Kifoskolyoz

Kifoskolyoz Nedir?

Omurga hastalıklarından birisi olan kifoskolyoz, iki hastalığın birleşimidir. Normal omurga yapısı, omurganın güçlü ve esnek olmasını sağlamaktadır. Ayrıca mekanik stresi daha iyi emip dağıtabilmesini sağlar. Diğer pek çok omurga hastalığında olduğu gibi kifoskolyoz da omurganın doğal eğriliğini kaybetmesine neden olmaktadır. 

Omurga 3 ana bölümden oluşmaktadır. Bu bölümler servikal (boyun), torasik (orta\ üst sırt) ve lomber (alt sırt) olmaktadır. Her bölümün kendine özgü bir eğrisi bulunmaktadır. Servikal ve lomber bölümlerinin eğrisi vücudun merkezine doğru olurken, torasik bölümün eğrisi ise dışa doğru olmaktadır.

Bir kişiye kifoz tanısının konması torasik kısmın kıvrımının daha dışarı doğru olduğu anlamını taşımaktadır. Üst sırtın ve omuzların aşırı yuvarlanması da neden olduğu için de kişinin öne doğru eğilmesine neden olur. 

Skolyoz ise omurganın doğal olamayan bir şekilde yana doğru eğildiğini tanımlamaktadır. Bu da durumun 3 boyutlu hale gelmesine neden olmaktadır. Skolyozlu omurga sadece yanlara doğru değil aynı zamanda önden arkaya ya da arkadan öne doğru da doğal olmayan bir şekilde kıvrılmasına neden olmaktadır. 

Kifoskolyoz Nedenleri

Kifoskolyoz her yaşta gelişebilen bir hastalıktır. Vakaların önemli bir kısmı ise idiyopatik olduğu yani nedeninin bilinmediği görülmüştür. Bazı vakalarda ise kötü duruş alışkanlıkları postürel kifoskolyoza neden olmaktadır. Bu genellikle eğriliğin derecesine bağlı olarak fizik tedavi ile hafifletilebilir.

Tüberküloz ve osteokondrodisplazi gibi enfeksiyonlar da omurgayı zayıflattıkları için kifoskolyoza neden olabilmektedir. 50 yaş üzerindeki kişilerde hali hazırda osteoporoz veya osteoartrit gibi dejeneratif hastalıkların var olması halinde kifoskolyoz gelişebilmektedir.

Kifoskolyoz Belirtileri

Her vaka kendine özgü olup hastanın yaşı, genel sağlık durumu, hastalığın tipi, şiddeti ve eğriliğin yeri gibi durumlar belirtilerde çeşitlenmeye neden olmaktadır. Buna rağmen kifoskolyozun karakteristik belirtisi öne doğru eğilmiş ve asimetrik sırttır. Bunun yanında görülen belirtiler içerisinde ise şunlar yer almaktadır.

• Aşırı yuvarlak üst sırt/ omuzlar
• Eşit olmayan kürek kemikleri ve omuzlar
• Eşit olmayan kalça
• Bir tarafta daha uzun görünen kollar ve bacaklar

Şiddetli kifoskolyoz vakaların veya durum tedavi edilmediğinde ek belirtiler görülebilmektedir. Bu belirtilerin içerisinde ise şunlar yer almaktadır.

• Duruş sapmasının artması
• Sırt ağrısı
• Solunum güçlüğü
• Kas güçsüzlüğü
• Sertlik
• İştah azalması
• Tükenmişlik
• Kalp sorunları 
• Nörolojik sorunlar

Kifoskolyoz Tanı Kriterleri

Kifoskolyoz tanısı genellikle kapsamlı bir fiziki muayene ile konulabilmektedir. Bu muayenede hastada görülen belirtiler ve aile öyküsünün alınmasının yanı sıra duruşun ve yürümenin de gözlemlenmesini içermektedir. Bunun yanında omurga rahatsızlıklarında hastaların öne doğru eğilmesi ile durum daha kolay tespit edilmektedir. Bu testte Adam testi adı verilmektedir. 

İleri durumda olan kifoskolyoz durumlarında hastanın durumunun netleşmesi için röntgen çekilmesi ve durumun daha ayrıntılı bir şekilde değerlendirilmesi gerekmektedir.

Hastalığın nörolojik belirtilere neden olması halinde ise nörolojik fonksiyon veya kas kaybı ve zayıflığı belirtileri değerlendirilmektedir. 

Kifoskolyoz Tedavi Yöntemleri

Kifoskolyoz tedavisi hastalara özel olarak planlanmaktadır. Planlamada birtakım değişkenler etkilidir. Bu değişkenler içerisinde hastanın yaşı, sağlıklı duruşun korunup korunamayacağı, hastalığın nedenleri ve hastanın yaşı gibi etkenler yer almaktadır.

Çocuklarda ve ergenlerde öncelikli olarak tercih edilen tedavi omurgadaki değişikliklerin izlenmesidir. Bu süre içerisinde omurganın tedaviye nasıl cevap verdiği, ilerleme belirtilerinin izlenmesi ve durumun şiddetinin artması gibi belirteçler yakından takip edilmektedir. 

Fizik Tedavi

Hafif ila orta dereceli vakaların tedavisinde genellikle fizik tedaviden yararlanılmaktadır. Bu tedavinin amacı eğriliği mümkün olduğunca düzeltmeye çalışmak için omurga dokularının güçlendirilmesidir. 

Destek Tedavisi

Hafif ve orta şiddetteki kifoskolyoz vakalarında omurga eğriliğinin engellenebilmesi için sırt desteği kullanılmaktadır. Destek kasları ve kemikleri destekler ve omurganın düzleşmesini teşvik eder. 

Destekleme amacı ile kullanılan bu korseler henüz geliştirilme aşamasında olmaktadır. Çünkü bu desteklerin hem sagital hem de koronal düzlemde eğriliği engellemek zorundadır. 

Kifoskolyoz Ameliyatı

Kifoskolyozun şiddetli hale gelmesi ve hastaların nefes almada zorlanması halinde cerrahi seçeneğin değerlendirilmesi gerekmektedir. Ameliyat kararı alınırken yaş, genel sağlık, riskler ve iyileşme süresi gibi faktörlerin göz önüne alınması gerekmektedir. 

Kifoskolyoz ameliyatları, anormal eğriliği düzeltmeyi amaçlayan büyük bir işlemdir. Ameliyat sırasında cerrah çeşitli kesiler yaparak omurgayı yeniden konumlandırmaktadır. Omurganın yeni pozisyonunda sabit kalabilmesi için ise çeşitli aletler kullanılmaktadır.

Kifoskolyoz Ameliyatının Yöntemleri

Kifoskolyoz ameliyatlarında füzyon cerrahisi uygulanmaktadır. Bu ameliyat ile omurga eğriliği ve rotasyonu düzeltmek için pedikül vidaları ve metal çubukları yerleştirmeyi içermektedir. 

Uygulanan kemik greftleri ise omurların kaynaşmasına yardımcı olur ve kesi, füzyon ve enstrümantasyon bu prosedürlerde önemli adımlardır. 

Kifoskolyoz Ameliyatının Faydaları

Kifoskolyoz ameliyatları şiddetli vakalarda hastaların yaşam kalitelerinin ciddi derecede etkilenmesine neden belirtilerin ortadan kaldırılmasını sağlamaktadır. Bunun yanında hastaların duruşlarının iyileşmesi sayesinde yürüme bozuklukları ya da ağrı gibi belirtilerin de iyileşmesini sağlamaktadır.

Kifoskolyoz Ameliyatının Komplikasyonları

Günümüzde kifoskolyoz ameliyatları çok daha güvenli olmaktadır. Ancak halen bazı komplikasyonların görülme riski bulunmaktadır. Görülebilecek komplikasyonlar içerisinde ise şunlar yer almaktadır.

• Kifoskolyoz ameliyatının en endişe verici komplikasyonu parapleji olmaktadır. Bu komplikasyonun gerçekleşmesi halinde alt gövde ve bacaklarda his kaybı görülmektedir. Bu riskin yönetilmesi için ise ameliyat sırasında eş zamanlı olarak uygulanan çeşitli izleme yöntemleri kullanılmaktadır.
  
  
• Ameliyat sırasında çok fazla kasın sıyrılması sebebi ile hastalarda yüksek miktarda kan kaybı görülmektedir. Bu kaybın makul seviyede tutulması için ise ameliyat sırasında sürekli olarak kan nakli uygulanmaktadır.
  
  
• Omurganın kaynaşmaması
  
  
• Enfeksiyon
  
  
• Beyin omurilik sızıntısı
  
  
• Enstrümantasyon arızası

Ameliyatın neden olduğu bazı sorunlar ameliyattan yıllar sonra görülebilmektedir. Bu sorunlar içerisinde ise şunlar yer almaktadır.

• Alt sırttaki eğriliğin kaybolması olarak tanımlanan düz sırt sendromu. Bu durum aynı zamanda ciddi ağrılara da neden olmaktadır.
  
  
• Krank mili fenomeni ise omurganın ön kısmında büyüme devam ederken arka kısmının büyümemesi halinde ortaya çıkmaktadır ve hastaların ciddi ağrı yaşamasına neden olur.
  
  
• Ekleme fenomeni ise torasik eğrinin kaynaştığı ancak eğrinin füzyon seviyesinin altında ilerlemeye devam etmesi durumudur. Genellikle hastaların kemik gelişiminin tam olgunlaşmadığı durumlarda ortaya çıkmaktadır.

Kifoskolyozun İyileşme Süreci

Ameliyat sonrasında hastaların bir miktar ağrı hissetmesi beklenen bir durumdur. Bu ağrılar çeşitli yöntemler ile kontrol edilebilir. Bunun yanında destek için alçı takılması da gerekmektedir. 

Hastaların iyileşme süreçleri ise değişiklik göstermektedir. Ancak fizik tedavi ve rehabilitasyon ile gücün ve esnekliğin geri kazanılması sağlanabilir. İyileşmenin başarılı olması için doktorun talimatlarının titizlikle takip edilmesi gerekmektedir.