Kırmızı göz hastalığı olarak da bilinen konjonktivit, çeşitli bakteri, virüs ve alerji sebebiyle oluşmaktadır. Bulaşıcı özelliğinin bulunmasından dolayı hastaların hijyen kurallarına dikkat etmesi ve kendini toplumdan soyutlaması gerekir.
Konjonktivit Nedir?
Göz küresinin etrafını saran şeffaf tabakanın çeşitli sebeplerle iltihaplanması sonucunda ortaya çıkan konjonktivit, bebeklerde gözyaşı kanalının tam açılmaması sebebiyle oluşmaktadır. Bakteri, virüs, mantar ve kimyasal maddeler ile temas sonucunda oluşabilen konjonktivit, alerji sebebiyle de oluşabilmektedir.
Konjonktivit Nedenleri
Konjonktivite sebep olan virüslerin içerde adenovirüs, varisella zoster virüsü ve herpes simplex virüsü olmaktadır. Virüsler konjonktivitin en sık görülen sebebi olmakla birlikte bulaşıcı özellik taşımaktadır.
Bakteriyel kaynaklı oluşan konjonktivite sebep olan bakteri çeşitleri içinde ise başta Neisseria gonorrhoeae ve Chlamydia trachomatis olmak üzere Staphylococcus aureus, Streptococcus pneumoniae ve Haemophilus influenzae bakterileri olmaktadır. Bakteriyel konjonktivit genellikle çocuklarda yaygın olarak görülmekle birlikte yine bulaşıcı özellik taşımaktadır. Özellikle ekim ile nisan ayları içinde salgın olarak görülebilir.
Konjonktivite neden olan bir diğer etmen ise alerji ise genellikle polen, toz ve çimen gibi sebeplerle meydana gelmektedir. Alerjen maddeler ile karşılaşılması durumunda immunoglobulin E adı verilen antikor üretilmektedir. Bu antikor göz ya da üst solunum yollarında bulunan tabakalardaki mast hücrelerini uyararak enfeksiyon oluşmasına neden olmaktadır.
Konjonktivitin son sebebi ise gözün yabancı bir madde ile temas etmesidir. Bu madde kimyasal olabileceği gibi fiziksel de olabilmektedir. Bu maddeler gözün konjonktiva tabasının çizilmesine ve tahriş olmasına neden olmaktadır. Tahrişe bağlı olan konjonktivit ise birkaç gün içinde iyileşmektedir.
Konjonktivit Belirtileri
Konjonktivitin belirtileri iltihaba sebep olan etmene ya da vücudun verdiği tepkiye göre değişiklik göstermektedir. En sık görülen belirtileri içerisinde ise şunlar bulunmaktadır.
- Gözde akıntı,
- Sulu göz,
- Tek ya da her iki gözde görülen kaşıntı,
- Tek ya da her iki göze görülen kızarıklık,
- Çapaklanma,
Konjonktivit sebebiyle görülen çapaklanmalar özellikle sabahları olmaktadır. Tüm gece boyunca oluşan göz akıntıları çapaklanmaya ve kirpiklerin yapışmasına neden olur. Hastalar gözlerini açmakta zorluk yaşarlar. Bu problemin giderilebilmesi için göz kapaklarının ve kirpiklerin nemlendirilerek çapakların nazikçe alınması gerekir.
Gözlerde meydana gelen akıntını şekli hastalığın sebebi hakkında bilgi vermektedir. Viral veya alerji sebebiyle oluşan konjonktivitte akıntı şeffaf ve su gibi olmaktadır. Bu akıntıya seröz akıntı denmektedir.
Mukoid olarak adlandırılan akıntılar ise ipliksi yapıda olup alerji ve göz tahrişi sebebiyle oluşmaktadır. Bakteri kaynaklı olarak görülen konjonktivitte ise göz akıntıları irinli bir şekilde meydana gelir ve adına pürülan akıntı denmektedir.
Konjonktivitin Risk Grupları
Konjonktivitin her yaştan ve kesimden insanda görülebilmesine rağmen bazı kişiler daha fazla risk altında olmaktadır. Risk gruplarının içerisinde ise şunlar bulunur.
- Uzun aralıklarla değişen lens kullanan kişiler,
- Virüs ve bakteri kaynaklı hastalıkların daha çabuk yayılabildiği kreş, okul ve ofis gibi yerlerde bulunan kişiler,
- Alerjisi olan kişiler,
Konjonktivit Nasıl Teşhis Edilir?
Konjonktivit teşhisi için genellikle hastaların şikayetleri ve bulgular yeterli olmaktadır. Bunun yanında hastanın çevresinde konjonktivit hastasının olup olmadığı, şikayetlerin ne zaman başladığı ve hastanın alerjisinin olup olmadığı gibi sorular da tanının konulmasını kolaylaştırır. Konjonktivit tanısının konulabilmesi için nadiren kültür testine de başvurulmaktadır.
Konjonktivit Tedavisi
Konjonktivit tedavisi hastanın semptomlarını hafifletmeye yönelik yapılmaktadır. Bunun içinde suni gözyaşı, gözün temizlenmesi, ılık ya da soğuk kompres gibi uygulamalar önerilmektedir. Hastalık hastalık süresince lens kullanımından ve göz makyajından uzak durmaları gerekir.
Viral Kaynaklı Konjonktivit Tedavisi
Viral kaynaklı olarak ortaya çıkan konjonktivit tedavilerinde genellikle ilaç kullanımına gerek duyulmamaktadır. Tek gözde başlayan ve birkaç gün içerisinde diğer göze de sıçrayan belirtiler birkaç gün içerisinde kendiliğinden kaybolma eğiliminde olmaktadır. Ancak konjonktivitin sebebinin herpes virüsü olması durumunda antiviral ajanlardan yararlanılır.
Bakteriyel Konjonktivit Tedavisi
Bakteriyel konjonktivitin tedavisinde antibiyotikler kullanılmaktadır. Kullanılan antibiyotikler hastalığın daha kısa süre içinde iyileşmesine yardım etmesinin yanı sıra hastalığın yayılmasını ve belirtilerin kötüleşmesini de engellemektedir. Yetişkinlerde genellikle antibiyotikli göz damlaları kullanılırken çocuklarda kullanım kolaylığı sağladığı için merhemler tercih edilmektedir.
Alerjik Konjonktivit Tedavisi
Alerji sebebiyle ortaya çıkan konjonktivitin tedavisinde belirtilerin yatıştırılması için göz damlalarından yararlanılır. Ayrıca antihistamin göz damlaları da bağışıklık sisteminin verdiği yanıtları hafifletmek için kullanılmaktadır
Konjonktivit Nasıl Önlenir?
Viral ya da bakteriyel kaynaklı olan konjonktivit son derece bulaşıcı özelliktedir. Bu sebeple de insandan insana kolaylıkla geçebilir. Hastalığın salgın haline gelmesinin önlenmesi için ise hastaların uyması gereken bazı aldımlar bulunmaktadır.
- Göz makyajında kullanılan ürünlerin başka biri ile paylaşılmaması,
- Havlu ya da peçete gibi ürünlerin başkaları ile paylaşılmaması,
- Havuz ya da hamam gibi yerlerin kullanılmaması,
- Gözlüklerin temizlenmesi,
- lens kullanımının doktorun tavsiye ettiği süre boyunca bırakılması,
- Yastık kılıfı ve çarşafların sık sık değiştirilmesi,
- Gözden gelen akıntının temiz bir bezle temizlenmesi,
- Eller ile gözlere dokunulmaması,
- Ellerin sık sık en az 20 sn boyunca sabunla yıkanması,
- Sabun bulunmayan ortamlarda en az %60 alkol oranına sahip olan dezenfektanlarla ellerin sık sık temizlenmesi,
