Sezaryen Doğum Nedir?
Sezaryen doğum, vajinal doğumun gerçekleştirilemediği durumlarda, doğumun ameliyat ile yapılmasıdır. Sezaryen doğum anestezi altında ve ameliyathanede gerçekleştirilir. Sezaryen doğuma karar verilirken en önemli kriter annenin ve bebeğin sağlığıdır.
Sezaryen doğum bazı durumlarda önceden planlanırken, bazı durumlarda ise vajinal doğum sırasında gelişen komplikasyonlara ve farklı durumlara göre de planlanabilmektedir. İlk olarak karın derisine sonrasında ise rahme kesi atılarak bebek çıkarılır. Bebek çıkarıldıktan sonra plasenta anne karnından çıkarılır ve kesi atılan bölge dikiş atılarak kapatılır.
Sezaryen Doğum Nedenleri
Sezaryen doğumun karar verilmesinde birçok farklı sebep bulunmaktadır. Bu nedenlerden bazıları şu şekildedir;
- Rahim ağzında yeterli açılmanın olmaması ve doğumun ilerleyememesi
- Bebeğin geliş pozisyonunun makat ya da transvers olması
- Bebek başının doğum kanalına yanlış şekilde girmesi
- Plasentanın erken ayrılması
- Kanamanın fazla olması
- Bebeğin kalp atışlarındaki azalma
- Annenin sağlığındaki problemler
- Bebeğin çok kilolu olması (4000 gr. ve üstü)
- Annenin kalça kemiklerinin dar olması
- Annenin genital bölgesinde uçuk enfeksiyonu olması
- Vajinal doğum süresinin fazla uzaması
- Doğum kanalındaki miyom vb. gibi bebeğin çıkmasını engelleyen durumların olması durumunda sezaryen doğuma karar verilebilmektedir.
Sezaryen Doğum Çeşitleri
Sezaryen doğumda farklı çeşitler bulunmaktadır ve hangi türde sezaryen yapılacağı konusunda doktor bilgilendirme yapmaktadır. Sezaryen doğumun çeşitleri olduğu gibi ameliyat sırasında verilen anestezinin de çeşitleri bulunmaktadır. Günümüzde daha çok epidural anestezi tercih edilse de bazı hastalara genel anestezi verilmektedir.
Yatay/alt segment (pfannenstiel kesi)
Sezaryen doğumda genellikle en sık tercih edilen kesi çeşididir. Karnın alt bölgesine yatay olarak kesi atılmaktadır. Bu kesi çeşidinde, diğerlerine göre az kan kaybı olmaktadır. Sezaryen ameliyatı sonrasında da kanama, fıtık gibi farklı komplikasyonların gelişmesi minimum seviyededir. Kesinin atıldığı bölge daha çabuk iyileşir ve estetik açısından ameliyat sonrası görüntü rahatsız edici değildir.
Dikey klasik sezaryen (midline kesi)
Karnın ve rahmin orta hattı üzerinde dikey olarak bir kesi atılmaktadır. Cilt kesildikten sonra rahim dikey bir şekilde açılır ve bebek dışarı çıkarılır. Dikey sezaryenin en önemli avantajı, acil durumlarda rahme hızlı ulaşım sağlanabilinmesidir. Bebekte ya da annede bir sağlık problemi ya da doğumda gelişmiş olan komplikasyon varsa dikey klasik sezaryen tercih edilebilir.
Sezaryen Histerektomi (Postpartum Histerektomi)
Sezaryen histerektomide, doğum gerçekleştirildikten sonra rahim çıkarılmaktadır. Plasentanın rahim duvarından ayrılmadığı ya da doğum sonrası uzun süren kanamalarda bu yöntem tercih edilebilmektedir.
Sezaryen Doğum Riskleri
Her ameliyatta olduğu gibi sezaryen doğumda da bazı riskler söz konusu olabilmektedir. Bu riskler şu şekildedir;
- Bağırsak, mesane ya da üreter gibi bazı iç organlara zarar gelebilir.
- Sezaryenden sonra damar tıkanıklığı riski artabilir.
- Sezaryen doğumda atılan dikiş bölgesinde enfeksiyon oluşabilir.
- Sezaryen doğumdan sonra kanama artabilir.
- Sezaryen doğumda vajinal doğuma göre iyileşme daha uzun sürebilmektedir.
- Rahimde enfeksiyon gelişebilir.
- Annenin sonraki gebeliğinde rahim içerisinde delinme riski oluşabilmektedir.
Sezaryen Doğum Sonrası Beslenme
Sezaryen doğum sonrasında annenin, iyileşmeyi hızlandıracak bir beslenme düzeni tercih etmesi gerekmektedir. Sezaryen sonrasında ilk olarak yumuşak ve sıvı gıdalarla beslenmeye başlanmalıdır. Sindirim sistemini zorlamadan, normal çalışma düzenine geri dönmesi sağlanır.
- C vitamininden bol yiyecekler tüketilmelidir. Annenin ve bebeğin sağlığı için C vitamini önemlidir. Anne sütünde C vitamini bulunmaktadır fakat annede eksiklik olduğunda bebeğe geçişi sağlanamaz.
- Lifli gıdalar tüketilerek kabızlık ve diğer bağırsak problemlerinin önüne geçilmesi sağlanır. Muz, bezelye, havuç, baklagiller gibi yiyecekler ile bağırsak hareketlerinin düzenlenmesine yardımcı olunur.
- Meyve ve sebze ağırlıklı beslenmek anne sütündeki vitaminleri artırır ve bebeğin daha sağlıklı büyümesi sağlanır.
- Aşırı yağlı, tuzlu ve baharatlı gıdalar tüketilmemelidir.
- Aşırı protein içeren yiyecekler yenilmemelidir.
- İşlenmiş ve paketli gıdalar tüketilmemelidir.
- Ödemin atılması ve bağırsakların düzene girmesi için sıkça su içilmelidir.
Sezaryen Doğum Sonrası Nelere Dikkat Edilmeli?
Sezaryen doğum sonrasında anne kendisine dikkat ederse çok çabuk bir şekilde toparlanılır. İyileşme süreci kişiden kişiye farklılıklar gösterse de sezaryen doğumdan sonra dikkat edilmesi gereken bazı noktalar şu şekildedir;
- Sezaryen sonrası yorucu aktivitelerden kaçınılmalıdır.
- Dikişlerin zorlanmaması gerekir.
- Bolca sıvı tüketimine önem verilmelidir. Bağırsaklar ve ödemin atılması sıvı tüketimiyle düzene girer.
- Sezaryen sonrasında kişide ağrı oluştuğunda hekimin önerdiği ağrı kesiciler kullanılır.
- Cinsel ilişkiden belirli bir süre boyunca uzak durulmalıdır.
- Sezaryen sonrasında huzursuzluk veren psikolojik problemler ortaya çıktıysa destek alınması önemlidir.
- Hafif yürüyüşler yapılması günlük yaşama dönme sürecinde anneye iyi gelmektedir.
