Osteomalazi Nedir?
Osteomalazi, diğer adıyla kemik yumuşaması olarak bilinen rahatsızlık kemiklerdeki minerallerin yetersiz olduğu durumlarda ortaya çıkmaktadır. Bu durum, kemiklerin normal yapısından daha zayıf ve yumuşak olmasına sebep olur. Kemiklerin yapısında olan kalsiyum ve fosfor gibi minerallerdeki yetersizlik, D vitamini eksikliğinden kaynaklanmaktadır. Kemiklerdeki yapısal bütünlüğü etkiler ve yumuşamaya yol açar.
D vitamini eksikliği ve düşük kalsiyumdan kaynaklanan osteomalazi, osteoporozla karşılaştırılabilir fakat iki hastalık da farklıdır. Kas gücünün kaybolması, kemiklerin çatlaması ya da ağrıya yol açabilir. Osteoporozu olan kişilerin kemiklerinde ise kemiklerin yumuşaması yerine güç kaybı ve kemik kalitesinin bozulması görülür.
Osteomalazi Nedenleri
Osteomalazinin ortaya çıkmasının temel nedeni kemiklerdeki mineral seviyesinin bozulmasıdır. Genellikle D vitamini yetersizliğinden kaynaklanır fakat farklı sebepler de bu duruma yol açmaktadır. Osteomalazinin bazı nedenleri şu şekildedir;
- Fosfor, kalsiyum ve d vitamini açısından yetersiz beslenme kemik sağlığında problemlere yol açar. Yetersiz ve dengesiz beslenme kemiklerdeki mineral dengesini bozmaktadır.
- Çölyak ve Crohn gibi bağırsak hastalıkları olan kişilerde sindirimde bir sorun olduğu için kemikler de bu durumdan etkilenmektedir.
- Böbrek hastalığı olan bireylerde kalsiyum dengesi ve d vitaminin kullanılması zorlaşabilir bu da kemik sağlığında sorunlara yol açmaktadır.
- Karaciğer, vücuttaki d vitaminin işlenmesi ve kalsiyumun düzenlenmesinde görevlidir. Karaciğer hastalıklarında da osteomalazi riski fazladır.
- Bazı ilaçların kullanımı d vitaminin emiliminde sorun yaratmaktadır ve kemiklere zarar verebilmektedir. Kortikosteroidlerin uzun zamanlı kullanılması ya da epilepsi ilaçlarının kullanımı kemiklerde zayıflamaya sebep olabilir.
- Alkol, sigara, hareketsizlik, obezite gibi durumlar da osteomalazi riskini artırmaktadır.
Osteomalazi Belirtileri
Osteomalazide sıkça karşılaşılan bazı temel belirtiler vardır. Bunlar; kalça ağrısı, kemik ağrısı, kemiklerde kolay kırılmalar, kas güçsüzlüğüdür. Osteomalazinin diğer belirtileri şu şekildedir;
- Yürürken ve hareket ederken zorlanma
- Kaslarda güçsüzlük
- Kemiklerde kolay kırılmalar
- Kalçada ağrı
- El ve ayak spazmı
- Yorgunluk
- Bacaklarda ve kollarda uyuşma
- Ufak darbelere karşı hassasiyet
Osteomalazi Tanı Kriterleri
- Hekim, hastanın belirtilerine ve tıbbi geçmişine bakar ve ağrılar, kas güçsüzlüğü gibi belirtilerle ilgili detaylı bilgi sağlanır.
- Hastanın kasları ve kemikleri incelenir, bozukluklar ve hassasiyetlerin olduğu bölgeler değerlendirilir.
- Kan tahlili yapılarak kalsiyum, D vitamini, fosfor ve kemikleri etkileyen diğer kan değerleri kontrol edilerek osteomalaziye yol açan sebepler araştırılır.
- Kemik biyopsisi ile kemik örneği alınarak laboratuvarda inceleme yapılır ve kemiklerin mineral düzeyindeki eksiklikler tespit edilir.
- Bilgisayarlı tomografi ( BT), manyetik rezonans görüntüleme (MR), röntgen gibi görüntüleme yöntemleri ile kemik yapısı değerlendirilir. Kemiklerde oluşmuş olan deformiteler ve zayıflıklar görüntülenir.
Osteomalazi Tedavi Yöntemleri
Osteomalazi hastalığının teşhisinde genellikle zorlanılmaktadır, çünkü osteoporoz ya da raşitizm gibi hastalıklarla karıştırılır. D vitamininin eksik olabileceği bölgelerde yaşayan kişiler ya da risk altında bulunan bireyler düzenli kontrol yaptırmalıdır. Mineral ve vitaminlerin kontrolü, osteomalazinin önüne geçilmesinde önemlidir.
Kemik taramaları, yaşam tarzı değişiklikleri ve beslenme düzenlemeleriyle kemik sağlığı artırılır ve kemik hastalıklarına yakalanma riskini azaltır. Erken teşhis olan osteomalazide genellikle D vitamini desteği ve farklı vitamin destekleri sağlanmaktadır. İlerlemiş olan osteomalazide kemik hasarlarının gerektiği noktalarda cerrahi müdahale ile düzeltilmesi sağlanır. D vitamininden zengin besinlerle diyet uygulanması sağlanmaktadır. D vitamininden zengin bazı yiyecekler şunlardır;
- Kırmızı et
- Peynir
- Süt
- Yumurta
- Maydanoz
- Somon
- Tavuk
- Isırgan
Osteomalazi ve Osteoporoz Farkı
Osteomalazi ve osteoporoz benzer belirtiler ve kemiklerde meydana geldiklerinden dolayı karıştırılmaktadır fakat ikisi de farklı hastalıklardır. Osteomalazi ve osteoporozun temel farkı, osteoporoz hastalarında kemiklerde yumuşama genellikle olmaz, kemiklerin gücünde ve kemik kalitesinde bozulmalar olur. Osteomalazide ise kemiklerde yumuşamalar ve zayıflıklar meydana gelir.
Osteomalazinin sebebi çoğunlukla kalsiyum, fosfor ve D vitamininin eksikliğidir. Osteoporozda ise kemik yapımı ve kemik yıkımındaki dengenin bozulması sonucu hastalık ortaya çıkar. Osteomalazinin tedavisinde D vitamini takviyesi gereklidir, osteoporozun tedavisinde genellikle kemik gücünü korumak için egzersiz yapılması önerilmektedir.
Osteomalazi ve Raşitizm Farkı
Raşitizm hastalığı çocuklarda görülen bir hastalıktır ve yetişkinlikte ortaya çıkmamaktadır. Raşitizmde kemik gelişimi devam eder fakat kemiklerde problemler vardır. Osteomalazi ise yetişkinlikte ortaya çıkmaktadır. Osteomalazi ve raşitizm D vitamini ile kalsiyum eksikliğinden kaynaklı ortaya çıkmaktadır fakat raşitizm çocukluk çağında görülmektedir.
