Bel Kayması

Bel Kayması Nedir?

Bel kayması, omurga ve bel bölgelerinde meydana gelen tıbbi bir sorun olarak ifade edilir. Bel kayması durumunda omurganın bir veya birden fazla omurunda oynama söz konusu olabilmektedir. Ayrıca bel kayması, genellikle omurlar arasındaki disklerin zayıflaması, dejenerasyon ve çeşitli yaralanmalar sorucunda ortaya çıkmaktadır.

Bel kayması, çoğu zaman tesadüfen fark edilmektedir. Fakat yine de çeşitli semptomlar aracılığıyla bel kaymasından oluşan şikayetlerin hastalarda yer aldığı da bilinir. Ayrıca bel kayması sorunu; spondilolistezis, spondilolizis ve disk kayması gibi farklı çeşitlere de ayrılabilmektedir. Bununla birlikte oluşturulacak tedavi yöntemleri ise semptomların ve bel kayması durumunun şiddetine bağlı olarak belirlenmektedir. Ciddi vakalar için acil cerrahi müdahaleler şarttır.

Bel Kayması Tanı Kriterleri

Bel kayması tanısı, mutlaka uzman doktorlar aracılığıyla ve profesyonel klinik ortamlarında gerçekleştirilmelidir. Bu kriterleri belirlerken bazı görüntüleme testleri de tercih edilir. Bel kayması tanısı için genellikle aşağıdaki kriterler değerlendirilir:

• Klinik Gözlem

Uzman doktor, hastanın bel ağrısı, sırt ağrısı, belirli bölgelerdeki uyuşma, bacaklarda güçsüzlük gibi semptomlarını değerlendirerek bel kayması ile ilgili tanıyı oluşturabilmektedir.

• Radyolojik Görüntüleme

Röntgen yöntemi, bel kayması sorununu teşhis edebilmek için yaygın olarak kullanılır. Röntgenler, omurga ve omurların durumunu değerlendirerek, kayma derecesinin belirlenebilmesini mümkün kılar.

• Bilgisayarlı Tomografi

Bilgisayarlı tomografi taramaları, daha detaylı görüntülemeleri mümkün kılar ve omurga kemikleriyle disklerin daha ayrıntılı bir analizini çıkarır.

• Manyetik Rezonans Görüntüleme

Manyetik rezonans görüntüleme, omurga ve yumuşak dokuların ayrıntılı şekilde değerlendirilebilmelerini mümkün kılar. Ayrıca bu yöntem, bel kaymasının nedenini belirtmek ve sinir sıkışmasını değerlendirmek için de tercih edilir.

Bel Kayması Belirtileri

Bel kayması belirtileri, genellikle kişiden kişiye farklılık gösterecektir. Bazı hastalarda semptomlar hafif ve yok denecek kadar az olurken, bazılarında daha belirgin şekilde görülebilir. Bel kaymasına dair en yaygın belirtiler şunlardır:

• Bel Ağrısı

Bel ağrısı, bel kayması sorununun ilk semptomları arasında gösterilmektedir. Ağrı, bel bölgesinde yoğun şekilde hissedilirken bazen kalça ve uyluklara da yayılabilmektedir. Ayrıca ağrılı bölge, aktivite arttıkça veya uzun süre oturduktan sonra daha sorunlu hale gelebilir.

• Sırt Ağrısı

Bel kayması, sırt ağrısı semptomlarına da neden olabilir. Ağrı, omurga boyunca yayılır ve hatta boyun ve göğüste de görülebilir.

• Uyuşma ve Karıncalanma

Omurilik veya sinir köklerine baskı uygulayan bel kayması durumu, belirli bölgelerde uyuşma ve karıncalanma hissi de yaratabilir. Bu durum, genel olarak bacaklarda ve ayaklarda hissedilir.

• Kas Güçlüğü

Bel kayması, omurilik ve sinir köklerinin sıkışması nedeniyle bacaklarda kas güçlüğü sorununu ortaya çıkarabilir. Bu durum ise yürüme güçlüğüne ve denge problemlerine yol açar.

• Bacaklarda veya Ayaklarda Hareket Kısıtlılığı

Bel kayması, omurilik bölümünde sıkışmalarına neden olacağından hastalarda bacaklarda veya ayaklarda hareket kısıtlılığı ile karşılaşılabilir.

• Ayakta Durma veya Yürüme Sorunları

Bel kayması sorununun ileri aşamalarında ayakta durma veya yürümekte zorluklar yaşanabilir. Dengesizlik, topallama ve güçsüzlük de sıklıkla görülür. 

Bel Kayması Nedenleri

Bel kayması, kişilerde farklı nedenlere bağlı olarak ortaya çıkabilmektedir. Bel kaymasına neden olan bazı yaygın nedenler ise şunlardır:

• Spondilolizis

Bel kaymasının en yaygın nedenleri arasında spondilolizis gösterilmektedir. Spondilolizis, omurların arka kısmındaki pars interartikularis adı verilen bölgede stres kırığı veya zayıflama ile bağdaştırılır. Bu durum, genellikle doğuştan gelen bir zayıflık, yaralanma veya aşırı gerilme durumu ile bağdaştırılabilir.

• Disk Dejenerasyonu

Omurga disklerinde yaşanan dejenerasyon durumu, bel kaymasına neden olan bir başka yaygın neden olarak kabul edilir. Disk zayıflaması ile omurlar arasındaki stabilite azalır ve bel kayması yaşanır.

• Omurilik Yaralanmaları

Omurgaya alınan doğrudan bir travma veya yaralanma durumu, omurganın yerinden kaymasına neden olabilir. Bu tür yaralanmalar ise kaza, düşme veya spor aktiviteleri sonucunda meydana gelir.

• Omurga Cerrahisi

Geçmişte yaşanan omurga cerrahisi sonucunda nadir de olsa bel kayması gözlemlenebilir. Bu durumda tekrardan cerrahi müdahale gerekebilir.

• Hastalıklar

Bazı hastalıkların bel kayması sorununa yol açtığı da bilinmektedir. Örnek olarak spondiloz veya ankilozon spondilit gibi durumlar, omurlarda kaymalara yol açar.

Bel Kayması Tedavi Yöntemleri

Bel kayması sorunu için uygulanan tedaviler, semptomların şiddetine, kaymanın derecesine, hastanın yaşına ve genel sağlık durumuna göre değişiklik gösterebilmektir. Fakat genel olarak tercih edilen bel kayması tedavi yöntemleri şunlardır:

• Konservatif Tedavi

Semptomların hafif olduğu bel kayması sorunlarında konservatif tedavi yöntemleri önerilmektedir. Bu tedavi yaklaşımı ise genel olarak istirahat, fizik tedavi, ağrı yönetimi ve egzersiz gibi süreçleri içermektedir.

• Epidural Steroid Enjeksiyonları

Yoğun ağrı yaşayan hastalar için kortikosteroidlerin omurilik çevresine enjekte edilmesiyle ağrının azaltılmasının amaçlandığı yöntemdir.

• Cerrahi Müdahale

Bel kaymasının oldukça şiddetli olduğu durumlarda ve semptomların diğer tedavilere yanıt vermediğinin görülmesiyle uygulanan tedavi şeklidir.

Bel Kayması Egzersizleri

Bel kayması yaşayan hastalar için omurgayı güçlendirecek, stabiliteyi arttıracak ve semptomları doğru şekilde yönetecek egzersizler, semptomların azalmasına yardımcı olacaktır. Fakat her bireyin rahatsızlık durumu farklı olduğundan mutlaka egzersiz programından önce bir cerraha başvurmak şarttır. Bel kayması sorunu için genel olarak tercih edilen egzersizler:

• Pelvik Eğimler

Sırt üstü yatarken, dizlerin bükülü olduğu pozisyona verilen isimdir. Pelvis bölgesinin yavaşça yukarı doğru kaldırılıp daha sonra tekrar indirilmesi ile uygulanır. Bu egzersiz ile güçsüzlük yaşayan kaslar da his kazanmaya başlar.

• Köprü Egzersizleri

Bu egzersizde öncelikle sırt üstü yatılır ve dizler bükülerek, ayak tabanları yere yerleştirilir. Ardından kalça yukarı kaldırılır ve bir köprü şekli oluşturulur.

• Katlanma Egzersizleri

Bu egzersiz için sırt üstü yatılır, dizler bükülür ve eller başın arkasında birleştirilir. Ardından baş ve omuz hafifçe kaldırılır ve dirseğe karşı dize dokunulmaya çalışılır.

• Yüzüstü Plank

Bu egzersizde hastalar yüzüstü uzanır ve dirsekleri üzerine yerleşirler. Dirseklerinin alt kısmı ve ayak parmak uçları üzerinde desteklenirler. Daha sonra gövdeleri üzerinde düz bir çizgi kalında durarak bu şekilde belirli bir süre kalırlar.

• Yüzme

Sırt üstü yüzme ve çeşitli su aerobiği aktiviteleri, omurgayı desteklerken kasların güçlenmesine ve kişilerin omurga sağlığını geri kazanabilmelerine yardımcı olur.

Bel Kayması Ameliyatı

Bel kayması ameliyatı, rahatsızlığın şiddetli olduğu ve semptomların hiçbir tedavi yöntemine yanıt vermediği durumlarda gerçekleştirilmektedir. Bu ameliyat, omurganın stabilize edilmesi, sinir basıncının azaltılması ve semptomların giderilmesi amacıyla yapılan bir müdahaledir. Bel kaymasıyla ilgili sıklıkla tercih edilen cerrahi müdahaleler şunlardır:

• Omurga Füzyonu

Bu cerrahi operasyon sırasında kaymış olan omurların yerlerine getirilebilmesi ve sabitlenmesi için vida, plaka ve çubuk gibi metal implantlar tercih edilir. Omurlar doğru hizaya getirilir ve sabitlenir. Bu sayede omurların kayması da durmuş olur ve omurganın stabilitesi sağlanır.

• Diskektomi

Bel kayması rahatsızlığının disk dejenerasyonu ile ilişkili olması halinde diskektomi uygulanabilmektedir. Bu işlemde kayma yaşayan disk tamamen çıkarılır ve sinir basıncı azaltılmaya çalışılır.

• Dekompresyon

Bel kayması rahatsızlığı sırasında sinir köklerinde bir baskı olursa dekompresyon ile sinir köklerini sıkıştıran doku ve kemikler yerlerinden çıkartılmaktadır.

Bel Kayması Ameliyatı Sonrası İyileşme Süreci

Bel kayması ameliyatı, komplikasyonların hiçbir tedavi yöntemine yanıt vermemesi nedeniyle gerçekleştirilmektedir. Cerrahi operasyonun ardından hastaların bir iyileşme süreci yaşaması da zorunludur. Bu süreçte hastanın genel sağlık durumu, ameliyatın türü ve kişiler faktörler, ameliyat sonrasında dikkat edilmesi gereken faktörleri değiştirebilecektir. Fakat genel olarak bel kayması ameliyatı sonrasında dikkate alınması gereken hususlar şu şekilde sıralanır:

• Hastanede kalış süresi
• Ağrı yönetimi
• Aktivite kısıtlamaları
• Fizik tedavi ve rehabilitasyon seçenekleri
• İyileşme süreci
• Komplikasyonlar

Bel Kayması Ameliyatı Hangi Durumlarda Yapılır?

Bel kayması için cerrahi operasyonu gerektiren durumlar genel olarak şunlardır:

• Semptomların hayat kalitesini etkileyecek şekilde şiddetli olması
• Omurilik bölgesindeki ileri derece kaymalar
• İlaçlara ve geleneksel tedavi yöntemlerine yanıt vermeme
• Bel kaymasının ilerleyerek devam etmesi