Kalp pili nedir?
Kalbin anormal ritmini düzenlemek için kullanılan kalp pilleri genellikle sol köprücük kemiğinin hemen altına yerleştirilen küçük tıbbi cihazlardır. Kalbin anormal ritmiyle ilgili olarak ortaya çıkan belirtilerin hafiflemesine yardımcı olmasını sağlarken aynı zamanda hastaların aktif hayatlarına devam etmesine de olanak tanımaktadır.
Cerrahi bir işlem ile yerleştirilen kalp pilleri kalbin düzenli bir şekilde atmasını sağlar. Kalbin normal ritmi ile atması için elektrik darbeleri gönderen kalp pili aynı zamanda kalbin vücuda pompalama işlevini daha verimli bir şekilde yapmasını sağlamak için kalp odacıklarının senkronize bir şekilde çalışmasını da sağlamaktadır. Bunların yanında kalp yetmezliği olan hastalarda da kalp pili kullanılmaktadır.
Karmaşık bir yapıya sahip olan kalp pillerinin büyüklükleri ise kibrit kutusu kadar olmaktadır. 20 ile 50 gr arasında değişen ağırlıklara sahip olan kalp pillerinde bulunan kablolar kalbin farklı noktalarına gitmektedir.
Çok zayıf olan kişilerde dışarıdan fark edilebileceği için göğüs kasının altına yerleştirilmektedir. Ancak hastaların önemli bir kısmında kalp pilinin dışarıdan fark edilmesi mümkün değildir. Bunun yanında kalp pilinin olduğu bölgede bir yumru hissedilir. Genellikle sol köprücük kemiğinin altına yerleştirilen kalp pilleri nadiren koltuk altı bölgesine ve göğüs kasının altına yerleştirilmektedir.
Kalp pili çeşitleri
Farklı kalp pili çeşitleri içerisinde hastanın sağlık durumuna en uygun olan çeşidi seçilerek uygulanmaktadır. Kalp pilinin çeşidinden bağımsız olarak hızlı duyarlı olarak adlandırılan ek özellik pillere eklenebilmektedir. Kalp piline eklenen bu özellik sayesinde aktif bir yaşama sahip olan hastalar ve çocuklarda kalp pilleri daha verimli sonuçlar vermektedir. Çünkü hızlı duyarlı özelliğine sahip olan kalp pilleri metabolizmadaki değişikliklere daha hızlı bir şekilde cevap vermektedir.
Geçici Kalp Pilleri
Geçici kalp pilleri acil durumlarda ya da kalbin anormal ritmine neden olabilecek etkenin kısa süre içerisinde düzeleceği düşünüldüğü durumlarda kullanılmaktadır. Bazı hastalarda ise kalıcı kalp pili takılana kadar hastanın durumunu stabilize etmek için kullanılmaktadır.
Taşikardi, kalp krizi ve açık kalp ameliyatlarından sonra kullanılan geçici kalp pillerinin jeneratörleri oldukça büyüktür. Bu sebeple de vücut dışarısında yer alırlar. Kalp pilinin kalp ile bağlantısı ise kablolarla sağlanır.
Kalıcı Kalp Pilleri
Kalıcı ritim bozukluklarında kullanılan kalp pillerine kalıcı kalp pili denilmektedir. Vücut içerisine cerrahi operasyon ile yerleştirilen kalıcı kalp pilleri hastanın aktif olarak kullandığı eline bağlı olarak yerleştirilmektedir.
Tek Odacıklı Kalp Pili
Tek odacıklı kalp pilleri genellikle kalbin sağ ventrikülüne elektrik akımının iletilmesi için kullanılmaktadır.
Çift Odacıklı Kalp Pilleri
Çift odacıklı kalp pillerinin kullanım sebebi ise iki odacık arasındaki kasılmaların zamanlamalarının kontrol edilebilmesinin sağlanmasıdır. Bunun için de kalbin sağ atriyumuna elektrik uyarıları vermektedir.
Biventriküler Kalp Pili
Hem kalp yetmezliği hem de kalp atışında problem bulunan hastalarda kullanılan kalp pili çeşidi olmaktadır. Bu pil sayesinde kalbin daha verimli bir şekilde çalışması sağlanmaktadır. Biventriküler kalp pilleri kalbin alt odacıklarını uyarmaktadır.
Transvenöz Kalp Pilleri
Damarların içerisine yerleştiren tellere sahip olan bu kalp pilleri nabzı kalbe taşımaktadır. Pilin sahip olduğu elektrotlar kalbin doğal atışını takip eder. Kalp ritminin bozulması durumunda ise elektrik darbeleri ileterek kalbin normal ritmine geri dönmesini sağlar.
Kablosuz Kalp Pilleri
Geleneksel kalp pillerine göre daha küçük boyutlara sahip olan kablosuz kalp pilleri kalbin odacığına yerleştirilmektedir. Yaklaşık olarak 1 saat süren bir operasyonla yerleştirilen bu pil sağ ventriküle elektrik akımı göndermektedir. Kablosuz kalp pillerinin dışarıya veri gönderme özelliğinin bulunmasından dolayı kalp ritminin daha verimli bir şekilde düzenlenmesi sağlanır
Kalp pili çalışma mantığı
Kalp pilleri temel olarak kalbin ritminde yaşanan anormal değişikliklerinin normal hale getirilmesinde kullanılan tıbbi cihazlardır. Bunun yanında kalp pilleri kalbin doğal ritmini sürekli olarak takip eder. Bu takip sırasında yaşanılan herhangi bir olumsuzlukta ise otomatik olarak gerekli olan bölgelere elektrik akımı göndererek kalp ritminin normale dönmesini sağlar.
Kalp pilleri 2 temel parçadan oluşmaktadır. Bu parçalar metal kılıf olarak da adlandırılan jeneratör ve kablo kısmı olmaktadır. Metal kılıfın içerisinde yer alan lityum batarya kalp piline güç sağlar. Bataryanın yanında yer alan elektronik devre ise küçük bir bilgisayardır ve kalp ritmini takip ederek gerekli zamanlarda elektrik akımı gönderilmesini sağlar. Bunun yanında pilden gelen elektrik akımını küçük darbelere dönüştürür. Kablolar elektrik darbelerini kalbe iletirken, metal kılıf ise kalp pilinin dış etkenlerden korunmasında görev almaktadır.
Kalp pili ameliyatı
Kalıcı kalp pilleri çeşitlerine göre farklı operasyonlar ile hastaların vücutlarına yerleştirilmektedir. Bazı kalp pilleri köprücük kemiğinin altına yerleştirilirken bazı kalp pilleri ise doğrudan kalbin üzerine yerleştirilmektedir. Bu sebeple de kalp pili ameliyatı yöntemleri kullanılan pilin türüne ve yerleştirileceği bölgeye göre değişiklik göstermektedir.
Ameliyatın Özeti
Ameliyatın Süresi: 1-2 Saat
Anestezi Yöntemi: Lokal
Hastanede Yatma Süresi: 1 Gün
İşe Dönme Süresi: 1-2 Hafta
Kalp pili nasıl takılır?
Endokardiyal ya da transvenöz kalp pilleri genellikle köprücük kemiğinin altına yerleştirilmektedir. Bunun için öncelikle operasyon yapılacak bölge dezenfekte edilir ve hastalara enfeksiyon riskine karşı antibiyotik verilir. Daha sonrasında köprücük kemiğinin altındaki deride küçük bir kesi açılır ve kan damarlarına ince kablolar ile giriş yapılır. Daha sonrasında bu kablolar kalbe ulaştırılır. Uçların konumu doğrulamak için röntgen çekilir.
Uçların olmaları gereken yere ulaşmalarından sonra kalp pili kutusu bağlanır. Hekim kalp pilinin çalışıp çalışmadığının kontrolünü yaptıktan sonra gerekli ayarları yapar. Daha sonrasında kutucuk köprücük kemiğinin altına yerleştirilir. Son olarak açılan kesinin dikişle kapatılması ile işlem sona erer.
Epikardiyal kalp pili nasıl takılır?
Epikardiyal kalp pilleri direkt olarak kalbin üzerine takılmaktadır. Bu sebeple de cerrahlar öncelikle kaburgaların arasından ya da koltuk altından bir kesi açarlar ve bu keşiden kalp pili karın derisinin altına yerleştirilir. Özellikle açık kalp ameliyatların önlem olarak uygulanmaktadır.
Kalp pili takıldıktan sonra iyileşme süreci
Kalp pilinin takılması için açılan kesinin iyileşmesi 7 ile 10 gün arasında değişiklik göstermektedir. Ancak hastaların tam olarak iyileşebilmeleri için 6 ile 8 hafta arasında değişen sürelere ihtiyaçları bulunmaktadır. Ameliyat sonrasında hekimin önerilerine dikkat edilmesi ve önermesi halinde düzenli pansumanların yapılması gerekmektedir.
Kalp pili kimlere takılır?
Kalp pili genellikle kalpte ritim bozukluğu yaşayan hastalara uygulanan bir tedavi olmaktadır. Bunun yanında aşağıdaki sorunları yaşayan hastalara da kalp pili takılabilir.
- Kalpte elektrik iletim problemi olanlar
- Nabzı normalden kısa olan hastalar
- Nabzı hızlı olan hastalar
- Nabzı yavaş olan hastalar
- Kalbin kan pompalamakta zorlanması durumunda
- Bradikardi
- Kalp bloğu
- Aritmi
- Kalp yetmezliği
- Kardiyak fibrasyon
- Bazı ilaçların sebep olduğu yan etkilerin giderilmesi
- Kalp kasında akut travma
- Kalp krizleri
- İlaç zehirlenmeleri
- Taşikardi
Kalp pili sonrası yaşam
Kalp pili takıldıktan sonra doktorunuz ona verdiğinde normal hayatınıza dönebilirsiniz. Kalp pili olan birçok hasta tenis oynamak ya da uzun yürüyüşler yapmak gibi birçok yorucu aktiviteye katılabilir. Ancak özel durumu olan hastaların yorucu aktivitelerden kaçınması gerekmektedir. Bu sebeple de hekiminizin izin verdiği aktiviteler dışında aktivitelere katılmamanız önemlidir. Özellikle sert düşme ve sert fiziksel temas olan sporlardan uzak durulması gerekir. Eğer avlanırken kalp pilinizin olduğu tarafa tüfeğin dipçiğini yerleştiriyorsanız o zaman avlanmanız da yasaklanacaktır. Kısacası kalp pilinizde baskı oluşturabilecek aktivitelerden uzak durmanız gerekecektir.
Kalp pili sonrası dikkat edilmesi gerekenler:
- Kalp pilinin takılmasından sonra kullanılan kalp piline dair bilgileri içeren bir kart hastalara verilmektedir. Hastalar bu kartı her zaman yanlarında bulundurmaları gerekir. Bunun yanında hastaların kullandıkları kalp pilinin marka ve modelini öğrenmesi de gerekmektedir.
- Evlerde kullanılan aletlerin kalp pilini etkilediği düşünülse de henüz kanıtlanmış bir gerçeklik bulunmamaktadır. Bu sebeple de bu konu ile ilgili olarak doktorunuzdan bilgi almanız gerekir.
- Havalimanları ve adliye gibi alanlarda kullanılan metal dedektörleri kalp pilinin aktifleşmesine neden olmaktadır. Bu sebeple de metal dedektörü olan alanlarda hastanın kartını göstermesi ve elle arama istemesi.
- Röntgen çekimleri ise kalp pilini etkilememektedir.
- Cep telefonları nadir olsa da kalp pilinin etkinleşmesine neden olmaktadır. Bu sebeple de kapalı dahi olsalar kalp pillerinden en az 15 cm uzakta bulunmaları gerekir. Telefon görüşmesi yaparken de kalp pilinin olmadığı taraftaki kulakta tutulması gerekmektedir.
- MRI görüntülemeleri kalp pilini önemli ölçüde etkilediği için çok zorunlu olmadıkça kullanılmaması gerekir.
- Hastaların güçlü manyetik alanlardan uzak durmaları gerekmektedir. Bu alanların içerisinde yüksek gerilim hatları, güçlü mıknatısların kullanıldığı hurdalıklar, lunaparklar ve zayıf korunmuş araba motorları bulunmaktadır.
- Kalp pili kullanan kişilerin çalışır durumdaki araba motorları ile temas etmemeleri gerekmektedir.
- Telsiz bilgisayar ekipmanlarının kullanımı sırasında da dikkatli davranılması gerekmektedir. Bu ekipmanların kalp pilinden en az 15 cm uzakta olduğundan emin olunması gerekir.
- Mıknatıs bulunan büyük hoparlörlerden ve hidroelektrik santrallerinden de hastaların uzak durması gerekmektedir.
- Son olarak hastaların elektrikli testere ve kaynak makinası kullanmaması gerekir.
Kalp pili hastalarının ömrü
Kalp pili kullanan hastaların ömür sürelerin bir değişiklik olmaz. Ancak kalp pillerinin belirli kullanım süreleri bulunmaktadır. Bu sürelerin sonunda yenileriyle değiştirilmeleri gerekir.