Diş apsesi nedir?
Dişe yakın farklı bölgelerde ortaya çıkabilen diş apsesi bakteriyel bir enfeksiyonunun neden olduğu irin cebidir. Diş kökünün ucunda diş apsesinin oluşması halinde periapikal apse adını almaktadır. Diş kökünün yakınındaki diş etlerinde apse oluşması halinde ise periodontal apse adını alır.
Periapikal apsesi genellikle tedavi edilmemiş diş çürükleri, diş yaralanmaları veya daha önce uygulanan diş tedavilerinin sonucu olarak ortaya çıkmaktadır. Oluşan enfeksiyon şişlik ve tahriş ile kök ucunda apse oluşumuna neden olmaktadır.
Diş apsesi tanı kriterleri
Diş apsesinin tanı aşamasında diş hekimleri diş ve çevresindeki alanını inceler. Daha sonrasında dişlere dokunarak hangi dişi kökünde apse bulunduğunu tespit edebilir. Çünkü apse bulunan dişler genellikle dokunmaya ve basınca karşı hassastır.
Bunun yanında ağrıyan dişin röntgeni apsenin tespit edilmesine yardımcı olabilmektedir. Bunun yanında enfeksiyonu yayılıp yayılmadığı ve diğer bölgelerde aksi görülüp görülmediği de röntgen ile belirlenebilmektedir.
Enfeksiyonun boyun bölgesine yayılması durumunda bilgisayarlı tomografi taraması önerilmektedir. Bu sayede enfeksiyonun ne kadar yayıldığı ve şiddeti görülebilir.
Diş apsesi belirtileri
Diş apsesinin neden olduğu belirtiler içerisinde şunlar yer almaktadır.
- Çene kemiğine boyna veya kulağa yayılabilen şiddetli sürekli zonklayan diş ağrısı
- Sıcak veya soğuğa karşı ağrı ve hassasiyet
- Çiğneme ve ısırma baskısından kaynaklanan ağrı ve hassasiyet
- Ateş
- Yüz, yanak ve boyunda yutkunma ve zorluğuna neden olabilecek şişlik
- Çenenin altında veya boyunda şişmiş lenf düğümleri
- Ağız kokusu
- Apsenin patlaması durumunda ağızda ani kötü koku ve kötü tadı olan tuzlu sıvının gelmesi ve ağrının azalması
Diş apsesi nedenleri
Bakterilerin diş pulpulasını istila etmesi durumunda diş apsesi oluşmaktadır. Pulpa dişin kan damarlarını, sinirleri ve bağ dokusunu içeren en iç kısmına verilen addır. Bakteriler bu alana dişteki bir çatlaktan ya da diş boşluğundan girerek köke kadar yayılabilirler.
Diş apsesinin görülme riskini arttıran faktörler içerisinde ise şunlar yer almaktadır.
- Kötü ağız bakımı
- Şeker oranı yüksek diyet ile beslenmek
- Ağız kuruluğu
Diş apsesi tedavisi
Diş apsesi tedavisinin amacı enfeksiyonu kurutulmasıdır. Bunun için uygulanabilecek yöntemler içerisinde şunlar yer almaktadır.
Apsenin boşaltılması
Diş hekimleri apseye küçük bir kesit yaparak irinin dışarı akmasını sağlar. Daha sonrasında bölge tuzlu su ile yıkanır. Bazı vakalarda şişlik anında inerken bazı vakalarda ise drenajı sağlayabilmek için küçük bir lastik drenaj yerleştirilmektedir.
Kanal tedavisi
Hem enfeksiyonun giderilmesi hem de dişin kurtarılmasına yardımcı olmak için kanal tedavisi uygulanmaktadır. Bu tedavide diş delinerek hastalıklı merkezi doku çıkarılır ve apse boşaltılır. Diş hekimi daha sonrasında pulpa odasını ve kök kanallarını doldurarak kapattır. Özellikle arka dişlerde apsenin görülmesi halinde dişin daha güçlü olması için kaplama yapılabilir.
Diş çekimi
Apseden etkilenen dişin kurtarılamaması durumundan enfeksiyonun ortadan kaldırılması için dişin çekilmesi ve daha sonrasında apsenin boşaltılması gerekmektedir.
Antibiyotik
Enfeksiyonun apse bölgesi ile sınırlı olması durumunda antibiyotik reçete edilmemektedir. Ancak enfeksiyon yakındaki dişlere çeneye veya diğer bölgelere yayıldıysa enfeksiyonun daha fazla yayılmasını önlemek için antibiyotik ölçüde etmektedir. Bağışıklık sistemi zayıf olan kişilerde enfeksiyon yayılmamış olsa dahi antibiyotik reçete edilebilmektedir.
Diş apsesinin patlaması
Diş apsesinin patlaması durumunda ağızda ani bir şekilde kötü bir tadı ve kokusu olan tuzlu bir sıvı yayılacaktır. Daha sonrasında ağrının şiddeti azalacaktır. Ancak apsenin patlaması ciddi ve tehlikeli sonuçlara neden olabilir. Yayılması durumunda kemik enfeksiyonu ve selülit görülebilmektedir. Tedavi edilmemesi halinde ise çene kemiğinin tamamen deforme olmasına neden olmaktadır.
Çene kemiğinin deforme olması ise diş kayıplarına ve daha yumuşak yüz kemiklerinin zarar görmesin neden olacağı için yüz şeklini bozulması mümkün olmaktadır. Bunun yanında diş apsesinin patlaması halinde selülit de görülebilmektedir. Apsenin patlayarak enfeksiyonun vücuda yayılması halinden sistemik sorunlar görülmeye başlanabilir. Özellikle kan enfeksiyonu, solunumu sorunları ve kalp hastalığı açısından büyük risk taşımaktadır.
Ağız tabana dokularının iltihaplanmasına da neden olabilecek hapse patlamaları ciddi bir selülit olan ludwig anjininin ortaya çıkmasına neden olmaktadır. Bu durum solunum yollarının ani bir şekilde tıkanmasına neden olmaktadır. Nadir olarak görülse de menenjit, beyin apsesi ve zatürreye de neden olabilmektedir. Apsenin patlaması ölüme kadar varabilen ciddi komplikasyonların yaşanmasının neden olmaktadır.
Diş apsesi patlarsa ne yapılmalı?
Diş apsesinin patlaması halinde mümkün olan en kısa süre içerisinde diş hekimine başvurulması gerekmektedir. Acil olarak yapılacak diş bakımı apsenin ek enfeksiyonlara neden olmasını engelleyebileceği gibi düzgün bir şekilde iyileşmesinde sağlayacaktır.
