Bursit

Bursit Nedir?

El bileği, dirsek, diz ve omuz gibi eklemlerde tendonları, kemikleri ve kasları yastıklama görevini üstlenen ve bursa adı verilen sıvı dolu keseleri etkileyen ağrılı duruma bursit adı verilmektedir. Bursit genellikle omuzlar, kalçalar, dirsek ve dizlerde görülmektedir. Bunun yanında topuk ve ayak baş parmağında da görülme ihtimali bulunmaktadır. Genellikle sürekli olarak tekrarlanan hareketler sebebi ile oluşmaktadır. 

Tedavisi ise genellikle eklemin dinlendirilmesi ya da travmadan korunması içermektedir. Dinlenme ile çoğu vaka birkaç hafta içerisinde kendiliğinden düzelmektedir. Ancak bursitin alevlenme dönemleri bulunmaktadır. 

Bursit Nedenleri

Bursitin en sık görülen nedeni iş ya da hobi gereği eklemlere baskı uygulayan bir hareketin sürekli olarak tekrar edilmesidir. Bunun yanında yaralanmalar ve enfeksiyonlar da bursite neden olabilmektedir. Bursite yol açabilecek aktiviteler içerisinde ise şunlar yer almaktadır.

• Marangozluk
• Bahçecilik
• Kötü duruş pozisyonları
• Kürek çakma
• Tenis
• Enstrüman çalma

Bursitin görülme riskinin artmasına neden olabilecek faktörler içerisinde ise şunlar yer almaktadır.

• Sporcu olmak
• Müzisyen olmak
• Fiziksel ya da el emeği gerektiren işlerde çalışmak

Bunun yanında aşağıda yer alan rahatsızlıklar da dahil olmak üzere bazı sağlık sorunlarına sahip olan kişilerde daha sık bursit görülmektedir.

• Özellikle gut ve sedef hastalığı artriti olmak üzere artrit türlerinin bulunması
• Diyabet
• Tiroid hastalığı

Bursit Belirtileri

Bursitte en sık görülen belirtiler içerisinde şunlar yer almaktadır.

• Etkilenen eklemin hareket ettirilmesi durumunda ağrı
• Sınırlı hareket aralığı
• Şişme

Bursit oluşumuna neden olabilecek bir enfeksiyonun bulunması halinde ise başka belirtiler de görülebilmektedir. Bu belirtilerin içerisinde ise şunlar yer almaktadır.

• Cilt renginde değişiklikler
• Sıcaklık ya da ısı hissi
• Ateş
• Titreme

Bursit Tanı Kriterleri

Bursit tanısı genellikle hastanın tıbbi geçmişi ve fiziki muayene ile konulmaktadır. Gerekli görülmesi halinde hastalardan istenebilecek testlerin içerisinde ise şunlar yer almaktadır.

Görüntüleme Testleri

Röntgen bursit tanısının konmasını sağlamamakla birlikte aynı belirtilere neden olabilecek diğer olasılıkların dışlanmasına yardımcı olmaktadır. Fiziksel muayene ile teşhis edilememesi durumunda ultrason ya da MR kullanılabilmektedir.

Labaratuvar Testleri

Eklem iltihabının ya da ağrının nedeninin belirlenebilmesi için kan testlerinden ya da iltihaplı bursadan alınan sıvı örneğinden çeşitli testler istenebilmektedir. 

Bursit Tedavi Yöntemleri

Bursit genellikle herhangi bir tedavi uygulanmadan kendiliğinden iyileşen bir sağlık sorunudur. Eklemin dinlendirilmesi, soğuk uygulamasının yapılması ve ağrı kesicilerin kullanılması yeterli olmaktadır. Ancak bu yöntemlerin işe yaramaması durumunda uygulanabilecek tedavi seçenekleri içerisinde şunlar yer almaktadır.

İlaç Tedavisi

Bursadaki iltihaplanmanın enfeksiyondan kaynaklanması durumunda antibiyotik reçete edilmektedir.

Fizik Tedavi

Uygulanacak fizik tedavi veya çeşitli egzersizler etkilenen bölgedeki kasların güçlenmesini sağlayarak ağrının hafiflemesine yardımcı olmaktadır.

Enjeksiyon Uygulaması

Direkt olarak bursaya enjekte edilen kortikosteroidler omuz veya kalçadaki ağrı ve iltihabın hafiflemesini sağlayabilmektedir. Hızlı bir şekilde sonuç veren tedavi seçeneğidir.

Yardımcı Cihaz Kullanımı

Baston gibi yardımcıların kullanılması etkilenen bölgedeki baskının hafiflemesini sağlamaktadır.

Ameliyat

Bazı vakalarda iltihaplı bursanın boşaltılması için ameliyat uygulanması ya da bursanın cerrahi olarak çıkarılması gerekmektedir. Ancak cerrahi yöntemler nadir uygulanmaktadır.

Bursit Çeşitleri

Bursit, birçok farklı eklemde görülebilen bir rahatsızlıktır. Bu sebeple de görüldüğü bölgelere göre çeşitlere ayrılmaktadır. 

Prepatellar Bursit

Bursitin dizlerde görülmesi halinde prepatellar bursit adı almaktadır. Bu bursit çeşidi aynı zamanda hizmetçi dizi olarak da adlandırılır.

Trokanterik Bursit

İliopektineal olarak da adlandırılan trokanterik bursit kalça ekleminde bursit görülmesi durumudur.

Olekranon Bursit

Dirseklerde bursit oluşması durumunda olekranon bursit adını almaktadır. Bu bursit çeşidi aynı zamanda madenci ya da barmen dirseği olarak da adlandırılır.

Subakromial Bursit

Omuz eklemlerindeki bursanın iltihaplanması durumunda subakromial bursit adı verilmektedir.

İskial bursit

Uzun süre sert bir zemine oturma sebebi ile popoda görülen bir bursit türüdür.

Bursitin Risk Faktörleri

Bursit herhangi bir komplikasyona neden olmamaktadır. Ancak tedavi edilmemesi halinde ağrıların kronikleşme ihtimali bulunmaktadır. Bu durumda bursitin alevlenme dönemleri olur ve ağrı gelip gider. Bu atakların tetiklenmesinde orijinal iltihaplanmaya neden olan aynı tür tahriş etkili olmaktadır. Bursitin tekrarlaması bölgedeki bursanın zarar görmesine neden olabilir. Bu sebeple de eklemin hareket kabiliyeti azalabilir.

Bursitin İyileşme Süreci

Bursitin iyileşme sürecinde eklemin mümkün olduğunca dinlendirilmesine dikkat edilmesi gerekmektedir. Ayrıca etkilenen bölgenin yukarı kaldırılması da şişliğin azalmasına yardımcı olmaktadır.

Isı ve buz uygulamalarının dönüşümlü olarak uygulanması ise hem iltihabın hem de ağrının daha kısa süre içerisinde geçmesine yardımcı olmaktadır. Eklemin hareketsiz kalmasını sağlamak için ise atel ya da askı gibi desteklerden yardım alınabilir.

Bursit Nasıl Önlenir?

Her ne kadar bursitin tüm tipleri önlenebilir değilse de bazı görevleri yapma şeklinin değiştirilmesi bursit riskinin azalmasını ve alevlenmelerin şiddetinin azalmasını sağlayabilir. Bu yöntemler içerisinde şunlar yer almaktadır.

• İş ya da hobi çok fazla diz çökmeyi gerektiriyor ise diz çökme pedlerinin kullanılması diz eklemlerinin daha az baskı görmesini sağlamaktadır.
  
  
• Yerden herhangi bir şeyi kaldırırken dizlerin bükülmesi kalçalarda bursit görülme riskinin azalmasını sağlamaktadır.
  
  
• Ağır yükleri kaldırmak yerine tekerlekli arama kullanılması omuzlardaki yüklerin azalmasını sağlamaktadır.
  
  
• Tekrarlanan görevleri dinlenme veya diğer aktiviteler ile değiştirilmesi gerekmektedir.
  
  
• Sağlıklı kilonun korunması eklemlerdeki baskının hafiflemesini sağlar.
  
  
• Egzersiz yapmak kasların güçlenmesini sağlayarak eklemlerin korunmasına yardımcı olur.
  
  
• Eklemlerin yaralanmasının önlenmesi için yorucu aktivitelerden önce ısınma ve esneme hareketlerinin yapılması gerekmektedir.