FSGS Nedir?
Fokal segmental glomerüloskleroz yani FSGS, böbreklerin kanda bulunan atıkların filtrelediği glomerüllerin skar dokusunda meydana gelen bir hastalıktır. FSGS, diyaliz ya da böbrek nakli ile tedavi edilen ciddi bir hastalıktır. FSGS, nefrotik sendroma sebep olmaktadır ve idrarda protein görülmesiyle birlikte ödem ve idrarda koyu renk gibi belirtilere yol açmaktadır.
FSGS Nedenleri
FSGS nedenleri genellikle bilinmemektedir fakat hastalık hem çocuklarda hem de yetişkinlerde görülmektedir. Bilinen nedenlerden bazıları şunlardır;
- Enfeksiyonlar
- Obezite
- İlaçlar
- Orak hücreli anemi
- Genetik problemler
- Uyuşturucu madde kullanımı
- İdrarın mesaneden böbreğe geri akması
- Böbrek hastalıkları
- Diyabet
FSGS Belirtileri
FSGS belirtileri detaylı bir muayeneden sonra ayrıştırıcı olmaktadır. Belirtiler şu şekilde olabilmektedir;
- Ödem
- Yüksek kolesterol
- İdrarda yüksek derecede protein görülmesi
- Koyu renkli idrar
- İdrarda köpüklenme
- Yüksek tansiyon
- Kandaki albümin seviyesinde azalma
- Kilo alma
- Enfeksiyona yatkınlık
FSGS Tanı Kriterleri
FSGS tanısı konulabilmesi için ilk olarak hastanın öyküsü alınmalıdır ve fizik muayenenin ardından tetkikler yapılmalıdır. Fiziki muayenede hastada ödem ve yüksek tansiyon görülebilmektedir. Hastalığın ileri seviyelerinde böbrek yetmezliği meydana gelir. Tanıda kullanılan yöntemler;
- İdrar tahlili
- Kan tahlili
- Böbrek biyopsisi
- 24 saatlik idrar takibi
- Böbrek fonksiyon testleri
FSGS Tedavi Yöntemleri
FSGS tedavisinde, hastalığın hangi evrede olduğu, hastanın yaşına ve başka hastalıkların olup olmadığına göre değişmektedir. Tedavinin amacı, böbrek yetmezliğini önleyerek hastanın yaşam kalitesini artırmaktır. Hastalıkta ortaya çıkan belirtiler azaltılarak yaşanılan problemler hafifletilebilir.
- Vücuttaki enfeksiyonun azaltılması için ilaçlar kullanılır.
- Tansiyonu dengeleyen ilaçlar kullanılarak idrardaki proteinin azalmasına da yardımcı olunur.
- Ödemin atılması için idrar söktürücüler kullanılır.
- Sodyumu azaltarak tuzsuz diyet uygulanır, bu sayede ödem ve tansiyon kontrol altına alınır.
- Az yağlı diyet uygulanır.
- Diyaliz gereken hastalar için diyaliz uygulaması yapılır.
- Sıvı kısıtlaması.
- D vitamini desteği.
- Böbrek nakli en son çare olarak tercih edilmektedir.
FSGS Tipleri
FSGS’nin farklı türleri bulunmaktadır. Altta yatan sebebe göre FSGS türü de değişiklik gösterebilmektedir.
Klasik FSGS
Klasik FSGS tanısı almış kişilerde altta yatan sebep genellikle belli değildir. Birincil FSGS olarak da isimlendirilmektedir.
Selüler FSGS
Selüler FSGS, köpük hücreleri, lökositler, debri materyali gibi hücreleri etkilemektedir. Selüler varyantın tespiti için tip lezyonu yapılmalıdır.
Tip Varyant
Tip varyant, glomerüllerin uç kısmındaki lezyonlardan tanımlanabilmektedir. Ani şekilde ortaya çıkan nefrotik sendrom da belirtilerinden birisidir.
Kollapsing Varyant
Kollapsing varyant, en az bir glomerüldeki epitel hücrelerin artmasıyla birlikte tanımlanabilmektedir.
Perihiler Varyant
Perihiler varyant genel olarak primer FSGS’de görülmektedir. Glomerüler hipertrofiyle kendini göstermektedir.
FSGS Hastalığı Kimlerde Daha Sık Görülür?
FSGS hastalığı diyabet, orak hücre hastalığı, obezite ve farklı böbrek hastalıkları olan kişilerde daha sık görülebilmektedir. FSGS’nin altında yatan sebeplerin bulunması çok önemlidir.
Tedavi genellikle altta yatan hastalığın belirtilerini hafifletmeye yönelik yapılmaktadır. Bazı durumlarda FSGS genetik olarak da görülebilmektedir. Her iki ebeveynin de hasta olmadığı fakat çekinik genlerle çocuklarında bu hastalığın çıkması mümkündür.
