Kondromalazi Patella (Koşucu Dizi)

Kondromalazi Patella (Koşucu Dizi) Nedir?

Koşucu dizi olarak da adlandırılan kondromalazi patella, diz kapağının çevresinde ve dizin ön tarafında hissedilen ağrıyı ifade etmektedir. Diz kapağı, dizin ön bölümünde yer alır. Dizler büküldüğünde, diz kapağının arkası uyluk kemiği kıkırdağının üzerinde kayar.

Bu harekete yardımcı olan, diz kemiğinin kaval kemiği ve uyluk kasına bağlayan bağlar ve tendonlardır. Bu parçalardan herhangi biri hareket etmediğinde veya normal şekilde işlev görmediğinde ağrı ortaya çıkabilir. Ön diz ağrısı yaygın görülen bir belirtidir ve çeşitli nedenlerden kaynaklanabilir. 

Kondromalazi Patella (Koşucu Dizi) Nedenleri

Kondromalazi patella nedenleri içerisinde şunlar yer almaktadır.

• Hamstringlerin sıkı olması
• Aşil tendonlarının gergin olması
• Kötü ayak desteği
• Düz taban
• Diz kapağında çıkık veya kırık gibi yaralanma veya travma
• Diz kapağının doğru hizalanmasına yardımcı olması gereken uyluk, kalça veya dizdeki kasların zayıflığı
• Uzun mesafe koşu veya uzun süreli zıplama gerektiren sporlardan dolayı tekrarlayan stres
• Aşırı antrenman sebebi ile dizin aşırı kullanılması
• Diz kıkırdağının iltihaplanmasına ya da dejenerasyonuna neden olan artrit
• Diz kapağının anormal pozisyonu

Kondromalazi Patella (Koşucu Dizi) Belirtileri

Kondromalazi patella belirtileri içerisinde şunlar yer almaktadır.

• Diz kapağının ön tarafında donuk ve sızlayan ağrı
• Gelip geçen ve uzun süre oturduktan sonra daha da kötüleşen ağrı
• Diz büküp düzeltildiğinde oluşan sürtünme veya gıcırtı hissi
• Bir dizin diğerinden daha fazla ağrıması
• Diz kapağı etrafında şişlik ya da morluk

Bu belirtiler şu durumlarda daha da şiddetlenmektedir.

• Çömelmek
• Koşma
• Uzun süre boyunca diz bükülü şekilde oturma
• Merdiven çıkmak ya da inmek

Kondromalazi Patella (Koşucu Dizi) Tanı Kriterleri

Kondromalazi patellanın teşhis edilmesi için öncelikli olarak fiziksel muayene uygulanması gerekmektedir. Daha sonrasındaki aşağıdaki testler istenebilir.

Röntgen

Diz ekleminin görüntüsünü sağlayan röntgen, yaralanma gibi diz ağrısına neden olabilecek diğer sorunların elenmesine yardımcı olmaktadır.

Manyetik Rezonans Görüntüleme

Diz ekleminin ve çevresindeki dokuların daha detaylı görüntülerini sunan MRG özellikle koşucu dizinin tanımlanmasında etkili olmaktadır. 

Kondromalazi Patella (Koşucu Dizi) Tedavi Yöntemleri

Kondromalazi patella tedavisinin amacı diz üzerindeki baskının azaltılmasını sağlamaktır. Bu sebeple tedavi için şu yöntemler uygulanabilir.

Buz Kompresi

Bazı durumlarda istirahat etmek ve ekleme günde birkaç kez buz kompresi uygulamak iyileşme için yeterli olabilmektedir.

Ağrı Kesici

Diz ağrısının hafiflemesine yardımcı olmak için reçete edilebilecek ağrı kesiciler içerisinde şunlar yer almaktadır.

• Krem ya da yakı gibi topikal formülasyonlar
• İltihabı ve şişliği azaltmak için ibuprofen gibi reçetesiz satılan iltihap önleyici ilaçlar
• Ağrı veya şişliğin şiddetli olması durumunda NSAID ilaçlar reçete edilmektedir.

Fizyoterapi

Yüzme ya da sabit bisiklete binme gibi ağırlık taşımayan egzersizler kalça ve uyluk kaslarının güçlenmesine yardımcı olmaktadır. Fizyoterapi ile bu kasların güçlendirilmesi ve diz ekleminin yanlış hizalanmasını önlemek mümkün olmaktadır.

Ameliyat

Minimal invaziv bir prosedür olan artroskopi, doktorun küçük bir kamera kullanarak diz ekleminin görüntülenmesine olanak sağlamak için yapılmaktadır. Artroskopi ile birlikte aşağıda yer alan prosedürlerden birkaçı uygulanabilir.

• Lateral gevşetme: Gerginliğin azaltılması, hareketin kolaylaştırılması ve diz kapağının arkasının düzeltilmesi için bazı bağların kesilmesi işlemidir. 
• Kıkırdak grefti implantasyonu
• Uyluk kasının insersiyon yerinin değiştirilmesi

Kondromalazi Patella (Koşucu Dizi) Evreleri

Kondromalazi patella evreleri kemik değişikliklerine göre derecelendirilmektedir. Orta ve şiddetli evreler MR görüntülemesinde görülebilmektedir.

1. Evre Kondromalazi Patella

Bu evrede dikey kolajen liflerinin kırılması sebebi ile eklem kıkırdağının yumuşaması ve şişmesi söz konusudur. Artroskopi işleminde kıkırdak süngerimsi görünmektedir.

2. Evre Kondromalazi Patella

İkinci evrede ise yüzeysel kıkırdak tabakalarının derin kıkırdak tabakasından ayrılması sonucu eklem kıkırdağında blister oluşumu görülür. Bunun yanında subkondral kemiğe uzanımı olmayan, alanı 1.3 santimetrekareden az olan kıkırdak çatlaklarının oluşması

3. Evre Kondromalazi Patella

Subkondral kemiğe kadar uzanan ancak patellar eklem yüzeyinin %50’sinden azını etkileyen kıkırdak çatlaklarının ülserasyonu, parçalanması ve fibrilasyonu söz konusu olmaktadır.

4. Evre Kondromalazi Patella

Bu aşamada krater oluşumu ve açığa çıkan subkondral kemiğin sertleşmesi patellar eklem yüzeyinin %50’sinden fazlası açığa çıkmıştır. Subkondral kemiğin sklerozu ve erozyonları bulunur. Bu evrede osteofit oluşumu da görülmektedir. 

Kondromalazi Patella (Koşucu Dizi) İyileşme Süreci

Çoğu durumda kondromalazi patella 8 hafta içerisinde iyileşmektedir. Bu süre içerisinde doktor tarafından yapılan önerilere uyulması son derece önemlidir. Bunun yanında tekrarlama riskinin azaltılması ve iyileşmenin desteklenmesi için uygun ayakkabı giyilmesi ve antrenmanların kademeli olarak arttırılarak bacak kaslarının güçlendirilmesi gerekmektedir.