Trigeminal Nevralji Nedir?
Trigeminal nevralji beyinden çıkan on iki çift sinirden beşinci sinir olan trigeminal sinirinin tutulmasıyla meydana gelen bir hastalık türüdür. Yüz kısmında oldukça şiddetli ağrılara neden olur. Trigeminal Nevralji hastaları yemek yerken, konuşurken, traş olurken, gülerken, makyaj yaparken v.b yapılması gereken işlevleri yerine getirirken dayanılmaz ağrı ve yakıcı acı hissederler. Bu durum hastanın yaşam kalitesini oldukça çok düşürür. Bu hastalık 30 yaş altı kişilerde çok nadir görülürken, 30 yaş ve üzeri kişilerde sıkça görülmektedir. Yüzün herhangi bir bölgesinde ani acı ve ağrı hissi oluştuğu takdirde hiç vakit kaybedilmeden bir hekim tarafından tanının konması ve tedavi edilmesi gerekmektedir.
Trigeminal Süreci
Hastalığın ilk aşamalarında kişiler, kısa ve hafif ataklar yaşabilmektedirler. Ancak bu hafif ataklar, ilerleyebilir sık ve yoğun oldukça yakıcı dayanılmaz ağrı nöbetlerine dönüşebilir. Günümüzde var olan ve uygulanan farklı modern tıbbi tedavi seçenekleri sayesinde, trigeminal nevraljiye sahip kişilerin tedavi olması mümkün olmaktadır. Tıp uzmanları trigeminal nevraljiyi genel olarak ilaçlar, enjeksiyonlar ya da cerrahi müdahaleler ile oldukça etkili bir şekilde kontrol altına alarak hastalığı yönetebilmektedirler. Böylece trigeminal nevralji hastaları tedavi sürecini ve sonrasını daha rahat atlatabilmektedirler.
Trigeminal Nevralji Nedenleri
Trigeminal Nevralji oluşumunun altında sinir sisteminin bozulmasıyla oluşan etkenler yer almaktadır. Çoğunlukla ileri yaşlarda görülen bu hastalık aşağıda yer alan etken nedenlerden de ortaya çıkmaktadır.
Yaşlanma
İleri yaşla beraber sinir dokusu eski canlılığını kaybederek, zayıflamaya başlar. Yeterince güçsüzleşen sinir hücresi tutularak işlemini gerçekleştiremez. Bu sorun ise trigeminal nevralji hastalığının başlamasına neden olur.
Travma
Dışarıdan ya da herhangi bir cerrahi operasyon sonucu gelişen travmalarda trigeminal nevralji gelişebilir.
Diyabet
Şeker hastalığının en önemli yan etkenlerinden biri de sinir dokularının yüksek kan şekeri sebebiyle fonksiyonlarını yitirmesidir. Bu da trigeminal nevralji oluşumuna zemin hazırlar.
Multipl Skleroz
Sinir dokularının hasara uğraması sonucu oluşan semptomlardır. Bu durumda trigeminal nevralji gelişebilir.
Enfeksiyonlar
Çocuklukla geçirilmiş uçuk v.b gibi enfeksiyonlu hastalıklarla sinirler hasar görebilir. Bu durum karşısında trigeminal nevralji gelişebilir.
Trigeminal Nevralji Belirtileri
Trigeminal nevraljinin oluşması ve semptomları arasında birbirinden farklı ağrı modelleri bulunmaktadır. Bu ağrı modelleri kişilerde şu şekilde gözlemlenmektedir:
Yüzün bir yarısında ciddi oranda yanma, elektrik çarpma hissi gibi oldukça can yakıcı olan şiddetli ağrı hissedilir. Ağrı atakları yüze dokunma, gülme, çiğneme, makyaj yapma, traş olma gibi yapılan eylemlerde daha çok görülebilir. Oluşan bu ataklar saatler içerisinde kaybolacağı gibi, bazen günler ve haftaları da bulabilmekte olduğu gözlemlenmektedir. Genel olarak oluşan ağrı, yüzün tek bir kısmında görülse de bazen her iki yüzde de görüldüğü tespit edilmiştir.
Ataklar Ne Kadar Sürer?
Trigeminal nevralji vakası kişiler arasında değişkenlik göstermektedir. Bazı bireyler bu hastalığı hafif düzeyde ve hatta hiç ağrı hissetmeyerek atlatırken, bazıları oldukça şiddetli atlatmaktadırlar. Bu hastalık vakalarında olan kişilerin genel olarak atlattıkları süre günler, haftalar, aylar ya da daha uzun süren birkaç atak dönemleri olarak gözlemlenmektedir. Ayrıca Trigeminal nevraljinin spazm benzeri ağrısına dönüşmeden hemen önce meydana gelebilecek, sürekli ağrı veya yanma hissi oluştuğu da gözlemlenmektedir.
Genel olarak hastalarda yanak, çene, dişler, diş etleri, dudaklar ya da genellikle daha az sıklıkla gözlemlenen göz ve alın bölgesi dâhil olmak üzere trigeminal sinir tarafından etki altında tutulan bu bölgelerde ağrı gelişebilmektedir. Bu ağrı semptomları çiğneme, yüze dokunma, konuşma, diş fırçalama, yemek yeme gibi yüz ile etkileşimde olan, hafif ve günlük rutin hareketlerde meydana gelmektedir.
Genellikle uzun süreli ve tekrarlayan yüz ağrısı çeken kişiler, reçetesiz satılan ağrı kesicileri kullandıkları halde geçmeyen yüz ağrıları varsa, hiç vakit kaybetmeden biran önce bir doktora başvurmaları gerekmektedir.
Trigeminal Nevralji Tanı Yöntemleri
Yüz bölgelerinde ağrı ve acı şikâyeti olan kişiler, doktora yaptıkları ağrı tanımı ile trigeminal nevralji tanısı konmaktadır. Çünkü bu teşhisi koyabilmek için ağrının türü, yeri ve tetikleyici mekanizması oldukça önemlidir. Trigeminal nevraljiye bağlı olan ağrı pek çok vakada genel olarak ani, şok benzeri ve kısa olarak gözlemlenmektedir. Trigeminal nevraljiye bağlı ağrı, genel olarak yemek yemek, konuşmak, gülmek, bağırmak, yanağa dokunmak ve hatta serin ve basit bir esinti ile karşılaşmak gibi durumlarda yanakların uyarılmasıyla ortaya çıkmaktadır.
Yüz ağrılarınızla başvurmuş olduğunuz doktorunuz, trigeminal nevraljiyi teşhis etmek ve durumun altında yatan birçok nedenleri belirlemek için birbirinden farklı pek çok test türünden yararlanabilir. Yapılacak nörolojik muayene ile doktor tarafından kişinin yüzünün çeşitli bölümlerine hafif ve orta sert seviyede dokunulması ve yakından incelenmesi doktorun ağrının tam olarak nerede ortaya çıktığını ve eğer kişide trigeminal nevralji tanısı varsa yapılan testler sonucunda trigeminal sinirin hangi dallarının etkilenebileceğini belirlemesine yardımcı olmaktadır. Ayrıca doktor tarafından gerçekleştirilecek olan refleks testleri de semptomların ayrıca sıkışmış bir sinirden mi yoksa hal dışı başka bir durumdan mı kaynaklandığını belirlenmesine yardımcı olacaktır.
Ayrıca bu hastalık, multipl skleroz ya da bir tümörün oluşmasıyla da meydana gelmektedir. Doktor bu tanıyı tam olarak belirlemek için genel olarak baş bölgesinde manyetik rezonans görüntüleme yani MRI taraması yapılmasını isteyebilir. Bunun yanı sıra bazı vakalarda ise, doktor arterler ile damarları görüntüleyebilmek ve kan akışının düzenini vurgulamak için vücutta bulunan bir kan damarına bir boya enjekte ederek, manyetik rezonans anjiyografisi çekilmesini de isteyebilir.
İnsan vücudunda meydana gelen yüz ağrıları pek çok farklı durumdan kaynaklanıyor olabilmektedir. Bu nedenle doğru teşhis konulması, doğru tedavi uygulanmasında büyük rol oynamaktadır. Bu yüzden farklı koşulların ihtimali göz önünde bulundurularak, ek testlerin yapılması gerekli görülebilir.
Trigeminal Nevralji Tedavi Yöntemleri
Trigeminal nevralji tedavisi genel olarak ilk etapta ilaçlarla başlar. Bu vakalarda zamanla trigeminal nevralji belirti ve semptomları ilaçlara karşı olumlu yanıt vermeyi tamamen bırakabilir ya da kişi için hoş olmayan ve ciddi oranda bazı yan etkiler ortaya çıkabilir. Bu kişiler için enjeksiyonlar ya da cerrahi müdahale için farklı tedavi seçeneklerini oluşturur. Ayrıca bu hastalık kişiden kişiye değişkenlik göstermektedir. Bazı kişilerde hafif bir izlenim bırakırken bazı kişilerde dayanılmaz izlenimler bırakır. Bu yüzden bazı vakalarda ilaçlar haricinde ek tedavi yapılmasına hiç gerek olmaz.
Trigeminal Nevralji İle Yaşam Nasıl Olur? Tedavi Süresince Nasıl Daha Kolay Atlatılır?
Trigeminal nevralji ile yaşamak kişiler için oldukça zor olabilmektedir. Ağrılı ve yanmalı bir gün geçirmek herkes için çok zor bir durumdur.Bu bozukluk kişilerin günlük yaşam kalitesini fazlasıyla etkilemektedir. Hem diğer insanlar gibi günlük aktivitelerini yerine getiremezler hem de fazlasıyla acı ve ağrı çekerler. Bu durum karşısında destek grubundan yardım alarak zor olan bu süreci daha da kolay atlatmaları mümkün olabilir. Çünkü destek grubu üyeleri genellikle Trigeminal nevralji semptomlarında en son tedavi yöntemleri, hastalığın seyir hali v.b gibi hastalığın hakkında yeterince bilgi sahibidirler ve kendi deneyimlerini gurup içinde paylaşma eğiliminde olmaktadırlar. Trigeminal neralji tanısı konmuş hastalar, tedavi süresince doktorları tarafından destek guruplarına yönlendirilmektedirler. Böylece farklı kişilerin destekleri ve bilgileriyle gerçekleşmekte olan süreç kolay atlatılmaktadır.
