Kalın Bağırsak - Kolon Kanseri

Kalın Bağırsak (Kolon) Kanseri Nedir?

Kalın bağırsak sindirim sistemimizin parçalarından birisi olup, 1,5 – 2 metrelik bölüme verilen genel addır. Kalın bağırsağın son 15 cm’lik kısmı rektum olarak adlandırılırken geride kalan kısım ise kolon olarak bilinmektedir. Kalın bağırsak, midenin hemen altında olup ince bağırsağı çevrelemektedir. İnce bağırsağın ardından sindirime devam edilmesi üzere bu bölgeye iletilen besinler, bu bölgede büyük oranda sindirilir. Kolon bölgesinde, vücudumuzun ihtiyaç duyduğu su ve minerallerin emilimi tamamlanır ve ardından dışkı, vücuttan atılana kadar depolanacağı rektum kısmına iletilir.  Kolon kanseri, kalın bağırsağın başlangıcında yer alan ve büyük kısmını oluşturan kolon hücrelerinde görülen bir kanserdir. Hücre sayısının çoğalması ile birlikte dairesel bir biçimde tüm kolon hücrelerine yayılır. Erken tanı koyulduğu durumlarda, söz konusu kanser hücreleri yalnızca kolon içi ile sınırlı olmak üzere tespit edilir. Erken tanı konulamadığı durumlarda ise kolonda yer alan kanserli hücreler; lenf bezlerine, yakın organlara ve kan dolaşımı nedeniyle akciğer, karaciğer ve diğer organlara yayılım gösterebilir.  Nerdeyse tüm kanser çeşitleri için geçerli olan erken tanının önemi kolon kanseri içinde geçerlidir. Kolon kanseri erken evrede saptandığı takdirde hastalıktan tamamen kurtulmak dahi mümkündür. 

Kalın Bağırsak Teşhisi Nasıl Koyulur?

Kolon kanseri teşhisi, tarama programları sayesinde ya da kişinin kolon kanseri belirtileri nedeniyle doktora başvurmasıyla konulmaktadır. Uzman hekim öncelikle hastanın öyküsünü, şikayetlerini ve geçmiş hastalıklarını dinler ve ardından fiziki muayene uygular.  Tanı koyabilmek için ilk olarak bakılması gereken şey dışkıda gizli kan olup olmadığıdır. Hastadan alınan dışkı incelenir ve dışkının içerisinde hemoglobin yer alıp almadığının tespiti yapılır. Bu noktada zaman zaman hastada kolon kanseri bulunmasa dahi farklı nedenlere bağlı olarak hemoglobin varlığının tespit edildiği görülmektedir. Bu nedenle her birinde iki farklı örnek alınmak üzere toplamda 3 defa test yapılır.  İkinci adımda ise hastaya kan testi uygulanır. Kan testinde kansızlık durumu, genel kan değerleri ve CEA seviyesi değerlendirilir. CEA, aslında kolon kanserine özgü değildir. Fakat CEA değerlerinin normalin üstünde olması kolon kanserinin ipuçlarından birisi olarak dikkat çekmektedir.  Kalın bağırsak kanserinin kesin tanısını koymaya yarayan en net yöntem kolonoskopi uygulaması olacaktır. Bir endoskopik alet olarak bilinen kolonoskopi, kalın bağırsağın iç yüzeyinin ayrıntılı bir biçimde incelenmesine yardımcı olmaktadır. Bağırsakta var olan lezyonlar saptanır ve kolonoskopi sayesinde lezyonlar üzerinden biyopsi alınır. Kalın bağırsaktan alınan doku parçası, laboratuvar ortamında incelenmektedir. İnceleme sonucu elde edilen patolojik sonuçlara göre kişinin kolon kanseri hastası olup olmadığı en net şekilde belirlenmiş olur.

Kalın Bağırsak Kanseri Belirtileri 

Kolon kanseri belirtileri birçok kişi tarafından merak edilen bir konu. Öncelikle belirtmek gerekiyor ki bu belirtilerin bir kısmına ya da tamamına sahip olmanız kolon kanseri olduğunuz ya da olmadığınız anlamına gelmez. Kesin teşhis ancak uzman bir hekim kontrolünün ardından konulacaktır.  Kolon kanserinin en sık görülmekte olan semptomları sürekli ishal ve kabızlık olarak karşımıza çıkıyor. Her zaman normal kalınlıkta olan dışkının incelmeye başlaması ve sürekli ince olarak çıkması, anüsten ve dışkıdan kan gelmesi, dışkıda yumurta akına benzer görünümlü salgıların yer alması da sık karşılaşılan belirtiler arasında yer almaktadır. Kolon kanserinin nispeten ilerlemiş olduğu ve bağırsağı tıkamaya başladığı dönemlerdeyse karında ağrı ve şişlikler oluşmaktadır. Bu tür şikayetleri olan kişilerin uzman doktora başvurması tavsiye edilmektedir. Ayrıca şu belirtiler de en önemli kalın bağırsak kanseri belirtileri arasında kabul edilmektedir; 

• Dışkılamada güçlük, sürekli ıkınma ihtiyacı
• Dışkılama esnasında şiddetli ağrı ya da acı hissi
• Açıklanamayan kilo kaybı
• Dışkı ihtiyacının giderilmiş olmasına rağmen bağırsaklarda yeterince boşalamama hissi
• Kusma

Hastalık ilerlemeden kanser teşhisinin konulmuş olması yaşam şansını ciddi anlamda arttırmakta olan bir faktördür. Özellikle de ailenizde 50 yaşın altında kolon kanseri vakaları gerçekleşmişse kolon kanseri taraması yaptırmanız tavsiye edilmektedir. 2 – 5 yıl aralığında yaptırılacak kolon kanseri tarama ve testleri sayesinde hastalığı erken teşhis etmek mümkün hale gelebilir. 

Kalın Bağırsak Kanseri Tedavi Yöntemleri

Kolon kanseri tedavisi günümüz tıbbının getirileriyle birlikte mümkün hale gelmiştir. Kolon kanserinde izlenecek tedavi yöntemleri, kanserin tam olarak nerede bulunduğuna ve kanserin evresine göre değişiklik gösterecektir. Erken tanının koyulduğu kolon kanseri tedavileri genellikle cerrahi müdahaleler ile yapılmaktadır.  Cerrahi müdahalede, erken dönemde saptanmış olan kanserli hücreler çevre dokularla birlikte kesilerek dışarı çıkartılır. Çevre dokulardan bir tanesi olan lenf bezleri de ameliyatın ardından patolog tarafından incelenir. Bu sayede kalın bağırsağın dışarısına kanser yayılıp yayılmadığı tespit edilmiş olur. Kolon kanseri 1. Evre hastalarına kemoterapi uygulaması yapılmamaktadır. 2. Evre hastalarının küçük bir kısmına ameliyatın ardından kemoterapi uygulanabilmektedir. Evre 3 kolon kanserinde ise yine cerrahi operasyon ardından kanserin yayılmasını önlemek adında kemoterapi uygulaması yapılmaktadır. İleri evre kolon kanseri durumunda ise hastanın genel durumu göz önüne alınarak, semptomlara yönelik cerrahi girişimlerle hastalar rahatlatılmaya çalışılır. Bu evredeki hastalarda tedavi hastanın genel durumu, semptomların şiddeti ve eldeki imkanlar belirlemektedir. Bu nedenle kolon kanserinde erken tanı hayati önem taşımaktadır.

Kalın Bağırsak Kanseri Evreleri

Kolon kanseri evreleri detaylı olarak incelendiğinde dört farklı gruba ayrılmaktadır. Fakat kanser davranışı bakımından iki gruba da ayrıldığı görülmektedir. Birinci ve ikinci evreden oluşmakta olan ilk grup, kanseri başlangıç aşamasını ve erken teşhis dönemini oluşturur. 3 ve 4. Evreden oluşan ikinci grup ise kanserin geç teşhis ve ileri evresini ifade etmektedir. İki grup evrenin de tedavi yöntemleri mevcuttur fakat genel duruma göre farklılıklar gösterir.

1. Evre

Kanser yalnızca kalın bağırsak duvarlarına yayılım göstermiştir. Fakat henüz tüm bağırsak katlarına yayılım gösterememiştir. Bu evredeki kolon kanseri çok az belirti ortaya çıkartmaktadır. Görülen belirtiler de sık sık basur gibi rahatsızlıklarla karıştırılmaktadır. Bu evrede kanserin tespit edilebilmesi için hastanın farkındalığının oldukça yüksek olması ve herhangi bir şüphe durumunda doğrudan uzman hekime başvurması gereklidir.  

2. Evre 

İkinci evre kolon kanseri de erken teşhis olarak kabul edilmektedir. Bu evrede kanser hücreleri bağırsak duvarını aşmış ve tüm bağırsak katlarına yayılım göstermiştir. İlk evreye göre belirtiler daha şiddetli bir hale gelmiştir. İlk iki evrede kolon kanseri teşhisinin yapılması, kanserli alan son derece küçük olduğu için tedaviyi daha kolay bir hale getirir. Ayrıca genellikle kemoterapi uygulanmasına da gerek kalmaz. Ek olarak, kanserin tekrarlama riski de çok daha azdır. 

3. Evre

Evre 3 kısıtlı da olsa erken tanı şansı sunar fakat geç kalındığı takdirde daha büyük sorunlarla karşılaşmak muhtemeldir. 3. Evrede kanserli bölge polip görünümünden çıkışmış ve bulunduğu bölgeyi tıkayacak kıvama gelmiştir. Kalın bağırsak içerisinde gelişme alanı azaldığı için lenf bezlerine yönelmiş haldedir. Yani başka organlara ya sıçramış ya da sıçramaya çok yakındır diyebiliriz. Bu evrede cerrahi müdahalenin ardından kemoterapi yapılarak kanserin yayılmasının önüne geçilmeye çalışılır. 

4. Evre

Kolon kanseri dördüncü evre, kanserin gelişebileceği son evredir. Bu evrede kanserin diğer organlara yayılım gösterildiği varsayılır. İlk yayılım riski lenf bezlerinde ardından da karaciğerde görülmektedir. Bu evrede doğrudan ilaçlı yöntemler kullanılmaktadır. Çok ağır tıbbi ilaçlarla kanserin yayılımı durdurulmaya ve ardından yok edilmeye çalışılır. Tedavi ihtimali diğer evrelere göre daha düşük olsa da tedaviye uyum sağlandığı müddetçe kanseri yenmek riski hala hayli yüksektir.