Atopik Dermatit Nedir?
Günümüzde son derece sık görülen ve hastaların yaşam kalitelerini etkileyen hastalıklardan birisi olan atopik dermatit aynı zaman da egzama olarak da bilinmektedir. Özellikle çocukluk dönemlerinden itibaren görülen türlerinde kalıcı ve tekrarlayan ataklar görülmektedir. Atopik dermatit aynı zamanda alerjilerin de habercisi olmaktadır.
Genellikle alerjik bünyeye sahip olan kişilerde görülen atopik dermatit vücudun çeşitli bölgelerinde görülen kaşıntı, kızarıklık ve kuruluk ile karakterize olan bir hastalıktır. Kronik hastalıklar içinde yer alan atopik dermatit genellikle çocukluk çağından itibaren görülmeye başlar. otoimmün bir kökene sahip olan atopik dermatit, bu özelliğinden dolayı hastalarda ilerleyen dönemlerde saman nezlesi ve astım gibi diğer otoimmün hastalıklara da sebep olmaktadır.
Atopik Dermatit Belirtileri
Atopik dermatitin neden olduğu belirtiler vücudun herhangi bir bölgesinde görülebilir ve hastalar arasında değişiklik gösterebilir. Görülen yaygın belirtiler içerisinde ise şunlar yer almaktadır.
- Kuru ve çatlamış cilt
- Cildin rengine bağlı olarak cilt renginin değişmesi
- Kaşıntı
- Ciltte döküntü
- Cildin şişmesi
- Kabuklanma
- Ciltte sızıntı
- Cildin kalınlaşması
- Göz çevresindeki cildin koyulaşması
- Hassas cilt
- İltihaplanma
- Kırmızı, mor, kahverengi veya gri döküntüler
- Küçük ve sıvı dolu şişlikler
Atopik Dermatit Nedenleri
Nedeni tam olarak bilinmeyen hastalıklardan birisi olan atopik dermatit hakkında yapılan çalışmalarda hastalığın gelişmesinde etkili olan bazı faktörlerin bulunmasını sağlamıştır. Atopik dermatit sebebiyle hastaların cilt bütünlükleri bozulduğu için bazı çevre şartları hastalığın gelişmesini kolaylaştırmaktadır. Bunlar:
- Küf,
- Polen,
- Parfüm,
- Fiziksel stres,
- Duygusal stres,
- Yün kıyafetler,
- Sentetik kıyafetler,
- Çamur, kum, duman ya da toz gibi tahriş ediciler,
- Sabun ve deterjan gibi cilt tahrişine neden olan etmenler,
- Kuru hava,
- Havanın çok sıcak ya da soğuk olması,
- Terleme,
- Cildin uzun süre kaşınması,
- Çok sıcak ya da soğuk suyla duş almak,
Atopik Dermatit Nasıl Teşhis Edilir?
Atopik dermatitin tanısı genellikle fiziki muayene ile olmaktadır. Ancak diğer alerjik problemlerin elenebilmesi için bazı testlerden yardım alınabilir. Bunun yanında alerjinin sebebinin belirlenebilmesi için hastalara yama testi de uygulanabilir. Alerjen maddenin belirlenebilmesi durumunda kişinin günlük hayatında bu alerjenlerden kaçınması hastalığın kontrolünü kolaylaştırır.
Atopik Dermatit Tedavileri
Mevcut tedavi yöntemleri atopik dermatitin tedavi edilmesini sağlayamamaktır. Bunun yerine hastalığın semptomlarının hafiflemesi ve hastalığın ilerlemesinin durdurulmasına yönelik tedavi yöntemleri uygulanmaktadır. Bunun içinde hastalara ilaç tedavisi ile birlikte yaşam tarzı değişiklikleri önerilmektedir.
İlaç Tedavisi
Kullanılan ilk ilaç grubu hastaların kaşıntı şikayetlerinin azaltılmasına yönelik olarak kullanılan ilaç grubudur. Bu tedavi sayesinde hastaların lezyonları kaşıyarak daha fazla tahrip etmesinin ve enfeksiyonların oluşmasının önüne geçilmektedir. Bunun için kullanılan ilaç grupları ise kortikosteroid içerikli ilaçlar olmaktadır. Genellikle krem şeklinde kullanılan bu ilaçlar kaşıntının fazla olması durumunda oral yolla kullanılan ilaçlar ile takviye edilebilir. Bu ilaçlara aynı zamanda antihistaminik ilaçlar da ilave edilebilir.
İkincil gelişen enfeksiyonlar söz konusu ise o zaman hastalara antibiyotik tedavisi de uygulanmaktadır. Vakaların tedaviye yanıt vermemesi durumunda ise bağışıklık sistemini baskılayan ilaçlar kullanılmaktadır.
Yaşam Tarzı Değişiklikleri
Hastaların ilaç tedavilerinin yanında atak olmayan dönemlerde dahi bazı noktalara dikkat etmesi gerekmektedir. Bu noktalar ilki duş sularının ılık olmasıdır. Ayrıca cildin sürekli ve düzenli olarak nemlendirilmesi de atakların azalmasına da yardımcı olacaktır. Hastaların hayatlarında yapmaları gereken bir diğer değişim ise bol su tüketmektir. Bunun yanında bulunulan ortamın havasının nemli olmasına da özen gösterilmesi gerekir. Hastaların bol ve pamuktan üretilmiş kıyafetleri tercih etmeleri gerekmektedir. Bunların yanında bilinen bir alerji söz konusu ise bu alerjenden uzak durulması gerekmektedir.
Atopik Dermatit Beslenme
Atopik dermatit hastaları beslenmelerine de dikkat etmelidir. Çünkü tüketilen yiyecekler de atakların tetiklenmesinde rol oynamaktadır. Hastaların öncelikle beslenmelerinde dikkat etmeleri ana kurallar şu şekilde olmaktadır.
- Taze ve işlenmemiş gıdalar tüketilmeli,
- Hangi besinlerin reaksiyona sebep olduğunun belirlenebilmesi için eleme yönteminin uygulanması,
Süt
Atopik dermatitinin besin kaynaklı nedenlerinin başında süt ve sütten elde edilen diğer besinler gelmektedir. Koyun ve keçi sütleri inek sütlerine göre daha iyi tolere edilse de hastaların hassasiyetleri söz konusu ise dikkatli davranmak gerekmektedir.
Gluten
Hastaların gluten tüketiminden kaçınmaları gerekmektedir. Tahıllarda bulunana gluten aynı zamanda mercimek, baharatlar ya da yulafta da bulunabilmektedir.
Yumurta
Yumurta egzamanın en büyük tetikleyicilerinden birisidir. Bunun için hastaların kaz ya da bıldırcın tüketmesi önerilmektedir.
Soya
Genellikle işlenmiş gıdalarda bulunana soya ve soya sütünün tüketiminden de kaçınılması gerekmektedir.
Fıstık
Alerjinin en çok görülen sebeplerinin başında fıstık ve fıstık yağı gelmektedir.
Kuruyemiş
Fındık genel olarak iyi tolere edilse de diğer kuruyemişler alerjiye neden olabilmektedir.
Bebeklerde atopik dermatit
Genellikle egzama olarak da adlandırılan atopik dermatit temel olarak egzamanın bir türü olmaktadır. Ancak en sık görülen türü olduğu için genellikle birbiri yerine kullanılır. Bebeklerin ve çocukların ciltlerinin kuru, kızarmış, kaşıntılı ve pürüzlü olması durumuna verilen isimdir.
Bebeklerde atopik dermatit belirtileri
Bebeklerde atopik dermatit görülmesi durumunda görülebilecek belirtiler içerisinde şunlar yer almaktadır.
- Kuru ve kaşıntılı cilt
- Önce sıvı sızdıran ve daha sonrasında kabuklanma yapan şişlikler ve pullanma
- Alevlenme dönemlerinin olması
- Geceleri belirtilerin şiddetlenmesi
Bir yaşından küçük olan bebeklerde atopik dermatit genellikle yanaklarda, alında ve kafa derisinde görülmektedir. Belirtiler bazı bebeklerde dizlere ve dirseklere yayılmaz. Ancak bu dönemdeki bebeklerin bez bölgesinde genellikle belirtilere rastlanmaz.
Daha büyük çocuklarda ve gençlerde ise belirtiler genellikle dirseklerin kıvrım noktaların, dizlerin arkasında, boyunda, ayak bileklerinin iç kısımların ve el bileklerinde görülmektedir. Belirtilerin ilk başladığı süreçte deri genellikle pullu ve kurudur. Ancak zaman içerisinde cildin çizilmesi ile birlikte rengin koyulaşması ve kalınlaşması söz konusu olur.
Bebeklerde atopik dermatit tedavisi
Bebeklerde atopik dermatitin tedavisi bulunmamaktadır. Ancak bazı yöntemler belirtilerin şiddetinin azalmasına yardımcı olabilmektedir. Bu yöntemler içerisinde ise şunlar yer alır.
- Cildin topikal nemlendiriciler ile sık sık nemlendirilmesi. Gün içerisinde 2- 3 kez uygulanması gereken nemlendiriciler özellikle banyodan sonra daha fazla etki etmektedir. Kullanılan nemlendiricilerin yağ bazlı olmasına dikkat edilmesi gerekmektedir.
- Cilt iltihabının hafifletilmesi için topikal kortikosteroidler kullanılabilmektedir. Ancak kullanımı aşasında doğru dozun kullanılması son derece önemlidir.
- Cilt bağışıklık sisteminin tepki verme şeklinin değiştirilmesi için kullanılan diğer topikal anti inflamatuar ilaçlar.
- Kaşıntıların giderilmesi ve bebeklerin daha rahat uyuması için oral yolla kullanılan ilaçlar.
- Ultraviyole ışıkla tedavi
- Cildin tahriş olmuş bölgelerine nemli bez sargısının yapılması
