Kolposkopi

Kolposkopi nedir?

Rahim ağzının incelenmesinde kullanılan kolposkopi işleminde 40 kat büyütme özelliği bulunan ışıklı bir tıbbi cihaz kullanılmaktadır. Bu sayede rahim ağzı daha net değerlendirilmektedir. Dürbüne benzeyen bir alet olan kolposkop, jinekolojik muayenede çıplak gözle görülemeyen belirtilerin görülmesini sağlamaktadır. Vagen değerlendirilmesinde şüpheli bir bölgenin görülmesi durumunda kolposkopik biyopsi yapma imkanı da bulunmaktadır.

Kolposkopi neden yapılır?

Kolposkopi jinekolojik hastalıkların teşhis edilmesinde kullanılan yöntemlerden birisi olmaktadır. Özellikle erken dönem kanserlerin teşhisinde son derece önemli olmaktadır. Kolposkopi özellikle klinik belirtileri olmayan rahim ağzı kanserinin teşhisinde kullanılmaktadır. Yavaş ilerleyen bir kanser türü olmasından dolayı kolposkopi ile çok daha rahat değerlendirilmektedir. Bunun yanında kolposkopinin kullanıldığı diğer hastalıklar şunlar olmaktadır:

• Vulva kanseri
• Smear testinde ya da pelvik muayenede anormalliklerin görülmesi durumunda 
• Vajina kanseri
• Genital siğiller
• Vulvanın prekanseröz değişiklikleri
• Rahim ağzı iltihabı
• Rahim ağzı kanseri
• Vulvada görülen şüpheli lezyonların değerlendirilmesi
• Vulvanın uzun süren kaşıntının olması
• Gebelik dönemi
• Serviks üzerinde gerçekleştirilecek ameliyat öncesinde
• Kısırlığa neden olan sebebin teşhis edilmesinde

Kolposkopi gereken hastalıklar

Serviks ve vajinanın iç duvarının incelenmesinde kullanılan kolposkopi işlemi aşağıda belirtilen sağlık sorunlarının tespit edilmesi amacıyla uygulanmaktadır.

Servikal bölgedeki kanser hücrelerinin tespit edilmesi

Pap ve smear testinin anormal sonuçlarının olması durumunda rahim ağzı kanserinin erken teşhisinde kullanılmaktadır. Bunun yanında servikal kanaldan da örnekler alınmaktadır. Alınan biyopsi örneklerinde anormal hücrelerin tespit edilmesi durumunda anormal yapıların bölgeden uzaklaştırılmasını yönelik olarak ek girişimlerde bulunulur.

Servikal bölgede görülen diğer tümörler

Başta servikal polip adı verilen iyi huylu tümörlerinin tespit edilmesinde kolposkopi son derece önemli tanı yöntemlerinden birisi olmaktadır. Bunun yanında servikal bölgede yer alan salgı bezlerinde görülen tümörlerin tanı almasını da sağlamaktadır. Bu ve daha fazla tümörlere tedavinin gerçekleştirilmesine yardımcı olur.

Vajina tümörleri

Vajina duvarında görülen poliplerin, iyi ya da kötü huylu tümörlerin tespit edilmesinde kullanılmaktadır.

Cinsel birleşme sonrasında kanama ve ağrı

Cinsel birleşme sonrasında özellikle et suyu kıvamında kanamanın görülmesi rahim ağzı kanseri şüphesi oluşturduğu için kolposkopi işlemi uygulanmaktadır. Bunun yanında bu belirtilere neden olabilecek diğer sağlık problemlerinin tespit edilmesinde de kullanılmaktadır.

Genital bölge siğilleri

HPV enfeksiyonu nedeni ile görülen genital bölge siğilleri serviks ve vajina iç kanalına da yerleşim gösterebilmektedir. Bu siğillerin tespit edilmesinde de kolposkopi yöntemi kullanılır.

Servikal veya vajinal enfeksiyonlar

Serviks ve vajinal kanalda görülebilecek ve çeşitli nedenler ile ortaya çıkan enfeksiyonların teşhisinde de kolposkopi işlemi ullanılmaktadır.

Kolposkopi nasıl yapılır?

Kolposkopi yapılmadan önce hastaların işlem hakkında ve işlemin neden gerçekleştirildiği hakkında bilgilendirilmesi gerekmektedir. İşlemden önce hastaların dikkat etmesi gereken bazı noktalar bulunmaktadır. Bunların içerisinde şunlar yer almaktadır:

• İşlemden önce 24 ya da 48 saat içerisinde vajinal yıkamanın yapılmaması gerekir.
• Tampon kullanılmamalıdır.
• Vajinal yoldan kullanılan ilaçlar ara verilmesi gerekmektedir. 
• Cinsel birleşmenin gerçekleştirilmemesi gerekir.
• Kan sulandırıcı ilaç kullanan ya da kanama bozukluğu olan kişilerin bunu doktoruna bildirmesi gerekir. İşlem sırasında biyopsi alınması gerekebileceği için kanama ile ilgili komplikasyonların yaşanmasının engellenmesi gerekir.
• Gebelik ihtimali olan kişilerin de doktorlarına danışarak işleme girmesi gerekir.

Kolposkopi işlemi en fazla 20 dakika sürmektedir. İşlem sırasında herhangi bir anestezik işlemin uygulanmasına ise gerek bulunmamaktadır. İşlemin uygulanması için litotomi adı verilen pozisyonda jinekolojik muayene koltuğuna oturması gerekir. İşleme başlarken hekim spekulum adı verilen bir aygıtı vajinanın içerisinde yerleştirir. Bu sayede vajina duvarı gerilerek rahim ağzının rahat bir şekilde görülebilmesi sağlanır. Kolposkopi cihazı ise vulvadan birkaç santimetre uzağa yerleştirilir.

İşlem esnasında ise serviks duvarı, vajina ve dokular özel solüsyonlu pamuklarla temizlenmektedir. Bunun yanında hekim çeşitli boyama yöntemleri kullanmaktadır. Bu sayede anormal hücreler ile sağlıklı hücreler birbirinden ayırt edilebilir.

Boyanan doku civarından ve servikse açılan kanaldan doku örnekleri alınmaktadır. Daha sonrasında bu örnekler incelenmek üzere laboratuvara gönderilir. Gerekli olması halinde ise doğrudan dokudan biyopsi örneği alınabilir. Biyopsi alınması durumunda hafif kanamanın görülmesi beklenen bir durumdur. Bu sebeple de hekim kanamanın durdurulmasına yönelik olarak gerekli girişimlerde bulunur.

Kolposkopi işlemi genellikle hastalarda ağrıya neden olmamaktadır. Ancak bazı hastalarda işlemden sonra rahatsızlık hissi ve kanama görülebilmektedir. Rahatsızlık hissinin giderilmesi için ağrı kesici ilaçlardan yardım alınabilir. Bunun yanında rahatsızlık hissinin giderilmesi için bölge uyuşturulabilir.

Vajinal biyopsinin uygulanması durumunda ise işlem yapılan bölgeye göre hastalar ağrı hissedebilir. Servikse yakın olan alanlarda işlem yapılması durumunda hastalar ağrı hissetmez. Ancak işlemin daha aşağı bölgelerde yapılması ağrıya neden olur. Bu sebeple de öncelikle lokal anestezi uygulanır.

Kolposkopi sonrası dikkat edilmesi gerekenler nedir?

Kolposkopi işlemi genellikle hastalarda herhangi bir şikayete neden olmamaktadır. Ancak biyopsi işleminin uygulanması kanama ya da lekelenmelere neden olabilmektedir. Biyopsi işleminden sonra hastaların normal hayatına dönmeleri için 1- 2 günlük süre gerekmektedir.

Biyopsi işlemi sırasında kanamanın durdurulması için çeşitli yöntemler uygulanmaktadır. Uygulanan yönteme bağlı olarak da kahverengi akıntı görülmektedir. Bu beklenen bir durumdur. Bunun yanında hastaların 3 gün cinsel ilişkiden uzak durması gerekmektedir. Daha sonrasında ise hastalar hayatlarına devam ederler. Ağrı görülmesi durumunda ise ağrı kesiciler kullanılabilir.

Kolposkopi sonucu ne anlama gelir?

Kolposkopi işleminden elde edilen sonuçları doktor tarafından değerlendirmesine bağlı olarak gerekli tedaviler başlanır. Biyopsi işlemi sırasında anormal boyalı dokuların tamamen alınması gerçekleşmedi ise o zamanda ek yöntemlerin uygulanması gerekir. Özellikle rahim ağzı kanserinin gelişi söz konusu ise kanserin erken dönem tedavisine yönelik işlemlerden birisinin uygulanması gerekmektedir. Bu işlemler arasında ise şunlar yer almaktadır:

• Servikste anormal hücrelerin bulunduğu katman koni biçimli olarak çıkarılır ve bu işleme konizasyon adı verilir.
• Sıvı haldeki nitrojen gibi dondurucu gazların kullanılarak tümörün doldurulma işleminin gerçekleştirilmesine kriyoterapi adı verilmektedir. Bu işlem genital siğillerin tedavisinde de kullanılmaktadır.
• Son olarak LEEP yöntemi konizasyon yöntemine benzer bir şekilde serviksteki anormal içerikli doku elektrokoter yardımıyla çıkarılır. İşlem sırasında ayrıca anormal hücrelerin tamamen çıkarılması için servikal kanalının küçük bir kısmının alınması da söz konusu olabilmektedir.

Kolposkopinin riskleri

Kolposkopi son derece güvenli bir işlem olmaktadır. Ancak nadir olarak görülse de kolposkopi sırasında alınan biyopsi örneklerinden dolayı bazı risklerin oluşması söz konusu olabilmektedir. Bu riskler ise şunlar olmaktadır.

• Kasık ağrısı
• Ağır kanama
• Enfeksiyon

Kolposkopi sonrasında aşağıda belirtilen durumların görülmesi durumunda ise en kısa süre içerisinde doktora başvurulması gerekir:

• Şiddetli karın ağrısı
• Ateş
• Titreme
• Regl döneminde daha önce deneyimlenmeyen kanamanın olması