30 Saniyelik Özet
- El bileğinde hilal şeklinde bir kemik olan lunat kemiğinin bozulmasına Kienböck hastalığı adı verilmektedir. Kemikteki bozulma yıllar içerisinde gerçekleşebileceği gibi birkaç ay içerisinde de gerçekleşebilir.
- Kienböck hastalığının tanısı genellikle fiziki muayene ile konmaktadır. Muayene sırasında ağrının yeri ve şikayetler hakkında olabildiğince spesifik bilgilerin verilmesi son derece önemlidir.
- Kienböck hastalığının tedavisinde genellikle cerrahi yöntemler tercih edilmektedir. Uygulanacak ameliyat prosedürü ise hastalığın evresine bağlı olarak değişiklik göstermektedir.
- Kienböck hastalığının evresi MR ve BT taramaları ile anlaşılabilmektedir. Bu görüntüleme sistemleri sayesinde kan akışı ve kırıklar anlaşılabilir.
Kienböck Hastalığı Nedir?
El bileğinde hilal şeklinde bir kemik olan lunat kemiğinin bozulmasına Kienböck hastalığı adı verilmektedir. Kemikteki bozulma yıllar içerisinde gerçekleşebileceği gibi birkaç ay içerisinde de gerçekleşebilir. Bozulma zamanla kötüleşir ve belirtler şiddetlenir. Bazı vakalarda ise bilekte artrite neden olabilir.
Kienböck hastalığı görülen herkeste belirtiler görülmez. Bu sebeple de hastalık bazı durumlarda farklı bir sağlık sorunu sebebi ile bileğin muayene edilmesi sırasında keşfedilmektedir.
Kienböck Hastalığı Nedenleri
Kienböck hastalığının temel sebebi tam olarak bilinmemekle birlikte, kemiğin bozulmasına katkıda bulunan birkaç faktör olduğu düşünülmektedir. Bu riskler içerisinde şunlar yer almaktadır.
- Lunat kemiğine daha az kan akışının olması, uzmanlar arasında en sık kabul gören neden olmaktadır. Kemiğin yeterince beslenememesi kemiğin ölümüne neden olabilmektedir.
- Lunat kemiğinde herhangi bir travma sonucunda hasar oluşması
- Ön koldaki ulna ve Radius kemiklerinin aynı uzunlukta olmaması durumunda bilekte sorunlar oluşabilir.
- Lunat kemiğinin şekli doğuştan bozuk olabilir.
Kienböck Hastalığı Belirtileri
Kienböck hastalığı olan kişilerde belirtilerin görülmesi halinde görülebilecek semptomlar içerisinde şunlar yer almaktadır.
- Bileğin burkulduğu zamanlarda hissedilen ağrıya benzer ağrının hissedilmesi
- Bileğin şişmesi
- Bilekte sertlik
- Bilekte zayıflık
- Bileğin hareket ettirilmesi halinde gıcırdama ya da çatırtı sesinin duyulması
- Bileğin hareket aralığının azalması
- Bilekteki gücün azalması
Kienböck Hastalığı Tanı Kriterleri
Kienböck hastalığının tanısı genellikle fiziki muayene ile konmaktadır. Muayene sırasında ağrının yeri ve şikayetler hakkında olabildiğince spesifik bilgilerin verilmesi son derece önemlidir. Bunun yanında tanının doğrulanması için aşağıdaki testler de istenebilir.
- Röntgen
- MR
- BT
- Kemik taraması
Kienböck Hastalığı Tedavi Yöntemleri
Kienböck hastalığının bir tedavisi olmamakla birlikte aşağıdaki durumlara yardımcı olunabilmektedir.
- Lunat kemiğine kan akışının yeniden sağlanması
- Acının azaltılması
- Bilek hareketlerinin geliştirilmesi
- Kienböck hastalığının ilerlemesinin durdurulması
Kienböck Hastalığının Cerrahi Olmayan Tedavileri
Kienböck hastalığında cerrahi prosedür içermeyen tedavi seçenekleri içerisinde şunlar yer almaktadır.
- Bileğin birkaç ay boyunca alçıda tutularak dinlenmesinin sağlanması. Bu sayede lunat kemiğine daha fazla kan gitmesi sağlanabilir.
- Mesleki terapi ile hissedilen ağrının azaltılması sağlanabilir. Bunun yanında bileğin nasıl kullanılması gerektiği de bu terapilerde öğrenilebilir.
- Kortizon enjeksiyonları, ibuprofen ve naproksen de dahil olmak üzere reçetesiz satılan ağrı kesicilerin kullanılması
Kienböck Hastalığı Ameliyatı
Kienböck hastalığının tedavisinde genellikle cerrahi yöntemler tercih edilmektedir. Uygulanacak ameliyat prosedürü ise hastalığın evresine bağlı olarak değişiklik göstermektedir.
Kienböck Hastalığı Ameliyatının Yöntemleri
Kienböck hastalığının tedavisinde genellikle 5 farklı ameliyat prosedürü uygulanmaktadır. Bu prosedürler içerisinde ise şunlar yer alır.
Eklem Seviyelendirme
Ön kolu oluşturan iki kemiğin farklı uzunluklarda olması durumunda eklem seviyelendirme prosedürü gerekli olmaktadır. Çünkü farklı kemik uzunlukları lunat kemiğine ekstra kuvvet uygulayarak sıkışmasına neden olmaktadır. Bu işlemde Radius ya da ulnanın kısaltılması için ufak bir kemik parçası çıkarılabilir ya da kemik grefti uygulanabilir.
Revaskülarizasyon
Lunata giden kan miktarının geri kazanılmasını sağlamak amacı ile uygulanan bir prosedürdür. Bu prosedürde cerrah vücudun farklı bir yerinden küçük bir kemik parçası alınıp lunata yerleştirilir. Pimler kemiklerin iyileşirken bir arada kalmasını sağlamaktadır. Revaskülarizasyon sadece 1. ve 2. Evrelerde uygulanmaktadır.
Füzyon
Kısmi füzyon veya tam füzyon olabilir. Bu kalıcı prosedürde cerrah bilekteki kemiklerin bir kısmını ya da tamamını birbirine kaynatmaktadır. Tam füzyonun uygulandığı durumlarda bilek hareket ettirilemez. Anca ön kol döndürülebilir.
İmplant Artroplastisi
Bu prosedürde lunat kemiği protez ile değiştirilmektedir.
Proksimal Sıra Karpektomi (PRC)
Lunat kemiğinin kırılması halinde bilekteki diğer karpal kemikler ile birlikte çıkarılması prosedürüdür.
Kienböck Hastalığı Ameliyatının Faydaları
Kienböck ameliyatları hastalığın neden olduğu şikayetlerin giderilmesini sağlamaktadır. Ameliyatın sağlamış olduğu faydalar uygulanan prosedüre göre değişiklik göstermektedir. Bazı prosedürler kan akışının artmasını sağladığı için hastalığın ilerlemesinin önüne geçerken, bazı prosedürler hastalığın başka komplikasyona neden olmasının önüne geçmektedir.
Kienböck Hastalığı Ameliyatının Komplikasyonları
Kienböck hastalığının tedavisinde uygulanan prosedürler farklılık göstermektedir. Bu sebeple de komplikasyonlar da farklılık göstermektedir. Ancak genel olarak görülebilecek komplikasyonlar içerisinde şunlar yer almaktadır.
- Anesteziye bağlı komplikasyonlar
- Enfeksiyon
- Kanama
- El sinirlerinde ve kan damarlarında hasar
Kienböck Hastalığı Evreleri
Kienböck hastalığının evresi MR ve BT taramaları ile anlaşılabilmektedir. Bu görüntüleme sistemleri sayesinde kan akışı ve kırıklar anlaşılabilir. Hastalığın evreleri ve özellikleri ise şunlardır.
1. Evre
İlk evrede hastalar bileklerinde burkulma ağrısına benzer bir ağrı hissederler. Bunun nedeni belirsiz olmakla birlikte genellikle lunata giden kan akışının azalmasına bağlı olarak gerçekleştiği düşünülmektedir.
2. Evre
Lunat kemiğine kan akışının olmaması sebebi ile kemik sertleşmeye başlar. Sertleşme sürecine skleroz adı verilir ve bu kemiğin ölmekte olduğu anlamına gelmektedir.
3. Evre
Hastalığın bu evresinde lunat kemiği kırılmaya başlar. Kırılan kemikler diğer kemiklerin hareket etmesine neden olabilir. Bu durum ise hastaların daha fazla ağrı hissetmesine neden olacaktır. Bunun yanında nesnelerin güçlü bir şekilde kavranması zorlaşır ve hareket aralığı sınırlanır.
4. Evre
Hastalığın son evresi olan 4. evrede lunat kemiğine yakın kemiklerin dış kısımları zayıflamaktadır. Bu aşamada bilekte artrit görülebilir.