30 Saniyelik Özet
- Kanal tedavisi, dişlerin en iç tabakası olan diş pulpasındaki enfeksiyonların tedavi edilmesi için uygulanmaktadır.
- Kanal tedavisinin uygulanması durumunda dişin içerisinde hasarlı ya da enfekte olmuş diş pulpası çıkarılır. Pulpanın çıkarılmasının ardından kalan boşluk temizlenir ve doldurulup kapatılır.
- Tedaviye başlamadan önce etkilenen dişin durumunun tam olarak anlaşılabilmesi için diş röntgeni çekmektedir.
- Kanal tedavisinden sonra hastaların ağrı ve zonklama hissetmesi beklenen bir durumdur. Dişin tamamen iyileşmesi ise yaklaşık olarak 1 hafta sürmektedir.
Kanal Tedavisi Nedir?
Kanal tedavisi, dişlerin en iç tabakası olan diş pulpasındaki enfeksiyonların tedavi edilmesi için uygulanmaktadır. Endodontistler ve diş hekimlerinin en sık yaptığı tedavilerden birisidir. Her dişte üst yüzeyden köke kadar uzanan bir kanal sistemi bulunmaktadır. Her bir dişin, diş pulpasını içeren ve sayısı 4’e kadar çıkabilen diş pulpası bulunmaktadır. Diş pulpası; bağ dokusu, sinirler ve kan damarlarından oluşmaktadır.
Kanal tedavisinin uygulanması durumunda dişin içerisinde hasarlı ya da enfekte olmuş diş pulpası çıkarılır. Pulpanın çıkarılmasının ardından kalan boşluk temizlenir ve doldurulup kapatılır.
Kanal Tedavisi Nasıl Yapılır?
Tedaviye başlamadan önce etkilenen dişin durumunun tam olarak anlaşılabilmesi için diş röntgeni çekmektedir. Bunun yanında diş pulpanın ölü, enfekte veya iltihaplı olup olmadığının anlaşılabilmesi için farklı testlerin de uygulanması gerekebilir. Bu testlerin içerisinde şunlar yer almaktadır.
- Diş hassasiyetinin olup olmadığının kontrol edilmesi için dişe hafif bir şekilde vurma ya da sıcak/ soğuk bir nesne ile temas ettirme
- Diş pulpasının tepki verip vermediğinin anlaşılması için dişe giderek artan elektrik akımının verildiği elektrikli pulpa testi (EPT)
- Dişin etrafındaki diş etlerinde ve kemiklerde şişlik olup olmadığının kontrol edilmesi
- Isırma durumunda ağrının var olup olmadığı
Kanal tedavisinin aşamaları ise şu şekilde olmaktadır.
- Öncelikli olarak dişin uyuşması için anestezi enjekte edilmektedir.
- Enfekte dişin ve yakındaki dişlerin üzerine ince ve şeffaf bir bariyer yerleştirilir. Bu sayede dişin kuru kalması sağlanır.
- Dişin tepesinde küçük bir delik açılır ve diş özüne ulaşılır.
- Daha sonrasında diş pulpasındaki sinirler, kan damarları ve dokuları çıkarmak için küçük diş aletleri kullanılır.
- Pulpanın temizlenmesinin ardından pulpa odası ve kök kanal temizlenir ve dezenfekte edilir.
- Boş pulpa odası ve kök kanalları gutta perka adı verilen esnek, kauçuksu bir diş malzemesi ile doldurulur.
- Diş geçici dolgu ile kapatılır.
- Son olarak diş kronu yerleştirilir. Isırmanın düzgün olmasını sağlayan diş kronları hastalara özel olarak üretildiği için uygulanması için bir süre beklenmesi gerekir.
Kanal Tedavisi Hangi Durumlarda Yapılır?
Kanal tedavisinin tercih edildiği sağlık problemlerinin içerisinde şunlar yer almaktadır.
- Çürük
- Aşınma
- Yıpranma
- Yaralanma
- Çatlak
- Dolgunun çatlaması
- Diş pulpasına zarar verecek tekrarlanan diş tedavisi
Dişin zarar görmesi durumunda bakteriler pulpaya girerek enfeksiyon oluşmasına neden olmaktadır. Antibiyotikler ise tek başına tedavi için yeterli olmamaktadır. Bu sebeple de kanal tedavisi uygulanır.
Kanal Tedavi Sonrası Ağrı
Kanal tedavisinden sonra hastaların ağrı ve zonklama hissetmesi beklenen bir durumdur. Dişin tamamen iyileşmesi ise yaklaşık olarak 1 hafta sürmektedir. Ağrının yönetilmesi için doktorun reçete ettiği ağrı kesicilerin kullanılması ve soğuk kompres uygulanması önerilmektedir.
Kanal Tedavisi Ne Kadar Sürer?
Kanal tedavisi genellikle bir seansta tamamlanabilen bir tedavi yöntemidir ve seansın süresi yaklaşık olarak 45 dakika sürer. Ancak kaplama ya da diş kromu takılması gerektiğinde ikinci bir seansa gerek olur.
Başarısız Kanal Tedavisinin Belirtileri
Kanal tedavilerinin bazı durumlarda başarısız olma ihtimalleri de bulunmaktadır. Tedavinin başarısız olması durumunda ise belirtiler şunlar olacaktır.
- Dişte renk değişikliklerinin olması
- Diş etinde apse ya da enfeksiyon oluşması
Bu belirtiler kanal tedavisi yapılan dişte görülmektedir. Sözü edilen belirtiler tedavinin uygulanmasından haftalar hatta aylar sonra görülebilir.
Kanal Enfeksiyonunun Belirtileri
Kanal enfeksiyonunun belirtileri arasında şunlar yer almaktadır.
- Ağrı kesici ilaçlara yanıt vermeyen şiddetli diş ağrısı
- Isırma ya da çiğneme sorasında şiddetli diş ağrısı
- Şiş ve hassas diş etleri
- Dişin gevşemesi
- Yüz ve boyun bölgesinin şişmesi
- Diş renginin koyulaşması
Kanal Tedavisinin Faydaları
Kanal tedavisi yapılmadığı durumlarda ortaya çıkabilecek enfeksiyonların ortadan kaldırılmasını sağlamaktadır. Bu sayede enfeksiyonun diğer dişlere yayılmasını engeller. Ayrıca çene kemiği hasarı da engellenmiş olur.
Kanal Tedavisinin Riskleri
Bazı durumlarda kanal tedavisi diş enfeksiyonu için çözüm olmaz. Bu sebeple de başarısız olur. Bu durumda dikkate alınması gereken diş çekimi gibi diğer tedavi planlarının uygulanması gerekir.
Kanal Tedavisi Sonrası Nelere Dikkat Edilmeli?
Diş ve diş etlerin tedavi sırasında çok fazla travmaya maruz kalır. Bu sebeple de iyileşmesi için aşağıdaki noktalara dikkat edilmesi gerekmektedir.
- Tedaviden sonraki birkaç gün yumuşak gıdalar tüketilmelidir.
- Kalıcı kron takılana kadar işlem yapılan dişle çiğneme yapılmamalıdır.
- Her yemekten sonra dişlerin fırçalanması ve diş ipi kullanılmalıdır.
- Mikropları uzak tutmak için antibakteriyel gargara kullanılmalıdır.