30 Saniyelik Özet
- Bir tür flavivirüs, genellikle sivrisinekler tarafından yayılan bir RNA virüsü Zika enfeksiyonuna neden olmaktadır.
- Gebe olan kadınların enfeksiyonu bebeklerine geçirme ihtimali bulunmaktadır.
- Zika virüsü sebebi ile beyin gelişiminde anormallikler gibi bazı sağlık sorunları görülebilir.
- Gebelikte zika virüsü ile enfekte olan kişilerin bebeklerinin %5’inde doğuştan gelen rahatsızlıklar görülmektedir.
Zika Virüsü Nedir?
Zika ateşi olarak da adlandırılan bu durum Aedes aegypti ve Aedes albopictus türü sivrisinekler tarafından yayılan bir hastalıktır. Hücreleri kullanarak kendilerini çoğaltabilen bu virüsler her zaman belirtiye neden olmaz. Hamile bir kişinin enfekte olması halinde ise virüs beynin düzgün bir şekilde gelişmesini engelleyebilir.
Dünyanın birçok bölgesinde bulunan zika virüsü özellikle Amerika, Karayipler, Afrika ve Asya’nın bazı bölgelerinde yaygın olarak görülmektedir. Zaman zaman virüsün neden olduğu salgınlar görülebilmektedir. Virüs yetişkinler ve çocuklar için hafif belirtilere neden olmasına rağmen fetüsü etkilemesinden dolayı hamileler için risklidir.
Zika Virüsünün Bulaş Yolları
Bir tür flavivirüs, genellikle sivrisinekler tarafından yayılan bir RNA virüsü Zika enfeksiyonuna neden olmaktadır. Dang humması ve Batı Nil enfeksiyonuna neden olan virüsler ile aynı aileden gelmektedir.
Zika virüsünün yayılmasına neden olan birçok etmen bulunmaktadır. Bu etmenlerin içerisinde şunlar yer almaktadır.
- Zika virüsünün en yaygın görülen bulaş yolu sivrisinek ısırmalarıdır. Bu sivrisinek türleri dünyanın birçok bölgesinde görülmektedir.
- Gebe olan kadınların enfeksiyonu bebeklerine geçirme ihtimali bulunmaktadır.
- Zika virüsü cinsel yolla da bulaşabilen bir hastalıktır. Belirtilerin görülmemesi ya da geçmesi durumunda dahi virüs vücut sıvılarında kalmaya devam edebilir.
- Brezilya ve Fransa’da kan nakli ile zika virüsünün bulaştığı rapor edilmiştir.
Bazı çalışmalar belirtilerin görülmeye başlamasından sonraki 6 hafta boyunca hastalığın cinsel yolla bulaşabildiğini göstermektedir.
Zika Virüsü Belirtileri
Zika virüsünün neden olduğu belirtiler enfekte olan her 5 kişiden birisinde görülmektedir. Görülebilecek belirtiler içerisinde ise şunlar yer almaktadır.
- Ateş
- Baş ağrısı
- Eklem ağrısı
- Göz beyazında kızarıklık
- Ciltte kabarık ve düz kırmızı bölgenin karışımından oluşan döküntü ve kaşıntı
Zika Virüsünün Tanı Kriterleri
Zika riski olan yerlerde bulunan kişilere zika tanı testleri uygulanmaktadır. Bu testler kan ya da idrar örneklerine uygulanmaktadır. Testin uygulanması için yakın zamanda gerçekleştirilen seyahatler sorgulanmaktadır.
Zika Virüsünün Tedavi Yöntemleri
Zikanın tedavi edilmesini sağlayan herhangi bir ilaç bulunmamaktadır. Ancak belirtilerin yönetilmesi için bazı tedaviler önerilebilir. Bunun yanında virüsün yayılmasının önlenmesi için de bazı önerilerde bulunulmaktadır. Hamile kişilerin ise kadın doğum uzmanlarına da muayene olması gerekmektedir.
Zika virüsünün neden olduğu belirtilerin kontrol edilmesinde asetaminofen gibi reçetesiz ilaçlar kullanılmaktadır. Doktor önermediği sürece aspirin ve NSAID gibi ilaçların kullanılmaması gerekmektedir. Çünkü ciddi kanama riski söz konusu olmaktadır.
Zika virüsü enfeksiyonu genellikle kendiliğinden geçmektedir. Ancak hamile kişilerin enfekte olması halinde bebeklerde görme kaybı veya uygunsuz beyin gelişimi gibi doğumda mevcut olan durumlara neden olabilir ve bu durumlar kalıcıdır.
Zika Virüsü Gebeleri Nasıl Etkiler
Hamilelik döneminde zika virüsüne maruz kalınması halinde bebeğin ve annenin süreç boyunca yakından takip edilmesi gerekmektedir. Doğumdan sonra ise bebeğin zika virüsü için test edilmesi gerekir.
Zika virüsü sebebi ile beyin gelişiminde anormallikler gibi bazı sağlık sorunları görülebilir. Ancak bunun doğumdan önce tespit edilmesi zordur. Ancak görülebilecek sorunlara hazırlanılabilir.
Gebelikte zika virüsü ile enfekte olan kişilerin bebeklerinin %5’inde doğuştan gelen rahatsızlıklar görülmektedir. Bu rahatsızlıklar içerisinde ise şunlar yer alır.
- Ortalama büyüklükten daha küçük kafa yapısı (mikrosefali olarak da adlandırılmaktadır.)
- Şiddetli mikrosefali, kısmen çökmüş kafatası, beyin dokusunu azalması, eklem sorunları ve çok fazla kas tonusu gibi durumlara neden olabilen zika sendromu
- Uygunsuz beyin gelişimi görülebilir. Uygunsuz beyin gelişi içerisinde nöral tüp defekti, kıvrımların olmaması, hidrosefali, eksik beyin yapısı, beyin atrofisi ve diğer sorunlar bulunmaktadır.
- Beyin felci
- Görme ve işitme sorunları
- Düşük doğum aralığı