Leptospiroz nedir?
Leptospira bakterisi sebebi ile görülen leptospiroz, zoonotik bir hastalık olmaktadır. Bu sebeple de hayvanlardan insanlara bulaşmaktadır. Hayvan idrarı ile kontamine olan su ya da toprağın cilt yaralarına teması ile bakteri vücuda girmektedir. Nadir olarak görülse de leptospiroz hayati tehlike yaratan Weil sendromuna neden olmaktadır.
Leptospiroz evreleri
Leptospiroz iki evreden oluşmaktadır. Her iki fazda da görülen belirtiler hafif olabilir ya da herhangi bir belirti görülmeyebilir. Bazı hastalarda ise ikinci aşamada ciddi belirtiler görülmektedir.
Leptospiremik faz
Septisemik evre olarak da adlandırılan bu evre ani başlayan ve grip benzeri belirtilere neden olmkatadır. Belirtiler bulaştan sonraki 14. günde başlar ve 3- 10 gün arasında sürer. Bu aşamada bakteriler kan dolaşımında varlıklarını sürdürmektedir. Bu sebeple de kan testlerinde enfeksiyona rastlanır.
Bağışıklık aşaması
Bu aşamada bakteriler organlara ulaşmıştır. Özellikle böbreklerin etkilenmesine neden olurlar. Bu sebeple de idrar testlerinde enfeksiyona rastlanmaya başlanır. Bu aşamadaki bazı hastalar Weil sendromunun görülmesi sebebi ile ciddi şekilde hastalanmaktadır.
Leptospiroz nedenleri
Leptospira bakterisi sebebi ile oluşmaktadır. Bu bakteri derideki kırıklardan, burundan ya da gözlerden vücuda girer. Daha sonrasında bakteriler kan yolu ile böbreklere toplanır. Bakterilerin böbreklerde toplanmasından dolayı insan idrarının da bulaş riski yaratmasına neden olmaktadır.
Leptospiroz görülme riskini arttıran bazı faktörler bulunmaktadır. Bu risk faktörlerinin içerisinde şunlar yer almaktadır.
- Tropikal bölgelerde yaşamak ya da bu bölgelere seyahat etmek
- Bol yağış alan sıcak iklimlerde yaşamak ya da seyahat etmek
- Rekrasyonel tatlı su faaliyetlerini uzun süre temas ettiren faaliyetler
- Şiddetli yağış ve sel
Leptospiroz belirtileri
Bazı hastalarda herhangi bir belirti görülmez iken bazı hastalarda ise grip benzeri belirtiler görülmektedir. Vakaların şiddetli olması durumunda ise iç kanama ve organ hasarı görülebilmektedir.
Akut leptospiroz durumunda görülebilecek belirtiler içerisinde ise şunlar yer almaktadır.
- Yüksek ateş
- Mide bulantısı
- Kusma
- Konjonktival enfeksiyon
- Karın ağrısı
- Baş ağrısı
- Kas ağrısı
- Titreme
- İshal
- Döküntü
- Sarılık
Hastalığın şiddetli olduğu durumlarda ise Weil sendromu görülmektedir. Bu vakalarda görülen belirtiler içerisinde ise şunlar yer almaktadır.
- Kanlı öksürük
- İdrarda kan
- Göğüs ağrısı
- Siyah dışkı
- Nefes almada güçlük
- Cildin veya gözlerin şiddetli saraması
- Ciltte döküntüye benzeyen düz kırmızı lekeler
- İdrar miktarında azalma
Leptospiroz bulaş yolları
Leptospiroz genellikle enfekte hayvanların idrarlarından yayılmaktadır. Neredeyse tüm memeli hayvanlar bu bakteri ile enfekte olabilmektedir. Ancak enfekte olan hayvanların çok az bir kısmında hastalık belirtisi görülmektedir.
Şiddetli yağmurlar ve sel baskınlarının oluştuğu durumlarda leptospiroz salgını mümkün olmaktadır. Bunların yanında nadir olarak insandan insana bulaşabilmektedir.
Leptospiroz tanı kriterleri
Leptospiroz tanısı için öncelikle fiziki muayene yapılmaktadır. Bunun yanında hastada görülen belirtiler ve seyahat geçmişleri ile ilgili de gerekli bilgiler alınır. Durumun şiddetli olması halinde göğüs röntgeni ve bilgisayarlı tomografi yöntemlerine başvurulabilmektedir. Bunun yanında tanının kesinleşmesi için uygulanabilecek testlerin içerisinde kan ve idrar testleri de bulunmaktadır.
Leptospiroz tedavi yöntemleri
Leptospiroz tedavisinin temelini antibiyotik tedavileri oluşturmaktadır. Bunun yanında hafif vakalarda herhangi bir tedavi uygulamayıp sadece belirtilerin gözlemlenmesi yeterli olmaktadır.
Şiddetli vakalarda ise hastaların hastanede kalmaları gerekmektedir. Bu sayede antibiyotikler doğrudan IV yolu ile verilebilmektedir. Bunun yanında hastalığın etkilemiş olduğu organların tedavisine yönelik olarak da ek tedaviler uygulanabilmektedir.
Antibiyotikler
Leptospiroz çeşitli antibiyotikler ile tedavi edilmektedir. Reçete edilecek antibiyotik türü ise hastalığın şiddetine ve hastaların tıbbi geçmişlerine bağlı olarak değişiklik göstermektedir. Tedavide kullanılan antibiyotikler içerisinde ise şunlar yer almaktadır.
- Doksisiklin
- Amoksisilin
- Ampisilin
- Penisilin- G
- Seftriakson
Mekanik havalandırma
Bakterilerin akciğerleri etkilemesi durumunda hastaların nefes almasında zorluk yaşamaları mümkündür. Nefes almanın zorlaştığı zamanlarda hastalara yardımcı olmak için özel bir cihaza bağlanmaları gerekmektedir. Hastalar makineye bağlı oldukları süre içerisinde sürekli olarak uyumalarını sağlayan ilaçlar verilmektedir.
Plazmaferez
Plazma değişimi olarak da adlandırılan plazmaferez hastalık sebebi ile organ hasarı riski taşıyan hastalara uygulanmaktadır. Bu işlemde damar yolundan alınan kan özel bir makine ile plazmasından ayrılır. Daha sonrasında plazma özel bir madde ile değiştirilir ve kan hastaya geri verilir.
Leptospirozdan korunma yolları
Leptospiroz hastalığından korunmayı sağlayan herhangi bir aşı bulunmamaktadır. Bu sebeple de hayvan idrarının bulunabileceği sularda yüzülmemeli ya da yürünmemelidir. Bunun yanında hastalığın risklerinin azalmasını sağlayacak önlemler içerisinde şunlar yer almaktadır.
- Seyahat etmeden önce önleyici ilaçların alınması
- Leptospiroza neden olabilecek hayvanlardan kaçınmak
- Hayvanların çevresinde yaşayan kişilerin koruyu ekipman kullanmaları
- Kirlenmiş olabilecek su ve toprakla temas etmemek
- Sel sonrasında su sporlarından kaçınmak
- Sel sonrasında nehir ve göllerde yüzmemek
- Sadece arıtılmış su içmek
- Ölü hayvanlara dokunurken eldiven giymek
- Açık kesiklerin ve yaraların su geçirmez bandajla kapatılması
