Bruselloz (Brusella)

Bruselloz (Brusella) Nedir?

Brucella bakterisinden kaynaklanan bir hastalık olan Bruselloz, ateş, eklem ağrısı ve uzun süre devam eden terleme gibi belirsiz semptomlara neden olmaktadır. Zoonotik hastalıklardan birisi olan bruselloz, hayvanlardan insanlara bulaşmaktadır.

Dalgalı ateş, Malta ateşi ya da Akdeniz ateşi olarak da adlandırılan bu hastalık genellikle pastörize edilmemiş süt ve süt ürünleri ile çiğ et et tüketimi ile bulaşmaktadır. Bazı vakalarda ise bulaş enfekte hayvana temas ya da hava yolu ile de gerçekleşmektedir. 

Tüm dünyada yüzbinlerce insanın ve hayvanın etkilenmesine neden olan bu hastalığın tedavisinde antibiyotikler kullanılmaktadır. Antibiyotik tedavisinin birkaç hafta ile birkaç ay arasında uygulanması gerekmektedir. Enfeksiyon bu süre içerisinde tekrarlayabilir. 

Bruselloz (Brusella) Bulaş Yolları

Bruselloz, aşağıdakiler de dahil olmak üzere birçok vahşi ve evcil hayvanın etkilenmesine neden olmaktadır.

• Sığır
• Bizon
• Keçi
• Ren geyiği
• Koyun
• Geyik
• Domuz
• Köpek
• Deve

Bunların yanında bruselloz liman foklarını, yunusları ve bazı balina türlerinin de etkilenmesine neden olmaktadır. 

Bakterilerin hayvanlardan insanlara yayılmasının en yaygın yolları içerisinde şunlar yer almaktadır.

• Çiğ süt ürünlerinin tüketilmesi
• Kirlenmiş havanın solunması
• Enfekte hayvanların vücut sıvılarına veya kanına temas etmek

Enfekte hayvanlara dokunmak ya da onları fırçalamak enfeksiyonun bulaşmasına neden olmaz. Ancak bağışıklık sistemi zayıf olan kişiler risk altında olduğu için enfekte hayvanlar ile temas kurmamaları gerekmektedir. 

Normal şartlar altında bu bakteri insanlar arasında yayılmaz. Ancak birkaç vakadan anne sütünden bebeklere geçtiği tespit edilmiştir. Bu sebeple de nadiren cinsel aktivite veya kirli kan gibi sebepler ile bulaş olacağı da kabul edilir. 

Bruselloz (Brusella) Belirtileri

Bruselloz belirtileri enfekte olduktan birkaç gün ya da birkaç ay sonra ortaya çıkabilir. Görülen belirtiler grip belirtileri ile benzerlik göstermektedir. Bu belirtilerin içerisinde şunlar yer almaktadır.

• Ateş
• Titreme
• İştah kaybı
• Terleme
• Zayıflık
• Tükenmişlik
• Eklem, kas ve sırt ağrısı
• Baş ağrısı

Hastalığın neden olduğu belirtiler haftalarca ya da aylarca kaybolabilir ve sonra geri dönebilir. Bazı kişilerde kronik bruselloz görülmektedir. Bu sebeple de tedaviden yıllar sonra dahi belirtilerin yeniden yaşanması mümkün olmaktadır. Uzun vadeli belirtiler içerisinde ise şunlar yer alır.

• Tükenmişlik
• Omurga ve pelvisin birleştiği eklemlerin artriti
• Tekrarlayan ateşler
• Omurga kemikleri artriti
• Kalp odacıklarının iç zarının iltihabı

Bruselloz (Brusella) Tanı Kriterleri

Bruselloz tanısında öncelikli olarak belirtiler gözden geçirilmektedir. Daha sonrasında kan, doku ve diğer örnekler bakteri açısından test edilir. Brusellozun neden olduğu belirtiler diğer hastalıklar ile benzerlik gösterdiği için farklı hastalıkların ekarte edilmesi için de çeşitli testler uygulanabilir.

Brucella bakterisini teşhis etmenin en iyi yolu bakteriyi vücut sıvısından ya da dokusundan büyütmektir. Ancak brucella bakterisinin yavaş büyümesinden dolayı test sonuçlarının alınması haftalar sürebilir. Bu sebeple de birkaç hafta içerisinde birden fazla kan testinin yapılması gerekebilir. 

Bruselloz (Brusella) Tedavi Yöntemleri

Bruselloz tedavisinde en az 2 antibiyotiğin kullanıldığı kombinasyonlar kullanılmaktadır. Antibiyotik tedavisinin en az 6- 8 hafta boyunca devam etmesi gerekir. Hastada görülen özel durumlara bağlı olarak ise başka tedavilerin uygulanması gerekmektedir. Bu tedaviler içerisinde enfekte bölgelerin boşaltılması ve komplikasyonların yönetilmesi yer almaktadır. 

Bruselloz (Brusella)'dan Nasıl Korunulur?

Brucelloz riskinin azaltılması için dikkat edilmesi gereken noktalar içerisinde şunlar yer almaktadır.

• Hayvanlar ile çalışırken gıda işleme yöntemlerinin uygulanması ve koruyucu kıyafetlerin giyilmesi
• Pastörize edilmemiş süt ve süt ürünlerinin tüketilmemesi
• Hayvan ve hayvan dokusu ile çalışırken güvenlik ekipmanlarının giyilmesi
• Etin güvenli sıcaklıkta pişirilmesi
• Et yemeği hazırlanırken kullanılan araç gereçlerin, yüzeylerin ve ellerin yıkanması

Bruselloz Kimleri Etkiler?

Bruselloz dünyanın birçok noktasında görülen bir hastalıktır. Ancak bazı gruplarda görülme riski daha yüksek olmaktadır. Bu risk gruplarının içerisinde ise şunlar yer almaktadır.

• Veteriner hekimler
• Hayvanlarla çalışan kişiler
• Süt çiftliklerinde çalışan kişiler
• Kasaplar
• Avcılık yapanlar
• Brucella bakterisi ile çalışan laboratuvarlarda görev alanlar
• Çiğ et ya da pastörize edilmemiş süt ürünleri tüketenler

Brucella Vücutta Ne Yapar?

Brucella bakterisi ağızdan, burundan, gözlerden ya da cilt üzerindeki kesilerden vücuda girmektedir. Daha sonrasında yavaş bir şekilde çoğalır. Çoğalmayı seçtiği yerler içerisinde lenf düğümleri bulunmaktadır. Daha sonrasında kalp, karaciğer, beyin ve kemikler de dahil olmak üzere vücudun hemen hemen her yerini enfekte edebilir. Bu enfeksiyon ödeme ve hasara neden olmaktadır. 

Bruselloz Komplikasyonları 

Brusellozun uzun süre tedavi edilmemesi komplikasyon görülme riskinin yükselmesine neden olmaktadır. Brusellozun neden olabileceği komplikasyonlar içerisinde ise şunlar yer almaktadır.

• Devam eden artrit
• Düşük
• Karaciğer büyümesi
• Dalak büyümesi
• Sperm taşıyan tüplerin ve testislerin şişmesi
• Kronik hepatosplenik süpüratif bruselloz (karaciğer ve dalakta apselere neden olan bir enfeksiyondur. Brusellozdan yıllar sonra ortaya çıkar)
• Endokardit
• Ensefalit
• Menenjit
• Spondilit
• Ostemiyelit
• Sakroilit