Varikosel

Varikosel Nedir?

Varikosel testislerin içerisinde yer aldığı gevşek deri kesesindeki damarların genişlemesine durumuna verilen isimdir. Sözü edilen damarlar, testislerde kanı tükenen kirli kanın akciğerlere taşınmasıdır. Varikosel olması durumunda ise kan yerine ulaşmak yerine damarlarda birikmektedir. 

Genellikle ergenlik döneminde oluşur ve zaman içerisinde ilerler. Varikosel bir miktar rahatsızlığa neden olabilmektedir. Ancak genellikle herhangi bir komplikasyona neden olmazlar. Komplikasyona neden olduğu durumlarda ise testislerin yeterince gelişmemesi ve sperm üretiminin yeterli olmaması gibi durumlar görülmektedir. Komplikasyonların görülmesi halinde tedavi gerekli olmaktadır.

Varikosel Nedenleri

Varikosel in oluşmasının temel nedeni bilinmemektedir. Ancak kanın doğru yönde akmasını sağlayan ve damarlar içerisindeki kapakçıklardaki arızalanmadan kaynaklandığı düşünülmektedir.  Bunun yanında sol testiste yer alan damarlar, sağ taraftaki damarlardan farklı bir yol izlemektedir. Bu değişiklik sol taraftaki damarlarda daha fazla varikosel görülmesine neden olmaktadır. 

Varikosel Belirtileri

Varikosel genellikle sol testiste görülmektedir. Genellikle herhangi bir belirti görülmeden varlığını devam ettirir. Belirti görülmesi durumunda ise görülebilecek şikayetler içerisinde şunlar yer almaktadır.

Ağrı

Variskoselin neden olduğu ağrı donuk ve sızlayan tarzda olmaktadır. Bunun yanında ağrının ayakta dururken ya da günün ilerleyen saatlerinde görülmesi daha sık karşılaşılan bir durumdur. Ağrının hafiflemesi için uzanmak yeterli olur.

Skrotumda Kitle

Variskoselin büyük olması durumunda testis üzerinde solucan torbası adı verilen bir kitlenin görülmesi mümkün olmaktadır. Boyutu daha küçük olan varikoseller ise sadece dokunulduğunda fark edilmektedir.

Testislerin Farklı Boyutlarda Olması

Varikosel görülen testis diğer testise göre daha küçük olmaktadır. Bu fark genellikle kolaylıkla fark edilir.

Kısırlık

Varikosel çocuk sahibi olmayı zorlaştırabilmektedir. Ancak tüm varikosel vakalarında kısırlık görülmez.

Varikoselin Tanı Kriterleri

Varikosel tanısı genellikle görsel muayene ve dokunma yolu ile konulabilmektedir. Muayene hem yatarken hem de ayakta yapılabilir. Ayakta muayene sırasında hastaların derin bir nefes alması istenir. Daha sonrasında hastalar nefeslerini tutarken ıkınmaları istenir. Valsalva manevrası denilen bu muayene variskosele tanı konmasını kolaylaştırmaktadır.

Görüntüleme Testleri

Varikoselin tanı aşamasında görüntüleme testlerinden de yararlanılabilir. Bu amaçla ultrason görüntülemesi kullanılmaktadır. Ultrasın ile aşağıda yer alan noktalarda bilgi alınabilir.

• Tanının doğrulanması
• Varikoselin özelliklerinin belirlenmesi
• Görülen belirtilerin olası diğer nedenlerinin dışlanabilmesi
• Kan akışının engellenmesine neden olabilecek herhangi bir lezyon ya da kitle varlığının araştırılması

Varikoselin Tedavi Yöntemleri

Varikosel genellikle tedavi gerektiren bir durum değildir. Ancak hastada kısırlık görülmesi gibi ek sağlık sorunlarının bulunması durumunda tedavi önerilmektedir. Varikosel tedavisi aynı zamanda kısırlık tedavisinin de bir parçası olabilir.

Embolizasyon

Embolizasyon yöntemi varikosel ameliyatlarına alternatif olarak önerilmektedir. Bu işlemde küçük bir baraj oluşturarak damar bloke edilir. Bunun için radyoloji alanında uzmanlaşmış bir doktor kasık ya da boyundaki bir damara küçük bir tüp yerleştirir. Yerleştirme yerine lokal anestezinin uygulanması yeterli olmaktadır. 

Daha sonrasında görüntüleme sistemi kullanılarak tüp kasıktaki tedavi bölgesine yönlendirilmektedir. Daha sonrasında doktor testis damarında tıkanıklık oluşturmak için yara izi oluşmasını sağlayan bobinler veya solüsyonu serbest bırakmaktadır. Bu işlem yaklaşık olarak 1 saat sürer. 

İyileşme süresinin ameliyata göre daha kısa olmasının yanı sıra hastalar 1- 2 gün içerisinde işlerine ya da okullarına dönebilirler. 1 hafta sonra ise egzersiz yapmaya başlayabilirler.

Varikosel Ameliyatı

Varikosel ameliyatlarının amacı etkilenen damarın kapatılarak kan akışının sağlıklı damarlara yönlendirilmesidir. Bunun gerçekleşmesini sağlayan ise testislere kan akışı sağlayan iki toplar damar ve atar damar bulunmasıdır. 

Varikosel ameliyatı yVarikos4l ameliyatlarında sorunlu olan damardaki kan akışı dikilerek yada klipslenerek durdurulmaktadır. Günümüzde yaygın olarak kullanılan iki yöntem bulunmaktadır ve her iki yöntem için de genel anestezinin uygulanması gerekmektedir.

Mikroskopik Varikoselektomi

Bu yöntemde kasıkta küçük bir kesi açar. Daha sonrasında güçlü bir mikroskop kullanarak birkaç küçük damarı belirler ve bağlar. Bu işlem ortalama olarak 2- 3 saat sürer.

Laparoskopik Varikoselektomi

Bu işlemde alt karın bölgesinden birkaç küçük kesi açılır ve laparoskopik cihazlarla bu kesilerden testislere ulaşılır. Damar ağının kasık üzerinde daha az karmaşık olmasından dolayı bağlanması gereken daha az damar bulunmaktadır. Bu sebeple de işlem 30- 40 dakika sürer.

Varikosel Ameliyatının Faydaları

Varikosel ameliyatından sonra görülebilecek faydalar içerisinde şunlar yer almaktadır.

• Etkilenen testis normal boyutuna geri dönebilir. 
• Ergenlik döneminde uygulanması halinde testis gelişimi normal bir şekilde devam edebilir.
• Sperm sayısında artış olabilir. 
• Sperm düzensizlikleri giderilebilir.
• Doğurganlığın artmasını sağlayabilir.

Varikosel Ameliyatının Komplikasyonları

Varikosel smeliyatları güvenli olarak görülen ameliyat türleri çerisinde yer almaktadır, ancak varikosel ameliyatının da bazı riskleri bulunmaktadır. Bu riskler içerisinde şunlar yer alır.

• Testis etrafında sıvı birikmesi
• Varikoselin tekrarlaması
• Enfeksiyon
• Atardamar hasarı
• Kronik testis ağrısı
• Testis çevresinde kan toplanması

Varikosel Ameliyatı Sonrası İyileşme Süreci

Varikosel ameliyatlarından sonra hissedilen ağrı genellikle hafif şiddette olmaktadır. Ancak ağrının süresi birkaç günden birkaç haftaya kadar uzayabilir. Bu sebeple de ameliyattan sonra ağrı kesici reçete edilebilmektedir. 

Ameliyattan bir hafta sonra işe ya da okula dönülebilinir. Egzersizlere başlamak ise 2 hafta beklenmesi gerekir. 

Varikosel ve Cinsellik

Varikoselin ilerlemesi testis fonksiyonlarının zarar görmesine neden olabilmektedir. Bu durum erkeklik hormonunun daha az üretilmesi ile sonuçlanır. Sonuç olarak hastalarda sertleşme problemi gibi cinsel hayatın etkilenmesine neden olabilecek cinsel işlev bozuklukları görülebilmektedir. Bu sebeple de varikosel cinsel hayatın etkilenmesine neden olan hastalıklar içerisinde yer almaktadır.

Varikosel ve Çocuk Sahibi Olmak

Varikosel hastalarında kısırlık oluşması ilk dönemlerinde beklenen bir durum değildir. Ancak ilerlemesi kısırlık riskinin artmasına neden olmaktadır. Bunun yanında varikosel derecesi düşük olan kişiler çocuk sahibi olduktan sonra da kısırlık gelişebilir. 

Varikosel sebebi ile kısırlık görülmesi halinde çocuk sahibi olmak için tedavi olunması gerekmektedir. Ameliyattan sonra sperm kalitelerinin artması için sağlıklı yaşam alışkanlıklarının kazanılması gerekmektedir. Bunun yanında yardımcı üreme yöntemleri kullanılabilmektedir.

Varikosel Komplikasyonları 

Varikosel testislerdeki sıcaklığın düzenlenmesini zorlaştırabilmektedir. Sıcaklık artışı oksidatif stres ve toksin birikiminin ortaya çıkmasına neden olmaktadır. Bu faktörler aşağıdaki komplikasyonlara neden olur.

Zayıf Testis Sağlığı

Ergenlik dönemindeki kişilerde varikosel testis büyümesini , hormon üretimini ve testis fonksiyonlarını engelleyebilmektedir. Bunun yanında yaşanan doku kaybı sebebiyle testisler küçülebilir.

Kısırlık

Her varikosel vakasında kısırlık görülmez. Toplam vakalarda görülme olasılığı %10 ila %20 arasında kısırlık görülür. Bunun yanında kısırlık görülen erkeklerin yaklaşık olarak %40’ında varikosel görülmektedir.