Arpacık

Arpacık Nedir?

Göz kapaklarında oluşan ve iltihaplı bir cilt hastalığı olan arpacık, kolay tedavi edilmesine rağmen kişilere son derece rahatsızlık vermektedir. Toplumda oldukça yaygın bir şekilde görülen arpacık tıp dilinde hordeolum olarak geçmektedir. Göz kapaklarının dış kısmında kirpiklere yakın olarak bulunan yağ bezlerinin tıkanmasından dolayı bezelerin içinde kalan bakterilerden dolayı iltihap oluşmaktadır.

İlk aşamasında küçük bir kızarıklık olan arpacığın ilerlemesi durumunda göz kapanabilmektedir. Genellikle vücut direncinin düşük olduğu zamanlar ortaya çıkmasının yanı sıra görüntüsü sivilce ya da çıbanı andırmaktadır.

Arpacığın Türleri

Arpacık bulunduğu yere göre iki farklı gruba ayrılmaktadır.

İç Arpacık

Göz kapağının iç kısmında oluşur. Arpacığın diğer belirtilerine ek olarak göz kapağının şişmesi ile karakterizedir.

Dış Arpacık

Kirpiklerin dibinde oluşan arpacık türüdür. Zeiss ve moll bezlerine bağlı olarak gelişir. Oluşumunda etkili olan bakteri türü ise stafilokok olmaktadır.

Arpacık Belirtileri

Arpacığın karakteristik belirtisi kirpik yakının ve göz kapağının kenarında oluşan ağrılı ve kırmızı şişliktir. Arpacığın diğer belirtileri içerisinde ise şunlar yer alır.

• Göz kapağının şişmesi
• Gözden akıntı gelmesi
• Göz kapağında kabuklanma
• Işık hassasiyeti
• Ağrı
• Kaşıntı
• Göz yaşarması
• Gözde bir şey varmış hissi

Arpacığın Nedenleri

Göz kapaklarında bulunan yağ bezleri salgılanan gözyaşının kurumasını engeller. Bu sayede de göz kapaklarının hareket etmesi kolaylaşır ve gözlerin tahriş olması engellenmiş olur. Ancak genellikle el ile taşınması sonucunda kirpik foliküllerine yerleşen bakteriler arpacığın oluşmasında etkili olur.

Özellikle kişilerin yorgun ve uykusuz olduğu dönemlerde ve vücut dirençlerinin düşük olduğu zamanlarda ortaya çıkar. Arpacığa neden olan bakterilerin yerleşmesine neden olan etmenler şunlardır:

• Kirli ellerle göze dokunmak,
• Makyajı temizlememek,
• Gözün enfeksiyona yatkın olması,
• Yağ açısından zengin beslenmek,

Arpacık Nasıl Geçer?

Arpacık genellikle 1- 2 hafta içerisinde kendiliğinden geçme eğiliminde olmaktadır. Daha hızlı iyi hissetmek ve ağrının hafiflemesi için yapılabilecek bazı şeyler bulunmaktadır. Arpacığın daha hızlı geçmesi için evde uygulanabilecek yöntemler içerisinde şunlar yer almaktadır.

Sıcak Kompres

Günde 3- 5 kez ve her seferinde 10- 15 dakika boyunca göze sıcak kompres uygulanması önerilmektedir. Bunun için bezin ılık suya batırılması ve göz üzerinde bekletilmesi yeterlidir. Bez soğudukça sıcak su ile ıslatma işleminin tamamlanması gerekir.

Çay Kompresi

Genellikle yeşil çay olmak üzere çay poşetlerinin ılık suda bekletildikten sonra göze uygulanması hem hastaların kendilerini daha iyi hissetmelerini sağlayacak hem de içerisinde bulunan antibakteriyel özellikler sebebi ile iyileşme hızlanacaktır. 

Gözkapaklarının Temizlenmesi

Göz akıntısının bulunması durumunda yarı yarıya bebek şampuanı ve su ile hazırlanmış solüsyon ile göz kapaklarının temizlenmesi gerekmektedir. Silme işleminde nazik hareketler yapılması önemlidir. Bunun için eczanelerde bulunan göz kapağı mendilleri kullanılabilir.

Arpacığın iyileşmesinin gecikmesine ve diğer komplikasyona neden olabileceğinden aşağıdaki davranışlarda bulunulmaması gerekmektedir.

• Arpacığın sıkılması ve patlatılması
• Göz kapağının ovuşturulması 
• Göz kapağına dokunmak
• Arpacık iyileşmeden makyaj yapmak
• Arpacık iyileşmeden kontakt lens kullanmak

Arpacık Nasıl Teşhis Edilir?

Arpacığın tanı alması için basit bir fiziki muayene yeterli olmaktadır. Tanı alabilmesi için görüntüleme yöntemlerine ya da laboratuvar testlerine başvurulmaz.

Arpacık Tedavisi

Arpacığın tedavisinin en önemli adımı hastaların kişisel hijyenlerine dikkat etmeleri ve göz hijyenlerini korumalarıdır.

İlaç Tedavisi

Yaklaşık olarak 1 hafta içinde iyileşen arpacığın tedavisinde aynı zamanda pomad ve damla türü ilaçlardan da faydalanılır. Kullanılan bu ilaçlar iyileşme süresini kısaltır iken aynı zamanda şikayetlerin de azalmasını sağlar.

Cerrahi Müdahale

Arpacığın tedavi edilmesine rağmen 2- 3 hafta iyileşmemesi ya da sertleşmesi durumunda ise cerrahi işleme başvurulmaktadır. Ameliyatta göz kapağının iç kısmına küçük bir kesi uygulanarak iltihabın tamamen boşaltılması sağlanır.

Arpacık Ameliyatı

Arpacığın kist oluşumuna neden olması durumunda ise arpacık ameliyatı olarak bilinen yöntem uygulanmaktadır. Bu ameliyatta göz kapakları ve çevre dokular lokal anestezi ile uyuşturulur. Daha sonrasında göz kapağının içinden bir kesi oluşturularak iltihap temizlenir.

Kistik oluşuma sebep olan yağ dokularının da temizlenmesinin ardından göz bandajlanarak kapatılır. Yaklaşık olarak 15 dakika süren bu ameliyat son derece basittir. Kesinin göz kapağının içinden yapılmasından dolayı dikiş ve ayrıca yara bakımı gerekmez. Bandaj ertesi gün çıkarılır ve bir hafta boyunca antibiyotikli göz damlası tedavisi uygulanır.

Arpacıkta Dikkat Edilmesi Gerekenler

• Arpacık iyileşene kadar tekstil ürünlerinin diğer kişiler ile ortak kullanılmaması gerekir.
• Eller göz ile temas etmeden önce mutlaka sabunla yıkanmalıdır.
• Arpacık tamamen iyileşene kadar makyaj yapılmamalıdır.
• Arpacık iyileşene kadar göz bandajlanmamalıdır.
• Arpacığın içindeki iltihap boşaltılmaya çalışılmamalıdır.

Arpacıktan Korunma Yöntemleri

Arpacıktan korunmak için dikkat edilmesi gerekenlerin içerisinde şunlar yer almaktadır.

• Ellerin gün içerisinde ılık su ve sabun ile sık sık yıkanması gerekmektedir
• Ellerin yıkanamadığı durumlarda alkol bazlı dezenfektanlar ile eller temizlenmelidir.
• Makyaj ürünlerinin başkaları ile paylaşılmaması gerekir.
• Gözlerin ellenmemesi önemlidir.
• Eski kozmetiklerin kullanılmaması sayesinde enfeksiyon riski önemli ölçüde azaltılır.
• Uyumadan önce makyajın çıkarılması önerilir.
• Kontakt lens takmadan önce ellerin temizlenmesi önemlidir. 
• Kontakt lenslerin dezenfekte edilme kurallarına uyulması gerekir.
• Daha öncesinde arpacık sorunu yaşayan kişilerin düzenli olarak sıcak kompres uygulaması tekrarlamasını önleyecektir.
• Blefaritini olan kişilerin göz bakımların doktor tavsiyesine uyması gerekir.

Arpacık Kaç Günde Geçer?

Evde uygulanacak sıcak kompres gibi yöntemlerin 48 saat içerisinde sonuç vererek ağrı ve şişliğin hafiflemesi gerekmektedir. Şikayetlerin devam etmesi ya da şiddetlenmesi halinde ise doktora başvurulması gerekmektedir. Doktora başvurulması halinde uygulanacak tedavi iyileşme sürecini direkt olarak etkileyecektir.

İltihabın doğrudan boşaltılması durumunda birkaç gün içerisinde arpacık tamamen iyileşir. Antibiyotik tedavisinin uygulanması halinde ise 10 gün içerisinde iyileşme görülmeye başlayacaktır. Genel olarak arpacığın tamamen iyileşmesi için 1- 2 hafta yeterli olmaktadır. 

Arpacığa Neler İyi Gelir?

Arpacığın iyileşmesini desteklemek için bazı doğal tedavi yöntemlerinden yardım alınabilir. Ancak bu yöntemleri kullanmadan önce doktora danışılması önerilmektedir.

Sarımsaklı Su

1 adet sarımsak 1 fincan su ile kaynatılır. Soğuduktan sonra pamuk ile arpacık olan göze ve çevresine sürülür. Birkaç tekrarlanması önerilmektedir. Sarımsağın antibiyotik etkisi kısa sürede iltihabın giderilmesine yardımcı olacaktır.

Papatya Çayı

Papatyadaki antioksidan etkilerden yararlanmak için bir poşet papatya çayının demlenmesi ve daha sonrasında çay poşetinin gözün üzerinde 10 dakika bekletilmesi önerilmektedir. Daha sonrasında pamuk ile papatya çayı gözden temizlenebilir.

Patates Masajı

Arpacık sebebi ile oluşan şişliğin giderilmesi için patatesten yardım alınabilir. Bunun için öncelikli olarak patateslerin rendelenmesi ve sularının sıkılması gerekir. Daha sonrasında patates suyu pamuk yardımı ile göz üzerinde bekletilir. 

Maydanoz Suyu

Arpacığın yeni çıkmaya başladığı dönemde bir tutam maydanozun bir cezve su ile kaynatılıp soğumasının ardından göze uygulanması durumunda belirtiler şiddetlenmeden arpacığın geçmesi mümkün olmaktadır. Uygulamanın sabah ve akşam uygulanması önerilir.

Zerdeçal

Mikropları kırması ile bilinen zerdeçal arpacık için de kullanılabilir. Bunun için iki dilim zerdeçal sıcak suyun içerisinde birkaç dakika bekletilir. Daha sonrasında bu su pamuk ile göze sürülür. Uygulamanın sabah ve akşam 3 gün boyunca yapılması önerilmektedir.

Propolis

Propolis direkt olarak arpacık üzerine uygulanabilir. Bu şekilde 10- 15 dakika beklendikten sonra gözün durulanması gerekmektedir. Bunun yanında propolisinin içilmesi de faydalı olacaktır. 

Arpacık Bulaşıcı Mı?

Arpacık genel olarak bulaşıcı değildir. Ancak bazı bakteriler sebebi ile oluşan arpacığın bulaşıcı olma ihtimali bulunmaktadır. Bu sebeple de arpacığa dokunmadan önce ve sonra ellerin yıkanması gerekir. Bunun yanında yastık kılıflarının sık sık değiştirilmesi de önerilen önleme yöntemleri içerisinde yer almaktadır. Arpacığın bulaşıcı olma ihtimaline karşı arpacığa dokunmaktan kaçınılması gerekmektedir. 

Arpacık ve Şalazyon Arasındaki Fark Nedir?

Şalazyon da arpacık gibi göz kapağındaki iltihap sebebi ile görülmektedir. Ancak Şalazyon, kirpiklerin yakınındaki küçük yağ bezlerinden birinde tıkanıklık olması durumunda görülmektedir. Bunun yanında arpacıktan farklı olarak, Şalazyon genellikle ağrıya neden olmaz ve göz kapağının iç tarafında daha belirgin olma eğilimdedir. Bunların dışında birbirine benzer durumlardır.