Tendinozis

Tendinozis nedir?

Kasların kemiklere bağlanmasını sağlayan tendonlar aynı zamanda hareketin gerçekleşmesinde de rol oynarlar. Tendinozis ise tendonlarda görülen sağlık problemlerinden birisi olmaktadır. Genel olarak tendonlarda sürekli olarak tekrarlayan hareketlere bağlı olarak oluşan mikro travmalar sonucunda ortaya çıkan hasara verilen isimdir. 

Dejenerasyon adı da verilen bu bozulmalara özellikle baş parmaklar, aşil tendonu, omuz, diz ve kalça tendonlarında rastlanmaktadır. Tendinozis hastalığı kronik bir hastalık olarak kabul edilmektedir. Bunun sebebi ise tendinozisin oluşması için sürekli olarak tekrarlayan hareketlerin var olma şartıdır. Aynı hareketin sürekli olarak yapılması da tendonlar üzerinde yük oluşturur ve uzun vadede ortaya tendinozisin çıkmasına neden olur. 

Tendinozis tanı kriterleri

Tendinozis tanısının ilk aşamasında hastanın öyküsünün detaylı bir şekilde alınması gerekmektedir. Bu aşamada hastaya yöneltilecek sorular içerisinde şunlar yer almaktadır.

• Hastada ne gibi şikayetlerin bulunduğu
• Belirtilerin ne zaman başladığı
• Günlük hayattaki aktivitelerin neler olduğu
• Ağrının hangi hareket ile nasıl değiştiği

Bu soruların yanı sıra hastanın ailesinde herhangi bir tendon hastalığının bulunup bulunmadığının da sorulması gerekmektedir. Fiziksel muayene esnasında sorun olan bölgenin elle ve gözle muayene edilmesi gerekmektedir. Bu aşamada tendonda şişlik, kızarıklık ya da hareket kısıtlılığı olup olmadığının incelenmesi gerekmektedir.  

Tendinozis tanısı genellikle fiziksel muayeden sonra konulabilmektedir. Ancak tanının kesinleşmesi için bazı görüntüleme yöntemlerinde de faydalanılabilinir. Bu görüntülemelerde tendonun yapısı, hasarın ne derecede olduğu ve diğer olası nedenler incelenmektedir. Bu amaçla uygulanan görüntü yöntemlerinin içerisinde ise şunlar yer almaktadır.

• Ultrasonografi
• Manyetik rezonansa görüntüleme

Son olarak nadir olarak tercih edilse de bazı hastalara ek tetkikler yapılmaktadır. Bu tetkikler genellikle tendizosizin başka sağlık durumları ile ilişkili olabileceği düşünüldüğünde tercih edilmektedir. Ek testlerin içerisinde ise biyopsi ve bazı kan testleri bulunmaktadır. Bu sayede herhangi bir enfeksiyon varlığının tespit edilmesi sağlanabileceği gibi sistemik hastalıklar ve diğer potansiyel hastalıklar da teşhis edilebilmektedir. 

Tendinozis belirtileri

Tendinozisin neden olduğu belirtiler tendona ve şiddetine göre değişiklik göstermektedir. Ancak hastalarda görülebilen ortak şikayetler de bulunmaktadır. Bu şikayetlerin içerisinde ise şunlar yer alır.

• Tendinozisin karakteristik belirtisi ağrıdır. Bu ağrı genellikle aktivite ile artarken dinlenme sırasında hafifler.
• Etkilenen tendon bölgesi ile sınırlı hafif şişlik
• Tendinozis tendon yapısında değişikliklere neden olduğu için sorun görülen bölgedeki kaslarda güçsüzlük görülür.
• Etkilenen tendonda hassasiyet oluşur
• Tendinozis sebebi ile etkilenen kasların esnekliğinde azalma görülür.
• Esnekliğin azalması sebebi ile hareketlerin kısıtlanması ya da kaslarda sertlik oluşması muhtemeldir.
• Bazı hastalarda ise hareket esnasında etkilenen tendonlarda tıkırtı sesine benzeyen sesler duyulabilmektedir. 

Tendinozis nedenleri

Vücutta birçok tendon bulunmasından dolayı tendinozis vücudun farklı alanlarında ortaya çıkmaktadır. Tendinozis görülmesine neden olan birçok faktör bulunmaktadır. Bu faktörler içerisinde en sık karşılaşılan anlar arasında ise şunlar yer alır.

• Tendona aşırı yüklenme
• Tekrarlayan hareketler
• Yaşlanma
• Anatomik faktörler
• Kötü duruş
• Metabolik faktörler

Tendinozis genellikle belirli bir kısmın üzerinden aşırı yük binmesine neden olan ve tekrarlayan hareketler sonucunda oluşmaktadır. Bu sebeple de düzenli olarak spor yapan kişilerde sıklıkla görülür. Zaman içerisinde oluşan tendinozis aynı zamanda vücut için doğal bir süreç olan yaşlanma sürecinde de görülebilmektedir. Yaşın ilerlemesi ile birlikte görülen tendinozis vakalarında genellikle belirli bir kas üzerinde sürekli baskı uygulaması söz konusu olmamaktadır.

Bunun yanında hastanın tendon yapısı ya da bazı anatomik faktörler de tendinozis görülme riskini artırmaktadır. Yanlış vücut mekaniği sebebiyle duruş bozuklukları yaşayan kişilerde de sıklıkla tendinozis görülmektedir. Bunun yanında yanlış teknikler ile kullanılan cihazlar tendonları aşırı yük binmesine neden olmaktadır.

Diyabet, hormonal bozukluklar ya da gut hastalığı gibi sebepler tendonlarda dejenerasyona neden olarak tendinozis görülme riskini arttırmaktadır. Tendinozis için bahsedilen risk faktörlerinden birkaçının bir araya gelmesi ve bunun yanında genetik yatkınlık, kötü beslenme ya da sigara içme ile desteklenmesi gerekmektedir.

Tendinozis tedavi yöntemleri

Tendinozis tedavisinde genellikle birkaç farklı yöntem bir arada kullanılmaktadır. Kullanılan yöntemlerin önemli bir kısmı konservatif tedaviler olmaktadır. Tendinozis tedavisinde sıklıkla kullanılan yöntemler arasında şunlar yer almaktadır.

• Dinlenme
• Soğuk ya da sıcak kompres uygulaması
• Nonsteroid anti inflamatuar ilaçlar
• Fizik tedavi uygulamaları
• Egzersiz programları
• Ekstrakorporeal şok dalga terapisi (ESWT)
• Steroid enjeksiyonlar
• Cerrahi müdahaleler

Tendinozis hastaların uygulanan tedavi her ne olursa olsun hastaların hasar gören tendonu dinlendirmeleri gerekmektedir. Bu sayede tendonların daha hızlı iyileşmesine yardımcı olunur. Ağrı ve şişliğin azaltılması için ise soğuk kompres uygulaması gerekmektedir.

Özellikle tendinozisin erken aşamalarında belirgin bir şişlik olması durumunda soğuk uygulamanın tercih edilmesi gerekmektedir. Ancak tendinozisin kronik hale gelmesi durumunda ve sertlik belirtilerinin ortaya çıkması halinde sıcak uygulama tercih edilir. Sıcak uygulama sayesinde bölgeye olan kan akışı artarak kasların rahatlaması sağlanır.

Tendinozis krem

Tendinosiz hastalarından ilaç olarak nasıl steroid antienflamatuvar ilaçlar genellikle tercih edilmektedir. NSAI olarak adlandırılan bu ilaçlar dokularda görülen şişlik, ağrı, kızarıklık ve sıcaklık gibi belirtilerin azalmasını sağlar. Ancak bu ilaçların uzun süreli kullanımı önerilmemektedir. Aksi halde çeşitli yan etkilere neden olurlar.

Tendinozis fizik tedavi

Tendinozis hastaları için önerilen bir diğer tedavi şekli de fizik tedavi olmaktadır. Kişiye özel olarak planlanan egzersiz programları da manuel terapi teknikleri, ultrason ve tens gibi birçok yöntem kullanılmaktadır. Fizik tedavi seanslarında egzersiz olarak genellikle kas ve tendonların güçlendirilmesine ve esnekliği artırmasına yönelik yaklaşımlar uygulanmaktadır. Fizik tedavi de verilen egzersizlerin doğru bir şekilde uygulanması ve tendonu aşırı yük yüklenmekten kaçınılması gerekmektedir. Bu sebeple de fizik tedavi egzersizlerinin fizyoterapist tarafından yönlendirilmesi gerekir.

Fizik tedavi seanslarında uygulanan bir diğer yöntem ise ESWT yöntemidir. ESWT cihazı yüksek şiddetli basınç dalgalarını vücuda uygular. Cihazda kullanılan ses dalgaları uygulama yapılan bölgenin kanlanmasını artırır. Kanlanmanın artması ise bölgenin daha hızlı iyileşmesini sağlamaktadır.

Enjeksiyon

Şiddetli ağrısı olan hastalara ağrının hafiflemesi için steroid enjeksiyonu uygulanmaktadır. Ancak uzun süre devam edilmesi tavsiye edilmemektedir. Bunun nedeni ise steroid ilaçların olası yan etkileridir. 

Platelet açısından zengin plazma tedavisi

Tendonun onarılmasına yardımcı olmak için uygulanan bu tedavide öncelikle hastanın kanı alınır ve daha sonrasında trombosit içeren plazma bileşenini ayırmak için özel bir işlemden geçer. Trombosit açısından zengin olan plazma etkilenen bölgeye enjekte edilir.

Ekstrakorporeal şok dalgası tedavisi

Yaralanan tendondaki hücre yenilenme hızının artması için cilt yüzeyine basınç dalgaları uygulayan Ekstrakorporeal şok dalgası tedavisi kullanılır.

Ameliyat

Hastalığın şiddetli olduğu ve diğer tedavilere cevap vermediği durumlarda tendonun onarılmasına yönelik ameliyatların uygulanması gerekmektedir.

Tendinozis hastalığının iyileşme süreci

Tendinozis hastalığın iyileşme süreci 3 ile 6 ay arasında değişiklik göstermektedir. İyileşme sürecinin hızlanması ve başarı sağlanabilmesi için erken tedavi gerekli olmaktadır. Tedavi süresince tendonun yeterince dinlendirilerek iyileşmesi için ona gerekli fırsatın sağlanması gerekmektedir.

Tendinozis hastaları nelere dikkat etmeli?

Tendinozis hastalarının dikkat etmesi gereken bazı noktalar bulunmaktadır. Bu sayede hastaların iyileşme süreçleri kısalırken, iyileşme sürecinin daha konforlu bir şekilde geçmesi mümkün olmaktadır.

• Hastaların tendonların iyileşmesi için gerektiği kadar dinlenmeye dikkat etmeleri gerekmektedir. 
• Tedavi süreci uzun olabilmektedir. Bu dönemde hastaların sabırlı olması önemlidir.
• Doktor ve fizyoterapist tarafından hazırlanan tedavi programına tamamen uyulması gerekir.
• Egzersizler ile kasların ve tendonların güçlendirilmesi önerilmektedir. Ancak bu egzersizlerin doğru bir şekilde yapılması önemlidir. Aksi halde tendonların daha fazla zarar görmesine neden olunabilir.
• Aktivite sırasında ağrının dikkate alınması gerekmektedir. 
• Düzenli bir beslenme programının belirlenmesi ve yeterli su tüketimine dikkat edilmesi gerekmektedir.
• Beslenmeye protein ve antioksidanlar açısından zengin besinlerin eklenmesi önerilir. 
• Bu önerilerin yanı sıra tendinozis görülen bölgeye özgü olarak değişen önerilerde bulunmaktadır. Örneğin klavye kullanan kişilerin ergonomik tasarımlı klavyeleri tercih etmeleri önerilir. 
• Kan dolaşımını etkileyen pozisyonlarda durulmaması gerekmektedir
• Etkilenen bölgeye özel yağlar ile masaj yapılabilir
• Tedavinin desteklenmesi için kolajen üretimini arttıran gıdalara yönelinmesi önerilmektedir.