Şalazyon (göz kapağı kisti) nedir?
Göz kapağında oluşan kırmızı bir şişlik olan şalazyon, göz kapağı kisti ya da meibomian bezi kisti olarak da adlandırılmaktadır.
Gözdeki yağ bezlerinin tıkanması sonucunda oluşan şalazyon ilk dönemlerinde acı verici olabilir. Ancak kistin olgunlaşması ile acı ortadan kalkar. Genellikle üst göz kapağının alt taraflarında oluşan şalazyon bazı kişilerde alt göz kapağında da görülebilir. Çocuklarda yaygın olmamakla birlikte 30 ila 50 yaş arasındaki yetişkinlerde daha sık görülmektedir.
Şalazyon (göz kapağı kisti) tanı kriterleri
Şalazyon göz doktorları tarafından tanı alan bir sağlık durumudur. Göz kapağındaki şişlik ile doktora başvurulması durumunda öncelikle hastanın sağlık geçmişi gözden geçebilmektedir. Bu bilgiler şalazyona katkıda bulunabilecek temel sorunların bulunmasına yardımcı olur.
Bunun yanında göz kapağı, kirpikler ve cilt dokusunun incelendiği dış göz muayenesi de yapılmaktadır. Son olarak şalazyon onun tanı alabilmesi için parlak bir ışık tutularak kirpik tabanına büyüteç ile bakılır. Bunun yanında kapağın alt tarafındaki yağ bezlerinin açıklıkları da kontrol edilmektedir.
Şalazyon (göz kapağı kisti) nedenleri
Herhangi bir etkenin gözdeki yağ bezini tıkaması şalazyon gelişimine neden olmaktadır. Gözde bulunan bu yağ bezlerine meibomian bezleri adı verilmektedir ve görevleri gözlerin nemli tutulmasına yardımcı olmaktadır. Yağ bezinin tıkanması zaman içerisinde yağın birikmeye başlamasına ve şişmesine neden olmaktadır. Daha sonrasında ise sıvı boşalarak göz kapağı derisinin tahriş olmasına neden olmaktadır. Bu tahriş göz kapağında yağ beyaz sıvıyla dolu sert bir yumru oluşumuna neden olmaktadır.
Şalazyon (göz kapağı kisti) belirtileri
Gözkapağı kistinin en karakteristik belirtisi göz kapağındaki şişliktir. Genellikle üst kapağı etkileyen şalazyon da görülen diğer belirtiler içerisinde şunlar yer almaktadır.
- İlk olarak ortaya çıktığında hissedilen ağrı
- Olgunluk döneminde ağrının hızla kaybolması
- Kistin büyümesiyle bölgenin kırmızılaşması
- Hafif tahriş sonucunda gözün sulanması
- Şalazyon büyük olması durumunda göz küresine baskı yapması sebebiyle bulanık görme
- Tamamen şişmiş göz kapağı
Şalazyon (göz kapağı kisti) tedavi yöntemleri
Şalazyon tedavisi genellikle evde tedavi edilebilir. 1 ay içerisinde kendiliğinden kaybolan gözkapağı kistlerinin zorla patlatılmaya çalışılmaması gerekmektedir. Bunun yanında kişisel bakım için sıcak kompres ve göz hijyeninin sağlanması gerekmektedir.
Sıcak kompres için temiz bir bezin ılık suyla ıslatılması ve etkilenen göz üzerinde 15 dakika bekletilmesi yeterli olmaktadır. Sıcak kongresinin günde 3 kez yapılması yeterli olacaktır.
Göz kisti olan kişilerin göz makyajı yapmamaları ve şalazyonun boşalmasından sonra bölgenin temiz tutulmasına özen gösterilmesi gerekmektedir. Bunun yanında göze dokunmaktan da kaçınılmalıdır.
Şalazyon kendi kendine geçmemesi durumunda göz doktoruna başvurulması gerekmektedir göz doktorları sıvının küçük bir kesiden boşaltılmasını sağlayabilir. Bunun yanında şişliğin ve iltihabın azaltılması için steroid enjeksiyonu da uygulanabilir.
Şalazyon (göz kapağı kisti) iğne tedavisi
Göz kapağı kistinde enfeksiyona dair bir kanıt bulunmuyorsa lokal lezyon içi steroid enjeksiyonu inflamasyonun azalmasına sağlayabilir. Uygulamadan sonraki birkaç hafta içerisinde göz kapağı kistinde gerileme görülür. Özellikle şalazyonun küçük olduğu ya da lakrimal aparatın yakınında olduğu durumlarda uygulanmaktadır. Büyük şalazyon onlarda ise 2- 7 gün sonra ikinci bir enjeksiyon gerekli olabilmektedir.
Şalazyon (göz kapağı kisti) ameliyatı
İnatçı şelazyonların tedavisinde cerrahi prosedürlerden yararlanılmaktadır. Göz cerrahları tarafından uygulanan bu ameliyatlar genellikle muayenehane şartlarında yapılmaktadır. Gözkapağı kisti ameliyatları iç kısımda herhangi görünür bir iz kalmayacak şekilde yapılmaktadır.
Bu ameliyatlarda şalazyon onun içi boşaltılıp temizlenir. Bunun için göz kapağının altına küçük bir kesi açılır. İşlemden önce lokal anestezi uygulanmasından dolayı hasta herhangi bir acı hissetmez. Tekrarlayan göz kapağı kisti söz konusu ise kistin içerisinden alınan sıvının patolojik incelemesi yapılır.
Şalazyon (göz kapağı kisti) ameliyatının faydaları
Göz kapağı kisti ameliyatları inatçı ve tekrarlayan durumlarda başarı ihtimali yüksek olan tek tedavi seçeneği olmaktadır. Bu sebeple de uzun süre geçmeyen ya da tekrarlayan şalazyon vakalarından önerilmektedir.
Şalazyon (göz kapağı kisti) ameliyatının komplikasyonları
Genellikle 5- 10 dakika süren şalazyon ameliyatları genellikle güvenilirdir ve herhangi bir komplikasyona neden olmazlar. Ancak cerrahi bir işlem olduğu için enfeksiyon kapma gibi komplikasyonlar görülebilir.
Şalazyon (göz kapağı kisti) ameliyatı sonrası yaşam
Şalazyon ameliyatlarından sonra göz doktorunun tavsiyelerine dikkat edilmesi gerekmektedir. Ameliyattan sonra bir süre gözlere dokunmamak ya da oluşturmamak enfeksiyon riskinin azaltılmasını sağlayacaktır.
Bunun yanında hastaların kontak lens kullanmaması, göze su ya da temizleyici madde kaçırmaması ve bir süre makyaj yapmaması gerekmektedir hastalar ameliyattan hemen sonra taburcu edilirler.
Şalazyon (göz kapağı kisti)'nin riskleri
Göz kapağı kistinin tedavi edilmemesi durumunda göz kapağında kalıcı bir şişlik oluşabilmektedir.
Bazı vakalarda bu şişlik kitle haline gelmektedir. Şalazyon onun tedavi edilmemesi durumunda büyüyerek göze baskı yapması ve bu sebeple de hastalarla bulanık görmeye neden olması söz konusu olabilmektedir.
Şalazyon (göz kapağı kisti) iyileşme süreci
Şalazyon genellikle bir ay içerisinde iyileşebilmektedir. Ancak tedavi edilmezse bu süre daha da uzayabilir. Kistin büyümesinin önlenmesi için göz kapaklarının düzenli olarak temizlenmesi ve kontak lens kullanılmaması son derece önemlidir.
Bunun yanında iyileşme sürecinde hijyen kurallarına uygun bir şekilde gözün temizlenmesi ve makyajın gece yatmadan önce silinmesi gerekmektedir.
