarından önce uygulanan optik biyometrik ölçüm testi ile yerleştirilecek doğru merceğin belirlenmesi mümkün olmaktadır. Optik biyometrik cihazlar hassas ölçümler yapabilir. Bu sebeple de kişiler ameliyattan sonra gözlük kullanımı bırakmaktadır.

Göz ultrasonografisi ölçümleri

Göz hastalıklarına ilişkin olarak birçok vakada kullanılan göz ultrasonografisi özellikle travmalar söz konusu olduğunda tercih edilmektedir. Kullanılan ultrasonografik dalgalar ile gözün dışarıdan görülmeyen kısımlarının görülmesi mümkün olmaktadır. Bunun yanında kornea kalınlığı, göz küresinin boyutları ve vitreus sıvısının kapladığı alanlar gibi diğer alanlar da değerlendirilmektedir. 

Göz sağlığı ve hastalıkları bölümünün ilgilendiği hastalıklar

Göz sağlığı ve hastalıkları bölümü genel olarak göz ile ilgili tüm problemlerin tanı almasını ve tedavi edilmesini sağlamaktadır. Bu sebeple de görme ya da göz ile ilgili belirtilerin görülmesi halinde göz sağlığı ve hastalıkları uzmanına başvurulması gerekmektedir. Aksi halde daha ciddi sağlık problemleri söz konusu olabilmektedir. Göz doktorunun uzmanlaştığı hastalıklar içerisinde şunlar yer almaktadır:

Glokom

Temel olarak göz içi basıncının normalden daha fazla olması durumunda verilen isim olan glokom halk arasında göz tansiyonu olarak adlandırılmaktadır. Glokomun en önemli komplikasyonu zaman içerisinde görme sinirleri üzerinde baskı oluşturarak görmenin bozulmasına neden olmasıdır. Özellikle 60 yaşın üzerindeki görme kayıplarının en sık görülen sebebi olmaktadır. Bu komplikasyonun önlenmesi için mutlaka tedavi edilmesi gerekmektedir.

Retina hastalıkları

Özel hücrelerin yer aldığı retina tabakası göze gelen ışığın sinirsel uyarıma dönüştürülmesinde görevli olmaktadır. Dekolman ya da diyabet gibi çeşitli hastalıklar sebebiyle retinanın zarar görmesi mümkün olmaktadır. Bu hasar sonucunda ise görme bozuklukları gelişmektedir. 

Miyopi

Halk arasında uzağı görememe olarak adlandırılan miyopi refraksiyon kusurlarından birisidir. Sebebi ise göz içerisine gelen ışığın retina tabakasına ulaşmadan önce daha erken bir noktada odaklanmasından dolayı oluşmaktadır.

Hipermetropi

Miyopinin tam tersi olarak tanımlanabilecek hipermetropide ise kişiler yakındaki cisimleri görmede problem yaşarlar. Bunun sebebi ise göze gelen ışınların retinadan daha ileri bir noktada odaklanmasıdır.

Strabismus

Şaşılık olarak da adlandırılan strabismusun oluşmasının nedeni göz kaslarındaki koordinasyon bozukluğu olmaktadır. Şaşılığın erken dönemde tedavi edilmesi durumunda ise sonuçların başarılı olma ihtimali son derece yüksek olmaktadır.

Katarakt

Çift ya da bulanık görme gibi belirtilere neden olan katarakt farklı görme kusurlarına da neden olmaktadır. Kataraktın neden olmasının nedeni ise gözün lens kısmının ışığın geçmesini engelleyecek çeşitli anomaliliklere sahip olmasıdır.

Ambliyopi

Göz tembelliği olarak da adlandırılan ambiyopi genellikle 7 yaşın altındaki çocuklarda görülen bir sağlık problemi olmaktadır. Göz tembelliği olan kişilerde gözlerden birisinde işlevsel bir bozukluk söz konusu olmaktadır. Bu sebeple de diğer göz daha fazla tercih edilir. Göz tembelliğinin tedavi edilmemesi durumunda ise görme bozukluklarının yaşanmasına neden olmaktadır.

Astigmatizm

Refraksiyon sorunlarından bir diğeri olan astigmatizm de gözün lens kısmı ile kornea kısmının yüzey asimetrisi söz konusu olmaktadır.

Presbiyopi

Gözün etraftaki nesnelere odaklanmada zorluk yaşaması durumunda verilen isim olan presbiyopi genellikle ilerleyen yaşlardaki kişileri etkileyen bir göz hastalığı olmaktadır.

Göz sağlığı ve hastalıkları bölümünde uygulanana tedaviler

Göz sağlığı ve hastalıkları bölümü sorunu teşhis ettikten sonra gerekli tedavi yöntemlerini uygulamakla da yetkilidir. Göz hastalıkların hem cerrahi hem de cerrahi olmayan yöntemler birlikte kullanılmaktadır. En doğru tedavi planı göz doktoru uzmanı ve hasta ile birlikte planlanabilmektedir. Göz sağlığı ve hastalıkları uzmanı uygun gördüğü tedaviyi ayrıntılı bir şekilde hastalarına açıklayacaktır. 

İlaç tedavisi

Göz hastalıklarında kullanılan ilaçlar içerisinde göz damlaları ve parenteral formdaki ilaçlar yer almaktadır. Özellikle göz tansiyonu ve göz alerjisi gibi hastalıkların tedavisinde sıklıkla kullanılmaktadır. 

Intravitreal anti- vegf uygulaması

Önemli büyüme faktörlerinden birisi olan vasküler endotelyal growth faktör (VEGF) göz hastalıklarının gelişiminde önemli bir tolü bulunmaktadır. Bu sebeple de anti- vegf ajanlarının kullanılması göz hastalıklarının ilerlemesini durdurması veya tedavi etmesi açısından uygulanan bir tedavi yöntemi olmaktadır. bu tedavinin uygulanmasında gözün iç kısmında yer alan ve jel kıvamında olan viterusun içerisinde anti- vegf ajanlarının enjekte edilmesi şeklinde olmaktadır. 

Lens ya da gözlük kullanımı

Özellikle görme kusurlarının giderilmesinde kullanılan lens ya da gözlükler hastalara özel olarak belirlenmektedir. Astigmat, hipermiyopi ya da miyopi gibi görme kusurları olan kişilere muayene sırasında uygun genişlikteki ve ölçüdeki lensler önerilmektedir. Hastaların kendisini en rahat hissettiği ve en iyi görmenin sağlandığı lense karar verilir.

Argon lazer fotokoagülasyon uygulamaları

Özellikle diyabet hastalığına bağlı olarak gelişen göz içi kanamalar ve diyabetik retinopati gibi durumlarda uygulanan bir tedavi yöntemi olmaktadır. Bu uygulama ile gözlerdeki görüş korunurken gözdeki sızıntıların ortadan kalkmasını sağlamaktadır. Bunun için de yüksek enerjili bir ışın olan argon lazeri kullanılmaktadır. Bu lazer ile kan damarlarının bulunduğu retina bölgesinde küçük yanıklar oluşturulur.

Katarakt ameliyatı

Katarakta neden olan ve ışığın geçirilmesini engelleyen anomalilikler gösteren lensin çıkarılması esasına dayanmaktadır. Daha sonrasında ise hastaların daha net görmesini sağlayan yeni bir yapay lens yerleştirilir.

Optical coherence tomography uygulamaları

İçerisinde sarı nokta, diyabetik rinopati, glokom, optik sinir, retina ve koroid gibi göz yapılarına ilişkin olan göz hastalıklarında bu yapıların incelenmesi gerekmektedir. Bunun için de OCT teknolojisinden yararlanılmaktadır. Bu cihazın düşük enerjili lazer ışınları ile retinanın zarar görmeden görüntülenmesi sağlanmaktadır.

Refraktif cerrahi

Astigmat, miyopi ve hipermetropi gibi hastalıkların lens ya da gözlük kullanımını ortadan kaldıran bir operasyon olan refraktif cerrahi ile hastaların görme kaliteleri artarak net bir görüşlerinin olması sağlanmaktadır.

Nerve fiber analayzer (NFA) uygulamaları

Özellikle glokom hastalığının tedavi sürecinde kullanılan NFA aynı zamanda sinir lifi analizi olarak da adlandırılmaktadır. Bu test ile gözde yer alan optik sinirlerin kalınlıklarının ölçülmesi mümkün olmaktadır. Daha sonrasında OCT testleri ile birlikte değerlendirilmeye alınırlar.

Glokom operasyonu

Körlüğe kadar varabilecek ciddi problemlere neden olabilecek glokomun tedavisinde kullanılan bir diğer yöntem glokom operasyonu olmaktadır. Diğer tedavi yöntemlerine karşı aşırı direnç gösteren göz tansiyonunun en başarılı tedavi seçeneği olmaktadır. Bu operasyonda göz içerisindeki basıncın artmasına neden olan sıvının normal seviyeye indirilmesi sağlanır. Bunun için de göz içerisinde küçük kanallar açılır. 

Lasik tedavisi

Korneanın şekillendirilmesi için lazer teknolojisinin kullanıldığı tedavi yöntemi olmaktadır. Özellikle odaklanma kusurlarından tercih edilen bir yöntem olan lasik yöntemi ile 6 dereceye kadar olan miyop ve hipermetrop ile astigmat hastalarının tedavi edilmesi mümkün olmaktadır. 

Retina dekolmanı ameliyatı

Retina dekolmanı normal şartlar altında göz duvarına yapışık olarak durması gereken retinanın yerinden ayrılmasıdır. Retina dekolmanı görüş anormalliklerine neden olmaktadır. Bu sağlık probleminin düzeltilmesi içi ise temel olarak göz küresinin içerisinde özel bir sıvı enjekte edilerek retinanın yeniden yerine yapışması sağlanır. Farklı çeşitleri bulunan retina dekolmanı ameliyatı ile hastalarda görülen görüş anormalliklerinin düzelmesi sağlanır. 

Vitreoretinal cerrahi

Vitreoretinal cerrahi birçok farklı göz sorunu için kullanılan bir yöntem olmaktadır. Çünkü gözün arka kısmnda yer alan vitreusun alınması ve retina kısmındaki kusurların tedavi edilmesini sağlar. Bu yöntemler içerisinde en sık kullanılanı ise vitrektomi olmaktadır.

Stabismus ameliyatı

Göz kaslarının koordineli bir şekilde çalışmaması sebebiyle ortaya çıkan şaşılığın tedavisinde kullanılan bir yöntem olmaktadır. Çeşitli cerrahi yöntemler ile göz kaslarındaki problemler giderilir.

Oküloplastik cerrahi

Göz çevrsinin şeklinin değiştirildiği bir cerrahi yöntemdir. Bu yöntem ile gözlerdeki simetrik bozukluklarının yanı sıra sarkıklık, kırışıklık ve göz altı torbaları gibi problemlerin de çözülmesi mümkün olmaktadır. 

Dakriyosistorinostomi

Göz yaşı kanallarının tıkanmasının tedavisinde kullanılan bir yöntem olmaktadır. Bu sayede göz yaşı akışı geri kazandırılarak gözün nemlenmesi sağlanır.

Blefaroplasti

Göze uygulanan estetik operasyonlardan birisi olan bu yöntem ile göz kapağı düşüklüğü, yağ dokusu ya da fazla deri alınır. Bu sayede kişinin görme alanı düzelirken aynı zamanda simetrik gözlere de sahip olur.

Göz sağlığı ve hastalıkları bölümünde kullanılana sağlık teknolojileri

Göz sağlığı ve hastalıkları bölümünde sağlık problemlerinin tanı alabilmesi ve tedavi edilebilmesi için diğer tıp alanlarından daha farklı sağlık teknolojileri kullanılmaktadır. Göz sağlığı ve hastalıkları bölümünde kullanılan bu cihazlar ne kadar gelişmiş olursa göz ile ilgili problemlerin daha kolay ve doğru bir şekilde tanı alması mümkün olmaktadır. Bunun yanında çeşitli göz hastalıklarının tedavisinde de birçok farklı göz sağlığı ve hastalıkları bölümünde yer alan teknolojik sağlık ekipmanları kullanılmaktadır. Göz sağlığı ve hastalıkları bölümünde sıklıkla kullanılan teknolojik cihazlar içerisinde ise şunlar yer almaktadır:

• Göz kuruluğu tedavisi (IPL)
• Vitreoretinal cerrahi
• YAG lazer
• NFS sinir lifi analizi
• Argon lazer
• Bilgisayarlı görme alanı
• Göz içi akıllı lens uygulaması
• Pakimetri
• Katarakta tedavisinde kullanılan fako teknolojisi
• Optik biyometri
• Göz ultrasonu
• Cornea topografisi
• Fundus floresans anjiyografi
• Pediyatrik otofraktometre
• Optik koherens tomografi