Kolesteatom nedir?
Orta kulakta kulak zarının arkasında anormal büyümeye kolesteatom adı verilmektedir. Bu durum doğuştan görülebileceği gibi genellikle kronik kulak enfeksiyonları sebebiyle ortaya çıkmaktadır. Hastalığın en yaygın görülen belirtisi kulaktan gelen kokulu akıntıdır. Ölü cilt hücrelerinin kulak zarının arkasında toplanıp inci gibi görülebilecek bir yumru ya da kist oluşturulması durumunda kolesteatom bahsedilmektedir.
Bazı vakalarda kolesteatom doğuştan gelen bir sorun olmakla birlikte genellikle kulak zarının geri çekilmesi veya kulak zarının yırtılması sebebiyle oluşmaktadır. Kolesteatom tedavi edilmemesi durumunda enfeksiyon kapmaları, işitme ya da yüz sinirine zarar vermeleri mümkün olmaktadır.
Kolesteatom tanı kriterleri
Kolesteratom tanısı konulurken öncelikle kulak burun boğaz uzmanları hastalarda kulak enfeksiyonu ölçüsünün bulunup bulunmadığı da dahil olmak üzere bazı belirtileri inceleyecektir.
Daha sonrasında kulak zarına bakılmasını sağlayan otoskopla çeşitli incelemeler yapılacaktır. Kolesteatom olmasında işte bazı testler istenebilir. Bu testlerin içerisinde şunlar yer almaktadır.
- Durumun kulak kemiklerine zarar verip vermediğinin görülebilmesi için bilgisayarlı tomografi taraması
- Timpanometri testi de dahil olmak üzere çeşitli işitme testleri
Kolesteatom nedenleri
Kolesteatomun temel sebeplerinden birisi kulak zarının geri çekilmesidir. Bu durum kulağın içindeki ve dışındaki hava arasında bir dengesizlik olması durumunda görülmektedir. Kulak zarının geri çekilmesi durumunda kulak zarının arka kısmı cilt hücreleri ile dolup kolesteatoma dönüşen bir kitle gelişimi görülmektedir.
Hastalığın görülmesine neden olan bir diğer sebep ise kronik kulak enfeksiyonları ya da yırtılmış kulak zarları olmaktadır. Nadir durumlarda ise hastaların bu hastalıkla doğması mümkün olmaktadır.
Kolesteatom belirtileri
Kolesteatomun neden olduğu belirtiler durumun doğuştan ya da edinilmiş olduğuna göre değişiklik göstermektedir. Doğuştan gelen kolesteatom genellikle konjenital kolesterol olarak adlandırılırlar ve çocuklar büyüyene kadar herhangi bir belirti göstermezler.
Bu sebeple de konjenital kolesteatom genellikle çocuk doktorlarının rutin muayenesi sonucunda tanı almaktadır. Hastalığın belirti göstermesi durumunda görülebilecek semptomlar içerisindeyse şunlar yer almaktadır.
- Kulakta irin akması ya da kokulu bir akıntının bulunması.
- Kulakta basınç veya dolgunluk
- Baş dönmesi
- Tekrarlayan kulak enfeksiyonları
Bazı vakalarda ise hastalık işitme kaybına veya kulak çınlamasına neden olabilir.
Kolesteatom tedavi yöntemleri
Kolesteratom tedavisinde tek seçenek cerrahi prosedürler olmaktadır. Hastalığın nedenine ve hastalarda görülen belirtilere göre mastoidektomi ya da timpanoplasti gibi ameliyatlar uygulanabilmektedir.
Kolesteatom ameliyatı
Kolesteatom ameliyatı farklı teknikle uygulanabilmektedir. Bu tekniklerden ilki mastoidektomi olmaktadır. Genellikle orta kulak iltihabının kafatasına yayılması durumunda uygulanan bu cerrahi prosedür aynı zamanda kolesteatomu tedavi etmek için uygulanmaktadır. Genellikle koklear implant ameliyatı sırasında yapılır.
Ameliyatın kapsamı hastaların özel durumlarına bağlı olarak değişiklik göstermektedir. Basit ve mastoidektomi ameliyatında kulak kanalı ve orta kulak yapıları tamamen sağlam bırakılırken mastodaki ki hastalık tedavi edilir.
Kanal duvarı mastoidektomi uygulanması durumunda ise daha fazla kulak kemiği çıkarılmaktadır. Kemik çıkarımı kulak boşluğuna ulaşabilmesi için yapılmaktadır. Bu prosedürde kulak kanalı tamamen sağlam bırakılır.
Kulak kanalının tamir edilemeyecek şekilde zarar görmesi durumunda ise hastalığın tamamen ortadan kaldırılabilmesi için kulak kanalının tamamen çıkarılması gerekmektedir. Bu prosedür kulak kanalını ve mastoid kemiği mastoid boşluğu adı verilen geniş bir açık alanda birleştirir. Bu sayede gelecekte boşluğa getirmek kolaylaşır.
Kolesteatom tedavisinde kullanılan bir diğer yöntem ise timpanoplasti olmaktadır. Bu cerrahi prosedürde hem kulak zarı hem de kemikçik zincirinin tamir ve onarımı yapılabilmektedir. Hastalık sebebiyle kulaklarında delik olan ya da sürekli olarak orta kulak iltihabı ile mücadele eden hastalara uygun bir yöntemdir.
Kolesteatom ameliyatı kaç saat sürer?
Kolesteatom ameliyatları uygulanan prosedürlere bağlı olarak bir ila üç saat arasında değişen sürelerde devam etmektedir. Genel anestezi altında uygulanan ameliyatlarda anestezi alma ve çıkma sürelerinin de göz önüne alınması gerekir.
Kolesteatom ameliyatı sonrası yaşam
Kolesteatom ameliyatlarından sonra hastaların dikkat etmesi gereken noktalar içerisinde şunlar yer almaktadır.
- Ameliyat sonrasında hastaların kulağın zorlanmasına neden olabilecek öksürme ve hapşırma gibi eylemlerden kaçınmaları gerekmektedir.
- Ameliyatı takip eden birkaç ay boyunca hastaların fiziki olarak zorlanacak aktivitelerde bulunmamaları gerekmektedir.
- Ameliyattan sonraki 6 ay su sporları yapılmamalıdır.
- Hastaların ağır kaldırmamaya dikkat etmeleri gerekir.
- Duş alma sırasında kulağa su kaçmamasına dikkat edilmelidir.
- Yüksek sesli ortamlardan kaçınılmalıdır.
