Bronşit

Bronşit Nedir?

Bronşitin oluştuğu bronşlardan solunum yolu ile alınan havanın kan ile buluştuğu nokta olan alveol keseciklerine ulaşmasını sağlayan geniş ve orta genişlikteki hava kanallarıdır. Bronşit ise bu hava kanalların bazı etmenler sebebi ile enfekte olmasıdır. Bu enfeksiyon sebebi ile bronşların içini kaplayan mukoza ödem yaparak kalınlaşmaktadır. Bunun yanında mukus daha fazla üretilmeye başlar. Bu değişimlerin sonucunda ise hava alveol kesecilerine rahat bir şekilde ulaşamaz.

İki farklı bronşit çeşidi bulunmaktadır. Bunlardan ilki akut bronşit olmaktadır. Akut bronşit bakteri ve virüs sebebi ile oluşan enfeksiyonlardır. Ayrıca çeşitli alerjiler de akut bronşitin oluşmasında rol oynar. Enfeksiyona sebep olan etmen tedavi edildiğinde ya da alerjen ile temas kesildiğinde iyileşir.

Diğer bronşit türü ise kronik bronşit olmaktadır. KOAH hastalığının ve sigara kullanımının bir sonucu olarak ortaya çıkar. Kronik bronşitte bronş duvarlarının kalınlaşması ve mukus üretiminin artması gözlemlenir ve kronik bronşit kadar hızlı bir şekilde iyileşmez.

Bronşitin Belirtileri

Hem akut hem de kronik bronşitin en karakteristik belirtileri derin ve balgamlı bir öksürük ile nefes darlığı ve hırıltılı solunumdur. Bunların yanında hastalarda şu belirtiler de gözlemlenir.

• Egzersiz yaparken ya da hareket ederken nefes darlığı yaşanması,
• Sürekli olarak yorgun hissetmek,
• Düşük oksijen seviyelerinden dolayı oluşan siyanoz,
• Sıklıkla tekrarlayan akciğer enfeksiyonları gibi belirtiler kronik bronşitin belirtileri olmaktadır.
• Burun tıkanıklığı,
• Boğaz ağrısı,
• Baş ağrısı,
• Ateş,
• Sarı veya yeşil balgam gibi belirtiler ise akut bronşitin belirtileri olmaktadır.

Bronşitin Nedenleri

Akut ve kronik bronşitin nedenleri birbirinden ayrı olmaktadır. Akut bronşitin en sık görülen sebebi çeşitli virüsler olmaktadır. Bronşite sebep olan virüslerin tamamı belirlenemezse de en sık görülenleri rhinovirus, coronavirus, RSV, influenza A ve B virüsleri olmaktadır.

Akut bronşitin kısmi nedenleri arasında ise bakteriler bulunmaktadır. Akut bronşite en sık sebep olan bakteriler ise klamidya, mycoplasma, streptococcus pneumoniae, haemophilus ve moraxella catarrhalis bakterileridir.

Bu etkenlerin yanında hava kirliliği, sigara dumanına maruz kalmak ve alerjilerde akut bronşitin sebepleri arasında yer alabilmektedir.

Kronik bronşitin sebepleri ise genellikle çevresel faktörler ve sigara kullanımıdır. En yaygın sebebi olan sigara kullanımı sigara içenlerin hemen hemen tamamında görülmektedir. Çevresel faktörler içinde ise hava kirliliği, toz ve kimyasallara sürekli olarak maruz kalmak bulunmaktadır.

Bronşit Nasıl Teşhis Edilir?

Uzmanlar hastaların öykülerini ve şikayetlerini dinledikten sonra fiziki muayene yaparlar. Akut bronşit genellikle şiddetli bir şekilde geçirilen üst solunum yolları hastalıklarından sonra görülmektedir. ÜSYE’den sonra görülen şiddetli ve balgamlı öksürük genellikle en belirgin belirtisi olarak kabul edilir.

Kronik bronşitte ise üst solunum yolları hastalıkları ile herhangi bir ilgisi bulunmamaktadır. Uzun süreli öksürük hikayesi bulunan bir hastada kronik bronşit düşünülmektedir. Ancak diğer sebeplerin elenebilesi için bazı tanı yöntemlerinden faydalanılır.

Kan Tahlilleri

Kan tahlilleri vücutta enfeksiyon olup olmadığının belirlenmesi açısından önemlidir.

Balgam Testleri

Balgam testleri ile bulunabilecek bakterilerin ve diğer özelliklerin tayinleri yapılmaktadır.

Spirometre

Bu test ile hastaların bronşiyal tüplerinin hangi ölçüde daraldığı belirlenmektedir. Test sayesinde solunan hava miktarı ve hızı ölçülebilmektedir. Özellikle astım veya KOAH gibi eşlikçi hastalıklarının belirlenebilmesi açısından önemlidir.

Arteriyel Kan Gazı

Kanda bulunan oksijenin ve karbondioksitin belirlenmesi için yapılan bir testtir. Aynı zamanda kanın asit seviyesi de ölçülür. Her zaman uygulanmayan bir test olmakla birlikte hastaların bronşitin şiddetini belirlemede, KOAH gibi hastalıkların durumunu belirlemede kullanılmaktadır.

Akciğer Grafisi

Hem zatürre hem de hava yolundaki tıkanıklığın görülmesi için yapılmaktadır.

BT Taraması

ava yollarında bulunabilecek tıkanıkların görüntülenmesi için kullanılan bir başka yöntemdir. Ayrıca atelektazi gibi kitle hastalıklarının da belirlenmesine yardımcı olur.

Bronşit Tedavisi

Bronşitin tedavisi sebep olan etkene göre değişiklik göstermektedir. Altında yatan etmenin belirlenmesi ve bu etmenin tedavi edilmesi ile bronşitte tedavi edilmiş olur.

Antibiyotik Tedavisi

Eğer bronşitin altında yatan sebep bakteri kaynaklı bir enfeksiyon ise o zaman antibiyotik tedavisinden yararlanılır. Virüs sebebi ile oluşan bronşitte ise antibiyotik tedavisi genellikle kullanılmamaktadır. Ancak hastalar yaşlı veya bronşite eşlik eden başka hastalıklar varsa o zaman kullanılabilir.

Belirtilerin Hafifletilmesine Yönelik İlaç Tedavisi

Bronşit ile oluşan koyu mukusun oluşmasını engellemek için bir takım ilaçlardan yararlanılır. Bu ilaçlar aynı zamanda solunum yollarının rahatlamasını da sağlar. Hem bakteriyel hem de virüs kaynaklı bronşitte uygulanmaktadır. Alerji sebebi ile olan bazı hastalarda da kullanılabilmektedir. Tedavinin desteklenmesi için ise bol su tüketimine özen gösterilmesi gerekmektedir.

Bronşite Ne İyi Gelir?

Balgam problemi yaşayan hastaların boğazlarının rahatlamasını ve bu bölgede bulunan enfeksiyonun giderilmesi için tuzlu su ile gargara yapılması önerilmektedir. Bunun için bir bardak suyun içine iki yemek kaşığı tuz konulması ve düzenli aralıklar ile gargara yapılması gerekmektedir.

Hastaların kuru ve nemsiz bir ortamda bulunması şikayetlerinin artmasına neden olmaktadır. Bu sebeple bulundukları ortamın doğal nemlendirme yöntemleri ile nemlendirilmesi gerekir.

Bronşiollerin daralmasının önlenmesi ve burada bulunan kalıntıların atılabilmesi için ise günde en az 2 litre su içilmesi gerekmektedir.

Bronşitte Beslenme

Bronşit hastaları bazı besinlerden yardım alarak daha hızlı bir şekilde tedaviye yanıt verebilir. Ayrıca hastaların bol su tüketmeleri de önemli olmaktadır.

• A vitamini açısından zengin besinler ile beslenilmelidir. Bunlar özellikle sarı ve turuncu renkli meyve ve sebzelerde bulunmaktadır.
• Nane bronşit semptomlarının azaltılmasına yardımcı olurken burnun açılmasına da yardımcı olmaktadır.
• C vitamini açısından zengin beslenmek ise bronşit için en iyi destekleyicilerden birisi olmaktadır. Turunçgillerin yanı sıra kırmızı biber, maydanoz, kivi, kekik, koyu yapraklı sebzelerinin de tüketilmesi önerilir.
• Bağışıklık sisteminin koruyucularından birisi olan ginseng aynı zamanda akut bronşite karşı da koruyucudur.
• Yağlı balıklar vücutta enfeksiyonun önlenmesi ve mikroplarla savaşmak için bağışıklığı güçlendirmektedir.
• Yeşil çay virüslerin sebep olduğu enfeksiyonların yayılmasını engellemede etkilidir.