İdrar Torbası Sarkması

İdrar torbası sarkması nedir?

Mesanenin etrafında yer alan ve mesaneyi destekleyen bağların ve kasların yanı sıra mesaneyi tutan vajinal duvarın zayıflaması durumuna idrar torbası sarkması denir. Sistosel olarak da adlandırılan bu durum mesanenin vajinaya doğru sarkmasına neden olur. Pelvik organ prolapsusu türlerinden birisi olmaktadır. İdrar torbası sarkması birçok farklı isimle anılmaktadır. Bu terimlerin içerisinde şunlar yer almaktadır.

• Prolapsus mesane
• Fıtıklaşmış mesane
• Mesane sarkması

İdrar torbası sarkması dereceleri

İdrar torbası sarkması üç dereceye ayrılmaktadır. 

• Birinci derece hafif idrar torbası sarkmasıdır. Mesane vajinadan sadece kısa bir mesafede düşmektedir.
• İkinci derece idrar torbası sarkması orta olmaktadır. Mesanenin vajina açıklığının biraz dışına düşer.
• Üçüncü derece ise şiddetli idrar torbası sarkmasıdır. Bu sebeple de mesane vajinanın açıklığının çok ötesine sarkar. 

İdrar torbası sarkması tanı yöntemleri

Ürolog ya da jinekolog tarafından idrar torbası sarkması tanısı konulabilmektedir. Öncelikle hastanın tıbbi geçmişi ve belirtilerinin incelenmesi gerekmektedir. Daha sonrasında ise fiziki muayene uygulanmaktadır. Bunun yanında tanının kesinleşmesi için şu testler istenebilmektedir.

• Mesanenin idrar tutma ve bırakma yeteneğinin ölçülmesi için ürodinamik test.
• Sistoskopi ile mesanede ya da idrar yollarında malformasyonlar, tıkanıklıklar, tümörler veya taşlar oluş olmadığı kontrol edilir.

İdrar torbası sarkması nedenleri

Mesaneyi tutmakla görevli olan kaslar ve bağ dokular birçok farklı neden ile zarar görebilir. Bu nedenler içerisinde şunlar yer almaktadır.

• Pelvik tabanın kaslarının zorlanmasına neden olabilecek vajinal doğumlar
• Aile öyküsünde idrar torbası sarkması öyküsünün bulunması
• Obezite
• Histerektomi
• Östrojen üretiminde düşüş

İdrar torbası sarkması belirtileri

İdrar torbası sarkmasının belirtileri içerisinde şunlar yer almaktadır.

• Vajinal açıklıkta bir şeyin şiştiğini hissetmek veya görmek
• Pelvik bölgede dolgunluk, ağırlık ya da ağrı hissi. Bu duygu ayakta durma, öksürme ya da ağır kaldırma durumunda daha da kötüleşebilir.
• Tuvalete her zamankinden fazla gitmek
• İdrar yaparken mesaneyi tamamen boşaltmada zorluk yaşamak
• İdrar yolları enfeksiyonunun sık sık tekrar etmesi
• Tamponlar ve idrar kaplarının yerleştirilmesinde sorun yaşama

İdrar torbası sarkması tedavi yöntemleri

İdrar torbası sarkmasının tedavi yöntemi hastalığın şiddetine bağlı olarak değişiklik göstermektedir. Hafif idrar torbası sarkması olan kişilerin ağır kaldırmadan ve zorlanmadan kaçınılması gerekmektedir. Bunun dışında hafif vakalarda tedaviye gerek bulunmayabilir. Bazı hafif vakalarda ise kullanılabilecek tedavi seçenekleri içerisinde şunlar yer almaktadır.

• Sağlıklı kilonun koruması
• Östrojen replasman tedavisi
• Üretra, vajina ve rektum açıklıklarını güçlendirmek için Kegel egzersizleri
• Mesaneyi yerinde tutmak için peser cihazı

İdrar torbası sarkması egzersizleri

İdrar torbası sarkmasının tedavisinde pelvik kaslarının sıkılaşması için çeşitli egzersizler kullanılmaktadır. Çünkü pelvik taban kasları anüs, vajina ve üretra açıklıklarını desteklemektedir. Bu kaslar iyi durumda değilse açıklıkları etkili bir şekilde destekleyemezler. Kasların güçlenmesi için de çalıştırılması gerekmektedir. Bunun için yapılacak egzersizler şunlardır.

• Bacaklar açık olacak şekilde rahat bir pozisyonda oturulmalı, ayakta durulmalı ya da yatılmalıdır. İlk önce doğru kasların tanımlanması gerekmektedir. Bunun için gaz çıkarmayı engeller gibi arka kasların sıkılması gerekir. Bu sayede pelvik kasların arka kısmı tanımlanabilir.
  
  
• İkinci sırada idrarı tutuyormuş gibi kaslar sıkılır. Bu kaslar pelvik tabanın ön tarafında kalan kaslardır.
  
  
• Pelvik kaslar tanımlandıktan sonra kaslar arkadan öne doğru kasılır. Kaslar kası bir şekilde 10 saniye tutulması gerekir. Günde 5 kez olarak başlanır ve 12 defaya kadar çıkarılır.
  
  
• Son aşamada ise kaslar hızlı bir şekilde sıkılır ve hemen gevşetilir. Günde 5 defa başlanır ve 10’a çıkarılır. 

İdrar torbası sarkma ameliyatı

İdrar torbası sarkmasının neden olduğu problemlerin hastaların hayatlarını zorlaştırması ameliyatın önerilmesini gerektirmektedir. Ancak ameliyata girmeden önce düşünülmesi gereken bazı noktalar bulunmaktadır.

• Eğer genç yaşta mesane sarkması ameliyatı olursa bu durum ilerleyen yaşlarda da tekrarlayabilir. İleri yaşta olanların ise farklı sağlık sorunlarının da göz önüne alınması gerekir.
• Daha fazla çocuk sahibi olmak isteyen kişiler aileleri tamamlanana kadar ameliyatı ertelemelidir.
• Hastaların genel sağlık durumlarının da dikkate alınması gerekir.

İdrar torbası sarkma ameliyatının yöntemleri

İdrar torbası sarkması ameliyatı iki farklı yöntem ile yapılabilmektedir.

Obliteratif cerrahi

Bu cerrahi yönteminde mesaneye destek oluşturabilmek için vajina daraltılır ya da tamamen kapatılması yapılır. Bu ameliyatlar cinsel ilişkiyi imkânsız hale getirmektedir. 

Rekonstrüktif cerrahi

Bu cerrahi yöntemde mesaneyi tutan doku dokusu yeniden oluşturulur. Bunun için hastaların kendi dokusu kullanılabilir ya da yapay ağ yerleştirilebilir. Her iki yöntemde de destekler kemiğe bağlanmaktadır.

Yapay ağ kullanımının enfeksiyona neden olma ve zamanla bozulma ihtimali bulunmasından dolayı özel durumlarda kullanılmaktadır. Bu durumların içerisinde hastaların kendi dokusunun yetersiz olması ve başarısız ameliyat geçmişinin bulunması yer almaktadır. 

Her iki ameliyat türünde de karından açılacak küçük kesiler ile laparoskopi yöntemi ya da vajinadan giriş ile yapılabilmektedir. Ameliyatlar genel anestezi ya da lokal anestezi altında yapılabilir. 

İdrar torbası sarkma ameliyatının faydaları

İdrar torbası sarkması ameliyatlarının faydası hastaların yaşam kalitelerinin önemli ölçüde artmasını sağlamasıdır. Hastalık nedeni ile hastalarda görülen özgüven düşüklüğü ve stres tamamen ortadan kalkmaktadır.

İdrar torbası sarkma ameliyatının komplikasyonları

İdrar torbası sarkması ameliyatlarının komplikasyonlarının içerisinde şunlar yer almaktadır.

• Kanama
• Enfeksiyon
• Anestezi ile ilgili komplikasyonlar
• Tekrarlayan sarkma

İdrar torbası sarkmasının iyileşme süreci

İdrar torbası sarkması ameliyatlarından sonra iyileşme süreci 2 hafta olmaktadır. Ancak ağır kaldırma, egzersiz ya da cinsel ilişki gibi aktiviteler için altı hafta beklenmesi önerilmektedir.

İdrar torbası sarkması ameliyatı sonrası yaşam

İdrar torbası sarkması ameliyatlarından sonraki ilk haftalarda aşağıdaki noktalara dikkat etmek iyileşmenin hızlanmasını sağlamaktadır.

• Hastaların herhangi bir rahatsızlık hissetmesi durumunda reçetesiz satılan ağrı kesiciler alınabilir.
• İhtiyaç halinde dinlenilmesi gerekir.
• Duş almadan önce bir hafta beklenmesi gerekir.
• Gerekli olması halinde hijyenik ped kullanılmalıdır. Kanamanın 4 haftaya kadar sürmesi mümkündür.
• Birkaç hafta süresince karnı sıkmayan kıyafetlerin giyilmesi gerekir.
• Dikişler genellikle birkaç hafta içerisinde iyileşmektedir. Ancak bazı durumlarda dikişlerin erimesi 3 ayı bulabilir.
• Ameliyattan sonra hastaların vajinal östrojen kremi ya da tableti kullanması gerekebilir.
• Bazı hastalarda rahatsız edici şişkinlik görülebilir.

Diyet

Ameliyattan sonra kabızlık sık görülen bir durumdur. Bu sebeple de ameliyattan sonra bol su ve lif açısından zengin olan besinlerin tüketilmesi gerekir. Bağırsaklar boşalırken zorlama yapılmaması gerekir. Birkaç gün boyunca tuvalete çıkılamaması durumunda doktora bildirilmesi ve bunun için gerekli ilaçların kullanılması gerekmektedir. 

Egzersiz yapmak

Ameliyattan sonra hafif egzersiz yapmak her türlü rahatsızlığın ve şişliğin giderilmesini sağlamaktadır. Ayrıca gücün geri kazanılmasını da sağlar. Bunun için yapılabilecekler içerisinde şunlar yer almaktadır.

• Dayanıklılığı arttırmak için mesafeyi yavaşça arttıracak şekilde yürüyüşler yapılmalıdır.
• Ameliyattan altı hafta sonra düşük etkili egzersizlere başlanabilir. Bisiklete binmek, yüzmek ve hafif pilates yapmak denenebilir.
• Bazı hastaların uzun vadede yüksek etkili egzersizlerden kaçınılması gerekmektedir.

Kaçınılması gerekenler

İdrar torbası sarkması ameliyatlarından sonra iyileşme sürecinde uzak durulması gerekenler içerisinde şunlar yer almaktadır.

• Çay, kahve ve alkolden uzak durulması gerekir.
• Yorucu işlerden, üzün süre hareketsiz kalmaktan ve ağır kaldırmaktan kaçınılmalıdır.
• Sigara içmek öksürüğe ve öksürük de pelvis kaslarda zorlanmaya neden olabileceği için sigara içilmemesi gerekir.
• Tamamen iyileşene kadar cinsel ilişkiden uzak durulması gerekir.