Strep A nedir?
Strep A aynı zamanda Grup A streptokok enfeksiyonları olarak da adlandırılmaktadır. Bir bakteri grubunun adı olan strep A boğazda ve ciltte enfeksiyona neden olmaktadır. Genellikle çocukları etkilemekle birlikte her yaştan etkilenmesine neden olmaktadır.
A grubu Streptococcus bakteri grubunun 120’den fazla türü bulunmaktadır. Sebep olduğu enfeksiyonlar genellikle hafif şiddette olmaktadır ve antibiyotik ile tedavi edilebilmektedir. Ancak tedavi edilmemesi durumunda böbrek iltihabı ve romatizmal ateş gibi sorunlara neden olmaktadır.
Strep A nedenleri
Strep A enfeksiyonları grup A Streptococcus bakterileri sebebi ile görülmektedir. Hem bakterilerin vücuda verdiği hasar hem de bağışıklık sisteminin reaksiyonu nedeni ile belirtiler görülmektedir.
Strep A belirtileri
Strep A bakterilerinin neden olduğu belirtiler enfeksiyonun şiddetine bağlı olarak değişiklik göstermektedir. Enfeksiyonların hafif olması durumunda hastalarda görülebilecek belirtiler içerisinde şunlar yer almaktadır.
- Bademciklerin ve lenf düğümlerinin şişmesi
- Yutma güçlüğü
- Yutkunma sırasında ağrı
- Karın ağrısı
- Baş ağrısı
- Boğaz ağrısı
- Ağız çatısında kırmızı lekeler
Cilt enfeksiyonu belirtileri
Strep A enfeksiyonunun cildi etkilemesi durumunda görülebilecek belirtiler içerisinde şunlar yer almaktadır.
- Boyun, koltuk altı ve kasıklarda döküntü
- Yaraların üzerinde sarı kabukların oluşması
- Burun, ağız, kollar ve bacaklarda kırmızıdan mora kadar değişen renklerde yaralar
- Berrak ile sarı renk aralığında sızan irin
- Kaşıntı
Şiddetli belirtiler
Strep A enfeksiyonlarının şiddetli olması durumunda görülebilecek belirtiler içerisinde şunlar yer almaktadır.
- İshal
- Çiltte kabarıklıklar
- Baş dönmesi
- Kabarıklıklara dokunulması halinde ısınması
- Ateş
- Cilt renginin değişmesi
- Ciltte büyük yara, kabarcık ya da siyah nokta oluşumu
- Yaranın çevresine yayılan ağrı
- Mide bulantısı
- Kusma
Strep A bulaş yolları
Strep A bakterileri bulaşıcıdır. Temas yolu ile yayılan bu bakterilerin bulaş yolları içerisinde şunlar yer almaktadır.
- Enfeksiyonlu bölgeye dokunmak
- Hasta ile aynı sofra gereçlerini paylaşmak
- Hastanın burun ya da ağız akıntısı ile temas etmek
- Öksürme ya da hapşırma ile havaya yayılan bakterileri damlacıklarının solunması
Strep A tanı kriterleri
Strep A tanısında öncelikle hastada görülen belirtileri kontrol etmek için fiziki muayene gerçekleştirilmektedir. Daha sonrasında belirtilerin şiddeti ve ne kadar süredir devam ettiğine dair bazı sorular yöneltilmektedir. Tanının doğrulanması için bazı testlerin de yapılması gerekmektedir. Bu testlerin içerisinde şunlar yer alır.
- Enfeksiyon belirtilerinin aranması için kan testi
- Bakterinin türünün anlaşılabilmesi için boğaz örneğine uygulanan kültür testi
- Enfeksiyonun aranması için biyopsi
- Enfeksiyonun cilt altındaki hasarın anlaşılabilmesi için MRI, BT ve ultrason görüntülemesi
Strep A testi
Strep A tanısında 3 farklı test türü kullanılmaktadır. Bu testlerin içerisinde şunlar yer alır.
Hızlı antijen testi
Boğazdan alınan sürüntü örneğine hızlı bir antijen testinin uygulanmasıdır. Bu test ile boğazdaki antijenleri arar. Testin negatif olması ancak şüphenin devam etmesi durumunda boğaz kültürünün yapılması gerekmektedir.
Moleküler testi (polimeraz zincir reaksiyonu veya PCR testi)
Boğazdan alınan sürüntü örneğine uygulanan bir testtir.
Boğaz kültürü
Salgılardan örnek alınabilmesi için bademciklerden örnek alınır. Daha sonrasında numune mikroskop altında incelenmektedir.
Strep A tedavi yöntemleri
Strep A bakterilerinin neden olduğu enfeksiyonlar antibiyotikler ile tedavi edilebilmektedir. Reçete edilecek antibiyotik bakterinin türüne göre değişiklik göstermektedir. Cilt enfeksiyonları için antibiyotikli kremler kullanılırken hap şeklinde antibiyotikler de kullanılmaktadır.
Antibiyotik tedavisinin yararları içerisinde ise şunlar yer almaktadır.
- Komplikasyonların ve ciddi hastalıkların önlenmesi
- Hastalığın süresinin kısalması
- Bakterilerin yayılmasının önlenmesi
- Semptomların en aza indirilmesi
Strep A enfeksiyonlarında reçete edilen ilaçlar içerisinde şunlar yer almaktadır.
- Antibiyotikler (penisilin, amoksisilin, benzatin)
- Alerjisi olan kişiler için (klaritromisin, azitromisin, klindamisin, sefadroksil, sefaleksin)
- Topikal kremler (mupirosin, retapamulin)
Strep A hangi hastalıklara neden olur?
Strep A enfeksiyonları ciddi komplikasyonlarına neden olabilmektedir. Uygulanan antibiyotik tedavileri bu riskin ciddi şekilde düşmesini sağlamaktadır.
Enfeksiyonun yayılması
Strep A bakterilerinin yayılması durumunda aşağıdaki enfeksiyonlar görülmektedir.
- Orta kulak iltihabı
- Bademcik iltihabı
- bakteriyemi
- Sinüzit
- Cilt enfeksiyonları
Enflamatuar reaksiyonlar
Strep A bakterileri aşağıdakiler de dahil olmak üzere inflamatuar hastalıklara neden olabilmektedir.
- Kızıl ateş ve döküntü ile karakterize olan streptokok enfeksiyonu
- Poststreptokokal reaktif artrit
- Böbrek iltihabı
- Eklemlerin, sinir sisteminin ve cildin etkilenmesine neden olan romatizmal ateş
Bazı çalışmalar Strep A bakterilerinin çocuklarda OKB ve tik bozuklukları gibi nöropsikiyatrik sorunların belirtilerinin şiddetlenmesine neden olduğu görülmüştür. Ancak bu nadir görülen bir durumdur ve kesin olarak kanıtlanmamıştır.
Strep A türleri
Strep A bakterileri hafif enfeksiyonların yanı sıra yaşamı ciddi şekilde tehdit eden enfeksiyonlara da neden olmaktadır. Strep A türleri içerisinde şunlar yer almaktadır.
Hafif Strep enfeksiyonları
Hafif enfeksiyon türleri içerisinde şunlar yer almaktadır.
- Cildin derin dokularını hedef alan selülit enfeksiyonları
- Cildin üst katmanlarını etkileyen erizipel
- Ağız ve burun çevresi, kollar ve bacaklarda kabarcıklara ve yaralara neden olan impetigo
- Boğaz ağrısı
- Boğaz ve bademcikleri etkileyen strep boğaz
Şiddetli Strep enfeksiyonları
Strep A birçok farklı enfeksiyona neden olmaktadır. Şiddetli enfeksiyon türleri içerisinde en sık görülen türleri ise şunlar olmaktadır.
- Kan dolaşımı enfeksiyonları olarak tanımlanan bakteriyemi
- Kızarıklık, boğaz ağrısı ve ateş gibi belirtiler ile kendisini gösteren kızıl
- Çoklu organ enfeksiyonları olarak tanımlanan toksik şok sendromu
- Eklemlerde ve kalpte iltihaplı dokuların oluşmasına neden olan romatizmal ateş
- Et yiyen hastalık olarak da adlandırılan nekrotizan fasiit
