Hemipleji

Mar 10, 2022

KISA YOL

İnme beynin beslenmesini sağlayan damarların tıkanması veya yırtılmasından dolayı ilgili kısmın oksijensiz kalmasından dolayı hasar beyinde hasar oluşmasıdır. Oluşan hasarlar beynin etkilenen bölümüne göre değişiklik göstermektedir. Bazı hastalarda küçük mimikler etkilenirken bazı hastalarda ölüme kadar varan sonuçlar görülebilir.

Hemipleji Nedir?

Hemipleji inme gerçekleştikten sonra beyinde kalan nörolojik ya da fiziksel hasara verilen isimdir. Hemipleji halk arasında sıklıkla inme ile karıştırılırsa da, aslında inmenin bir sonucu olmaktadır. İnmenin en sık karşılaşılan hasarı kas gücünde kayıplara neden olan nörolojik sonuçlardır ve hemipleji de bu klinik tablolarda en sık karşılaşılan sinir sistemi bulgusudur.

Sağ Hemipleji

Vücudun sağ tarafındaki felci tanımlamak için kullanılan bir terimdir. Sağ sinir sistemindeki sorunlardan dolayı görülmektedir. Sağ hemiplejiye neden olan ve en sık görülen neden ise kısmı omurilik yaralanmalarıdır. Yaralanmada kesilen sinirlere bağlı olarak vücudun sağ tarafı tamamen işlevini kaybederken sol tarafın işlevinde ise herhangi bir bozulma meydana gelmez.

Sol Hemipleji

Sol hemiplejide ise vücudun sol tarafının felç olmasına neden olan bir sebepten dolayı felç görülmektedir. En yaygın görülen neden omurilik yaralanmalarıdır. Yaralanmanın etkilediği sinirlere bağlı olarak sol taraf işlevini kaybederken sağ tarafta işlev kaybı görülmeyebilir.

Hemipleji Çeşitleri

Hemipleji etkilediği bölgelere ve görülen belirtilere göre çeşitlere ayrılmaktadır. Hemipleji çeşitleri içerisinde şunlar yer almaktadır.

Alternan Hemipleji

Alternatif hemipleji ya da çapraz hemipleji olarak da adlandırılan bu tür ipsilateral kranial sinir felci ve kontralateral hemipleji ya da vücudun ekstremitelerinin hemiparezi olan bir türüdür. Bu türün en karakteristik özelliği vücudun bir tarafında tekrarlayan felç ataklarıdır. Birden farklı formda görülebilen bu tür aynı zamanda hem üst hem de alt motor nöronların etkilenmesine neden olan beyin sapındaki tek taraflı lezyon sebebi ile de görülebilmektedir.

Kranial sinirler ve çekirdeklerin beyin sapında yer almasından dolayı bu lezyona karşı hassastırlar. Alternan hemipleji beyin sapından sonra üst motor nöronların çaprazlanması nedeniyle karşı taraftaki uzuv ve gövde kasların çoğunu etkilemektedir.

Alternan hemipleji sebebi ile görülen felç kısa sürelidir ve genellikle uykudan sonra düzelir. Ancak birkaç gün boyunca süren felçlerin de görülmesi mümkün olmaktadır. Yaygın semptomları içerisinde ise yürüyüş ve denge bozuklukları, zihinsel bozukluk, vücut sıcaklığı değişiklikleri ve aşırı terleme yer almaktadır. Alternan hemiplejinin alt türleri bulunmaktadır. Bu türler içerisinde şunlar yer almaktadır.

Üst Alternan Hemipleji

Weber sendromu olarak da adlandırılan üst alternatif hemipleji birkaç belirgin semptoma sahip olmaktadır. Bu belirtiler içerisinde ise şunlar yer almaktadır.

Aynı tarafta göz hareketini kontrol eden bir veya daha fazla kasta güçsüzlükle birlikte uzuv ve yüz kaslarında kontralateral hemiparezi
Okülomotor sinir liflerindeki hasar sebebi ile göz hareketlerinin kaybolması
Üst ve alt ekstremitelerde artan güçsüzlük

Orta Dönüşümlü Hemipleji

Foville sendromu olarak da adlandırılan bu tür tipik olarak etkilenen ekstremitelerin karşı tarafındaki ekstraoküler kasın, özellikle lateral rektusun felciyle birlikte ekstremitelerin güçsüzlüğünden oluşur ve bu durum abdusens sinir kökü ve kortikospinal lifleri içeren kaudal ve mdial ponstaki bir lezyonu gösterir.

Aşağı Dönüşümlü Hemipleji

Tipik olarak dilin ipsilateral taraftaki kasların felci ile birlikte görülmektedir. Bu sebeple de dil dışarı çıkarıldığında etkilenen tarafa doğru eğilir. Bu belirtiler piramitteki kortikospinal lifleri ve çıkan hipoglossal sinir köklerini içeren medulladaki lezyonu göstermektedir.

Serebral Hemipleji

Spastik hemipleji olarak da adlandırılan bu tür tipik olarak beyinde hareketten sorumlu olan alanın zarar görmesi sebebi ile görülmektedir. Aynı zamanda spastik serebral türlerinden birisi olmaktadır.

Bu durum çocukları doğumdan önce, doğum sırasında ya da hayatlarının ilk birkaç yılında etkilenmesine neden olmaktadır. Serebral hemipleji görülen çocuklarda yürümek ve nesneye uzanmak gibi hareketlerde problem yaşamasına neden olmaktadır. Bazı çocuklarda ise epilepsi ve dikkat eksikliği gibi problemler görülebilir.

Spinal Hemipleji

Brown Sequard sendromu olarak da adlandırılan spinal hemipleji, omuriliğin bir tarafında hasar meydana gelmesi sebebi ile oluşmaktadır. Travma oluşan tarafta felç görülür. Bunun yanında vücudun diğer tarafında da ağrı ve sıcaklık hissi kaybı söz konusu olmaktadır.

Yüz Hemipleji

Yüz hemiplejisi olan kişilerin yüzlerinin bir tarafındaki kaslarda felç görülür. Yüz hemiplejisi ile birlikte vücudun farklı bölgelerinde de hafif şiddetli hemipleji görülmesi mümkündür.

Hemipleji Belirtileri

Hemiplejinin belirtileri beynin hasar gören kısımlarına göre değişiklik göstermektedir. Görülen en yaygın belirtileri arasında ise şunlar bulunmaktadır.

Spastisite

Genellikle hastalığın başlangıç aşamasında görülen spastisite, aşırı kasılma durumudur. Eğer kollar etkilenirse dirsekten bükülme şeklinde görülen fleksiyon oluşumuna neden olur. Spastisitenin bacaklarda görülmesi durumunda ise diz ekleminin ters yönüne doğru hareket isteği olarak adlandırılan ekstansiyon kasılması görülmektedir.

Hastalığın bu aşaması spastik hemipleji olarak adlandırılmaktadır. Eğer spastisite uzun süre devam ederse kaslarda sertleşme ile sonuçlanır. Bu durumuma ise rijidite denmektedir.

Diskinezi

Kasların uzun süreli kasılı kalmalarına bağlı olarak gelişen diskinezi, istemsiz kas hareketleri olmaktadır.

Tremor

Yine uzun süreli kasılmalara bağlı olarak görülen tremor bulgusunda hastalarda istemsiz titremeler görülmektedir.

Ataksi

Hemiplejinin hemen hemen her aşamasında karşılaşılan ataksi hastalarda konuşma ve yürümede koordinasyon bozukluğu olmaktadır. Bu koordinasyon bozukluğu tüm kompleks hareketlerde görülebilir.

Paralizi

Bazı hastalarda ise hemipleji kas kuvvetinin tamamen kaybedilmesine neden olmaktadır. Bu duruma da paralizi denir.

Apraksi

Hemipleji hastalarında görülen bir diğer belirti ise apraksi olmaktadır. Apraksi hastaların hareket etme kabiliyetleri olmasına rağmen bu hareketi planlayacak motor gücünün bulunmamasıdır.

Zihinsel ve Psikolojik Bozukluklar

Hastaların bir kısmında zihinsel bozukluklar da görülebilmektedir. Bunun yanında hastaların psikolojik ve psikososyal işlev bozukluklarına da rastlamak mümkündür.

Hemiplejinin Nedenleri

Hemipleji inmenin sonucunda ortaya çıkan bir durum olduğu için inmeye sebep olan etmenler aynı zamanda hemiplejinin de nedenleri olmaktadır. Hemipleji birçok nedene bağlı olarak gelişebilir.

Yaş

İnme geçiren hastaların yaklaşık olarak %75’i 65 yaşın üzerinde ki kişilerdir. Bu sebeple inme riski yaş ilerledikçe artmaktadır. Öyle ki 55 yaşından sonraki her 10 yılda risk iki katına çıkmaktadır. Bu sebeple de 50 yaşın üzerindeki kişilerin düzenli olarak nörolojik muayene yaptırmaları gerekmektedir.

Kalp Hastalıkları

Kalp hastalıkları beyin damarlarında da daralma ve sertleşme gibi problemlere yol açtığı için inme riskini artırmaktadır. Kalp hastalıkları özellikle kanamaya bağlı inmelere neden olmaktadır. Atriyal fibrilasyon adı verilen bu hastalık tedavi edilebilir. Ancak tedavi edilmemesi durumunda inme riskini 5 kat artırmaktadır. Oral kan sulandırıcılar kullanılarak inme riski %70 oranında azaltılabilir. Ancak bu ritim bozukluğu hastalığına sahip kişilerin düzenli olarak kontrollerini gerçekleştirmeleri gerekmektedir.

Diyabet

Diyabeti olan kişilerde arterlerin tıkanması, hipertansiyon, hiperlipidemi ve obezite daha sık görülmektedir. İnme riski bu sebeple kadınlarda 2 kat artarken erkeklerde 1,8 kat artmaktadır.

Hipertansiyon

Beyin damarlarında pıhtı gelişiminden dolayı kan dolaşımının kısmi ya da tamamen kesilmesi ile oluşan inmelere sistemik inme denmektedir. Sistemik inme riski ise hipertansiyon hastalarında 4 kat daha fazla olmaktadır. Bu sebeple inme vakalarının yaklaşık olarak %60’ı hipertansiyon sebebi ile oluşmaktadır. Hipertansiyonun düzenlenmesi ise bu ihtimali %40 oranında azaltmaktadır.

Sigara Kullanımı

Kalp damar sistemi için son derece zararlı olan sigara kullanımı inme riskini 2 kat artırmaktadır. Sigara kullanımının bırakılması ile bu risk 2 ile 4 yıl arasında normal popülasyonda görülen ihtimallere düşmektedir.

Hayvansal Gıdalardan Zengin Beslenme

Hayvansal gıdalardan zengin beslenme damar yapısını bozmasının yanında obeziteye de sebep olmaktadır.

Yetersiz Fiziksel Aktivite

Özellikle yaş ile birlikte azalan fiziksel aktivite inme riskini arttıran faktörler arasında yer almaktadır.

Hemipleji Nasıl Teşhis Edilir?

Hemipleji tanısı genellikle klinik muayene ile konulmaktadır. İnme öyküsünden sonra vücudun çeşitli yerlerinde gerçekleşen spastisite, duyu motor işleyiş ve algılayış biçimlerinde bozulma ve kasılma gibi belirtiler tanı için yeterli olmaktadır. Bunlara ek olarak hastalarda görülen titreme, vücut ağrıları, komplike hareketleri yerine getirmede zorluk yaşama gibi belirtiler de tanının kesinleşmesini destekler.

Hemipleji Tedavisi

Hemipleji tedavisi inmenin gerçekleşmesinden hemen sonra başlanmaktadır. İnme geçiren hastaların durumu stabil hale getirdikten sonra her bir kas kütlesi hemiplejinin gelişip gelişmediğini anlamak için kontrol edilir. Hemipleji görülen kas kütleleri tespit edilerek tedavi planlanır.

Hemipleji tedavisinin ilk basamağı fizik tedavidir. Alanında uzman fizyoterapistler ile gerçekleştirilen planlı çalışmalar sayesinde hastaların kas kuvvetinin ve koordinasyonunun maksimum düzeye getirilmesi, kas fonksiyonlarının korunması, normal eklem hareketlerinin korunması ve sürdürülmesi gerçekleşir. Fizik tedavi planları hastalara özel olarak hazırlanmaktadır.

Fizik Tedavi

Görülen tüm hemipleji türlerinde öncelikle fizik tedavi uygulanmaktadır. Fizik tedavi uygulamasına geçilmeden önce hastalar sadece fiziksel ve nörolojik olarak değil, zihinsel ve psikolojik olarak da değerlendirilmesi gerekmektedir. Çünkü fizik tedavinin amacı kasları mümkün olan en iyi haline getirmektir.

Akut Rehabilitasyon

Fizik tedavinin ilk aşaması olan akut rehabilitasyon sürecinde hastaların eklemleri için pasif hareket açıklığı egzersizi uygulanmaktadır. Bu dönemdeki tedavinin amacı hastaların yatak içinde oturma becerilerini geliştirmesidir. Bunun içinde uygulanan egzersizler içinde;

Pasif,
Aktif yardımlı,
Aktif,
Aktif dirençli,
Progresif dirençli gibi yöntemler uygulanır.

Kronik Rehabilitasyon

Fizik tedavinin bir sonraki aşaması olan kronik rehabilitasyonun amacı ise hastalarının günlük becerilerini geri kazabilmeleridir. Bu sebeple kronik rehabilitasyon aşamasında akut rehabilitasyon yöntemlerine devam edilirken aynı zamanda diğer yöntemler de uygulanır. Kronik rehabilitasyon döneminde uygulanan ek teknikler ise şunlardır.

Dönme,
Yataktan ip yardımı ile doğrulma,
Diz kilitleme,
Ağırlık verme,
Ağırlığı aktarma,
Denge,
Yürüyüş,

Bu aşamada hastaların ihtiyaçlarına göre farklı teknikler de uygulanabilir.

Hemipleji Egzersizleri

Hemiplejinin kas zayıflığına neden olması nedeniyle kollar ve bacaklar üzerinde daha az kontrol sahibi olunmaktadır. Kasların güçlenmesi ve hastaların dengelerinin sağlanması için ise daha sonrasında fizik tedavi ve egzersizlerine düzenli olarak devam etmesi gerekmektedir. Ancak egzersize başlamadan önce doktorlara danışılması önemlidir.

Ayağa Kalkma Egzersizleri

Hemipleji geçiren hastaların önemli bir kısmı iyileşmeden sonraki ilk 6 ay içerisinde en az bir kez düşme deneyimi yaşamaktadır. Bu sebeple de dengenin sağlanması ve bacak kaslarının güçlenmesine yönelik olan bu egzersizden yararlanılması gerekmektedir. Egzersizin adımları içerisinde ise şunlar yer almaktadır.

Öncelikle sandalyenin yanında diz üstü pozisyonda durulur.
Daha sonrasında sandalyeye yakın olan ayağın üzerine basılır.
Bu pozisyonda yavaşça sandalyenin üzerine oturulur.
Aynı adımlar diğer ayak için de uygulanır.

Omuz, Kol ve El Egzersizleri

Omuz, kol ve ellerdeki zayıflığın giderilmesi ve bu kasların eski işlevlerini yerine getirebilmesi için farklı egzersiz türleri bulunmaktadır.

Eller

El egzersizleri küçük motor becerileri açısından önemlidir. Bu sebeple de günlük aktivitelerin önemli bir kısmında aktif olarak kullanılır. Parmaklardaki küçük kas gruplarının güçlenmesini ve yeniden işlev kazanmasını sağlayan bu egzersiz son derece basittir. Bunun için sadece A4 boyutlarında bir kağıt parçasının alınıp buruşturulması yeterli olmaktadır. Egzersiz sırasında her iki elinde eşit olarak kullanılmasına dikkat edilmesi gerekmektedir.

Omuz Esnekliği

Omuz ve dirsek kaslarının güçlenmesini ve dirseğin düzelmesini sağlayan bu egzersizin günde 10- 12 kez tekrarlanması gerekmektedir. Omuz ekleminin esnekliğinin arttırılması için uygulanacak bu egzersizin adımları şu şekilde olmaktadır.

Yere sırt üstü uzanılır.
Direnç banttı uçlarından sıkı bir şekilde tutulur.
Bir kol yan tarafa dik bir şekilde indirilir. Diğer elle ise direnç banttı el baş üstüne kalacak şekilde ve dirsek bükülmeden kaldırılır.

Omuz Egzersizi

Omuz hareket aralığının korunması amacı ile uygulanan bu egzersiz aynı zamanda yatak içerisinde rahat bir şekilde dönmeyi de kolaylaştırmaktadır. 15- 20 kez tekrarlanması gereken bu hareket her gün uygulanabilir. Ciddi ağrı hissedilmesi halinde ise hareket aralığının sınırlandırılması gerekmektedir. Omuz ekleminin esnekliğinin artmasını sağlayan bir diğer egzersizde izlenmesi gereken adımlar içerisinde şunlar yer almaktadır.

Yere sırt üstü uzanılır.
Eller göbek hizasında kenetlenir.
Eller önce sol tarafa sonra sağ tarafa uzatılır.

Oturarak Gövde Rotasyonu

Omuz esnekliğinin ve işlevinin arttırılması için uygulanabilecek bu egzersizde aynı zamanda gövdedeki sertliğin azalması ve yürümek için gerekli rotasyonun desteklenmesi de sağlamaktadır. Bu sayede denge ve yürüme kontrolü daha kolay bir şekilde yapılabilir. Egzersizin haftada 2 kez 8- 10 kez tekrarlanması yeterli olmaktadır. Egzersizin adımları ise şunlardır.

Öncelikle sandalyeye dik bir şekilde oturulur.
Daha sonrasında eller kenetlenir ve sol ayak ucuna uzanılır.
Eller kenetli bir şekilde sağ tarafta baş üzerine uzanılır. Daha sonrasında hareket diğer taraf için tekrarlanır.

Oturarak Ağırlık Taşıyarak Dirsek Fleksiyonu ve Ekstansiyonu

Omuz kaslarının güçlenmesine yardımcı olan bu egzersiz aynı zamanda dirseğin düzelmesine de yardımcı olmaktadır. Egzersizin 15- 20 defa tekrarlanması yeterlidir. Ancak egzersizin sadece felcin tamamen iyileştiği durumlarda yapılması gerekmektedir. Egzersizin adımları ise şunlardır.

Ayaklar uzatılarak yere oturulur.
Bel hafif bir şekilde döndürülerek avuç içi yere konur.
Daha sonrasında kontrollü bir şekilde avuç içi yerden kaldırılmadan dirsek yere konur.

Sırt Üstü Dirsek Fleksiyonu

Dirseği düzeltmeye ve kasların güçlenmesine yardımcı olan bu hareketin günde 20- 25 kez tekrarlanması yeterli olmaktadır. Egzersizin adımları içerisinde ise şunlar yer almaktadır.

Yere yatılır ve bacaklar doğal bir şekilde açılır.
Dirseğin altına küçük bir havlu rulo yaparak konur.
Kol düz pozisyondayken el dirsekten bükülerek yukarı kaldırılır ve indirilir.

Sırt Üstü Omuz Fleksiyonu Aktif Hareket Aralığı

Omuzun sabitlenmesini sağlayan kasların güçlenmesini sağlayan bu egzersizin kaslar yorulana kadar tekrarlanması önerilmektedir. Egzersizde şu adımların uygulanması gerekir.

Yere sırt üstü uzanılır.
Kollar doğal biçimde vücudun yanlarına uzatılır.
Daha sonrasında dirsek kırılmada ve el düzken kol yukarı kaldırılır.
Bu pozisyonda el yumruk yapılır. Kol yukarıdayken omuz yerden kaldırılır.
Kol dik bir şekilde yere indirilir.

Destekli Uzanma ve Kavrama

Omuz, dirsek ve bilek kasları için uygulanan bu egzersiz özellikle bir şeye uzanmada zorluk yaşayan kişiler için uygundur. Egzersizin 20 kez ya da kol kasları yorulana kadar tekrarlanması önerilmektedir. Egzersizin adımları ise şunlardır.

Kol dirsekten itibaren masanın üzerinde konumlanır.
El masaya sürterek ileri uzatılır. Bu arada el açılır ve parmaklar öne uzatılır.

Bacak, Ayak Bileği ve Ayak Egzersizleri

Hemipleji hastalarında etkilenen kısımlar içerisinde belden alt kısımlar da bulunmaktadır. Bu bölgelerin eski işlevlerine geri dönmesini sağlamak ise hastaların mobilitelerinin arttırılmasını sağlamaktadır. Bacak, ayak bileği ve ayak ile uygulanabilecek egzersizler içerisinde ise şunlar yer almaktadır.

Köprü Ağırlık Kaldırma

Doğru yürüme tekniği için dengenin sağlanmasına yardımcı olan bu egzersiz aynı zamanda koordinasyonun sağlanmasında da etkilidir. Egzersizin bacak kasları yorulana kadar tekrarlanması gerekir. Egzersizin adımları içerisinde ise şunlar yer almaktadır.

Yere sırt üstü yatılır.
Bacaklar dizlerden bükülerek ayak tabanları yere konur.
Belin tam olarak yere temas etmesi gerekir.
Kollar avuç içleri yere bakacak ve dengeyi sağlayacak şekilde yere sabitlenir.
Kalça yukarı kaldırılır.
Kalça yukarıdayken sağ ve sol tara doğru itilir.
Kalça orta pozisyona getirilip ilk pozisyona dönülür.

Baldır Germe

Yürüme için gerekli olan ayak bileği hareketliliğinin korunması için uygulanan bir egzersizdir. Egzersiz sırasında ağrı hissedilmesi halinde zorlama yapılmamalıdır. Pozisyonda hastanın dayanabileceği kadar uzun süre kalınması gerekir ve haftada 2 kez uygulanması yeterlidir. Egzersizlerin adımları içerisinde ise şunlar yer almaktadır.

Sandalyenin sırt kısmına ellerle dayanılır.
Bir ayak geri alınır.
Öndeki diz bükülür ve arka bacak kasının gerilmesi sağlanır.
Daha sonrasında hareket diğer bacak için tekrarlanır.

Mini Lunge

Kalça, bacak ve gözde kaslarının güçlenmesini sağlayan bu egzersiz aynı zamanda ağırlığın doğru bir şekilde kaydırılmasını da kolaylaştırmaktadır. Egzersizin her iki tarafa da 8- 10 kez uygulanması yeterli olmaktadır. Egzersizin uygulanması için şu adımların takip edilmesi gerekir.

Ayakta dururken öne doğru büyük bir adım atar.
Ayakların ileri doğru bakmasına dikkat edilir.
Eller belde olacak dengeyi sağlayacak şekilde tutulur.
Dizler bükülerek kasların çalışması sağlanır. Sağ ve sol bacaklar sıra ile çalıştırılır.

Yan Yatarak Diz Fleksiyonu

Yürüme için dizlerin kontrolünün geliştirilmesini sağlayan bu egzersizin 15- 20 kez ya da kalça kaslarının kontrolünü sağlamak zorlaşıncaya kadar tekrar edilmesi gerekir. Egzersizin uygulanması için şu adımların takip edilmesi gerekir.

Yere yan şekilde yatılır.
Kol dirsekten bükülerek baş altına konur.
Üstte kalan ayak dizden bükülür.
Daha sonrasında diğer bacağa geçilir.

Yan Yatarak Kalça Fleksiyonu

Yürüme için gerekli olan hareketin simüle edildiği bu hareket kalça ve diz hareketlerinin geliştirilmesine yardımcı olmaktadır. Bunun yanında oturma pozisyona gelmeden önce yatağın kenarına doğru daha rahat bir şekilde hareket edilmesini de sağlamaktadır. Hareketin 15- 20 defa ya da kalça kasları ağrıyana kadar tekrarlanması yeterlidir. Egzersizin uygulanması için takip edilmesi gereken adımlar içerisinde şunlar yer almaktadır.

Yere etkilenen taraf üstte olacak şekilde uzanılır.
Baş kolla desteklenir.
Etkilenen bacak dizden bükülerek 90 derece olacak şekilde öne doğru getirilir.

Destekli Tek Bacak Mini Squat

Yürüme için gerekli olan ağırlık değişimlerinin ve diz kontrolünün sağlanması için uygulanan bu egzersiz aynı zamanda bacak kaslarının güçlendirilmesini de sağlamaktadır. Hareketin 8-10 kez ya da bacak yorulana kadar yapılması gerekir. Hareketin adımları içerisinde ise şunlar yer almaktadır.

Masanın yanında dik bir şekilde durulur.
Bil elle masadan destek alınır.
Masaya yakın olan bacak geri doğru bir adım atar ve parmak uçlarına basar.
Pozisyon bozulmadan dizler bükülerek aşağı doğru inilir.

Destekli Küçük Adımlar

Kalça, uyluk ve bacak kaslarının güçlenmesini sağlayan bu egzersizin haftada 2 kez, 10- 15 kez tekrarlanması yeterli olmaktadır. Egzersizin uygulanması için yanlardan destek alınabilecek basamak gerekli olmaktadır. Egzersizin izlenmesi gereken adımları içerisinde şunlar yer almaktadır.

Basamağın destek yerlerinden tutulur.
Basamağa bir ayakla basılır.
Diğer ayak arkada ve havada kalır.
Basamakta dik bir şekilde durulur ve havada kalan ayakla yere inilir.

Destekli Ayakta Kalça Abdüksiyonu

Kalça ve bacak kaslarının güçlenmesi sağlayan bu hareket ayrıca yürüyüş sırasında ağırlık kontrolünün daha iyi bir şekilde sağlanmasına yardımcı olmaktadır. Her iki bacak için de 10- 12 kez tekrarlanması önerilir. Egzersizin aşamaları ise şu şekilde olmaktadır.

Masaya dönük olarak dik durulur.
Masadan destek alınarak bir bacak yana doğru açılır.
Açma sırasında dizin bükülmemesine dikkat edilmelidir.

Sırt Üstü Heal Kaydırakları

Yürümeye hazırlık için uygulanan bu hareket kalça ve diz kontrolünün sağlanmasına yardımcı olmaktadır. Egzersizin 20- 25 kez ya da kalça kasları yorulana kadar tekrarlanması gerekmektedir. Egzersizin adımları ise şu şekilde olmaktadır.

Yere sırt üstü uzanılır.
Ayaklar uzatılır.
Çalışma yapılacak caka dizden bükülerek ayak yere basacak pozisyona gelene kadar kalçaya kadar çekilir.

Sırtüstü Dizler Yan Yana Gövde Rotasyonu

Pelvis, kalça ve diz hareketinin desteklenmesini sağlayan bu egzersiz aynı zamanda omurgadaki sertliğin azalmasını sağlayarak yatakta daha rahat dönmeye yardımcı olmaktadır. Hareketin 15- 20 kez tekrarlanması önerilmektedir. Hareketin takip edilmesi gereken adımları ise şu şekildedir.

Yere sırt üstü uzanılır.
Ayak tabanları yere basacak şekilde bacak pozisyonu alınır.
Belden bükülerek ve dizler bitişikken dizler yere değdirilmeye çalışılır. Yeniden orta pozisyona geri gelinir.

Sırt Üstü Bacak Geçişi

Yürümeye hazırlıkta kalça kontrolüne yardımcı olmak için yapılmaktadır. Bacak kaslarının yorulması durumunda egzersizin sonlandırılması gerekir. Egzersizin adımları içerisinde ise şunlar yer almaktadır.

Yere sırt üstü uzanılır.
Ayaklar omuz hizasından biraz daha geniş olacak şekilde açılır. Bir bacak diğer bacağın dizinin dış kısmına yer gelecek şekilde hareket ettirilir.
Hareket ettirilen bacak yeniden eski yerine alınır.

Destekli Mini Squat

Yürüme, dayanıklılık ve oturma pozisyonundan kalkma gibi hareketler için bacak kaslarının güçlendirilmesini sağlamaktadır. Egzersizin 15- 20 kez tekrarlanması gerekmektedir. Egzersizin adımları ise şu şekilde olmaktadır.

Sandalyenin sırt kısmına bakacak şekilde ayakta durulur.
Sandalyenin sırtından destek alınacak şekilde dizler bükülerek çömelinir.
Tekrar dik pozisyona dönülür.

Denge Egzersizleri

Yürümenin gerçekleşmesi için hastaların dengelerini iyi bir şekilde sağlamaları gerekmektedir. Dengenin sağlanması yürümenin yanı sıra oturma ve ayağa kalkma gibi aktivitelerde olası kazaların önlenmesi ve hareketlerin daha kolay bir şekilde yapılmasını sağlamaktadır. Denge egzersizleri içerisinde ise şunlar yer almaktadır.

Dinamik Ağırlık Kaldırmaları

Denge ve core kasların kontrolünün sağlanması için uygulanan bu egzersizin günde 20- 30 kez yapılması önerilmektedir. Egzersizin adımları içerisinde ise şunlar yer almaktadır.

Sandalyeye dik ve ayak tabanları yere basacak şekilde oturulur.
Dik bir şekilde vücut önce sağ sonra sağ tarafa doğru meyledilir.
Eğilen taraftaki vücut yan kaslarının uzamasına diğer taraftaki kasların ise sıkılaşmasına dikkat edilmelidir.

Dört Ayaklı Ayak Kaydırmaları

Yürümeye hazırlık egzersizlerinden birisi olan bu egzersizde denge, ağırlık kaydırma ve kontrolü geliştirmeye yardımcı olmaktadır. Her iki tarafa da 10- 15 kez tekrarlanması gerekmektedir. Egzersizin adımları içerisinde şunlar yer almaktadır.

Eller ve dizler yere gelecek şekilde 4 ayak üzerinde durulur.
Eller ve dizler omuz ve kalça hizasında açılır.
Önce sola ve öne doğru gidilir.
Daha sonrasında sağa ve arkaya doğru gidilir.
İki hareket arasında başlangıç pozisyonuna dönülür.
Diğer yönler için de sırasıyla aynı hareketler uygulanır.

Tek Bacak Duruşu

Zor bir denge hareketi olan bu egzersizde 30- 60 saniye durulması gerekmektedir. Hareketin her iki taraf için de uygulanması gerekmektedir. Hareketin zorluğunun arttırılması için gözler kapatılabilir. Hareketin aşamaları ise şu şekilde olmaktadır.

Ayakta dik bir şekilde durulur. Kollar yanda ve doğal pozisyonundadır.
Bir ayak dizden bükülerek yukarı kaldırılır ve 90 derece açıda tutulur.
Daha sonrasında diğer diz yukarı çekilir.

Oturup Kalkma

Bacaklardaki kasların güçlenmesini sağlayan bu hareket aynı zamanda oturma pozisyonundan ayağa kalkmayı sağlayacak olan harekettir. Bu egzersizde ağırlığın her iki bacağa da eşit bir şekilde dağılmasına dikkat edilmesi gerekir. Günlük 15- 20 kez tekrarlanması yeterlidir. Egzersizin takip edilmesi gereken adımları içerisinde ise şunlar yer almaktadır.

Dizler 90 derece açıyla bükülü ve ayak tabanları yere tam basacak şekilde sandalyenin ucuna oturulur.
Daha sonrasında eller ortada kenetlenerek ayağa kalkılır.
Tam olarak dik olacak pozisyona gelinir ve yeniden sandalyeye oturulur.

Kademeli Duruş

Denge egzersizlerinden birisi olan kademeli duruşta pozisyonun 30- 60 saniye boyunca korunması gerekir. Egzersizin her iki tarafa da uygulanması önerilmekle birlikte zorluğun arttırılması için gözler kapatılabilir. Egzersizin adımları ise şu şekildedir.

Ayakta dik bir pozisyonda dururken bir ayak diğer ayak parmaklarının hemen önüne atılır.
Pozisyon korunur. Daha sonrasında eski yerine alınır ve diğer ayak için aynı işlem uygulanır.

Hemipleji İyileşme Süreci

Yaşamı tehdit edebilecek nedenlerden dolayı görülebilecek hemipleji aynı zamanda migren gibi geçici sebepler ile de görülebilmektedir. Bu sebeple de iyileşme süreci nedene bağlı olarak değişiklik göstermektedir. Ancak sebebi ne olursa olsun tanı alınması gerekmektedir. Gerekli olması halinde acil tıbbi müdahalenin uygulanması gerekir. Uygulanacak tedavi de nedene bağlı olarak değişiklik göstermektedir.

İyileşme sürecinde dengeli ve sağlıklı beslenmeye dikkat edilmesi gerekmektedir. Bu süreç içerisinde ideal kilonun korunması son derece önemlidir. Bunun yanında tip 2 diyabet ya da yüksek tansiyon gibi ek hastalıkları olan hastaların diğer hastalıklarını iyi bir şekilde yönetmesi gerekmektedir. Aksi halde çeşitli komplikasyonların görülmesi mümkün olmaktadır.

İyileşme sürecinde hastaların dikkat etmesi gereken bir diğer konu ise enfeksiyonlardan korunmaktır. Özellikle gözleri ve kulakları etkileyen enfeksiyonlar açısından dikkatli olunması gerekmektedir.

Hemipleji Hastalarının Beslenmesi

Merkezi sinir sistemini etkileyen bir hastalık olduğu için ve sinir sistemi yakıt olarak glukoz kullandığı için hemipleji hastalarını kan şekeri seviyelerinin normal düzeylerde tutulması önemlidir. Bu sayede hastaların bilişsel sağlıkları korunmaya devam eder.

Hemipleji hastalarının tedavisinin desteklenmesi için uygulanacak diyetin B vitaminleri açısından zengin olmasına da dikkat edilmesi gerekir. Bunun içinde hastaların yeşil yapraklı sebzeler, baklagiller, balık, kırmızı et, kuru meyveler, yumurta ve tam buğday ununu diyetlerine eklemeleri gerekmektedir.

Tedavide kullanılan ilaçların etkinliğinin azalmaması için ise hastaların diyetelerine K vitamini içeren besinleri de eklemeleri gerekmektedir. Bu besinler koyu yapraklı sebzeler, soya yağı, yumurta sarı, mercimek ve karaciğerdir.