Rahim Sarkması

Rahim Sarkması Nedir?

Kadın üreme organının olan rahim, tıp dilinde uterus adı ile de bilinir. Doğum yapmış kadınlarda, yapmamış olanlara kıyasla daha büyük olan rahim, pelvis kaslarının ve bağ dokuların zamanla zayıf düşmeleri nedeniyle sarkabilir. Uterus prolapsusu adı verilen bu durumda rahim, aşağı doğru kayar ve çeşitli komplikasyonlara sebep olur.

Rahim sarkması, kimi durumlarda fazla rahatsızlık vermese de ilerlemiş vakalarda vajinadan dışarı çıkabilir. Bu aşamada ise hastaya ciddi rahatsızlık yaratır.

Rahim Sarkması Tanı Yöntemleri

Rahim sarkması rahatsızlığı yaşayan kadınlar, ağrı, basınç ve dolgunluk hissi ile doktora başvurabilirler. Pelvik muayene yapan uzman doktor, hasta şikayetleri ile beraber durumu değerlendirir.

Rahim Sarkması Nedenleri

Kadın hastalar için günlük hayatlarının kalitesini düşüren bir etken olan rahim sarkması, başta vajinal doğum olmak üzere birçok nedene bağlı olarak gelişebilir. Bu nedenler ise şunlardır:

• İlerleyen yaş
• Çoklu gebelik ve çoklu doğum
• Aşırı kilolu olma
• İri bebeklerin vajinal doğumu
• Normal doğum sırasında vakum kullanımı
• Fazla öksürüğe sebep olan kronik hastalıklar
• Kronik kabızlık yaşayan hastalarda sık tekrarlanan ıkınma
• Ağır eşya kaldırma
• Genetik faktörler
• Menopoza giren kadınlarda oluşan östrojen eksikliği

Rahim Sarkması Belirtileri

Rahim sarkması hafif boyutlarda ise herhangi bir belirti vermeyebilir. Ancak ilerleyen rahim sarkması vakalarında görülen belirtiler şu şekildedir:

• Kasıkta ağrı
• Belde ağrı
• İdrar kaçırma
• İdrar yapmakta zorlanma
• Cinsel ilişki sırasında acı hissetme
• Vajinal kanamalar
• Vajinal akıntılar
• Bağırsak sorunları
• Vajinadan çıkmış dokular
• Vajinada dolgunluk hissetme

Rahim Sarkması Tedavi Yöntemleri

Rahim sarkması durumu ilerlememiş ise genellikle tedavi uygulanmaz. Bu hastalara sağlıklı beslenme, kegel egzersizi ve varsa fazla kilolarını vermeleri tavsiye edilir. Ayrıca ağır kaldırmaktan kaçınmaları ve kabızlık sorunu varsa bunu çözmeleri önerilir.

Ancak orta ve ileri düzeydeki rahim sarkmaları için hastanın hikayesine ve durumuna bağlı olarak değişen tedavi yöntemleri bulunmaktadır. Genellikle konforlu bir operasyon ile rahim sarkması durumu ortadan kaldırabilir. Ancak ameliyat olmayı kabul etmeyen hastalar için vajinal pesser adı verilen silikondan üretilmiş aletler kullanılabilir. Vajinaya yerleştirilen pesser, rahmi destekleyerek aşağıya sarkmasına engel olur. Fakat pesser kullanımı, sarkmanın düzeltilmesi için kullanılmaz. Sadece hastanın şikayetlerini azaltmaya yardımcı olur. Ayrıca pesser kullanımı büyük dikkat ister. Enfeksiyon riskinin önüne geçmek için pesser, sık aralıklar ile çıkarılıp, temizlenmelidir. Rahim sarkması rahatsızlığı için pesser kesin bir çözüm değildir.

Rahim Sarkması Egzersizi

Kadınların pelvik taban kaslarını güçlendirmelerine yarayan egzersizler bütününe kegel egzersizleri denmektedir. Düzenli yapılan kegel egzersizleri ile rahim sarkması sorununun önüne geçilebilir.

Daha önce kegel egzersizi yapmamış olan kadınlar için öncelikle pelvik taban kasını bulmak gerekecektir. Tuvalette idrar yapılırken, birden idrar akışını durdurmaya yarayan kas pelvik taban kasıdır. Bu yöntem ile pelvik taban kasının nasıl kontrol edilmesi gerektiği kolayca öğrenilebilir. Ardından gün içinde pelvik taban kasını 5 saniye kadar tutup, bırakarak kegel egzersizi yapılabilir. Tutma süresini zamanla uzatmak mümkün olduğu gibi günde 3-4 kez 10’lu setler halinde bu egzersiz yapılabilir. Egzersiz öncesinde mesaneyi boşaltmak önemlidir.

Rahim Sarkması Ameliyatı

Hastaların kesin olarak rahim sarkması şikayetinden kurtulmalarını sağlayan ameliyat seçeneği, hastanın durumuna bağlı olarak tercih edilir. Hastanın yaşı, doğum yapıp yapmadığı ve sarkmanın durumuna göre cerrahi işlemler arasından en uygunu seçilir. Rahmin tamamen alınması anlamına gelen histerektominin yanı sıra yalnızca pelvik taban kasları için uygulanan işlemler de bulunmaktadır. Rahim sarkması ameliyatı çeşitleri şunlardır:

• Robotik Cerrahi

Robot yardımıyla yapılan minimal inzaviz cerrahi, genel anestezi altında gerçekleştirilir. Hastanın karın bölgesinde açılan minimal boyutlardaki birkaç kesiden girilen robotik aletler, cerraha eş zamanlı görüntü ulaştırır. Cerrah kendi kontrol ettiği robotik aletler ile rahmi tutan bağları keserek, vajinadan dışarı çıkmasını sağlar.

Rahim sarkmasının ileri düzeyde olduğu durumlarda tercih edilen bu yöntem oldukça konforludur. Açılan minimal kesiler, hastada estetik bir soruna neden olmaz. Bu yöntem genellikle doğum yapmayı düşünmeyen kadınlar için uygundur ve komplikasyon oranı çok düşüktür.

• Açık Cerrahi

Genel anestezi altında ve yaklaşık 3-4 saat süren bir operasyonla, karnın alt bölgesinde büyük bir kesi açılır ve rahim buradan çıkarılır. Ardından karın bölgesindeki kesi kapatılır.

Karın bölgesinde belirgin bir ize sebep olan açık cerrahi aynı zamanda iyileşme süreci en uzun süren operasyondur. Hasta, diğer cerrahi işlemler için uygun olmadığı takdirde tercih edilen bu yöntemde, komplikasyon riski daha fazladır.

• Laparoskopik Cerrahi

Karında açılan birkaç minik kesiden içeri giren cerrahi aletler yardımı ile rahim yerinden kesilerek, vajinadan çıkarılır. Genel anestezi altında yapılan bu işlemde, vajinada açılma olursa dikilir. Karındaki kesiler ise genellikle komplikasyon yaratmazlar.

İyileşme oranı robotik cerrahideki gibi hızlı olan bu işlemin robotik cerrahiden farkı, işlemin robotlar değil, bizzat cerrah tarafından yapılmasıdır.

• Pelvik Taban Cerrahisi

Rahim alma işleminin tersine pelvik taban cerrahisinde, zayıflayan kasların güçlendirilmesi amaçlanır. Genel anestezi altında karından açılan kesi ya da vajinadan yapılan müdahale ile bağ dokuların daha güçlü olabilmeleri sağlanır.

Bu ameliyat, rahmini aldırmak istemeyen ya da doğum yapmak isteyen kadınların tercih ettiği bir yöntem olmaktadır.

Rahim Sarkması Ameliyatı Sonrası Dikkat Edilmesi Gerekenler

Rahim sarkması ameliyatının ardından enfeksiyon riskini en aza indirmek ve daha hızlı bir iyileşme sağlamak için uyulması gereken kurallar bulunmaktadır. En az 1 ay havuz ya da denize girilmemeli, cinsel ilişkiden uzak durulmalıdır. Ortak kullanım alanlarından olan hamamlar da bu süreçte kullanılmamalıdır. Banyo yerine kısa duşlar tercih edilmelidir. Ameliyatın ardından doktorun verdiği ilaçları düzenli olarak kullanmak ve yaşanabilecek kanama ya da akıntı durumlarında doktor ile iletişime geçmek önemlidir. Ayrıca kabızlık ve gazın önüne geçmek için dikkatli beslenmek gerekir. Ameliyatın ardından birkaç ay ağır eşya kaldırmamak da hastanın iyileşme sürecini hızlandırır.

Rahim Sarkması Ameliyatı Sonrası İyileşme Süreci

Ameliyatın ardından doktorun tavsiyelerine tam uyum sağlayarak, hızlı bir iyileşme süreci yaşanabilir. Genellikle hastalar bir ay içinde iyileşirler ve günlük rutinlerine dönüş yapabilirler. Ancak ilk birkaç ay enfeksiyon riski taşıyan ortamlardan uzak durmak hastanın daha hızlı toparlanmasını sağlar.