Köprücük kemiği kırığı nedir?
Köprücük kemiklerinden birinde oluşan kırıklara köprücük kemiği kırığı adı verilmektedir. Göğüs kemiğinin tepesinden başlayıp her bir kürek kemiğine kadar uzanan iki ince kemiğe köprücük kemiği adı verilmektedir. Köprücük kemiği omuz eklemlerinden birini oluşturmaktadır.
Köprücük kemiği kırıklarının çeşitleri
Sağlık uzmanları kırığı tanımlamak için çeşitli terimler kullanmaktadır. Bu terimler içerisinde şunlar yer almaktadır.
- Kemiğin tek bir noktadan kırılması durumuna tekil kırık adı verilmektedir.
- Köprücük kemiğinin birkaç yerden kırılması halinde parçalanmış kırık adı verilmektedir. Kırık kemik parçalarının hizasının bozulmaması durumunda yerinden oynamamış kırık olarak adlandırılmaktadır. Kırık kemik parçalarının yerinden oynaması durumunda ise oynamış kırık adını almaktadır.
Köprücük kemiği kırığı neden olur?
Köprücük kemiği kırıkları genellikle travmatik bir yaralanma sonucunda olmaktadır. Yaygın görülen nedenler içerisinde şunlar yer almaktadır.
- Omuz ya da kol üzerine düşmek köprücük kemiğinin kırılmasının en sık görülen sebebidir.
- Spor yaralanmaları
- Araba kazaları
- Doğum travması
Köprücük kemiği kırığı belirtileri
Köprücük kemiği kırığında görülen belirtiler içerisinde şunlar yer almaktadır.
Kırık
Köprücük kemiğinin kırılması son derece ağrılı olabilmektedir. Kırığın yerine bağlı olarak ağrı omuzda, kemiğin ortasına yakın ya da boyun tabanında hissedilebilir.
Hareketle ilgili zorluklar
Omuz ya da kol sertleşebilir. Hareket ettirmeye çalışılması halinde daha fazla ağrı hissedilebilir. Hareket halinde gıcırdama ve çıtırdatma hissedilebilir veya duyulabilir.
Şişme
Kırıklar etraflarındaki dokuda iltihaplanmaya veya şişmeye neden olabilir. Köprücük kemiğinin cilde çok yakın olması sebebiyle şişlik görülebilir ve hissedilebilir.
Görünür hizalama bozukluğu
Köprücük kemiğinin hizasında bozukluk görülebilir. Omuz doğal olmayan bir şekilde çökmüş gibi görülebilir veya köprücük kemiği asimetrik görülebilir.
Morarma
Yerinden çıkan kemik parçaları yumuşak dokulara zarar verebilir. Bu durum hassasiyete ve bazen morarmaya neden olabilir. Köprücük kemiği boyunca koyulaşmış veya rengi değişmiş cilt bölgeleri görülebilir.
Ciltte şişme
Yerinden oynamış köprücük kemiği kırığı durumunda bazen yerinden oynamış kemik parçaları cildin altında çadır direkleri gibi yukarı çıkarak şişlik gibi görünen bir görüntü oluşturur.
Köprücük kemiği kırığı tanı kriterleri
Köprücük kemiğinin kırılmasından şüphelenilmesi halinde en kısa süre içerisinde tıbbi yardım alınması gerekmektedir. Doktorlar fiziksel muayene uyguladıktan sonra kemiğin yerinin ve şiddetinin anlaşılabilmesi için röntgen çekilmektedir. Yaralanmanın daha karmaşık olması halinde BT taraması gerekli olabilmektedir.
Köprücük kemiği kırığı tedavi yöntemleri
Köprücük kemiği kırıkları genellikle konservatif yöntemler ile tedavi edilmektedir. Vakaların küçük bir kısmına ameliyat uygulanmaktadır.
Köprücük kemiği kırığı konservatif tedavi
Köprücük kemiğinin standart tedavisi içerisinde şunlar yer almaktadır.
Hareketsizleştirme
Çoğu köprücük kemiği kendiliğinden iyileşebilse de, iyileşirken kemik parçalarının hareket etmesini önlemek önemlidir. Sağlık uzmanı kemiğin sabit kalmasına yardımcı olmak için omuz askısı veya omuz sabitleyici kullanılmaktadır. Bu aparatların birkaç hafta boyunca takılması gerekebilir.
Ağrı kesici
İyileşmenin ilk birkaç haftası reçeteli ağrı kesiciler kullanılabilir. Daha sonrasında ibuprofen ya da aspirin gibi reçetesiz satılan ağrı kesiciler kullanılabilir. Bunun yanında kırığa 20 dakikalık buz uygulaması da ağrının kontrol altına alınmasını sağlamaktadır.
Fizik tedavi
Kemiğin iyileşmeye başlamasından sonra hafif egzersizlerin uygulanması gerekmektedir. Bu sayede hareketsizken yumuşak dokuların çok fazla sertleşmesi önlenebilir. Kemik iyileştikten sonra kas gücünün yeniden inşa edilmesi için farklı egzersizlerin yapılması gerekebilir.
Köprücük kemiği kırığı ameliyatı
Köprücük kemiğinin kırık sebebi ile ciddi bir şekilde yerinden oynaması, tendon, bağ, kan damarı ya da sinir gibi dokulara zarar vermesi halinde ameliyat uygulanması gerekmektedir.
Köprücük kemiği kırığı ameliyatının yöntemleri
Kırık köprücük kemiği ameliyatlarında kırık parçalar bir araya getirilmektedir. Daha sonrasında kırıkların bir arada kalması için pimler ya da plakalar kullanılmaktadır. Bu işleme açık redüksiyon ve iç fiksasyon adı verilmektedir.
Köprücük kemiği kırığı ameliyatının faydaları
Köprücük kemiği ameliyatları ile kırığın çevresinde zarar görmüş olan dokuların iyileştirilmesi sağlanabilir. Bunun yanında kendiliğin iyileşemeyecek kırıkların da iyileşmesini sağlar.
Köprücük kemiği kırığının iyileşme süreci
Köprücük kemiği kırığı iyileşme süreleri, kırığın ne kadar şiddetli olduğuna ve hastanın kaç yaşında olduğuna bağlı olarak değişebilmektedir. Kemikleri hala büyümeye devam eden çocuklar yetişkinlerden daha hızlı bir şekilde iyileşmektedir. Ortalama iyileşme süreleri şu şekilde olabilir.
- Yetişkinlerde 8- 12 hafta
- Ergenlik çağındakiler içim 6- 8 hafta
- 8 yaş altındaki çocuklar için 3- 6 hafta
- Bebeklerde 2 hafta
Köprücük kemiği kırığında dikkat edilmesi gerekenler
Köprücük kemiği kırığının olması halinde hastaların dikkat etmesi gereken noktalar içerisinde şunlar yer almaktadır.
- Askının gün ve gece boyunca takılması gerekmektedir.
- Ağrı kesici ilaçların ihtiyaç duyulduğunda ve sadece belirtildiği şekilde kullanılması gerekir.
- Omuzun, kolun ve ellerin her gün talimatlara göre biraz daha fazla hareket ettirilmesi gerekir.
- Takip randevularının aksatılmaması gerekmektedir.
Hastaların yapmaması gerekenler içerisinde ise şunlar yer almaktadır.
- Doktor aksini söylemediği sürece ağrı kesicilerin karıştırılmaması gerekmektedir.
- İlaçların önerilen dozlardan fazla kullanılmaması gerekir.
- Askı kullanırken araç kullanılmamalıdır.
- Doktor onay verene kadar kaldırma, itme veya çekme işlemlerinde diğer kolun kullanılması gerekmektedir.
Hastalarda aşağıdaki belirtilerin görülmesi halinde ise en kısa süre içerisinde sağlık kuruluşuna başvurulması gerekmektedir.
- Nefes darlığı
- Karıncalanma ve uyuşukluk
- Baygınlık
- Yeni ağrı
- Artan ağrı
Köprücük kemiği kırığı komplikasyonları
Köprücük kemiği kırıklarının tedavi edilmemesi halinde oluşabilecek ilk komplikasyon kırığın yanlış şekilde kaynamasıdır. Bu durum kalıcı kemik deformitesinin oluşmasına neden olabilir. Kırığın omuz ekleminin yanında oluşması halinde kemik parçaları eklemdeki kıkırdağın bozulmasına ve daha sonrasında eklem ağrısına neden olabilmektedir.
Özellikle çocuklarda görülmek üzere bazı hastalarda kemik kırığının iyileşmesinden sonra kırığın bulunduğu yerde gözle görülür yumru oluşmaktadır. Bu yumruya kemik hasarı adı verilir ve ciltteki nasırlar ile benzerlik gösterir. Bu nasırlar genellikle zamanla küçülür.
