Multipl Miyelom

Multipl miyelom nedir?

Sağlıklı plazma hücrelerinin anormal bir şekilde çoğalarak anormal antikorlar üreten hücreler haline gelmesine multipl miyelom adı verilmektedir. Hücrelerdeki bu değişiklik böbreklerin, kemiklerin ve vücudun sağlıklı kırmızı ve beyaz kan hücreleri ile trombosit üretme yeteneğini etkilemektedir.

Nadir görülen kan kanseri türlerinden birisi olan multipl miyelom hastalığında hücreler M proteini adı verilen anormal antikor üreten anormal hücrelere dönüşür. Bazı hastalarda multipl miyelom herhangi bir belirti göstermez. Ancak bu hastalara yapılan kan testleri multipl miyeloma dönüşebilecek durumların belirtileri bulunur. Bu durumda hastaların dikkatli bir şekilde izlenmesi ve belirtiler görülene kadar beklenmesi gerekmektedir.

Multipl miyelom tanı kriterleri

Multipl miyelom şüphesi uyandığında, uzmanlar öncelikle fiziksel muayene yaparlar. Bunun yanında hastada görülen belirtiler ve hasta ailesinin tıbbi geçmişi sorgulanır. Ayrıca teşhisin doğrulanması için ve varsa tümörün büyüklüğünün ve evresinin belirlenebilmesi için bazı tetkikler uygularlar. Bu tetkiklerin içerisinde şunlar yer almaktadır.

Tam kan sayımı (CBC)

Tam kan sayımında kırmızı kan hücresi konsantrasyon seviyesi, kırmızı kan hücrelerindeki hemoglobin miktarı illa kırmızı ve beyaz kan hücresi sayısı ölçülür.

Kan kimyası testi

Kan kimyası testinde bakılacak değerler içerisinde şunlar yer almaktadır.

• Bölüme kadar iyi çalıştığını gösteren kreatin seviyesi
• Protein türlerinden biri olan albümin seviyesi
• Kalsiyum seviyesi
• LDH olarak da gösterilen laktik dehidrojenaz seviyesi (LDH aynı zamanda tümör belirteci olarak da kabul edilmektedir.)

Kantitatif immünoglobulin testi

Kandaki belli antikorların seviyesinin ölçülmesi için uygulanan bir testtir.

Elektroforez

Kandaki M proteinin aranması için uygulanan bir testtir.

İdrar testleri

Multipl miyolomun belirtileri arasında yer alan Bence Jones proteininin test edilebilmesi için 24 saatlik idrara uygulanan testlerdir.

X ışınları

Multipl miyelom sebebi ile zarar gören kemik dokularının tespit edilmesi için X ışınlarından yararlanılmaktadır.

BT taraması

Olası kemik hasarının araştırılması için kullanılan bir diğer görüntüleme yöntemidir.

MRI

Kemiklerin ve omurganın üç boyutlu olarak görüntülenmesini sağlayan MRI ile uzmanlar plazmasitomların tespit edilebilmesi için kullanılmaktadır. 

PET taraması

Tek grup anormal plazma hücreleri olan plazmasitomların tespit edilebilmesi için uygulanan bir diğer testtir.

Kemik iliği biyopsileri

Kemik iliğindeki anormal ve normal kan hücrelerinin analiz edilmesi için uygulanır. Bu biyopsilerde kanserin büyümesine neden olabilecek DNA değişiklikleri de incelenmektedir. 

Multipl miyelom belirtileri

Multipl miyelom, hastalarda birçok farklı belirtiye neden olmaktadır. Ancak en karakteristik belirtisi kemik ağrısıdır. Kemik ağrısı aynı zamanda hastaların ilk olarak fark ettiği belirti ve doktora başvurma sebebi olmaktadır. Multipl miyelom hastalarında görülen diğer belirtiler içerisinde şunlar yer almaktadır.

• Sonlarda ve bacaklarda güçsüzlük
• Kollarda ve bacaklarda uyuşukluk hissi
• Omurga çökmesi
• Omurganın omuriliğe baskı yapması
• Günlük aktiviteleri yönetemeyecek kadar yorgun hissetmek
• Mide bulantısı
• Kusma
• İştahsızlık
• Daha az su tüketme
• Açıklanamayan kilo kaybı
• Açıklanamayan ateş
• Daha kolay morarma ya da kanama
• Kafa karışıklığı
• Beyin sisi

Multipl miyelom nedenleri

Multipl miyelomun neden oluştuğu kesin olarak bilinmemekle birlikte riski artıran nedenler arasında şunlar yer almaktadır.

Genetik mutasyonlar

Yapıştırmalar da onkogenler olarak adlandırılan ve büyümeyi destekleyen genlerde görülen mutasyonların multipl miyeloma neden olabileceği görülmüştür. Bunun yanında multipl miyelom hastalarının önemli bir kısmında belirli bir kromozom parçasının bulunmadığı gözlemlenmiştir. 

Çevresel faktörler

Bazı çalışmalarda radyasyon, gübre, böcek ilaçları ve kimyasallara maruz kalmanın multipl miyelom riskini arttırdığını göstermektedir.

İnflamatuar hastalıklar

Kalp hastalığı, romatoid artrit ya da tip 2 diyabet gibi hastalıklar multipl miyelom görülme riskini artırmaktadır.

Obezite

Yüksek vücut yağına sahip olmak da multipl miyelom görülme riskinin artmasına neden olan faktörler içerisinde yer almaktadır.

Multipl miyelom tedavi yöntemleri

Multipl miyelom hastalarının tedavileri hastalığın neden olduğu belirtilere ve hastalığın boyutuna göre planlanmaktadır. Bu sebeple de bazı evredeki hastalar genel sağlık durumu açısından yakından izlenerek semptomların gelişmesi durumunda hızlı bir şekilde hareket etmeyi tedavi planı olarak belirlerler. Multipl miyelom hastalığının tedavisi semptomların yönetilmesine yönelik olmaktadır. Bu sebeple de tedavi seçenekleri arasında şunlar yer almaktadır.

Ağrı kesiciler

Multipl miyelom hastalarında görülen ve hastaları ciddi şekilde rahatsız eden belirtilerin başında kemik ağrıları gelmektedir. Bu ağrıların yönetilmesi için çeşitli ağrı kesici ilaçlardan yararlanılmaktadır.

Antibiyotikler

Multipl miyelom hastalarının bağışıklık sistemlerinin zayıflamış olmasından dolayı enfeksiyonlara daha açık hale gelmektedir. Bu enfeksiyonların temizlenmesi içinde antibiyotiklerden yararlanılır.

Steroidler

Hastalara verilen yüksek dozda steroidler kanser hücrelerinin ölmesini sağlarken aynı zamanda inflamasyonun da azalmasına yardımcı olur.

Multipl miyelom akıllı ilaç

Hedefli terapi adı da verilen akıllı ilaç, kanser hücrelerindeki belirli kimyasallara saldıran ilaçlar kullanarak hastayı tedavi etmeyi amaçlar. Bu ilaçlar sayesinde kimyasallar bloke edilerek kanser hücrelerinin ölmesi sağlanır.

İmmünoterapi

Bağışıklık sistemini kullanarak kanser hücrelerinin öldürülmesine yardımcı olan ilaçlarla yapılan tedaviye immünoterapi adı verilmektedir. Kanser hücreleri, bağışıklık sisteminden saklanma yeteneklerinin bulunmasından dolayı hayatta kalırlar. İmmünoterapi ile hastalara verilen ilaçlar ise bağışıklık sisteminin kanser hücrelerini tanımasını ve öldürmesini sağlar.

CAR-T Hücre tedavisi

Kimerik antijen reseptörü T hücre terapisi olarak adlandırılan CAR-T hücre tedavisinde, bağışıklık sistemi hücreleri multipl miyelomla savaşmak için eğitilmektedir. Bu tedavi T hücreleri de dahil olmak üzere bazı beyaz kan hücrelerinin kandan çıkarılmasıyla başlar.

Daha sonrasında hücreler bir laboratuvara gönderilir ve bu laboratuvarda özel reseptör oluşturacak şekilde işlenir. Bu reseptörler hücrelerin miyelom hücrelerinin yüzeyindeki bir kimyasalı tanımasına yardımcı olur. Daha sonrasında işlem gören beyaz kan hücreleri vücuda geri yerleştirilir. Bu sayede multipl miyelom hücreleri bulup yok edilebilir.

Kemoterapi

Kemoterapi tedavisinde kanserli hücrelerin öldürülmesi için güçlü ilaçlar kullanılmaktadır. Bu ilaçlar özellikle hızlı büyüyen hücrelerin öldürülmesinde etkilidir.

Kortikosteroidler

İltihap adı verilen şişliklerin kontrol altına alınmasını yardımcı olan kortikosteroidler aynı zamanda miyom hücrelerine karşı da savaşmaktadır.

Kemik iliği nakli

Kök hücre nakli olarak da adlandırılan kemik iliği nakli ile hastalıklı kemik iliği sağlıklı kemik iliği ile değiştirilir. Kemik iliği işleminden önce kan oluşturan kök hücreler kandan toplanır. Daha sonrasında kemik iliğinin yok edilmesi için hastalara yüksek dozda kemoterapi verilir.

Sonraki aşamada kök hücreler hastaya yerleştirilir ve bu sayede transfer edilen kök hücreler kemiklere giderek yeniden kemik iliği inşa etmeye başlarlar. Hastanın kendi hücrelerinin kullanıldığı bu tip nakle otolog kemik iliği nakli denmektedir. Bazı hastalarda kök hücreler sağlıklı dönerden elde edilir. Bu tip nakle ise allojenik kemik iliği nakli denmektedir.

Multipl miyelom hastaları için kemik iliği nakli bir seçenek olduğundan tedavi genellikle çeşitli ilaçların kombine edilmesiyle başlar. İmmünoterapi, hedefe yönelik terapi, kemoterapi ve kortikosteroidler bu aşamada yer alabilir. Bu şekilde hastalar birkaç ay tedavi aldıktan sonra kanlarındaki kök hücreler toplanır. Kemik iliği nakli kök hücreler toplanmasından hemen sonra gerçekleşebilir ya da multipl miyelom tekrarlayana kadar beklenebilir. Kemik iliği naklinden sonra da hastaları immünoterapi ya da hedefe yönelik terapi uygulanmaktadır. Bu sayede multipl miyelomun geri gelme riski azaltılır.

Radyasyon tedavisi

Radyasyon tedavisinde kanser hücrelerinin öldürülmesi için güçlü enerji ışınları kullanılmaktadır. Bu ışınların içerisinde x ışınları ve proton sıklıkla kullanılan enerjiler olmaktadır. Radyasyon tedavisi sayesinde miyelom hücreleri hızlı bir şekilde küçülebilir. Ayrıca miyelom hücrelerinin plazmasitoma adı verilen bir kitle oluşturması durumunda da radyasyon tedavisinden yararlanmaktadır.

Komplikasyonların tedavisi

Multipl miyelom bazı komplikasyonlara neden olmaktadır. Bu komplikasyonların da tedavi edilmesi hastanın genel sağlık durumunun korunması açısından son derece önemlidir. Multipl miyelom hastalığında görülebilecek komplikasyonlar ve tedavileri ise şunlar olmaktadır.

• Böbrekte hasar görülen kişilerde diyalizde tedavisi uygulanmaktadır. 
• Grip ve zatürre gibi enfeksiyonların önlenmesi için aşı uygulaması yapılır.
• Hastalık sebebiyle kemik kaybının yaşanmaması için kemik yapıcı ilaçlar reçete edilmektedir.
• Hastalık sebebiyle görülen aneminin tedavisinde kandaki kırmızı kan hücrelerini artıran ilaçlar reçete edilmektedir.

Multipl miyelom evreleri

Multipl miyom evrelerinin tanımlanmasında iki farklı sistem bulunmaktadır. En sık kullanılan yöntem ise RISS sistemi olmaktadır. Bu evreleme sistemi ile doğru tedavinin planlanması ve tedavinin başarı ihtimalinin artmasını sağlamaktadır. Multipl miyelom evrelemesi yapılırken esas alınan kriterler şunlar olmaktadır. 

• Albümin seviyeleri hastanın genel sağlık durumu hakkında bilgi vermektedir.
• Beta- 2 mikroglobulin (B2M) seviyesinin yüksekliği evre hakkında bilgi vermektedir.
• Laktat dehidrojenaz (LDH) seviyesinin yüksek olması hastalığın ileri evrede olduğunun göstergelerinden birisi olmaktadır.
• Kanser hücrelerindeki genetik değişimler ise kanserin agresif olduğunun göstergesi olarak kabul edilmektedir. 

Multipl miyelom 1. evre 

Multipl miyelom hastalığının birinci evresinde albümin, B2M ve LDH seviyeleri normal ya da normale yakın değerlerde olmaktadır. Kanser hücrelerinin genetik yapısı ise agresif olduğunun kesin belirtisi olarak kabul edilmez.

Multipl miyelom 1.evre belirtileri

Bu aşamadaki multipl miyelom hastalarında genellikle belirti görülmez. Bu sebeple de daha ileri aşamaya gelene kadar hastalar durumu farkına varmaz. Bunun yanında tedavinin en başarılı olduğu evre de birinci evre olmaktadır.

Multipl miyelom 2. Evre

Multipl miyelomun ikinci evresinde de albümin seviyesi düşük olmaktadır. Ancak B2M seviyesi normal ya da normalin biraz üzerinde seyredebilir.

Multipl miyelom 3. Evre

Multipl miyelom hastalığının son evresi olan üçüncü evresinde B2M düzeyi son derece yüksektir. B2M düzeyinin yüksek olması aynı zamanda hastalığın yayıldığının da göstergesi olarak kabul edilmektedir.

Bu evrede LDH seviyeleri de yüksek olmaktadır. Ayrıca DNA analizlerinde kanser hücrelerinde mutasyon görülmesi hastalığın agresif seyirli olduğunun bir göstergesi olarak kabul edilmektedir. 

Multipl miyelom çeşitleri

Multipl miyelom kendi içerisinde üçe ayrılmaktadır. Bu çeşitler hastalığın şiddetine ve gösterdiği belirtilere göre değişiklik göstermektedir.

Bastırılmış multipl miyelom

Bazı kişilerde bastırılmış miyelom olmasına rağmen herhangi bir belirti görülmediği için yıllarca bunu farkına varmayabilir. Bastırılmış miyelom ancak yapılan kan ve idrar testleri ile belirlenebilir.

Bastırılmış miyelom aynı zamanda erken evre miyelomdur ve henüz kanser öncesi dönemdir. Bastırılmış multipl miyelom olan kişilere yapılan tetkiklerde şu sonuçlar ile karşılaşılır.

• Bu hastalarda kemik iliğinin %10 ila %59’u kanserli plazma hücrelerinden oluşmaktadır.
• Kan ya da idrar tahlillerinde miyelom hücrelerinin ürettiği anormal antikorlara rastlanır. 

Bastırılmış multipl miyelom tanısı belirti göstermemesinden dolayı nadir tanı alan bir aşamadır. Genellikle farklı bir hastalık için yapılan taramalarda tanı alır.

Aktif multipl miyelom

Multipl miyelom belirtilerinin görülmesi ve diğer organların zarar gördüğüne dair semptomların oluşması durumunda aktif miyelomdan bahsedilmektedir. Aktif multipl miyelom olan hastalarda görülen özellikler içerisinde ise şunlar yer almaktadır.

• Kemik iliğinde en az %10 kanserli plazmanın bulunması
• Kandaki bazı protein dengesizlikleri
• Kanda yüksek düzeyde kalsiyum değerlerinin görülmesi
• Böbrek hasarı
• Anemi
• Kemik hasarı

Aktif multipl miyelomun ilerlemesi durumunda hastaların genel sağlık durumları önemli ölçüde bozulmaktadır. Bu hastalar kendilerini daha yordun hissetmenin yanı sıra daha şiddetli kemik ağrısına maruz kalırlar. Bunun yanında hastalarda alışılmadık kırıklar, nefes darlığı, çok susama hissi ve karın ağrısı da görülmektedir.

Tekrarlayan veya refrakter multipl miyelom

Refrakter miyelom hastalığın tedaviye yanıt vermemesi ya da tedaviden sonra tekrarlaması durumudur. Bu özelliğinden dolayı da kendi içerisinde ikiye ayrılmaktadır.

Tekrarlayan ve dirençli miyelom

Tedaviye bir miktar yanıt alınmasına rağmen bir süre sonra hastalığın tedaviye cevap vermediği türüdür. Ayrıca tedaviden sonraki 60 gün içerisinde tekrarlaması durumunda da yine bu türün kapsamına girer.

Primer refrakter miyelom

Hiçbir tedaviye yanıt vermeyen multipl miyelom türü olmaktadır. Kendi içerisinde ikiye ayrılmaktadır. İlk türü tedaviye yanıt vermeyen, buna rağmen ilerlemeyen miyelom türü olmaktadır. İkincisi ise hem tedaviye yanıt vermeyen hem de ilerleyici özellikler sergileyen multipl miyelom türü olmaktadır. 

Multipl miyelom hastalığında beslenme 

Multipl miyelom tanısı alındığında beslenme hastaların genel sağlıklarının korunması ve kanser tedavisinin desteklenmesi açısından en önemli araçlardan birisi olacaktır. Kanser tedavisinde ve sonrasında sağlıklı ve dengeli bir şekilde beslenmek hastaların güçlerini korumalarına yardım edeceği gibi iyileşmelerini de desteklemektedir.

Sağlıklı kiloyu korumak

Multipl miyelom tedavisi hastaların sağlıklı kilolarını koruyabilmelerini zorlaştırmaktadır. Kullanılan tedavi yöntemlerine bağlı olarak hastaların aşırı kilo alması ya da vermesi söz konusu olmaktadır. bu sebeple de beslenmenin düzenlenmesi ve hasta için en ideal kilonun korunmasına özen gösterilmesi gerekmektedir.

Küçük ve sık öğünler tüketmek

Vücudun tedaviye dayanabilmesi için hastaların gün içerisinde sık sık ancak küçük porsiyonlar halinde besin tüketmesi gerekmektedir. Bu sayede mide bulantısı gibi tedavinin neden olduğu yan etkilerin en alt seviyeye indirilmesi sağlanabilir.

Hastaların yaklaşık olarak her 3 saatte bir yemek yemeleri önerilmektedir. Gün içerisindeki öğün sayısının 5- 6 olması ise önerilir.

Mideyi yormayan besinlerin tercih edilmesi

Multipl miyelom hastalığının tedavisinde kullanılan ilaçlar sıklıkla mide bulantısı ve kusmaya neden olmaktadır. Bu durumun engellenmesi için hastaların özellikle kızartma ve baharatlı yiyeceklerden uzak durmaları önerilmektedir.

Bunun yanında güçlü kokuları olan besinlerden de kaçınmaları gerekir. Bunun yerine yoğurt, kraker, peynir, kızarmış ekmek, meyve, pirinç ve makarna gibi yumuşak besinlerin tüketilmesi önerilmektedir. 

Protein açısından zengin beslenme

Vücuttaki hücrelerin ve dokuların korunması için protein açısından zengin bir beslenmenin benimsenmesi gerekmektedir. Protein aynı zamanda bağışıklık sisteminin iyileşmesini ve korunmasını da sağlamaktadır. En iyi protein kaynakları yağı en az olanlardır. Hastaların tüketmesi önerilen protein kaynaklarının içerisinde ise şunlar yer almaktadır.

• Tavuk
• Hindi
• Balık
• Yumurta
• Süt
• Yoğurt
• Peynir
• Fındık
• Fındık ezmesi
• Fasulye
• Soya fasulyesi

Tam tahıllar

Beslenmeye tam tahılların eklenmesi hastanın gün içerisindeki enerji seviyesini koruyabilmesi açısından son derece önemli olmaktadır. Tam tahılların önemli bir lif kaynağı olması da hastalarda görülebilecek bağırsak problemlerinin en aza inmesini sağlamaktadır.

Meyve ve sebze tüketimi

Hem meyveler hem de sebzeler vücudun kanser ile savaşmasını sağlayacak antioksidanlar içermektedir. Faydanın arttırılması için ise farklı renkteki meyve ve sebzelerden gün içerisinde en az 5 porsiyon olacak şekilde tüketilmesi önerilmektedir.

Sağlıklı yağlar

Zeytinyağı, avokado ve tohum yağları sağlıklı yağlar içerisinde yer almaktadır. Beslenmeye sağlıklı yağların eklenmesi son derece önemlidir. Bunun yanında kızartma ve sağlıksız pişirme yöntemlerinin de kullanılmaması gerekmektedir. Bunun yerine fırınlama ya da haşlama gibi yöntemler önerilmektedir.

Tatlı ve şeker

Tatlı ve ilave şeker tüketiminin sınırlandırılması gerekmektedir. Çünkü bu yiyeceklerin besin değerlerinin düşük olmasının yanı sıra sıklıkla sağlıklı besinlerin yeterince tüketilmesini önlemektedir.

Su tüketimi

Multipl miyelom tedavisi sırasında yeterli miktarda sıvı tüketmek olası dehidrasyon riskinin azalmasını sağlamaktadır. Bunun yanında dehidrasyona neden olabilecek kahve gibi içeceklerin tüketiminin de sınırlandırılması gerekmektedir.

Bağırsak alışkanlıklarının takip edilmesi

Multipl miyelom tedavisinde uygulanan kemoterapi kabızlık, gaz ve şişkinlik gibi yan etkilere neden olmaktadır. Bu değişikliklerden herhangi birinin görülmesi durumunda doktora bilgi verilmesi gerekmektedir. Bu yan etkilerin yönetilmesinde beslenme ve ilaç değişiklikleri etkili olmaktadır.

Gıda temizliği

Multipl miyelom hastaların enfeksiyonlara daha açık olmasına neden olmaktadır. Bu sebeple de hastaların gıda güvenliğine daha fazla dikkat etmeleri gerekir. Yemeklerini hazırlarken ellerini sık sık yıkamaları ve çiğ besinlerden uzak durmaları önerilmektedir.

Her besin grubu için farklı kesme tahtası ve bıçak kullanımı da bir başka öneri olmaktadır. Son olarak yemeklerin uygun sıcaklıkta pişirilmelerine ve en kısa süre içerisinde soğutularak saklanması gerekliliğine de uyulması gerekmektedir.

Vitamin ve mineraller

Hastaların herhangi bir vitamin ya da mineral takviyesi kullanmadan önce doktorlarına danışmaları gerekmektedir. Çünkü bazı takviyeler ilaçlar ile etkileşime girebilmektedir. 

Alkol tüketimi

Tedavi sürecinde hastaların ölçülü bir şekilde alkol tüketmeleri önerilmektedir. Çünkü alkol dehidrasyona neden olmaktadır. Bunun yanında bağışıklık sisteminin de bozulmasına neden olabilir. 

Uzak durulması gereken besinler

Multipl miyelom hastalarının beslenmelerinden çıkarması önerilen besinler içerisinde şunlar yer almaktadır.

• Çiğ et ya da balık
• Yıkanmamış meyve ve sebzeler
• Çiğ ya da yarı çiğ yumurtalar
• Suşi
• Pastörize edilmemiş içecekler

Multipl miyelom hastalığında kan değerleri 

Multipl miyelom tanısında 3 ana göstergeye odaklanılmaktadır. Bu göstergeler şunlardır.

• Kemik iliği biyopsi örneğinde plazma hücre düzeyinin %10’dan fazla olması
• Alışılmadık derecede büyük miktarlarda monoklonal protein
• CRAB kriterlerine göre tanımlandığı şekliyle uç organ hasarının kanıtı olarak kabul edilmektedir. 

Multipl miyelom tanısına ilişkin yenilenmiş kriterler ise şunlar olmaktadır. Bu kriterlerin her ikisinin de karşılanması durumunda multipl miyelom tanısı alınmaktadır.

• Biyopsi ile doğrulanan Kemik iliğinde malign plazma hücreleri ≥%10 veya kemik veya ekstramedüller plazmasitom varlığı
• C alsiyum yükselmesi—serum kalsiyumu> 0,25 mmol/L (> 1 mg/dL) normalin üst sınırından yüksek veya> 2,75 mmol/L (> 11 mg/dL)
• B bir lezyon—röntgen, CT veya PET‑CT taramalarında bir veya daha fazla osteolitik lezyon bulunması
• Böbrek fonksiyon bozukluğu- kreatinin klerensi <40 mL/dakika veya serum kreatinin> 177 μmol/L (> 2 mg/dL)
• CRAB ile veya CRAB olmadan Kemik iliğinde klonal plazma hücreleri %60 veya daha fazla olması
• İlişkili serbest hafif zincir seviyelerinin 100 mg/L fazla olması
• MR incelemelerinde bir veya daha fazla en az 5 mm boyutunda lezyon bulunması

Multipl miyelom hastalarının yaşam süresi

Bazı hastalar multipl miyelom ile 10 yıldan daha uzun süre yaşayabilmektedir. Özellikle erken evrede tanı alan ve tedaviye başlayan hastaların hayatta kalma süreleri daha uzun olmaktadır. Multipl miyelom hastalarının beş yıllık sağ kalım oranları %40 ile %82 arasında değişiklik göstermektedir. Aralığın bu kadar geniş olmasının nedeni ise yaş ve genel sağlık durumu gibi etmenlerdir.

Multipl miyelom hastaları nelere dikkat etmeli?

Multipl miyelom hastalığı hastaların farklı şekillerde etkilenmesine neden olan bir hastalıktır. Bunun yanında multipl miyelomun kanser öncesi evresinde hastalara herhangi bir tedavi uygulanmadan hastalar yakından takip edilirler. Remisyon durumlarında ise farklı tedavi seçenekleri kullanılabilir. 

Multipl miyelom hastalarının genel sağlıklarını desteklemek için dikkat etmeleri gereken noktalar içerisinde şunlar yer almaktadır.

• Sağlıklı besinlerin tüketilmesine özen gösterilmelidir.
• Hastalarda iştah problemi olmasından dolayı küçük öğünler ile kalori ihtiyacının karşılanması önemlidir.
• Sigara kullanımının bırakılması gerekir.
• Hastaların yeterince dinlenmeye dikkat etmeleri gerekir.
• Hasta için uygun olan bir egzersiz programının düzenli bir şekilde takip edilmesi gerekir.
• Hastaların duygusal sağlıkları da son derece önemli olmaktadır. Bu sebeple de hastaların kendilerini depresyonda hissetmeleri durumunda uzman ile görüşülmesi önerilir.
• İyileşme sürecindeki endişeler hakkında doktorları ile sürekli iletişim halinde olması önerilir. 

Multipl miyelom hastalığının risk faktörleri

Multipl miyelomun görülme riskini arttıran faktörler içerisinde şunlar yer almaktadır.

• Multipl miyelom 35 yaş altındaki kişilerde nadir görülen bir hastalıktır. Bunun yanında 65 yaşın üzerindeki kişilerde daha sık görülmektedir.
• Multipl miyelom hastalığı Afrika kökenli kişilerde daha fazla görülürken, Asya kökenli kişilerde daha az görülmektedir.
• Erkekler multipl miyelom açısından daha fazla risk taşır.
• Ailede multipl miyelom öyküsünün bulunması
• MGUS öyküsünün bulunması.