Emar (MR)

Emar (MR) Nedir?

Manyetik rezonans görüntüleme vücudun içerisinde yer alan organların ayrıntılı görüntüsünün alınmasını sağlayan ve ağrısız bir testtir. MR görüntüleri üretmek için büyük bir mıknatıs, radyo dalgaları ve bilgisayar kullanmaktadır. Ancak MR’da X ışını kullanılmaz. MR görüntülemesinde radyasyon kullanılmadığı için özellikle beyin hastalıkların teşhis ve tedaisinde sıklıkla kullanılabilmektedir. 

Açık Emar (MR)

Açık MR terimi makinanın farklı olmasından kaynaklanmaktadır. Açık MR makinelerinde hastaların altında ve üstünde uzanan düz mıknatıslar bulunur. Bu sayede hastanın iki tarafı da açık olur. Bu sayede hastaların hissettiği klostrofobi önemli ölçüde hafifler.

Ancak açık MR makineleri kapalı türlerine göre daha kötü kalitede görüntüleme sunmaktadır. Çünkü kapalı MR makinelerinde mıknatıslar hastayı çevreleyerek daha iyi görüntü alınmasını sağlamasıdır. 

Kontrastlı Emar (MR)

Bazı MR incelemelerinde kontrast madde enjekte edilmektedir. Kontrast madde olarak nadir bir toprak elementi olan gadolinyum kullanılmaktadır. Bu madde vücutta bulunduğunda yakındaki su moleküllerinin manyetik özelliklerini değiştirerek alınan görüntünün kalitesinin artmasını sağlar. 

Bilgisayarlı Tomografi ile Emar Arasındaki Fark

MR görüntülemesinde manyetik alandan yararlanırken, BT taramalarında radyasyondan yararlanılmaktadır. Bunun için uzmanlar vücudun içerisinde kemiksiz kısımlara ya da yumuşak dokulara bakmak yerine MR kullanmaktadır. Bunun yanında MR, BT’ye göre daha güvenli bir seçenek olmaktadır.

MR, BT taramasına göre omurilik, beyin, kas, sinir, bağ ve tendonların daha iyi görüntülenmesini sağlamaktadır. 

Ancak MR herkes için uygun değildir. Çünkü MR’da yüksek manyetik alanın bulunmasından dolayı vücuttaki metal implantların yerinden oynamasına neden olabilir. Bunun yanında kalp pili ve insülin pompaları gibi cihazların işlevlerinin de etkilenmesine neden olabilir. 

Emar (MR) Neden Çekilir?

MR testinin uygulanabileceği organ ve dokular içerisinde şunlar yer almaktadır.

• Beyin
• Beyin çevresindeki yumuşak doku
• Kalp
• Karaciğer
• Safra yolları
• Böbrekler
• Dalak
• Bağırsaklar
• Pankreas
• Böbrek üstü bezleri
• Meme dokusu
• Omurga
• Omuriliği
• Mesane
• Üreme organları
• Kan damarları
• Lenf düğümleri

Emar (MR) Nasıl Çekilir?

MR ağrısız bir görüntüleme yöntemidir. Ancak hastaların 30 dakika veya daha fazla hareketsiz kalması rahatsızlık verici olabilmektedir. Ayrıca MR makinasının dar ve kapalı olması kaygıya neden olabilir. MR işleminin adımları ise şunlardır.

• Tarama için hastane önlüğünün giyilmesi gerekir.
• Tarama sırasında genellikle sırt üstü yatılır ve yatak makinanın içerisine kayar.
• Tarama başladığında ritmik vurma ve yüksek tıklama sesleri duyulmaktadır. Her ses dizisi birkaç dakika sürer. Bu seslerden rahatsız olan kişiler için kulak tıkacı verilebilir.
• Görüntüleme sırasında hastaların hareketsiz kalması gerekir.
• Görüntüleme yapılan bölgede sıcaklık hissedilmesi normaldir. Ancak hastanın rahatsız olması durumunda teknisyene haber verilmelidir.
• Görüntüleme sırasında hasta ve teknisyenin birbiri ile konuşmasını sağlayan sistem bulunmaktadır. Bunun yanında acil durum butonu da hastalardaki ani kötü değişikliklerin bildirilmesi için kullanılmaktadır. 

Emar (MR) Hangi Hastalıklarda Kullanılır?

Uzmanlar MR birçok hastalığın teşhisinde ve tedavisinin izlenmesinde kullanmaktadır. Bunun yanında görüntülenmek istenen bölgelere göre kullanılan farklı MR türleri bulunmaktadır.

Beyin Omurilik ve Sinir Sistemi Hastalıkları

Beyin ve omurilik MR’ları aşağıdaki durumların değerlendirilmesinde ve teşhisinde kullanılmaktadır.

• Beyin anevrizmaları
• Beyin ve omurilik tümörleri
• Travma sonucu beyin ve omurga yaralanmaları
• Omurilik ve sinirlerin sıkışması ve iltihaplanması
• MS
• Omurilik rahatsızlıkları
• Omurga anatomisi ve hizalanması
• Felç

Kalp Hastalıkları

Uzmanların MR kullanma nedenleri içerisinde kardiyak sebepler de yer almaktadır. Bu rahatsızlıklar içerisinde şunlar yer almaktadır.

• Kalp odacıklarının, kalp kapakçıklarının anatomisini ve işlevini büyük damarların ve çevre yapıların büyüklüğünü ve kan akışını değerlendirmek
• Tümörler, enfeksiyonlar ve iltihaplı durumlar gibi kardiyovasküler rahatsızlıkların teşhisi
• Kalp krizinden sonra kalp kasına giden kan akışının kısıtlanması ve kalp kasında yara izi oluşması gibi koroner arter hastalığının etkilerini değerlendirmek
• Doğuştan kalp hastalığı olan çocuk ve yetişkinlerde kalp ve kan damarlarının anatomisini ve fonksiyonunu değerlendirmek

Meme Hastalıkları

Meme kanserinin teşhisinde de MR görüntülemesinden yararlanılmaktadır. Ancak teşhisin güvenirliğinin artması için mamografi ile birlikte kullanılmaktadır. Temel olarak MR görüntülemesinde yoğun meme dokusuna sahip olan kişilerin aynı zamanda meme kanseri olma riski de yüksektir. 

Kas ve İskelet Sistemi Hastalıkları

Kemik ve eklem MR makineleri şunların değerlendirilmesine yardımcı olmaktadır.

• Kemik enfeksiyonları
• Kemik tümörleri
• Omurga diski anormallikleri
• Yaralanmalar sonucu oluşan eklem sorunları

Karaciğer ve Diğer İç Organ Hastalıkları

Vücut MR makinaları yapıları değerlendirebilir ve aşağıdakiler de dahil olmak üzere çeşitli durumları teşhis edebilir.

• Göğüs, karın ve pelvis bölgesindeki tümörler
• Siroz gibi karaciğer hastalıkları
• Safra kanalları ve pankreasla ilgili sorunlar
• Crohn hastalığı ve ülseratif kolit gibi iltihaplı bağırsak hastalıkları
• Damar şekilde bozuklukları ve damar iltihaplanmaları
• Rahimde gelişmekte olan fetüs

Emar (MR) Çeşitleri

MR çeşitleri vücudun görüntülenmek istenilen bölgesine göre farklı çeşitlere ayrılmaktadır. 

Standart Emar

Standart MR makineleri genel olarak görüntüleme sağlayan makinelerdir. Bu tür ile alınan görüntüler son derece kaliteli olmakla birlikte bazı hastalıkların gereksinimlerini karşılayamamaktadır.

Fonksiyonel Emar

Beyin aktivitesi ile birlikte oluşan kan akışındaki küçük değişikliklerin ölçülmesini sağlayan MR cihazıdır. Beynin hangi kısımlarının kritik işlevlerini yerine getirdiğini incelemek, felç veya diğer hastalıkların etkilerini değerlendirmek veya beyin tedavisine rehberlik etmek için kullanılmaktadır. MR olarak isimlendirilen bu çeşidi ile diğer görüntüleme yöntemlerinde bulunamayan beyin anormalliklerinin tespit edilmesi mümkündür. Genellikle kullanıldığı alanlar içerisinde ise şunlar yer almaktadır.

• Beyin haritalaması
• İnme
• Travma
• Dejeneratif hastalıklar
• Beyin tümörleri
• Beyin cerrahisi
• Radyoterapi

Kardiyak Emar

Kalbin anatomisini, fizyolojisini ve patolojisini incelemek için kullanılan MR olmaktadır. Kardiyak MR’ın uyarlanabilmesi sayesinde protokol olası tanılara göre uyarlanabilmektedir. Ancak kardiyak BT’den daha yetersiz görüntüleme sunmaktadır. 

Meme Emarı

Meme kanserinin teşhis edilmesi için kullanılan bir testtir. Bunun yanında başka sorunların olduğunda meme kanseri riskinin elenmesini de sağlamaktadır. Meme MR özellikle meme kanseri riski yüksek olan kişiler için düzenli taramalarda kullanılmaktadır.

Nörografik Emar

Periferik sinir MR olarak da adlandırılan bu MR ile spinal kanalın ötesindeki periferik sinir bozukluklarının teşhisinde kullanılmaktadır. Vücudun herhangi bir yerindeki sinirlerin görüntülenmesini sağlayan bu cihaz genellikle pleksus, lumbosakral pleksus, toraksik çıkış ve siyatik sinirlerin anormalliklerinde kullanılmaktadır. 

Muskuloskeletal Emar

Diz, omuz, ayak bileği, el bileği ve dirsek de dahil olmak üzere kas ve iskelet sisteminin tıbbi değerlendirilmesinde kullanılmaktadır. ön çapraz bağ, menisküs ve rotator manşet yaralanmaları gibi hastalıkların teşhis edilmesini sağlamaktadır.

Anjiyografik Emar

Kan damarlarının değerlendirilmesi için kullanılan anjiyografik MR, bazı durumlarda kontrast madde kullanılmaktadır. 

Difizyon Emar

Difüzyon ağırlıklı görüntüleme, bir doku vokselindeki su moleküllerinin rastgele Brown hareketinin ölçülmesine dayanan bir MR görüntüleme biçimidir. Basitçe yüksek oranda hücresel dokular veya hücresel şişmeye sahip olanlar daha düşük difüzyon katsayısı sergiler. Difüzyon özellikle kanser karakterizasyonunda ve serebral iskemide faydalıdır. 

Spektroskopik Emar

Beyindeki lezyonların metabolitlerinin ölçülmesinde ve biyokimyasal değişikliklerin belirlenmesinde kullanılan MR cihaz türüdür. Beyin MR’ı ile beyindeki lezyonların tespit edilmesinden sonra tipinin belirlenmesinde kullanılmaktadır.

Emar (MR) neden Gece Çekilir?

Acil bir durum olmadığı sürece çekimlerin genellikle gece yapılmasının sebebi daha iyi görüntülerin elde edilmesidir. Çünkü gece daha az ışık ve gürültü bulunmaktadır. Dış etkenlerin az olması görüntülerin daha ayrıntılı olmasını sağlamaktadır. 

Emar (MR) Çekimi Ne Kadar Sürer?

MR görüntülemesinin süresi görüntüleme yapılacak bölgeye göre değişiklik göstermektedir. Genel olarak 15 ila 90 dakika arasında sürmektedir. Örnek olarak diğer MR türlerinde süreler şu şekilde olmaktadır.

• Spektroskopi çekiminin süresi 30 ila 60 dakika
• Beyin MR 15 dakika ila 1,5 saat arasında
• Açık MR çekimi 5 ila 45 dakika

Emar (MR) Sonucu Kaç Günde Çıkar?

MR görüntülemelerinin sonuçları çekim yapılan bölgeye göre değişiklik göstermekle birlikte genellikle 1 ila 3 gün arasında olmaktadır. Bu süre durumun aciliyetine ve laboratuvarın yoğunluğuna göre değişiklik gösterebilir.