Bartholin Kisti

Bartholin Kisti Nedir?

Bartholin Kisti, iki Bartholin bezinden birinin kanalının iltihaplanmasıdır. Bartholin bezi bezelye büyüklüğünde bir bezidir ve vajina girişinin yakınında bulunur. Nedeni genellikle bir bakteriyel enfeksiyon veya bir bartholin kistidir, ancak hastalık aynı zamanda böyle bir kiste de neden olabilir. Diğer risk faktörleri, zayıf hijyen ve cinsel yolla bulaşan hastalıklar gonore veya klamidya ile enfeksiyondur.

Bartholin her yaştaki yetişkin kadınları etkileyebilir, ancak çoğunlukla genç ve cinsel olarak aktif kadınları etkiler. Tipik semptomlar şişlik, kızarıklık ve ağrıdır. Ayrıca birçok hasta oturma ve yürüme problemlerinden şikayetçidir. Hastalık tedavi edilebilir ve normalde etkilenenler için uzun vadeli sonuçları yoktur. Ameliyat nadiren gereklidir.

Hamilelikte Bartholin Kisti

Hamilelik döneminde olan kadınlarda Bartholin kistinin oluşması fetal gelişim ve anne sağlığı açısından herhangi bir tehlike yaratmamaktadır. Ancak enfeksiyon oluşması halinde tıbbi müdahalede bulunulması gerekmektedir. Çünkü gebelik dönemindeki kadınların vücutlarının herhangi bir yerinde gelişen enfeksiyon bebeğe zarar verebilmektedir. 

Bartholin Kisti Nedenleri

Bartholin’in neden görüldüğü ve bazı kadınların buna neden daha yatkın olduğu henüz bilinmemekle birlikte bazı etmenlerin geçerli olduğu düşünülmektedir. Bartholin oluşma nedenleri içerisinde şunlar yer almaktadır.,

• Vulva bölgesindeki yaralanma, tahriş ya da ekstra deri büyümesi
• Klamidya
• Bel soğukluğu
• Cinsel yolla bulaşan diğer enfeksiyonlar
• E. Coli bakterisi
• Streptococci
• Straphylococci
• Staphylococcus aureus
• Salgı birikmesi

Patojenlerin bir kısmı vulvadan girerek bartholin bezlerinin boşaltım kanallarına ulaşır ve enfeksiyona neden olur. Enfeksiyona neden olan bazı patojenler vücutta doğal olarak bulunabilmektedir. Bazı patojenler ise, cinsel yolla bulaşabilen gibi, bulaş yolu ile vücuda girmektedir. 

Bartholin Kisti Belirtileri

Bartholin genellikle küçük tahrişler dışında herhangi bir belirtiye neden olmamaktadır. Ancak enfeksiyon oluşması durumunda görülebilecek belirtiler içerisinde şunlar yer almaktadır.

• Yürürken, cinsel ilişki sırasında, tampon kullanırken ya da tuvaletten sonra temizlenirken rahatsızlık hissetme
• Bartholin bölgesinde ağrı
• Ateş
• Titreme
• Kistten drenaj
• Kistin büyümesi
• Bölgenin kırmızı ve sıcak olması
• İştahsızlık
• Vücut ağrısı
• Bitkinlik

Bartholin Kisti Tanı Kriterleri

Kasık bölgesinde neredeyse hiç ağrılı olmayan şişkin ve küresel bir şişlik varsa, önümüzdeki birkaç gün içinde bartholin olup olmadığınızı belirleyebilecek bir jinekoloğa görünmelisiniz. Ancak iç dudaklarda şiddetli ağrı ve kızarıklık olursa aynı gün veya en geç ertesi gün doktora görünmelisiniz. Önce size belirtileriniz hakkında detaylı sorular soracak ve ardından şişliği inceleyecektir. 

Bu genellikle kesin bir tanı koymak için yeterlidir. Klamidya veya gonokokların neden olduğu iltihap şüphesi varsa, doktor ayrıca vajina ve üretra bölgesinden bir sürüntü alır ve laboratuvarda analiz ettirir. Patojen bulunduğunda, antibiyotik tedavisi başlayabilir.

Bartholin Kisti Tedavi Yöntemleri

Hastalığın evresine bağlı olarak konservatif tedavi yöntemleri başarılı olabilir veya olmayabilir. Bu nedenle özellikle erken evrelerde iltihap önleyici ve ağrı kesici ilaçlar almak ve etkilenen bölgeyi soğutmak önemlidir. Eşin olası enfeksiyonunu önlemek için tedaviye de hızlı bir şekilde başlanmalıdır.
Lokal tedavi için merhemler veya vajinal kremler uygulanabilir ve vajinal tabletler, lapalar veya kompresler kullanılabilir. Oturma banyoları ve homeopatik ilaçlar da rahatlama sağlar. Bazı durumlarda, kırmızı ışık tedavisi de kendini kanıtlamıştır, bu da sağlıklı dokunun iltihaplanma olasılığını önemli ölçüde azaltır.

Bartholin Kisti İlaç Tedavisi

Bartholin kistinde kullanılan ilaçların başında ağrı kesiciler gelmektedir. Ağrının hafiflemesine yardımcı olmak için ibuprofen ya da parasetamol kullanılabilir. Kistte enfeksiyonun bulunması durumunda ise antibiyotik tedavisi gerekli olmaktadır. Özellikle cinsel yolla bulaşan hastalıklarda antibiyotik reçete edilmesi önemlidir.

Barholin Kisti Ameliyatı

Bartholin kistinin giderilmesi için uygulanabilecek 3 farklı ameliyat yöntemi bulunmaktadır. Cerrahi yöntemler genellikle diğer tedavi seçeneklerinden cevap alınmadığı ya da beklenen iyileşmenin gerçekleşmemesi durumunda uygulanmaktadır.

Bartholin Ameliyatı Nasıl Yapılır?

Ev ilaçları ve konservatif tedavi yöntemleri hastalıkta bir iyileşme sağlamazsa, geriye kalan tek seçenek apsenin cerrahi olarak açılmasıdır. Birçok kadın ilk başta bu adımdan çekinir, ancak apseyi açmak genellikle büyük rahatlamayla ilişkilendirildiği için nihayetinde büyük bir rahatlama sağlar. Operasyonun kendisi genellikle lokal anestezi altında ayaktan tedavi bazında gerçekleştirilir ve sadece birkaç dakika sürer. Nadir durumlarda genel anestezi de kullanılabilir. Bu, lokal anestezik iltihaplı dokuda iyi çalışmadığında olur.

Günümüzde bartholin için en yaygın olarak kullanılan cerrahi tekniğe marsipulasyon denir. Cerrah bir neşter ile apseyi açar ve apse boşluğunun duvarlarını deri ile diker. Bu sayede kavite dışarıya açık kalabilir ve salgı engellenmeden dışarı akabilir. Drenaj ayrıca yaranın kenarlarının birbirine yapışmasını da engeller.

Apsenin tekrar oluşmasını önlemek için bu gereklidir. Ayrıca salgıdan hastalığa neden olan mikrop belirlenebilir ve uygun bir antibiyotik tedavisine başlanabilir. Dikişler genellikle birkaç gün sonra alınır ve yaranın kendisi dört ila altı hafta içinde tamamen iyileşir. İyileşmeye yardımcı olmak için günde birkaç kez oturma banyoları yapılabilir. Hastalık tekrarlamaya devam ederse, başka müdahaleler düşünülebilir.

Bartholin Kist Ameliyatının Yöntemleri

Bartholin kistinde uygulanan yöntemlerden ilki cerrahi drenajdır. Kistin enfekte olması halinde kullanılan bu yöntem aynı zamanda ağrı ya da rahatsızlık hissedilmesi durumunda da uygulanmaktadır. Uygulanacak drenaj yöntemi ise kistin büyüklüğüne göre değişiklik göstermektedir.

Bir diğer yöntem ise marsupializasyon olmaktadır. Bu yöntemde cerrahlar kisti açar ve boşaltır. Daha sonrasında sürekli drenajın sağlanması için kistin duvarlarının kenarları dikilir. Bu yöntem özellikle tekrarlayan Bartholin kistlerinde tercih edilen bir yöntemdir.

Uygulanan son cerrahi yöntem ise tedavinin işe yaramadığı durumlarda ve nadir olarak kullanılmaktadır. Bu durumda Bartholin bezinin çıkarılmasına yönelik cerrahi işlemler uygulanmaktadır.

Bartholin Kisti Ameliyatının Faydaları

Bartholin kistinin tedavisinde cerrahi seçeneklerin tercih edilmesi durumunda diğer tedavi yöntemlerinin cevap vermediği durumların çözülmesi mümkün olmaktadır. Bunun yanında sürekli olarak tekrarlayan durumlarda marsupializasyon yönteminin uygulanması tekrarlama olasılığının ortadan kalkmasını sağlamaktadır.

Bartholin Kisti Ameliyatının Komplikasyonları

Bartholin kistinde uygulanan prosedürler son derece güvenlidir. Komplikasyonlar ise nadir olarak görülmektedir. Prosedürlerden sonra görülebilecek komplikasyonların içerisinde ise şunlar yer almaktadır.

• Anesteziye dayalı alerjik reaksiyonlar
• Kanama
• Enfeksiyon
• Yara izi

Oturma Banyoları

Oturma banyosu için küvette oturabilir veya tuvalet için özel oturma banyosu eklentileri kullanabilirsiniz. Su ve dezenfektan katkı maddelerini doğru biçimde birbiriyle karıştırın. Ardından ılık banyoda yaklaşık 15 ila 30 dakika kalın. Özellikle papatya, cilt katmanlarına derinlemesine nüfuz etmesi ve bir yandan iltihap önleyici etkiye sahip olması, diğer yandan da yara iyileşmesini uyarması nedeniyle katkı maddesi olarak kendini kanıtlamıştır.

Alternatif olarak, dezenfekte ettiği ve iltihabın kurumasına neden olduğu için potasyum permanganat kullanabilirsiniz. Ancak potasyum permanganat kimyasal yanıklara ve cildin kurumasına da neden olabileceğinden, kullanırken doğru karışım oranına dikkat etmelisiniz. Bir katkı maddesinin başka bir olasılığı da dezenfekte edici etkiye sahip olan polividon iyot olabilir. Ancak meşe kabuğu, papatya çiçeği, fındık yaprağı gibi bitkisel ilaçlardan elde edilen katkı maddeleri de iltihabı hafifletebilir.

Homeopati

Homeopatide akut bartholin için tipik aktif maddeler Hepar Sulphur C15 ve Pyrogenicum C9'dur. Kronik formda Conium 15 ve Staphysagria C15 de kullanılabilir. Beş aylık bir süre boyunca günde iki kez beş globül almalısınız. Enfeksiyon tekrarlarsa, tedavi iki aylık bir süre boyunca günde beş granülden oluşur. Seçim ilacı semptomlara göre belirlenir: artan ağrı ve kızarık ve sıcak apse için belladonna alınması önerilir. Dokunulduğunda acı veren bir ağrı ve parlak bir apsenin apis'i kullanması daha olasıdır.

Merhem

Doğru merhemi seçmek için bir jinekoloğa danışmalısınız. Her durumda, merhem bir anti-inflamatuar ve/veya antibiyotik etkiye sahip olmalıdır. Aktif maddeler fusidik asit, nebasetin veya basitrasin içerenler bunun için özellikle uygundur. Halihazırda oluşmuş bir apse ile daha hızlı olgunlaşmasına yol açacak olan bir ichtholan merhem yardımcı olacaktır. Bu, cerrahi olarak daha hızlı tedavi edilmesini sağlar.

Bartholin bu konservatif yöntemlerle yok edilemiyorsa veya semptomlar artıyorsa doktora başvurulmalıdır. Doktor daha sonra antibiyotik kullanılıp kullanılmayacağına karar verir. Antibiyotik tedavisi, etken bakteriye bağlıdır ve kistin iyileşmesini sağlamayı ve enfeksiyonun yayılmasını önlemeyi amaçlar. Antibiyotikler tablet veya merhem şeklinde reçete edilebilir. Bununla birlikte, bu tedavi şekli de başarılı olmazsa, genellikle cerrahi müdahaleye alternatif yoktur.

Bartholin Kisti Ameliyatı Sonrası Süreç

Bartholin ameliyatlarından sonra hastalar kısa süre içerisinde normal hayatlarına geri dönmektedir. Ameliyattan sonra bölgenin doktorun tavsiyelerine uygun bir şekilde temiz ve kuru tutulmasına özen gösterilmesi gerekir. Cinsel ilişkiye girmek için ise yara dokusunun iyileşmesinin beklenmesi ve doktorun fikrinin alınması önemlidir.

Bartholin Kistinin Riskleri

Bartholin kisti bazı gruplarda daha sık görülmektedir. Bu risk grupları içerisinde şunlar yer almaktadır.

• 20- 30 yaş aralığında olmak
• Cinsel olarak aktif olmak
• Yakın zamanda vulva travması ya da yaralanmasının gerçekleşmesi
• Cinsel yolla bulaşan bir enfeksiyona sahip olmak

Bartholin Kisti Patlaması

Bartholin kistinin kendi kendine patlamasında herhangi bir sorun bulunmamaktadır. Bu durumun gerçekleşmesi halinde enfeksiyonun yayılmaması için bölgenin temiz ve kuru tutulması gerekmektedir. Ancak kisti boşaltmaya çalışmak yanlış bir davranıştır. Bu durumda enfeksiyon gelişme riski çok yüksektir.

Bartholin Kisti Olan Bireyler Nelere Dikkat Etmeli?

Bartholin kisti olan kişilerin gün içerisinde birkaç kez ılık su banyosu yapması kistin kolaylıkla boşalmasını sağlayacaktır. Bunun yanında bölgenin temiz ve kuru tutulmasına da dikkat edilmesi gerekir.

Bartholin Kistinin İyileşme Süreci

Bartholin kisti genellikle ılık su banyosu ile kolaylıkla çözülebilmektedir. Bu sebeple de iyileşme süreci son derece kolay ve hızlı gerçekleşmektedir. Ciddi enfeksiyon durumlarında ya da kistin çok büyük olduğu vakalarda iyileşme süreci daha uzun sürebilmektedir.

Ameliyat sonrasında da ılık banyonun yapılması önerilmektedir. Bu sayede bölgenin temizlenmesi mümkün olurken aynı zamanda rahatsızlığın da hafiflemesine yardımcı olmaktadır.