Çocuklarda rektal kanama meydana gelmesi kabızlık nedeniyle oluşabilen ve genel olarak makat çatlaması şeklinde gözlemlenen bir durum olarak bilinmektedir. Rektal kanama genel olarak anal fissür konusuyla ilişkilendirildiği için altında yer alan sebebe yönelik araştırma yapılması doğru bir tanı için çok önemlidir. Makat kısmında çatlak oluşması nedeniyle kanamalar meydana gelebilir. Bu durum oldukça normal karşılanan bir durum olarak gözlemlense de bu durumun asıl kaynağı kabızlık olarak bilinmektedir. Çocuklarda rektal kanamayı fark eden ebeveynler için bu durum fazlasıyla korkutucu olsa da bu durum hekimler tarafından normal bir durum olarak gözlemlenmeye devam etmektedir.
Ancak makattan gelen kan fark edildiği andan itibaren doğru tanı ve teşhisin konulması için mutlaka bir hekime başvurulması gerekmektedir. Çünkü çocuklarda rektal kanama nedenleri birçok sebepten kaynaklanabilmektedir. Buna sebep olan kabızlığın bu kadar çeşidinin olması, doktorların tanı ve teşhis koymasında büyük rol oynamaktadır. Kabızlık hastalığı asla hafife alınabilecek bir hastalık değildir. Vücutta meydana gelen kabızlık sorununun acilen çözülmesi gerekmektedir. Çocuklarda besin alışkanlıkların ayrıntılı incelenmesi ve tuvalete gitme sıklığı her zaman göz önünde bulundurularak tanının konması sağlanmalıdır.
Kabızlığın en büyük sebeplerinden biri vücuda yeteri kadar sıvının alınmaması ile gerçekleşmektedir. Bol sıvı tüketimi yapmayan çocuklarda kabızlık sorunu oldukça sık gözlemlenmektedir. Kabızlık sorunu yaşayan bir çocuk tuvalette kendini aşırı zorlayarak makatta yırtılma ve çatlakların oluşmasına zemin hazırlar. Yırtılan ve çatlayan makattan ise kan gelmeye başlar. Bu olaya rektal kanama denir. Yüzeysel olarak gelişen çatlaklar ilerleyen yaşlarda farklı sorunlara da sebep olmaktadır. Bu sorunlarla karşılaşılmaması için cerrahi operasyonler eşliğinde oluşan sorunlar acilen giderilmelidir. Özellikle hiç bitmeyen ve sık sık gözlemlenen kanamalarda cerrahi operasyon şarttır.
Hangi Yaş Aralığında Gözlemlenir?
Çocuklarda rektal kanama çocuklarda ortalama olarak 11 ila 18 yaş aralığında değişkenlik göstererek gözlemlenmektedir. Çünkü rektal kanamalar düzenli beslenme ve bol sıvı alma sonucu daha seyrek ve hatta artık tamamen kaybolmaktadır. Çocuklarda anal fissür çatlakların oluşması kabızlığa bağlı olarak gelişmektedir. Genellikle beslenme alışkanlıkları düzenli olmayan, bol sıvı tüketmeyen ve düzenli vücut hareketlerini gerçekleştirmeyen çocuklarda çok sık rektal kanama gözlemlenmektedir. Bu durumun tam olarak tedavisi sağlanabilmesi için hekimin hasta hakkında yeterince bilgiye sahip olması gerekmektedir. Rektal kanama gözlemlenen çocukların ne sıklıkla tuvalete gittikleri büyük önem taşımaktadır. İlk tespit bu yönde olmalıdır. Ardından kabızlığın giderilmesi için beslenme düzeninin baştan aşağı değişmesi yine önemli faktörler arasında yerini almaktadır. İlk etapta rektal kanama yalnızca kabızlık sorunu olarak algılansa da bağırsak sorunları da bu faktörün içinde yerini alır. Bağırsaklarda tıkanma, vücutta bulunan parazitlerin oluşturmuş olduğu sorunlar ile de rektal kanama ortaya çıkmaktadır.
Çocuklarda Rektal Kanama Nedenleri
Çocuklarda rektal kanama nedenleri arasında ilk sırada yer alan konu kabızlık sorunu olarak gözlemlenmektedir. Ayrıca bu durum hemoroit sorununun da zeminini hazırlamaktadır. Kanamayı yapan kısım hemoroit olarak bilindiği için altında yatan sebeplerde değişkenlik göstermektedir.
Başlıca rektal kanama sebepleri şu şekildedir:
- Meckel Divertükülü
- Bağırsakların iç içe gelmesi sebebiyle oluşması
- Crohn hastalığı kaynaklı oluşması
- Bağırsak enfeksiyonları
- Ülseratif kolit kaynaklı başlaması
- Kabızlık
- Parazit kaynaklı gelişmesi
Yukarıda yer alan nedenler çocuklarda rektal kanama başlamasında büyük rol oynamaktadır. Bu sebeple oluşan sorunla ilgili mutlaka bir hekime başvurulması büyük önem taşımaktadır. Ayrıca tedavi edilmeyen durumlarda ileriki yaşlarda daha sık ve daha ağrılı ve acılı bir sorun olarak öne çıkmaktadır.
Çocuklarda Rektal Kanama Belirtileri
Her ne kadar ilk teşhis her zaman yalnızca kabızlık sorunu göz önünde bulundurularak konulsa da altında yatan tek sebep bu değildir. Bu yüzden ilk olarak meydana gelen rektal kanamanın neden kaynaklandığı iyi incelenmelidir. Çünkü bazen bağırsaklarda oluşan bir parazit sonucunda da rektal kanama ortaya çıkmaktadır. Ayrıca katı dışkıda kan görülmesi midede, ince bağırsakta kolon, anüs ve rektüm kısmında iç kanama olduğunu da gösteren bir duruma işaret edebilmektedir. Çoğunlukla anal fissür oluşturabilen kabızlık sorunu ile doğrudan hastalığın oluşumu altında farklı nedenler de yerini almaktadır. Bu hastalığı şu şekilde gözlemleyebilirsiniz:
- Anüs kısmında yırtılma oluşması
- İç çamaşırda gözlemlenen kan
- Tuvaletini yaparken ağrı hissetmesi
- Katı dışkıda gözlemlenmiş olan çizgi şeklinde olan kan
- Fissür ucunda deri oluşması
Yukarıda yer alan belirtiler rektal kanama ile birlikte anal fissür meydana gelmesi durumunda gözlemlenmiş durumlar olarak yerini almaktadır. İkinci sırada yer alan rektal polip ile ilgili belirtiler de şu şekilde sıralanmaktadırlar:
- Hafif şekilde ishal gözlemlenmesi
- Dışkıda kan görülmesi
- Dışkılama esnasında polip kısmın sarkmaya başlaması
- Kramp tarzında ağrı hissedilmesi
- Yoğun bir kanama başlaması
Yukarıda yer alan bu durumlar rektal polip gerçekleştiğinde ortaya çıkan belirtiler olarak gözlemlenmektedir. Bağırsakların iç içe girmesi durumunda görülen belirti özellikle kırmızı ve cıvık kan görülmesiyle oluşmaktadır. Ayrıca çocuğun yaşamış olduğu su kaybı sebebiyle, başta dönme, halsizlik, ateş gibi semptomlarda ortaya çıkmaktadır. Çocuğun kanlı dışkı yapmasıyla birlikte gelişen bu durum mutlaka tedavi edilmelidir. Meckel Divertükülü sorunu yaşayan çocuklarda ise şu belirtiler gözlemlenmektedir:
- Kanlı dışkı
- Karın kısmında şiddetli ağrı oluşması
- Kanama nedenli soluk bir beniz görüntüsü oluşması
- Sabit olmayan bir kanama hali
- Göbek deliğinde hassasiyet oluşması
- Bulantı ve kusma yaşaması
Çocuklarda Rektal Kanama Tanısı Nasıl Yapılır?
Tanı yönteminde kullanılan ilk metot bir hekimin parmak yöntemi ile yapılan muayene olmasıdır. Gerçekleşen fiziki muayene sırasında incelenen durumla karar verilmesi açısından hastadan dışkı örneği istenmektedir. Dışkı örneğinde bulunan durum tanı konmasında büyük rol oynamaktadır. Çocuklarda rektal kanamada uygulanılan tanı yöntemleri şu şekilde sıralanmaktadır:
- Endoskopik muayene ile rektal polip olup olmadığını anlamaya çalışmak
- Anüste çatlak oluşup olmadığını kontrol etme
- Kan testlerine bakılarak bağırsakların genel durumunu gözlemleme
- MR Tomografi ve röntgen çekimleri
