Mide balonu nedir?
Tüm dünyada önemli bir hızla artan obezite sorunun ameliyatsız bir şekilde çözülmesini sağlayan mide balonu hastaların sağlıklı kilolarına gelmelerini sağlamanın yanı sıra obezitenin neden olduğu komplikasyonların önlenmesinde de son derece önemli olmaktadır.
Özellikle diyet ve egzersiz ile başarılı sonuçların elde edilemediği obezite hastalarında son dönemlerinde en sık uygulanan yöntemlerden birisi olan mide balonu hastaların kısa süre içerisinde ideal kilolarına ulaşmasını sağlamaktadır.
Vücut kitle endeksi 30’un üzerinde olan kişiler için önerilen mide balonu farklı çeşitlere sahip olmakla birlikte genel olarak içerisinde su bulunan silikon bir balondur. Mideye yerleştirilmesinin ardından şişirilen mide baloları hastaların mide kapasitelerini küçülterek daha az besinle tokluk hissi yaşamalarını sağlamaktadır.
Bu sayede her öğünde alınan kalori miktarı azalır ve hastalar kolay bir şekilde kilo verir. Mide balonun yerleştirilmesi ve şişirilmesi sırasında herhangi bir kesi uygulanmasına gerek kalmaz.
Mide balonu kimlere uygulanır?
Mide balonun fazla kilosu bulunan herkese uygulanması önerilmemektedir. Bu sebeple de mide balonu uygulamasından en önemli kriter hastaların vücut kitle endeksleri olmaktadır.
Vücut kitle endeksi 30’un altında ve 40’ın üzerinde olan kişiler için mide balonu uygulanmamaktadır. Ancak hastanın kalp ve damar hastalıkları gibi ciddi hastalıklarda kısa süre içerisinde kilo vermesi gereken durumlarda bu kriterlerin dışına çıkılmaktadır. Bu durumlarda kararı uzman verir.
Mide balonu kimlere uygulanmaz?
Mide balonu obezite tedavisinde son derece etkili ve olay bir yöntem olmakla birlikte herkese uygulanabilen bir yöntem değildir. Mide balonunun uygulanamadığı kişiler içerisinde şunlar yer alır.
- Alkol ve madde bağımlıları
- Hamileler ve hamilelik planı yapanlar
- Ciddi kalp, böbrek ve karaciğer hastalığı bulunanlar
- Daha öncesinde mide ya da yemek borusu ameliyatı olanlar
- Mide fıtığı olanlar
- Reflüsü bulunan kişiler
- Mide ve on iki parmak ülseri olan kişiler
Mide balonu çeşitleri
Mide balonu uygulanma yöntemi ve özellikleri açısından çeşitlere ayrılmaktadır. Temel olarak kullanılan 4 farklı mide balonu çeşidi bulunmaktadır.
Medsil balon
6 aylık mide balonu olarak da adlandırılan Medsil balon midede 6 ay süresiyle kalmaktadır. Endoskopik yöntemler ile mideye yerleştirilen Medsil balon sıvı ile şişirilir. Sızdırmazlık düzeyi en üst seviyede olan Medsil balonun ayrıca çıkarma kiti de bulunmaktadır.
Orbera balon
Hastaların ortalama olarak 9 ile 14 kilo arasında kilo vermesini sağlayan Orbera balon, midenin yaklaşık olarak ¾’ün doldurulmasını sağlar. Silikon bir balon içerisinde tuzlu su bulunan Obera da mideye endoskopik yöntemler ile yerleştirilmektedir. Daha sonrasında midenin boyutuna göre içerisinde 400 ile 700 ml arasında değişen miktarda tuzlu su enjekte edilerek balonun şişirilmesi sağlanır. Obera balonun da midede kalma süresi 6 ay ile sınırlı olmaktadır.
6. ayın sonunda balonun çıkarılması gerekir. Obera balonun uygulanması için gerekli olan vücut kitle endeksi ile 30 ile 35 aralığındadır. Daha yüksek vücut kitle indeksine sahip olan kişilere uygulanması durumunda beklenen başarı sağlanamayabilir. Bunun yanında vücut kitle indeksi daha düşük olan hastalara ilse hekimin uygun görmesi halinde uygulanmaktadır.
Spatz 3 balon
Spatz 3 mide balonunu diğerlerinden ayıran en büyük özelliği 1 yıllık kullanım süresidir. Bunun yanında uygulama yapılabilmesi için hastaların vücut kitle indeksilerinin 27’nin üzerinde olması yeterli olmaktadır. Bu sebeple de diğer mide balonu tedavileri için uygun olmayan hastalara rahatlıkla uygulanabilmektedir.
Tedavi sürecinde boyutunun ayarlanabilmesi sayesinde mide balonu hastalarında görülen erken dayanıksızlık riskinin de önüne geçilmektedir. Mide balonunun şikayetlere neden olduğu durumlarda mide içerisinde boyutu küçültülerek hastalar tedaviye devam edebilirler. Tedavi sırasında kilo vermenin durduğu durumlarda ise balonun hacmi büyütülerek midede daha fazla yer kaplaması sağlanır. Bu sayede hastalar daha az yiyerek kilo vermeye devam eder.
Spatz 3 mide balonu bu avantalarının yanında bağırsak tıkanma riskini ortadan kaldırır ve hastalar verdikleri kiloyu tedaviden sonraki ilk 2 yıl içerisinde muhafaza ederler.
Allurion elipse yutulabilen balon
Halk arasında yutulabilir mide balonu olarak da adlandırılan Allurion Elipse anestezi ve endoskopi gerektirmeyen ilk yöntem olmaktadır. Diğer mide balonları ile aynı prensiple çalışmasına rağmen mideye endoskopik yöntemler ile yerleştirilmezler.
Allurion Elipse kapsül formundadır ve su ile kolaylıkla yutulabilir. Hastalar kapsülü yuttuktan sonra kapsülün yerine ulaşıp ulaşmadığı Xray ile kontrol edilir ve daha sonrasında ince bir tüp ile şişirilir. 16 haftalık kullanımı olan Allurion Elips’in kullanım süresi sona erdiğinde ise üzerindeki valf açılır ve boşalan kapsül bağırsaklardan doğal yollar ile atılır.
Allurion Elipse’nin diğer mide balonu çeşitlerine göre birçok avantajı bulunmaktadır:
- Poliüretan maddeden üretildiği için diğer mide balonlarına oranla daha pürüzsüz bir yapısı bulunmaktadır. Bu yapısı sayesinde diğer mide balonu seçeneklerine göre daha az yan etkiye sahip olmasını sağlamaktadır.
- Hastaların ağırlıklarının %10 ile %15’ini vermelerini sağlar.
- İde balonu tedavileri ilk 4 ayda etkili olmaktadır. Allurion Elipse’in kullanım süresi de buna göre ayarlanmıştır.
- Hem mideye yerleştirmede hem de çıkarılmasından herhangi bir endoskopik işleme gerek olmadığı için hastaların anestezi alması da gerekmez.
- Hastaların balon çıkarıldıktan sonraki 1 yıl içerisinde ideal kilolarını koruma oranı ise %95 olmaktadır.
Mide balonu nasıl takılır?
Yutulabilir mide balonu çeşidi dışında mide balonları endoskopik yöntem ile yerleştirilmektedir. Ancak işlem uygulanmadan önce hastaların 6- 8 saat öncesinde yeme ve içme eylemlerini sonlandırması gerekmektedir.
Uygulama yapılmadan önce hastaların herhangi bir rahatsızlık duymaması için anestezi uzmanları tarafından sedo anestezi işlemi uygulanmaktadır. Sedo anestezi hastaların tam olarak uyumadan ağrı ya da acı hissetmelerinin önüne geçen bir anestezi türü olmaktadır.
Anestezi uygulanan hastaların öncelikle mide ve on iki parmak bağırsağı işleme engel olan bir durumun olup olmadığının anlaşılması açısından kontrol edilir. Eğer hasta mide balonu uygulaması için uygunda mide balonu endoskopi ile midenin içerisinde iletilir.
Daha sonrasında metilen mavisi adı verilen bir madde ile boyanmış serum fizyolojik balonun içerisinde doldurulur. Balonun hacminin ne kadar olacağı hastanın kilosuna ve mide büyüklüğüne göre değişiklik göstermektedir. Balonun içerisinde mavi su gönderilmesinin sebebi ise mide balonunun zarar görmesi içeriğinin boşalması durumunda hastaların idrarlarında bunu fark edebilmesini sağlamaktır.
Mide balonu işlemi yaklaşık olarak 20 dakika sürmektedir. Daha sonrasında hasta uyandırılır ve 2- 3 saat boyunca gözetim altında tutulur. Her şeyin yolunda olması durumunda ise hasta taburcu edilir.
Mide balonu nasıl çıkarılır?
Her mide balonu türünün kullanım süresi belirlidir. Bu sürenin sonunda balonun çıkarılması gerekir. Eğer yutulabilen mide balonu kullanılmadı ise endoskopik yöntemle balonun çıkarılması gerekmektedir.
Bu işlemden önce de hastaların herhangi bir rahatsızlık duymaması için sedo anestezi uygulanmaktadır. Ancak çıkarma işleminden önce balona yapışan katı gıdaların temizlenmesi için 3 gün öncesinden hastaların sıvı diyete başlaması ve bu diyeti 3 gün boyunca devam ettirmeleri gerekmektedir.
Mide balonu çıkarma işleminde öncelikle balonun içerisindeki sıvı boşaltılmaktadır. Balonun içerisinde gönderilen özel bir aparatla bu işlem gerçekleştirildikten sonra mide balonu mide dışına alınır. Yaklaşık olarak 15 dakika süren bu işlemden sonra hastalar uyandırılır ve 1- 2 saat boyunca gözetim altında tutulur.
Mide balonu zararları
Mide balonu endoskopik yöntemler ile uygulandığı için cerrahi işlemlerden birisi olarak kabul edilmez. Bu sebeple de riskleri bir hayli azdır. Ancak nadir olarak görülse de mide balonu uygulamalarının bazı riskleri bulunmaktadır.
Kanama
Diğer tüm operasyonlarda olduğu gibi mide balonu işlemlerinde de kanama riski bulunmaktadır. Ancak bu risk son derece nadir görülen bir risk olmakla birlikte riskin en aza indirilmesi içi mideye giriş ve çıkış sırasında çok yavaş ve dikkatli davranılması yeterli olmaktadır. Ani bir hareket yapılması durumunda ise kanama görülme ihtimali artar. Kanama olması durumunda ek girişim tedavileri ile düzeltilmektedir.
Anestezi riskleri
Anestezi kendi başına risk yaratan etmenlerden birisi olmaktadır. Bu risklerin en aza indirilmesi için ise hastaların sağlık durumlarının değerlendirilmesi gerekir. Eğer hastalar daha öncesinde anesteziye bağlı olarak reaksiyon geliştirmiş ise anestezide kullanılan ilaçların öğrenilmesi gerekir.
Mide balonunun sızdırması
Mide balonu riskleri içerisinde en korkulanı mide balonunun patlaması ya da sızdırmasıdır. Nadir olarak görülen bir durum olmakla birlikte patlaması durumunda acil bir şekilde müdahale edilmesi gerekmektedir.
Mide balonun sızdırması durumunda ise hastalar dışkılarında ya da idrarlarında mavi rengi görerek erken müdahale şansını yaratırlar. Bu durumda da en kısa süre içerisinde müdahale edilmesi gerekir. Yapılan müdahale ile sızdırma engellenebilir.
Kusma ve mide bulantısı
Mide balonunun zararları arasında olmayan ancak yan etkilerinden birisi olan kusma ve bulantı birçok hastada görülebilmektedir. Mide içerisinde yabancı bir cisim olması sebebiyle bağışıklık sistemi devreye girer. Ancak bulantı ve kusmalar 2- 3 gün sürmektedir. Nadir olarak ise bu süre bazı hastalarda uzar.
Karın ağrısı
Mide balonunun yan etkilerinden birisi olan karın ağrısı neredeyse her hastada görülmektedir. Birkaç gün ile sınırlı olan bu ağrı bazı hastaların sindiriminin zorlaşmasına da neden olmaktadır.
Mide balonunun faydaları
Obezite tedavisinde son dönemlerde sıklıkla kullanılan yöntemlerin başında gelmektedir. Bunun en büyük sebebi ise hastalara sağlamış olduğu avantajlarıdır. Bu avantajların içerisinde şunlar yer almaktadır.
- Cerrahi bir tedavi yöntemi olmamasından dolayı hastalar 3- 4 saat içerisinde taburcu olmaktadır.
- Operasyondan sonra hastalar kısa süre içerisinde normal hayatlarına geri dönerler.
- İşlem süresi 20 dakika ile sınırlıdır.
- Geri döndürülebilir bir işlemdir.
- Beklenmedik bir durumun oluşması halinde mide balonu kolaylıkla etkisiz hale getirilir.
- Hiçbir organı etkilemez ve organların fonksiyonları üzerinde etki sahibi değildir.
- İşlem sonrasında yapılan diyet ve egzersizler ile hızlı bir şekilde sonuca ulaşır.
- Mide balonunun çıkarılmasından sonra mide kolaylıkla eski formuna kavuşur.
- Diğer operasyonlara göre maliyet açısından daha avantajlıdır.
- İlk uygulamada başarı elde edilmezse tekrarlanabilir.
Mide balon sonrası beslenme
Mide balonunun yerleştirilmesinden sonra hastaların beslenme düzenlerinde ciddi bir değişikliğe gitmesi gerekmektedir. Bu değişikliğin beslenme uzmanları tarafından planlanması gerekir. Mide balonu uygulamaların sonra genellikle uygulanan beslenme düzeni şu şekilde olmaktadır.
İlk 2 gün
Mide balonunun mideye yerleştirilmesinden sonra hastaların yudum yudum su içmeye başlaması gerekir. Daha sonrasında bitki çayları ve meyve suyu tüketmeye başlanabilir. Daha sonrasında ise süt, et suları ve tanesiz tavuk suyu çorbası tüketilmeye başlanabilir.
İlk 2 gün içerisinde en az 1,5 litre su tüketilmesine dikkat edilmesi gerekmektedir. Ancak sıvı tüketilirken küçük yudumlar alınması ve içeceklerin çok sıcak ya da soğuk olmamasına da dikkat edilmesi gerekmektedir. Bu noktalara dikkat etmek kramp, bulantı ve şişkinlik gibi semptomların yaşanmamasını sağlar.
2- 5 günler arası
Bu günlerde hasaların yumuşak besinler tüketmeleri önerilmektedir. Yumuşak besinlere geçiş için doktorun onayının alınması gerekmektedir. Yumuşak beslenme planında sebze ve meyve püreleri, tam tahıllar, et, balık, zeytin, tavuk, peynir, hindi gibi gıdalar yer almaktadır. Bu planın diyetisyen tarafından planlanması gerekmektedir.
Beslenmede kullanılan etler blenderdan geçirilmesi gerekir. Yemekler son derece yavaş bir şekilde yenmelidir. Bu sebeple de yemek zamanlarını azami süre ayrılması gerekmektedir. Et ürünlerinin çok iyi bir şekilde pişmiş olmasına ve öğünler arasında en az 1 saat bulunmasına da dikkat edilmesi gerekmektedir.
Mide balonu diyeti
Alışma döneminde uygulanan diyet genel olsa da daha sonrasında hazırlanan program hastalara göre farklılık göstermektedir. İstenilen sonuçların elde edilmesinde hazırlanan programa uygun beslenmek son derece önemli olmaktadır.
Ancak bu dönemde hastaların dikkat etmesi gereken en önemli nokta sıvı ve katı gıdaların birlikte tüketilmemesidir. Bu sebeple de sıvı gıdalar yemeklerden en az yarım saat öncesinde ya da sonrasında tüketilmelidir. Katı ve sıvı gıdaların birlikte tüketilmesi durumunda mide hacmi artarak balonun üzerinde baskı oluşmaktadır.
Beslenmede dikkat edilmesi gerekenler
Hastalarda mide balonu bulunduğu sürece beslenmelerinde planlarının dışında dikkat etmeleri gereken bazı noktalar bulunmaktadır. Bu noktaların içerisinde ise şunlar yer almaktadır:
- Mide asidini arttıran besinler tüketilmemelidir. Bunların içerisinde tüm asitli içecekleri asit oranı yüksek olan meyveler, alkol, gaz yapan sebzeler, sağlıksız pişirme yöntemleri ile pişirilmiş tüm yiyecekler bulunmaktadır.
- Su tüketiminin ayarlanabilmesi için idrar takibinin yapılması gerekmektedir. Bu takipte idrar renginin açık sarı olması beklenmektedir. Eğer idrarın rengi koyu ise o zaman yeterince su içilmediği anlaşılır.
