Tüp bebek nedir?
Tüp bebek tedavisi, erkeğin vücudunda üretilen spermin kalite açısından yeterli olmaması, yaşın orta yaşların ilerisinde olması vb. nedenlerle çocuk sahibi olamayan çiftler için uzun yıllardır uygulanan etkili bir yardımcı üreme tekniğidir. Özellikle kısırlıktan dolayı mevcut durumda en fazla yapılan tedavi yöntemlerinin arasında tüp bebek gelmektedir.
Tüp bebek aşamaları
Tüp bebek tedavisinde kadının yumurtaları ile erkeğin spermleri vücut dışında toplanır ve laboratuvarda yapılan bir dizi işlemin ardından döllenme sağlanır. Tedavinin aşamaları şunlardır:
1. Aşama (Hazırlanma aşaması)
Çiftin tüp bebek için karar vermesinin ardından sağlık kuruluşuna başvurmasının ardından tedavi için uygun olup olmadığına ilişkin testler yapılır.
2. Aşama (Kadındaki yumurtaların büyütülmesi)
Normal koşullarda bir kadının yumurtalığında her ay 1 adet yumurta gelişip büyümektedir. Tüp bebek tedavisinde ise hedef olabildiğince çok yumurtanın üretilmesini sağlamaktır. Bu maksatla kimi minik iğne ve hap tedavilerinden destek alınır. Doktor kontrolünde bu süreç yaklaşık olarak 1-2 hafta arasında devam edip, hazırlık aşamasında verim alınıp alınmadığının kontrolü yapılmaktadır.
3. Aşama (Yumurta toplama ve sperm elde etme)
Hastane ortamında, ultrasonla büyütülen foliküllerin içerisine iğne ile girilip yumurtalar toplanır. Erkekten ise aynı gün sperm toplanır.
4. Aşama (Spermin yumurtayı döllemesi)
Bu aşamada ince bir iğneyle spermin yumurtaya enjekte edilmesi sağlanır. Bu aşamanın ardından embriyolar oluşmuştur ve bunların 3 ila 5 güne yakın sürede takibi gerçekleştirilir.
5. Aşama (Embriyo transferi)
Bu aşamada embriyo ince bir kanül ile rahim içine yerleştirilir.
6. Aşama (Bekleme süreci ve gebelik testi yapma)
Tüm bu adımların ardından bekleme dönemi başlar ve 10-12 gün arası bir sürede beklenerek kanda gebelik testi gerçekleştirilir ve sonuç belli olur.
Tedavi başından embriyo transferine kadar yaklaşık 3 haftalık bir zaman dilimi, tedavinin tüm aşamalarının tamamlanıp sonucun alınması ise 1 ay kadar sürmektedir. Kimi istisnai durumlar olduğunda 30 günlük süre daha da artabilmektedir.
Tüp Bebek ile Normal Gebelik Arasındaki Farklar
Tüp bebek tedavisi normal gebeliğin aksine laboratuvar ortamında erkeğin spermi ve kadının yumurtası döllenerek oluşturulmaktadır. Normal yolla dünyaya gelen bebekler ile tüp bebek ile dünyaya gelen bebekler arasında hiçbir fark yoktur. Üstelik genetik kimi daha sonradan oluşabilecek problemler de tüp bebek esnasında tespit edilebilmektedir. Bu açıdan tüp bebek tedavisinin kendi içinde önemli artıları da bulunmaktadır. Bununla beraber tüp bebek tedavisinde kadının yumurtalarının geliştirilmesi amacıyla doğal gebelikten farklı olarak (istisnai durumlar dışında) doktor gözetiminde ilaç kullandırılır.
Tüp Bebek Tedavisinde Beslenme
1- Tüp bebek tedavisinin başarıya ulaşabilme ihtimalini artırmak için ideal kiloya yakın olmak önemlidir. Bunun için tedaviye başlamadan diyetisyenden destek alınabilir.
2- Tüp bebek tedavisi döneminde fazlaca sıvı almak gerekmektedir. Günlük yaklaşık olarak 2-3 litre civarında su tüketimi gerçekleştirilmelidir.
3- Tedavi esnasında sofradan kuru fasulye, nohut gibi bakliyatlar eksik bırakılmamalı ve haftada en az 2 gün bu besinler tüketilmelidir.
4- Yine protein miktarını da iyi düzeyde tutmak tedavinin başarısını artırır. Bu yüzden omega3, protein ve mineral olarak zengin balık gibi besinleri haftada birkaç kez tüketmek de tedavinin başarıyla sonuçlanmasına yardımcı olacaktır.
5- Yemekler pişirilirken kızartılmamalı, haşlanmalıdır. Ancak özellikle sebze ve makarnaların da haşlama sürelerinin uzun olmamasına dikkat edilmelidir.
6- İçeriğinde folik asit barındıran sebze gruplarıyla, zengin yağlar içeren badem, fındık gibi kuruyemişlerin daha sık tüketilmesine bu dönemde özen gösterilmelidir.
7- Sigara kullanılıyorsa bırakılmalı ve bu ortamlara girilmemelidir.
8- Kişi şeker kullanmayıp tatlandırıcılar kullanıyorsa, bu süreçte tatlandırıcı kullanımını da bırakması gerekmektedir.
Tüp Bebek Tutmama Nedenleri
Tüp bebek tedavisindeki aşamaların herhangi birinde sorun olmasa dahi sonucun olumsuz neticelenmesi durumu her zaman vardır. Bunun nedenleri belirgin bir şekilde tek bir unsura bağlı olmayabilmekle birlikte tedavinin olumsuz sonuçlanmasına sebep olabilecek çeşitli faktörlerden söz edilebilir.
Anne adayı kişinin yaşının ilerlemiş olması ve bu sebeple yumurtalarında gerçekleşebilecek olan genetik faktörler, tüp bebek tedavisi aşamasında yumurtalıklarının alınan ilaçlara yanıt vermemesi, yumurtalarda yaşanan çeşitli yapısal bozukluklar, baba adayının sperm yapısındaki bozukluklar, kadının rahim duvarının yeterince kalın olmaması, doktorun tavsiye ettiği ilaçların uygun şekilde kullanılmaması, transfer sonrasında uyulması gereken kurallara dikkat edilmemesi gibi sebepler tüp bebek tedavisinin başarılı bir şekilde sonuçlanmasının önüne geçebilir.
Tüp Bebek Tedavisinde Yenmemesi Gerekenler
Anne adayları, tüp bebek tedavisi sırasında beslenme konusuna çok daha fazla dikkat etmelidir. Tedavi esnasında ve bekleme döneminde beslenme programından kimi besinleri çıkarmaları, tedavinin olumlu sonuçlanması için önem taşımaktadır.
Anne adayları bu süreçte, aşırı şekilde yağlı gıdalardan, çok az pişmiş veya hiç pişmemiş besinlerden, içerisinde gıda katkı maddeleri olan yiyeceklerden, içeriğinde kafein bulunan çay, çikolata, kahve gibi ürünlerden, içinde gıda boyası ve yapay tatlandırıcı olan besinlerden ve en önemlisi sigara ve alkol tüketiminden kesinlikle uzak durması gerekmektedir.
PRP Destekli Tüp Bebek Tedavisi
PRP tedavisi, büyüme faktörleri açısından zengin olan plazma ile trombositin tedavi için organ ve dokulara uygulanması şeklinde açıklanabilir. Uzun bir zamandır estetik cerrahi, ortopedi, medikal estetik gibi alanlarda çeşitli hasarları tedavi etmek ve organ ve dokuların tamirine yardımcı olması için kullanılan bu yöntemde hastadan alınmış olan kan, yapılan özel bir işlem yardımıyla önce ayrıştırılır ve plazma elde edilir. Bu plazma vücutta ana işlevi kanın pıhtılaşması olan platetler açısından zengindir. Elde edilen plazma enjeksiyon ile hastanın kendisine geri verilir. Platetler içeriğindeki büyüme faktörleri ile hücreleri yenilerler.
PRP destekli tüp bebek tedavisi ise gebelik için çeşitli sayıdaki denemelerin ardından istenilen başarının yakalanamaması durumunda uygulanır. Tedavi özellikle son yıllarda yumurtalık gençleştirme, kısırlık, rahim içi zarı sorunlarının giderilmesi gibi problemlerin çözümü için kullanılmaktadır. Bu uygulamayla gebelik imkanı normalde düşük olan çiftlerin çocuk sahibi olabilmesi ihtimali de artmaktadır. Yine PRP tedavisinde hastanın kendi kanının ayrıştırılarak elde edilen trombositler açısından zengin olan kanın anne adayının rahmine geri verilmesi işlemi yapılır.
