Klamidya nedir?
Bakteri sebebiyle görülen Klamidya, cinsel yolla bulaşan enfeksiyonlardan birisidir. Tedavi edilebilir ve iyileştirilebilir bir hastalık olan Klamidya'nın belirtileri çoğu zaman fark edilmez. Tedavinin mümkün olan en kısa süre içerisinde yapılması gerekmektedir. Aksi halde ciddi komplikasyonlara yol açarak üreme organlarında kalıcı hasara neden olabilir.
Klamidya nedenleri
Klamidya enfeksiyonları Klamidya’ya neden olan bakteri içeren vajinal sıvı veya meninin bir kişiden diğerine geçmesi ve cinsel temas yoluyla yayılmaktadır. Cinsel temas penetrasyon veya boşalma içermeyen seks de dahil olmak üzere türlü cinsel ilişkileri içermektedir.
Bir kişinin cinsel organlarından gelen sıvıların Klamidyaya neden olan bakterileri taşımasının birçok yolu bulunmaktadır. Bu yolların içerisinde şunlar yer almaktadır.
- Cinsel ilişki sırasında bakteriler bir kişinin penisinden partnerine veya vajinasından partnerine geçebilir.
- Anal seks sırasında bakteriler bir kişinin penisinden partnerin anüsüne geçebilir.
- Oral seks sırasında bakteriler bir kişinin ağzından partnerinin penisine ya da vajinasına geçebilir.
- Bakteriler seks oyuncaklarına bulaşabilir.
- Cinsel organların veya anüsü manuel olarak uyarılması
Vücut sıvılarının değişimini veya yakınlaşmayı içeren tüm durumlar klamidyaya neden olmaz. Klamidyayı aşağıdaki şekillerde bulaştırmak mümkün değildir.
- Öpüşmek
- Yiyecek ve içeceklerin paylaşılması
- Sarılmak ya da el ele tutuşmak
- Tuvaleti başkasından sonra kullanmak
- Birisi öksürdükten ve hapşırdıktan sonra damlacıkların solunması
Klamidya belirtileri
Klamidyanın hızlı bir şekilde yayılabilmesinin temel sebebi belirtilerin fark edilmemesidir. Enfeksiyonda görülen belirtiler kadınlarda ve erkeklerde farklı şekillerde ortaya çıkmaktadır.
Kadınlarda görülen Klamidya belirtileri servisit veya idrar yolu enfeksiyonuna benzer belirtiler göstermektedir. Bu belirtiler içerisinde şunlar yer alır.
- Vajinada kokulu olabilecek beyaz, sarı veya gri akıntı
- İdrarda irin
- İdrara çıkma ihtiyacının artması
- Dönemler arasında kanama
- İdrar sırasında ağrı veya yanma hissi
- Ağrılı ilişki
- Ağrılı adet dönemleri
- Karnın alt kısmında donuk ağrı
- Vajinanın içinde ve çevresinde kaşıntı ve yanma
Klamidyanın erkeklerde neden olduğu belirtiler ise gonokok dışı üretrite benzerlik göstermektedir. Erkeklerde görülen belirtiler içerisinde şunlar yer almaktadır.
- Penisten mukus benzeri veya berrak sulu akıntı
- İşerken ağrı veya yanma hissi
Klamidya vücudun üreme organları dışındaki kısımları da etkileyebilmektedir. Bu durumların etkilenmesi durumunda görülebilecek belirtiler içerisinde şunlar yer almaktadır.
- Anüste ağrı, rahatsızlık, kanama veya mukus benzeri akıntı
- Gözlerde kızarıklık, ağrı ve akıntı
- Boğaz ağrısı
Klamidya tanı kriterleri (test)
Klamidya için uygulanan en yaygın test, nükleik asit amlifikasyon testi olmaktadır. Doktorlar vajinal veya servikal sürüntü yaparak, idrar örneği toplayarak gerekli sıvı örneklerini alır. Daha sonrasında numuneyi Klamidyaya neden olan bakterileri kontrol etmek için laboratuvara gönderirler.
Klamidya hangi hastalıklara neden olur?
Klamidya enfeksiyonunun tedavi edilmemesi durumunda kadınlarda neden olabileceği komplikasyonlar içerisinde şunlar yer almaktadır.
- PID olarak da adlandırılan pelvik inflamatuar hastalık, hastaneye kaldırılmayı gerektiren ciddi bir sağlık durumudur. Klamidya gibi tedavi edilmeyen hastalıkların üreme organlarına zarar vermesi durumunda ortaya çıkar. PID kısırlığa ve kronik pelvik ağrıya yol açabilmektedir. Bunun yanında tüplerin tıkanması ve fetüs için yaşamı tehdit eden ektopik gebeliğe neden olmaktadır.
- Hamilelik döneminde edinilen Klamidya enfeksiyonunun tedavi edilmemesi durumunda erken doğum söz konusu olabilir. Bunun yanından doğum sırasında bebeğe enfeksiyon aktarılabilir. Klamidya ile doğan bebeklerin tedavi edilmemesi durumunda zatürre ve konjonktivit görülebilmektedir.
- Klamidyanın tedavi edilmemesi durumunda fallop tüplerinde, rahimde veya vajinada kalıcı hasara oluşabilir ve hamile kalınması zorlaşabilir.
Erkeklerde Klamidya enfeksiyonunun neden olduğu komplikasyonlar içerisinde ise şunlar yer almaktadır.
- Enfeksiyon testislere ve testislere sperm taşıyan tüplere yayılarak testislerde ağrı, şişlik ve hassasiyet gibi belirtilere neden olabilir.
- Klamidya spermlere zarar vererek üreme zorluğu yaşanmasına neden olabilir.
Klamidyanın tedavi edilmemesi durumunda hem kadınları hem de erkekleri etkileyebilecek komplikasyonları içerisinde ise şunlar yer almaktadır.
- Eklemlerin şişmesine ve ağrı oluşmasına neden olan reaktif artritte yakalanma riskini arttırır
- HIV yakalanma riskini arttırır
Klamidya tedavi yöntemleri
Klamidya antibiyotiklerle yaklaşık 1 veya 2 hafta içerisinde tedavi edilebilmektedir. Ancak hastaların belirtilerinin iyileşmesi durumunda ilaç kullanımına bırakmamaları gerekmektedir. İlacın süresi bittikten sonra enfeksiyonun geçtiğinden emin olmak için takibin yapılması gerekmektedir. Klamidya enfeksiyonu tekrarlayabilmektedir.
Tedavinin bir kısmı ise yeniden enfekte olmasını engellenmesi için cinsel aktivitelerden kaçınmayı ve enfekte olabilecek cinsel partnerinde tedavi görmesini sağlamayı içermektedir. Tedavi sürecinde kişilerin enfeksiyon temizlenene kadar cinsel ilişkiden kaçınmaları gerekmektedir. Bunun yanında frengi, Herpes, bel soğukluğu ve HIV için de test yapılması gerekli olmaktadır.
Antibiyotikler enfeksiyonun ortadan kalkmasını sağlayabilir ancak bakterilerin tedaviden önce sebep olduğu zararları tersine çeviremezler. Bu sebeple de düzenli olarak Klamidya taramasını yaptırılması gerekmektedir. Klamidya kendi kendine geçmez. Bu sebeple de tedavi edilmemesi halinde sağlığı ciddi şekilde etkiler ve cinsel açıdan aktif kişilerin başkalarına bulaştırması söz konusu olmaktadır.
Klamidyadan korunma yolları
Klamidyayı önlemenin tek yolu Klamidya enfeksiyonu olan biriyle vajinal, anal veya oral seks yapmamaktadır. Bakteri taşıyan seks oyuncakları da cinsel organlara temas ettirilmemelidir.
Bunun yanında mevcut veya potansiyel bir partnerde Klamidya olup olmadığını bilmek her zaman mümkün değildir. Özellikle hastalığın birçok belirtisi fark edilmediği göz önüne alınarak güvenli seks uygulamalarına uyulması gerekmektedir. Bunların içerisinde şu yöntemler bulunmaktadır.
- Cinsel ilişki, anal veya oral seks sırasında prezervatif kullanmak
- Oral seks veya vajina teması sırasında diş barajları kullanmak
- Seks oyuncaklarının paylaşılmaması
- Seks oyuncaklarının her kullanımdan sonra yıkanması ve penatrasyon için kullanılan oyuncakların üzerine prezervatif geçirilmesi
- Tek partnerli olmak
