Çene Ameliyatı Nedir?
Çene ameliyatı, doğuştan oluşmuş olan veya sonradan çeşitli sebeplerden ötürü ortaya çıkan, alt veya üst çenede meydana gelen çene yapısındaki bozuklukları onarmayı amaçlayan cerrahi bir operasyondur. Çene ameliyatı, fonksiyon kaybı olan ve günlük yaşamına devam ederken zorluk yaşayan ya da estetik açıdan çenesinden memnun olmayan kişilere uygulanmaktadır.
Çene ameliyatında kişide bulunan bozukluklar giderilerek, kişinin kaliteli bir hayata dönmesi sağlanmaktadır. Bazı hastalarda çenedeki yapısal bozukluklardan kaynaklanan yeme, içme, konuşma gibi rutin fonksiyonların aksamasına yol açmaktadır. Kişinin rutinlerini etkileyen bu durum, aynı zamanda vücuttaki kimyasal bazı şeylerin de eksilmesine sebep olabilmektedir.
Çene Ameliyatı Nasıl Yapılır?
Çene ameliyatı, uzun ve karmaşık bir işlemdir. Ameliyat öncesinde fiziki muayenenin detaylı bir şekilde yapılması gerekir, ayrıca hastanın detaylı tetkikleri de kontrol edilmelidir. Kişinin alt ya da üst çenesinin birinde problem varsa tek çene ameliyatı gerçekleştirilir. Her iki çenede de problem varsa, çift çene ameliyatı yapılır.
Çene kemiği belirlenen yerden kesilir ve çene kemiğine nasıl bir uygulama yapılacaksa ona uygun bir şekilde işlem gerçekleştirilir. Kişinin çenesindeki probleme göre bazı durumlarda kemik eklemesi, çıkarılması veya kemiğin tekrardan şekillendirilmesi uygulanabilir. Yapılan işleme uygun olarak vida, tel, plaka gibi maddeler de ameliyatta kullanılabilmektedir.
Çene Ameliyatının Yöntemleri
Çenede olan bazı yapısal problemler görülmektedir. Bu durumlarda çene ameliyatı uygulanarak kişinin çenesini anatomik olarak uygun hale getirmek hedeflenmektedir.
- Çene cerrahisi
- Çene ucu estetiği
- Çene törpüleme
- Çeneye yağ enjeksiyonu
- Ortodontik ameliyatlar gibi birçok farklı yöntem ile çenedeki şikayete bağlı olarak ameliyat gerçekleştirilmektedir.
Çene Ameliyatının Komplikasyonları
Çene ameliyatı komplikasyonları hastanın problemlerine ve hangi ameliyat yönteminin tercih edileceğine göre değişmekle birlikte her ameliyatta olduğu gibi komplikasyonlar oluşabilmektedir.
- Şişlik
- Morarma
- His kaybı
- Yüzde kızarıklık
- Diş kaybı
- Ağrı
Çene Ameliyatı Neden Yapılır?
Çene ameliyatı, doğuştan ya da kaza, travma gibi farklı sebeplerden dolayı alt ya da üst çenede, veya ikisinde beraber gerçekleşen sorunların giderilmesi amacıyla yapılmaktadır.
- Çene yapısındaki bozukluklar
- Isırma çiğneme problemleri
- Genel ağız sorunları
- Estetik görünüm gibi birçok etken göz önünde bulundurularak çene ameliyatı yapılmaktadır.
Çene Ameliyatı Hangi Durumlarda Yapılır?
Çene ameliyatı genellikle şu durumlarda hastaya uygulanmaktadır;
- Çene yapısının fazla önde ya da geride olduğu durumlar
- Çenede belirgin bir şekilde asimetrik şeklin olduğu durumlar
- Çene yapısının fazla dar ya da geniş olduğu durumlar
- Ön dişlerin kapanmadığı durumlarda
- Diş eti görüntüsünün çok fazla olduğu durumlarda
- Çene ucunun fazla belirginliği ya da fazla geride olduğu durumlarda
- Gülümseme esnasında çok fazla diş eti görüntüsü
- Isırma, koparma gibi fizyolojik fonksiyonların yerine getirilemediği durumlarda
- Travma kaynaklı çene yapısında bozukluk olduğunda çene ameliyatı gerçekleştirilmektedir.
Çene Ameliyatı Kimler İçin Uygundur?
Çene ameliyatı, doğuştan ya da travmaya bağlı bir problem olmadığı sürece 18 yaşından sonra yapılmaktadır. Bireylerin vücut yapısı anatomik olarak 18 yaşında tamamlanmaktadır, bundan dolayı acil bir durum olmadıkça 18 yaşını tamamlamış kişilere yapılmaktadır.
Genel olarak çene ameliyatının uygun olduğu kişiler şu şekildedir;
- Alt çenede ya da üst çenede yapısal bozukluk olan kişiler,
- Doğumsal olarak çenede anomalisi olan kişiler,
- Travma kaynaklı çenede hasar olan kişiler,
- Konuşma bozukluğu ve çiğneme problemi olan kişiler,
- Alt çenesi fazla önde olan kişiler,
- Alt çenesi fazla geride olan kişiler,
- Çenede asimetrik görüntü olan kişiler çene ameliyatı yaptırmaya uygun bireylerdir.
Çocuklarda Çene Ameliyatı
Çocuklarda çene ameliyatı, genellikle doğuştan kaynaklanan çene problemlerinde, çocuğun hayatını etkileyen yeme bozukluklarını beraberinde getiriyorsa, konuşma sorunlarını ortaya çıkarıyorsa tercih edilmektedir.
Yaşlılarda Çene Ameliyatı
Yaşlılarda çene ameliyatı, kişinin diğer hastalıkları ya da geçmişte yaşadığı problemlere uygun olarak planlanmaktadır. Yaş ilerledikçe, kemiklerdeki ve dişlerdeki problemlere bağlı olarak çene kemiğinde de sorunlar meydana gelebilmektedir. Kişinin problemine uygun olarak yaşlılarda da çene ameliyatı gerçekleştirilmektedir.
Çene Ameliyatının Çeşitleri
Çene ameliyatları alt ya da üst çenedeki problemlere göre değişiklik gösterebilmektedir. Ülkemizde en sık görülen çene problemlerinden birisi alt çenenin fazla ileride olmasıdır. Hastanın fiziksel muayenesi yapılarak hangi ameliyatın uygun olduğuna karar verilir.
Üst Çene Ameliyatı
Üst çene ameliyatı, üst çenede meydana gelmiş olan bozukluklarda yapılmaktadır. Üst çenede en sık görülen problem çenenin geride olmasıdır. Üst çene az gelişebilir ve asimetrik bir görüntü oluşturabilir. Çene asimetrileri kişide beslenme ve konuşma sorunlarına yol açabilir. Üst çene ameliyatı ile çenedeki şekil bozuklukları düzeltilir.
Alt Çene Ameliyatı
Alt çene ameliyatı genellikle ortodontik tedavilerin yetmediği noktada yapılmaktadır. Dişlerin düzeltildiği tedavilere ek olarak uygulanabilmektedir. Alt çenenin ileride olması sıklıkla rastlanılan bir durumdur, bunun dışında da çenede oluşmuş olan anomaliler alt çene ameliyatı ile düzeltilmektedir.
Çene Ameliyatının Faydaları Nelerdir?
Çene ameliyatı kişilerin yaşam standartlarını yükseltmeleri için çok önemli bir ameliyattır. Doğuştan kaynaklanan ya da travma sonucunda ortaya çıkan çene problemleri bireylerde bazı zorluklara yol açmaktadır. Bu zorlukları ortadan kaldırmak için çene ameliyatı faydalı bir yöntemdir.
- Üst çenedeki bazı anomalilere bağlı olarak üst solunum yollarında görülen problemler düzeltilir.
- Nefes alma sorunları, uyku apnesi ya da horlama gibi sıkıntılar çözülür.
- Çeneden kaynaklı olarak yemek yeme sırasında yaşanılan problemler kalıcı olarak çözülür.
- Çenenin yapısal problemlerinden dolayı ortaya çıkan konuşma sorunları ortadan kaldırılır.
- Kişinin gülümsemesi sırasında diş etlerinin ve dişlerinin görünümü düzeltilir.
- Çenedeki ağrılar ve diş kırılmaları önlenmektedir.
Çene Ameliyatı Öncesi Nelere Dikkat Edilmeli?
- Çene ameliyatı öncesinde, kişiye özel olarak bir tedavi planı hazırlanmaktadır. Hastanın çenesindeki probleme uygun olarak ameliyat gerçekleştirilir.
- Bilinen bir hastalık geçmişi varsa mutlaka doktor ile paylaşılmalıdır.
- Ameliyat öncesinde doktorun belirlediği ilaçlar kullanılmalıdır ya da kesilmesi gereken ilaçlar varsa kesilmelidir.
- Herhangi bir ilaca ya da farklı bir alerji hikayesi varsa doktora bilgi verilmelidir.
Çene Ameliyatı Sonrası Nelere Dikkat Edilmeli?
- Çene ameliyatı sonrasında doktorun bilgilendirilmesine göre yeme içmeye başlanılmalıdır, doktorun belirttiği süreden önce herhangi bir şey yiyip içilmemelidir.
- Ameliyat sonrasında genellikle sıvı ve yumuşak besinler ağırlıklı olarak tercih edilmektedir. Fazla soğuk ya da sıcak, aşırı asitli, baharatlı gıdalar tüketilmemelidir.
- Ameliyat sonrasında sigara ya da alkol gibi enfeksiyon yaratabilecek ürünler tüketilmemelidir.
- Çene ameliyatı sonrası ağrı olabilmektedir, bu durumda doktorun yazdığı ağrı kesiciler kullanılmalıdır.
- Ameliyat sonrası, ameliyat bölgesine pansuman gerekiyorsa düzenli olarak pansuman yapılmalıdır.
- Çene ameliyatı sonrasında kanama, fazla ağrı ya da farklı bir komplikasyon meydana gelirse mutlaka doktora danışılmalıdır.
Çene Ameliyatının İyileşme Süreci
Çene ameliyatının iyileşme süreci kişiden kişiye ve farklı etkenlere bağlı göre değişiklik göstermektedir. İyileşme süreci 2 hafta ve 1 ay arasında farklılık göstermektedir. Çeneye uygulanan işlem ve hastanın ameliyattan sonraki bakım süreci oldukça önemlidir.
Çene Ameliyatı ve Beslenme
Çene ameliyatından sonra beslenmede dikkat edilecek noktalar doktor tarafından mutlaka belirtilmektedir. Ameliyat sonrası bir süre pipetle beslenilmesi çenenin iyileşmesi açısından daha faydalı olabilmektedir.
Diyette genellikle yumuşak ve sıvı gıdaların tüketilmesi önerilir. Sigara ve alkol tüketiminden uzak durmak, ufak öğünler halinde beslenilmesi ve fazla baharatlı ya da asitli gıda tüketilmemesi de oldukça önemli durumlardandır.
Çene Ameliyatının Riskleri Nelerdir?
Çene ameliyatında da her ameliyatta olduğu gibi enfeksiyon riski bulunmaktadır. Bunun dışında gelişebilecek riskler şu şekildedir;
- Ameliyat bölgesinde morarma,
- Kızarıklık,
- His kaybı,
- Diş dökülmesi,
- Kanama olabilmektedir.