Bağırsak Polipleri

Onaylayan Doktor (-lar) ; Yusuf Ziya Erzin , Hakan Yüceyar • Eyl 21, 2023

KISA YOL

Bağırsak polipi nedir?

Polip vücudun farklı noktalarında ortaya çıkabilen ve hücrelerin normalden daha fazla çoğalarak ortaya çıkardığı tomurcuk benzeri yapılara verilen isimdir. Burun, rahim ve mide gibi organlarda görülebilen polip aynı zamanda kalın bağırsakta da görülen bir durumdur.

Kalın bağırsağın iç yüzeyinde görülen bağırsak polipler genellikle zararsızdır. Ancak bağırsak poliplerinin kontrol altında olmaması ve büyümesi kolon kanseri riski açısından önemli bir risk faktörü olmaktadır.

Bağırsak polipi tanı yöntemleri

Kolon polipleri olarak da adlandırılan bağırsak poliplerinin tespit edilmesinde çeşitli tarama testleri kullanılmaktadır. Bu testler poliplerin kanserleşmeden önce tanı almasında büyük avantaj sağlar.

Kolonoskopi

Poliplerin teşhis edilmesindeki en etkili yöntem kolonoskopi olmaktadır. Esnek ve ucunda kamera bulunan bir cihaz ile kalın bağırsağın içi detaylı bir şekilde incelenir. Kolonoskopide alınan görüntülerin kalitesinin yüksek olması ve eş zamanlı görüntünün ekrana yansıması sayesinde bağırsak iç yüzeyinin detaylı bir şekilde incelenmesi mümkün olmaktadır.

Bunun yanında kolonoskopi sırasında bağırsak polipine rastlanması durumunda polipin hemen çıkarılmasına da imkan sağlamaktadır. Parça alınmasına imkan sağlayan kolonoskopi yöntemi ile poliplerin hemen çıkarılması hastanın sağlığı açısından büyük avantaj sağlamaktadır.

Sanal kolonoskopi

Sanal kolonoskopide öncelikle bağırsaklara kontrast madde verilmektedir. Daha sonrasında MR ya da bilgisayarlı tomografi yöntemi ile bağırsak içerisindeki poliplerin varlığı tespit edilebilir. Ancak bu yöntem ile çok küçük boyutlu olan poliplerin fark edilmesi zor olmaktadır. Ayrıca polip varlığında poliplerin çıkarılması için hastalara kolonoskopi uygulanması gerekecektir.

Esnek sigmoidoskopi

Kolonun alt kısmının ve rektumun ışıklı ve kameralı bir cihaz ile kontrol edildiği bir tanı yöntemi olmaktadır.

Dışkı bazlı testler

Genellikle kolonoskopiden önce yapılan dışkı testlerinde kan hücrelerine rastlanması bağırsak polipi ihtimalinin bulunduğunun göstergesi olarak kabul edilir.

Baryum lavman

Bağırsak poliplerinin teşhisinde kullanılan ve eski bir yöntem olan baryum lavman günümüzde sık kullanılan bir tetkik olmamaktadır. Bu tetkik için öncelikle kalın bağırsak baryum ile doldurulur ve daha sonrasında hastanın röntgeni çekilir. Ancak kolonoskopi gibi yöntemlerin keşfedilmesi ile neredeyse tamamen terk edilmiş bir yöntem olmaktadır.

Bağırsak polip nedenleri

Herkeste görülebilen bir sağlık problemi olan bağırsak poliplerinin temel nedeni henüz bilinmemektedir. Ancak bağırsak polipi riskinin artmasına neden olan risk faktörleri bilinmektedir. Bu faktörlerin içerisinde ise şunlar yer almaktadır:

Stres
Aşırı kilo
Hareketsiz yaşam
50 yaş ve üstünde olmak
Kontrol altında olamayan tip 2 diyabet
Sigara kullanımı
Gardner sendromu
Ailede kolon kanseri bulunması
Ülseratif kolit gibi inflamatuar bağırsak hastalıkları

Bağırsak polip belirtileri

Bağırsak polipleri genellikle herhangi bir belirti vermez. Bu sebeple de genellikle rutin muayeneler sırasında tesadüfen keşfedilir. Diğer bir yandan belirti görülen bağırsak poliplerinde karşılaşılan şikayetler içerisinde şunlar yer almaktadır:

Rektal kanama
Kansızlık
Dışkı renginde değişiklik
Yorgunluk
Nefes darlığı
Tuvalet alışkanlıklarında değişiklik
Bir haftadan uzun süren kabızlık ya da ishal
Göbek ağrısı

Bağırsak poliplerinde belirtilerin görülmesi kolon kanseri anlamı taşımamaktadır. Bunun yanında başta hemoroit olmak üzere kullanılan bazı ilaçlarda yukarıda belirtilen şikayetlere benzer şikayetlere neden olmaktadır. Bu sebeple de belirtilerin görülmesi durumunda uzman bir doktora başvurulması önerilmektedir.

Bağırsak polipi tedavi yöntemleri

Bağırsak poliplerinin tedavisi ancak cerrahi yöntemler ile mümkün olmaktadır. Uygulanacak cerrahi yöntem ise poliplerin sayısına ve çeşidine göre değişiklik göstermektedir. Bağırsak poliplerinin çıkarılmasında kullanılan yöntemler ise şunlar olmaktadır.

Polipektomi

Polipin bağırsaktan çıkarılması için tel döngü ya da forseps kullanılmaktadır. Poliplerin 1 santimetreden daha büyük olduğu durumlarda ise polipin çevre dokulardan uzaklaştırılması amacıyla sıvı enjekte edildikten sonra işlem gerçekleştirilmektedir.

Minimal invaziv cerrahi

Bağırsak polipinin teşhisi aşamasında yapılan kolonoskopi işleminde çıkarılamayacak kadar büyük olan poliplere uygulanan bir işlemdir. Genellikle laparoskopik olarak uygulanacak büyük çaptaki polipler çıkarılabilir.

Kolon ve rektum çıkarılması

Bazı kalıtsal hastalıklarda görülen bağırsak poliplerinin çıkarılması aynı zamanda kolon kanserinin önlenmesi açısından son derece önemli olmaktadır. Bu durumda kolon ve rektumun tamamen çıkarılması gerekir. Bu işleme ise total proktokolektomi adı verilmektedir.

Bağırsak polipi çeşitleri

Bağırsak poliplerinin iki türü bulunmaktadır. Bu çeşitlerin içerisinde şunlar yer alır:

Adenomatöz polipler

Adenom polipler olarak da adlandırılan adenomatöz polipler kalın bağırsakta görülen en yaygın polip çeşidi olmaktadır. Kolon kanseri açısından diğer çeşidine göre daha fazla risk taşır. Kanser riski ise poliplerin sayısına ve büyüklüğüne bağlı olarak değişiklik göstermektedir. Bunun aynında adenom polipler mikroskop altındaki görüntüsüne bağlı olarak kendi içerisinde çeşitlenmektedir. Bu çeşitlerin içerisinde ise şunlar bulunur.

Tübüler adenom
Villöz adenom
Tübüovillöz adenom

Hiperplastik polipler

Bağırsak polipleri içerisinde en sık görülen ikinci polip türü olmaktadır. Genellikle kanser oluşumuna neden olmayan bu poliplerin büyükleri genellikle 0,5 santimetreden daha küçük olmaktadır.