Göz Kapağı Düşüklüğü Nedir?
Üst göz kapağının sarkması veya gözün üzerine düşmesi durumuna göz kapağı düşüklüğü denmektedir. Genellikle göz kapağını kaldırmakla görevli olan levator adı verilen kasın olması gerektiği gibi çalışmamasından kaynaklanmaktadır. Göz kapağı düşüklüğü derecesine bağlı olarak görüş sınırlanabilir ya da tamamen engelleyebilir. Göz kapağı düşüklüğü göz kapaklarından birinin etkileyebileceği gibi her iki göz kapağında etkileyebilmektedir.
Göz Kapağı Düşüklüğü Türleri
Hem yetişkinlerin hem de çocukların etkilenmesine neden olan göz kapağı düşüklüğü türleri içerisinde şunlar bulunmaktadır.
Konjenital pitoz
Çocuğun göz kapağı düşüklüğü ile doğduğu anlamına gelen konjenital pitoz, levator kasının gelişimindeki sorunlar sebebiyle görülmektedir.
Edinilmiş pitoz
Bu tip göz kapağı düşüklüğü yetişkinlerde görülür. Laboratuvar kasının zayıflaması ya da göz kapağından ayrılması durumunda ortaya çıkmaktadır.
Göz Kapağı Düşüklüğü Tanı Kriterleri
Göz kapağı düşüklüğü genellikle sarkık göz kapağının ortaya çıkmasıyla teşhis edilmektedir. Ancak her iki göz kapağının da etkilenmesi durumunda tanı koymak zorlaşabilir. Bunun için fiziki muayenenin yanı sıra göz muayenesi ve ek testler talep edilmektedir. Bunun için haftanın göz doktoruna sevk edilmesi gerekir. Göz doktoru tarafından yapılan testler içerisinde şunlar yer almaktadır.
- Yarık lamba muayenesi
- Görme alanı testi
- Göz hareketi testi
- Tensilon testi
Göz Kapağı Düşüklüğü Nedenleri
Göz kapaklığı düşüklüğünün nedeni türüne bağlı olarak değişmektedir. Bazı bebeklerde bir veya her iki göz kapağında düşüklük doğuştan görülen bir sorundur. Normalde göz kapağını kaldıran kaslar veya bağlar yaralanma ya da hastalık nedeniyle zayıflarsa yaşamın ilerleyen dönemlerinde edinilmiş pitoza neden olabilir.
Bazen sarkıklık göz kapağı kaslarının kontrol eden sinirlerin hasar görmesinin bir sonucu olarak ortaya çıkmaktadır. Göz kapağı düşüklüğüne neden olabilecek hastalık ve durumlar içerisinde şunlar yer almaktadır.
- Arpacık
- Horner sendromu
- Miyastenia gravis
- Felç
- Tümör
- Dış oftalmopleji
Çoğu göz kapağı düşüklüğü yaşlanma ile birlikte görülmektedir. Çünkü yaşlandıkça göz kapakların derisi ve kasları gerilir. Bu durum kasların zayıflamasına neden olmaktadır. Bazı kişilerde daha öncesinde geçirilmiş olan göz ameliyatları bu değişimin hızlanmasına neden olmaktadır.
Ameliyat sırasında gözün açık kalmasını sağlamak için kullanılan aletler göz kapağının gerilmesine neden olmaktadır. Göz kapağı düşüklüğü genellikle göz kapağı görünümünden anlaşılmaktadır. Bu durum sadece gözün üst kısmını kapsayabileceği gibi göz bebeğinin tamamında kapsayabilir. Göz kapağı düşüklüğünün diğer belirtileri içerisinde ise şunlar yer almaktadır.
- Gözlerin aşırı ovuşturulması
- Yırtılmanın artması
- Görüşün bozulması ya da azalması
- Çocukların görüşlerinin netleştirmek için başlarını geriye doğru eğmesi
Göz Kapağı Düşüklüğü Tedavi Yöntemleri
Göz kapağı düşüklüğü tedavisi genellikle göz kapağı kaslarının ne kadar iyi çalıştığına bağlı olarak planlanmaktadır. Bunun görüşü etkilememesi ve görünümü kişileri rahatsız etmemesi durumunda tedavi uygulanmayabilir.
Eğer göz kapağı düşüklüğü görünümü ya da görmeyi etkilerse tedavi önerilebilmektedir. Tedavinin türü ise pitozun hastalık ya da yaşlanmadan kaynaklı olmasına göre değişiklik göstermektedir. Göz kapağı düşüklüğü tedavisinde genellikle cerrahi prosedürler kullanılmaktadır.
Göz kapağı düşüklüğü ameliyatı
Göz kapağı düşüklüğü ameliyatı lokal anestezi altında ve sedasyonla uygulanmaktadır. Sarkık kapağı onarmak için yapılan cerrahi prosedür türleri içerisinde şunlar yer almaktadır.
- Cerrah üst göz kapağının derisinde bir kese açar. Bu sayede göz kapağını kaldıran küçük kas bulunur. Bu kası sıkılaştırmak ve göz kapağını kaldırmak için dikiş atılır. Daha sonrasında göz kapağındaki kesip dikişle kapatılır.
- Bir diğer yöntemde ise cerrah ameliyatı göz kapağının altından gerçekleştirmektedir. Bu ameliyatlarda göz kapağı çevrilir ve alttan kaslar sıkıştırılır. Bu yaklaşımın uygulanması için herhangi bir cilt kesesine ihtiyaç duyulmamaktadır.
Ameliyattan sonra doktorlar göze nasıl bakılması gerektiğini açıklayacaktır. Daha sonrasında hastaların kontrol randevularına titizlikle uymaları önerilmektedir.
Göz kapağı düşüklüğü ameliyatının komplikasyonları
Göz kapağı düşüklüğün ameliyatlarından sonra bazı komplikasyonlar ortaya çıkabilir. Bunların içerisinde en sık görülenler ameliyattan hemen sonra göz kapağının yüksekliği ve şeklinin asimetrik olmasıdır. Çünkü cerrahlar durumu gereğinden daha az ya da daha fazla düzeltmiş olabilir. Ancak bu durum zaman içerisinde kendiliğinden düzelmektedir. Dört kapağı düşüklüğü ameliyatlarından sonra görülebilecek diğer komplikasyonlar içerisindeyse şunlar yer almaktadır.
- Kanama
- Enfeksiyon
- Kornea hasarı
- Göz kapaklarının eksik ya da anormal kapanması
- Tekrarlayan göz kapağı düşüklüğü
Göz kapağı düşüklüğü ameliyatı ne kadar sürer?
Göz kapağı düşüklüğü ameliyatları genellikle 45 dakika ile 1 saat arasında sürmektedir. Eğer alt göz kapağına da herhangi bir işlem uygulanacaksa ameliyat süresi 2 saate kadar uzayabilmektedir.
Göz kapağı düşüklüğü lazer tedavisi
Lazer yöntemiyle uygulanan göz kapağı düşüklüğü tedavisinde neşter yerine çeşitli minimal invazif yöntemler kullanılmaktadır. Kozmetik cerrahinin prosedürlerinin uygulandığı bu yöntemler içerisinde kozmetik cerrahinin prosedürlerinin içerisinde Fraxel repair ve VO2RE yöntemleri bulunmaktadır. Bu yöntemler sadece sarkık göz kapağının kaldırılmasını sağlamakla kalmaz aynı zamanda göz çevresindeki gevşek cildi hassas bir şekilde tedavi eder. Bu sayede göz çevresinin gençleşmesi sağlanmaktadır.
Göz kapağı düşüklüğü egzersizleri
Göz kapağı düşüklüğünün giderilmesi için her saat başı uygulanabilecek egzersizlerden yararlanmak mümkün olmaktadır. Ancak bu egzersizler her zaman sonuç vermez. Bunun için yapılabilecek egzersizlerin başında kaşların kaldırılarak alttan parmak ile desteklenmesi gerekir. Daha sonrasında kaşlar çatılmaya çalışılır ve bu şekilde birkaç saniye durulur. Bunun yanında hızlı kuvvetli göz kırpmaları ve göz yuvarlamaları da göz kapağı kapısının çalışmasını sağlayacaktır.
Göz kapağı düşüklüğü ilaç tedavisi
Edinsel pitozis formlarına sahip yetişkinler için reçete edilen göz damlaları bulunmaktadır. Bu damlalar levator kasını hedef alır. Damlaların her gün ve düzenli olarak kullanılmaya devam edilmektedir. Ancak bu damlalar tüm hastalarda sonuç vermez.
Göz Kapağı Düşüklüğü Grupları
Temel olarak bir grup hastalık olan göz kapağı düşüklüğü göz kapağını kaldıran kasın farklı şekillerde etkilenmesi sebebiyle görülmektedir. Göz kapağını kaldıran kasın etkilenme şekli ise göz kapağı düşüklüğünün 5 temel gruba ayrılmasına neden olmaktadır. Bu gruplar içerisinde şunlar yer almaktadır.
Miyojenik pitozis
Levator kasının yetersiz uzama ve kasılması sebebiyle görülen göz kapağı düşüklüğüdür. Kendi içerisinde 4 alt gruba ayrılmaktadır bu grupların içerisinde şunlar yer almaktadır.
- Konjonital miyojenik pitozis
- Kronik progresif dış oftalmopleji
- Miyotonik distrofi
- Miyastenia gravis
Aponörotik pitozis
Bu grupta levator kası sağlam olmakla birlikte kasın bağlı olduğu dokudan ayrılması söz konusudur. Genellikle yaşlanma, göz ameliyatları, travma ve tiroid hastalığına bağlı olarak görülmektedir. Bazı vakalarda ise doğumdan itibaren ortaya çıkmaktadır.
Nörojenik pitozis
Levator kası sinirlerindeki problemlerden kaynaklanan bir türdür. Genellikle menenjit, ensefalit ve bazı beyin hastalıkları ile ağır metal zehirlenmeleri ve travma gibi durumlar sebebiyle görülmektedir.
Mekanik pitozis
Göz kapağında meydana gelen habis ya da iyi huylu tümörler sebebiyle ortaya çıkan göz kapağı düşüklüğüdür. Bazı durumlarda travma sonrası yara iyileşmesinin yeterince iyi olmaması da mekanik pitozis gelişimine neden olmaktadır.
Psödoptozis
Yalancı pitozis olarak da adlandırılan bu durum da göz kapağı gerçek anlamda sarkmaz. Ancak göz daha küçük görülür ve geriye çekilir. Özellikle protez göz kullanan ya da protez gözü uygun olmayan kişilerde ortaya çıkmaktadır.
Bebeklerde göz kapağı düşüklüğü
Bebeklerde göz kapağı düşüklüğü doğumdan itibaren görülen bir sorundur. Göz kapağını kaldıran ana kas olan levator kasındaki problemler sebebiyle görülmektedir.
Çocuklarda ya da bebeklerde göz kapağı sarkıklığının olması görme sorunları açısından risk altında olmalarına neden olmaktadır. Özellikle göz kapağının görmeyi engelleyecek kadar düşük olması göz tembelliğinin gelişmesine ve bir gözün diğerine göre daha iyi görmesine neden olabilmektedir.
Bebeklerde ya da çocuklarda göz kapağı düşüklüğünün tedavisinde aşağıda verilen kriterler göz önüne alınır ve tedavi bu kriterlere göre belirlenir.
- Çocuğun yaşı
- Bir veya her iki göz kapağında görülüp görülmediği
- Göz kapağının yüksekliği
- Göz kapağı kasının gücü
Göz kapağı düşüklüğünün çocukların görmesini engellemesi durumunda tedavi amaçlı olarak cerrahi önerilmektedir. Ameliyatta levator kası sıkıştırılabileceği gibi göz kapağının kaldırılmasına yardımcı olabilecek diğer katlarda göz kapağına bağlanmaktadır. Bu ameliyatlardaki temel amaç görme açısının geliştirilmesidir.
Çocuklarda ya da bebeklerde ambliyopi gibi farklı durumların mevcut olması durumunda zayıf gözünü güçlendirilmesi için göz bandı veya özel gözlük takılması ve göz damlası kullanılması gerekmektedir.
Görmenin etkilenmediği durumlarda ise ameliyat gerekli görülmez. Bazı çocuklardan büyüme ile birlikte göz şeklinin değişmesinden dolayı göz kapağı düşüklüğü ilerleyebilir ve bu durumda görme sorunları oluşabilir. Bu sebeple de çocukların düzenli olarak göz kontrollerine devam etmeleri gerekmektedir.