Domuz gribi (influenza) nedir?
Mevsimsel grip ile olan benzerliği ile bilinen domuz gribi genellikle ocak ve şubat aylarında yaygın olarak görülmektedir. Her yaştan kişinin etkilenmesine neden olan domuz gribi aynı zamanda influenza A H1N1 olarak da adlandırılmaktadır.
Bulaşıcı bir hastalık olan domuz gribi gereği gibi tedavi edilmemesi durumunda kritik klinik tablonun oluşmasında neden olmaktadır. İlk olarak domuzlarda görülen bir virüs olan H1N1 virüsü mutasyona uğrayarak insanlara bulaşmıştır. İlk olarak 2009 yılında Meksika’da görüldükten sonra 6 ay içerisinde tüm dünyaya yayılmıştır.
Domuz gribi (influenza) tanı yöntemleri
Domuz gribinin tedavisi doğru tanı alması ile başlar. Mevsimsel grip ile ortak belirtilere sahip olduğu için tanı aşaması son derece önemli olmaktadır. Domuz gribinin mevsimsel gripten ayrılması için mikrobiyolojik inceleme yapılması gereklidir. Bunun için hastanın kan örneklerinin mikro kimyasal incelemelerinin yapılması gerekmektedir. Bunu yanında çeşitli radyoloji tekniklerinden de yararlanılır. Bu tetkiklerin yanında hastaların boğaz ve burun mukuslarında sürüntü örneği alınır ve PCR incelemesi yapılır.
Domuz gribi testi
Domuz gribinde tanı genellikle belirtilere göre verilmektedir. Ancak bazı durumların var olması halinde kan testi başta olmak üzere birçok farklı test istenebilir. Bu testlerin reçete edilmesinin amacı belirtilere başka bir hastalığın neden olup olmadığının anlaşılmasıdır. Bu duruma örnek olarak şunlar verilebilir.
- Kalp yetmezliği ya da kalp kası enfeksiyonu gibi kalp sorunları
- Astım veya zatürre gibi akciğer tutulumu olan solunum sorunları
- Ensefalopati veya ensefalit gibi beyin ve sinir sistemi sorunları
- Septik şok veya organ yetmezliği
Domuz gribi (influenza) belirtileri
Domuz gribinin belirtilerinin önemli bir kısmı mevsimsel grip ile benzerlik göstermektedir. Ancak bazı belirtiler hastalar arasında farklılık göstermektedir. Hastalarda genel olarak görülebilecek belirtilerin içerisinde şunlar yer almaktadır:
- Ateş
- Yorgunluk
- Baş ağrısı
- Vücut ağrıları
- Boğaz ağrısı
- Üşüme
- Burun tıkanıklığı
- Titreme
- İştah kaybı
- Nadir olarak ishal
- Öksürük
Bebeklerde ve çocuklarda domuz gribinin teşhis edilmesi daha zor olmaktadır. Bu sebeple de dikkate alınması gereken belirtilerin içerisinde şunlar yer almaktadır:
- Uykudan uyanmada güçlük çekmek
- Ateş
- Ateşin neden olduğu vücut döküntüleri
- Sıvı tüketme istememe
- Huzursuzluk
- Nefes almada güçlük
- Dalgınlık
Domuz gribi (influenza) nedenleri
Domuz gribinin sebebi H1N1 virüsü olmaktadır. Sözü edilen virüs öncelikle üst yollarında tutulum göstermektedir. Kısa süre içerisinde de alt solunum yollarına ilerlemektedir. Virüsün ilk olarak vücuda girmesinin ardından kuluçka süresi başlar. Bu süre 1 ile 4 gün arasında değişiklik gösterir.
Domuz gribi (influenza) tedavi yöntemleri
Domuz gribi hafif seyreden vakalar evde tedavi edilebilir. Ev tedavisinde önerilenler ise şunlar olmaktadır:
- Sıvı alımının arttırılması
- Ateş düşürücü ilaçların kullanılması
- Dinlenme
- Ağrının kontrolünün sağlanması için çeşitli ilaçların kullanılması
- Burun akıntısı için önerilen ilaçların kullanılması
Ağır domuz gribi vakalarında ise hastane yatışı gerekli olmaktadır. Hastane yatışında antiviral ilaçların kullanımı ve çeşitli vitamin takviyeleri söz konusu olmaktadır. Bunun yanında nefes darlığının artması durumunda ilave tedavi yöntemleri uygulanmaktadır.
Bebeklerde domuz gribi (influenza)
Domuz gribi çocuklarda ve bebeklerde daha tehlikeli klinik tabloların yaşanmasına neden olabilmektedir. Ayrıca teşhis alması yetişkinlere göre daha zor olmaktadır. Bu sebeple de çocuklarda görülen belirtilere dikkat edilmesi gerekmektedir.
Çocukların ya da bebeklerin domuz gribi olmaları durumunda kesinlikle yatak istirahati sağlanmalıdır. Dinlenme sırasında bulundukları odanın sık sık havalandırılması ve hastaya bol oksijen sağlanması gerekir.
Hastalık sırasında çocuklar ve bebekler daha az yemek yerler. Bu sebeple de besinlerinin vitamin ve mineral açısından yüksek olan seçeneklerden tercih edilmesi gerekmektedir. Ayrıca yüksek ateş ile seyreden bir hastalık olduğu için sıvı alımının arttırılmasına özellikle dikkat edilmesi gerekmektedir.
İlaçların düzenli bir şekilde kullanılmasına özellikle dikkat edilmesi gerekmektedir. Zatürre gelişmesi durumunda ise bebek ve çocukların hastanede tedavi edilmeleri gerekmektedir.
Domuz gribine ne iyi gelir?
Domuz gribinin kötüleşmesini önlemek ve tedavinin desteklenmesi sağlamak için yapılabilecekler içerisinde şunlar yer almaktadır.
- Diğer influenza türlerinde de olduğu gibi domuz gribinde de hastanın dinlenmesi son derece önemlidir. Metabolizmaya fazladan yük bindirmeyerek bağışıklık sistemine daha fazla enerji aktarımı sağlanabilir.
- Bolca terlemek vücuttaki toksinlerin atılmasını sağlamaktadır. Terlemek genel sağlık için yararlı olduğu kadar virüs sebebi ile vücutta biriken artıkların da temizlenmesine yardımcı olmaktadır.
- Başta su olmak üzere meyve suyu ve çorba gibi sıvıları tüketmek ise vücudun elektrolit dengesinin sağlanmasına yardımcı olmaktadır. Ancak kahve tüketilmemeli ve bitki çayları tüketirken de dikkatli ve ölçülü olunmalıdır.
- Ballı ve limonlu zencefil ya da zerdeçal çayları ise vücuttaki enfeksiyonun giderilmesine yardımcı olmaktadır. Ancak ilaç kullanılıyorsa doktor ile iletişime girerek herhangi bir etkileşime neden olup olmayacağının öğrenilmesi gerekmektedir.
- Kelle paça çorbası, et ya da tavuk suyu çorbaları da hem sıvı takviyesi sağlar hem de bağışıklık sisteminin güçlenmesine yardımcı olur.
- Sıcak duş almak kas ağrıların hafiflemesine yardımcı olur.
- Sıcak su buharı solumak ise hava yollarının açılmasını sağlayarak vücuda daha fazla oksijen alınmasını sağlamaktadır.
- Tuzlu su gargarası yapmak ağız ve boğazdaki virüs popülasyonunun azalmasına yardımcı olmaktadır.
- Boğaz pastilleri ise boğazın yumuşamasını sağlayarak boğaz ile ilgili belirtilerin şiddetinin hafiflemesine yardımcı olmaktadır.
- Sarımsak da bilinen en güçlü enfeksiyon giderici doğal besinler içerisinde yer almasından dolayı tüketilmesi tavsiye edilmektedir.
- C vitamini içeren besinleri ve içecekleri tüketerek bağışıklık sisteminin desteklenmesi sağlanabilir.
Ne zaman doktora başvurulması gerekir?
H1N1 virüsü kaynaklı domuz gribinin belirtilerinin mevsimsel grip ile benzerlik göstermesinden dolayı birçok kişi doktora başvurmamaktadır. Ancak aşağıdaki belirtilerin görülmesi durumunda tıbbi yardım alınmalıdır:
- Şiddetli ya da kalıcı kusma
- Ani baş dönmesi
- Nefes almada güçlük
- Bilinç bulanıklığı
- Karın ağrısı
- Göğüste ağrı
Çocukların domuz gribi olması durumunda ise aşağıdaki belirtilerin görülmesi durumunda acil tıbbi yardımın alınması gerekmektedir:
- Dehidrasyon
- Yüksek ateş
- Deride döküntü
- Sinirlilik hali
- Grip semptomlarının düzelmesine rağmen daha şiddetli belirtiler ile geri dönmesi
- Mavimsi ten rengi
- Halsizlik
- Hızlı nefes alıp verme
- Nefes almada zorluk
Domuz gribi (influenza) ve corona arasındaki fark
Domuz gribi ve COVID- 19 solunum yollarının etkilenmesine neden olan iki hastalıktır. Ancak her iki hastalıkta farklı virüsler sebebiyle oluşmaktadır. Domuz gribi ve COVİD- 19 hastalıklarının ortak belirtileri içerisinde şunlar yer almaktadır:
- Ateş
- Titreme
- Öksürük
- Nefes darlığı
- Boğaz ağrısı
- Burun akıntısı
- Burun tıkanması
- Vücut ağrıları
- Kusma
- İshal
Domuz gribi ile COVİD-19 arasındaki en önemli fark ise COVİD-19’da tat ve koku alma duyusunun kaybolmasıdır. Bunun yanında COVID-19’un neden olduğu belirtiler domuz gribinden daha uzun sürmektedir.
Domuz gribinden nasıl korunulur?
Domuz gribinden korunmak için dikkat edilmesi gereken noktalar içerisinde şunlar yer almaktadır.
- Ellerin sık sık ve özenle yıkanması
- Özellikle ocak ve şubat aylarında kalabalık ortamlardan uzak durmak
- Kalabalık ortamlarda kapı kollarının ve lavabo başlıklarının sık sık dezenfekte edilmesi
- Hasta kişiler ile yakın temastan kaçınılması
- Hasta kişilerin maske kullanması ve sosyal ortamlardan uzak durulması
- Evde kullanılan kişisel eşyaların temizliğine dikkat edilmesi
- H1N1 virüsü için aşılanmak
Kimler grip (influenza) aşısı olmalıdır?
Bazı kişiler domuz gribi açısında daha fazla risk altındadır. Bu risk gruplarının H1N1 aşısını ihmal etmemeleri önerilir. Bu kişilerin içerisinde şunlar yer almaktadır:
- Sağlık çalışanları
- 50 yaşın üzerindeki kişiler
- Hamileler
- Palyatif bakım alanlar
- Otoimmün hasatlığı olanlar
- Huzur evinde kalanlar
- Şeker hastası olanlar
- Kronik akciğer ve kalp hastalığı olanlar
- Kronik böbrek hastalığı olanlar.
Domuz gribi bulaşıcı mı?
Domuz gribi havadaki partiküller ile bulaşabilen bir hastalıktır. Hasta kişinin konuşması sırasında havaya saçılan partiküllerin yanı sıra hapşırma ya öksürme gibi sebepler ile de bulaşabilmektedir.
Domuz gribinin bulaşıcılığı belirtiler görülmeden bir gün önce başlamaktadır. Bu sebeple de hasta kişi daha hasta olduğunu bilmediği dönemde dahi domuz gribine neden olan virüsleri bulaştırabilmektedir. Bulaş riski belirtilerin görülmesinden sonraki yedinci güne kadar devam etmektedir.
Bu süre içerisinde hasta kişinin toplumdan izole edilmesi sayesinde bulaş riskini düşürmek mümkün olmaktadır. Bunun yanında hasta kişinin maske kullanması ve kişisel hijyenine dikkat etmesi de gerekmektedir.
Domuz gribi kaç günde geçer?
Domuz gribinin en karakteristik belirtisi 5 güne kadar devam eden ve düşürülemeyen yüksek ateştir. Sağlıklı beslenen ve herhangi bir kronik hastalığı bulunmayan kişilerde domuz gribinin neden olduğu belirtilerin bir hafta içerisinde geçmesi beklenmektedir. Ancak kişinin genel sağlık durumunda herhangi bir sorun varsa bu süreç daha uzun sürebilir.
Domuz gribi tehlikeli mi?
Domuz gribi özellikle farklı sağlık sorunu bulunan kişiler için son derece ciddi tıbbi tablonun oluşmasına neden olabilecek bir hastalıktır. Domuz gribi sebebi ile görülebilecek komplikasyonların içerisinde ise şunlar yer almaktadır.
- Kalp hastalığı ya da kronik astım gibi kronik hastalıkların kötüleşmesi
- Akciğer iltihaplanması
- Kafanın karışıklığından nöbetlere kadar varabilen nörolojik sorunlar
- Solunum yetmezliği
- Bronşit
- Kas hassasiyeti
- Bakteriyel enfeksiyonlar
Akciğer enfeksiyonu ve solunum yetmezliği gibi komplikasyonlar hastaların hayatlarının tehlikeye girmesine neden olabilmektedir.
Domuz gribi ölümcül mü?
Domuz gribine neden olan H1N1 virüsü tek başına insan hayatı tehdit edecek güçte değildir. Ancak neden olabileceği komplikasyon hastaların hayatlarının tehlikeye girmesine neden olmaktadır. Özellikle risk altında olan grup içerisinde şunlar yer almaktadır.
- Kronik hastalığı olan kişiler
- 2 yaş altı ve 65 yaş üstü olan kişiler
- Bağışıklık sistemi herhangi bir sebeple baskılanmış olan kişiler
- Diyabet gibi metabolik hastalığı olan kişiler
Domuz gribi ve geçmeyen ateş
Domuz gribini diğer influenza türlerinden ayıran en önemli belirti yüksek ateş olmaktadır. Sağlıklı bir bireyde dahi 5 gün sürebilen yüksek ateş 39- 40 derece arasında olmaktadır. Ateş düşürücülere karşı tepki vermeyen ateşin 40 derecenin üzerine çıkması mümkün olmaktadır.
