Polip

Polip Nedir?

Polip vücuttaki bir organ içerisinde ya da vücut boşluğunda oluşan büyümedir. Poliplerin önemli bir kısmı iyi huyludur. Bu sebeple de kanser tehlikesi yaratmazlar. Ancak bazı polipler kanser öncesi polipler olmaktadır. Bu sebeple de kansere dönüşebilirler. Son olarak polipler kötü huylu da olabilirler. Kötü huylu olan polipler yayılma eğilimi gösterirler. 

Polip Tanı Kriterleri

Polip belirtileri ile doktora başvurulması durumunda çeşitli yöntemler kullanılarak polip teşhis edilir. Bu yöntemlerin içerisinde gastroskopi, kolonoskopi ya da histeroskopi gibi yöntemler bulunmaktadır. Polip teşhisinde polibin bulunduğu bölgeye göre farklı tanı yöntemleri kullanılmaktadır.

Polip Nedenleri

Polipler hücrelerin anormal büyümesinden dolayı oluşmaktadır. Ancak genel olarak poliplerin belirgin bir nedeni bulunmamaktadır.

Polip Belirtileri

Poliplerin neden olduğu belirtiler bulundukları bölgeye göre değişiklik göstermektedir. Bazı poliplerin neden olduğu belirtiler belirgin olmayabilir. Poliplerin bulunduğu bölgeye göre göstermiş olduğu belirtiler içerisinde şunlar yer almaktadır.

• Kulak poliplerinde görülebilecek belirtiler içerisinde işitme kaybı ve kulaktan kanlı akıntı bulunmaktadır.
  
  
• Servikal poliplerinin belirtileri içerisinde genellikle kanama veya olağan dışı akıntı görülmektedir. Ancak servikal poliplerde genellikle herhangi bir belirtiye rastlanmaz.
  
  
• Kolorektal poliplerde karın ağrısı, ishal, kabızlık veya dışkıda kan görülebilmektedir.
  
  
• Burun poliplerinde baş ağrısı, koku kaybı, burun ağrısı ve geçmeyen soğuk algınlığı hissi bulunmaktadır.
  
  
• Rahim polipleri düzensiz adet kanamasına ve kısırlığa neden olmaktadır.
  
  
• Mide polipleri olan kişilerde ağrı, hassasiyet, bulantı, kusma veya kanama görülebilmektedir.
  
  
• Boğaz poliplerinin neden olduğu belirtiler içerisinde günler ile haftalar içerisinde gelişen boğuk ses bulunmaktadır.
  
  
• Mesane poliplerinin belirtileri içerisinde idrarda kan veya ağrılı ve sık idrara çıkma gibi belirtiler görülmektedir.
  
  
• Endometrial poliplerin belirtileri içerisinde ağır adet dönemleri hamile kalmada zorluk ve adet dönemleri arasında veya ilişkiden sonra kanama görülmektedir.
  
  
• Safra kesesi poliplerinin belirtileri genellikle bulunmaz.
  
  
• Cilt polipleri fibroepitelyal polipler olarak da adlandırılmaktadır. Ayrıca herhangi bir belirtiyi neden olmaz.

Polip Tedavi Yöntemleri

Polip tedavisinde hem belirtilerin hafiflemesi hem de sorunun ortadan kaldırılmasına yönelik yöntemler izlenmektedir. Bunun yanında kanser riskinin azaltılması için poliplerin çıkarılması ya da izlenmesi gerekebilmektedir. Tedavi belirlenirken aşağıdaki noktalara dikkat edilmektedir.

• Polip türü
• Poliplerin büyüklüğü
• Polip sayısı
• Poliplerin kanser olup olmaması

Polip Ameliyatı 

Polip ameliyatları polipektomi olarak adlandırılmaktadır. Polipektomi organların içerisinde ya da vücut boşluklarında gelişen poliplerin çıkarılması için gerçekleştirilen cerrahi bir prosedür. Hem habis hem de iyi huylu poliplere uygulanabilen bir yöntemdir.

Polipektomi ameliyatlarının yapılmasının nedenleri içerisinde şunlar yer almaktadır.

• Semptomlara veya komplikasyonlara neden olması
• Laboratuvar ortamında incelenmelerinin gerekmesi
• Habis ya da kanser öncesi şüphesinin bulunması

Polipektomi İle Hangi Durumlar Tedavi Edilir?

Polipektomi ameliyatı birçok polipin çıkarılması ve incelenmesi amacıyla kullanılmaktadır. Bu amaçlar içerisinde şunlar yer alır.

• Kolon polipleri
• Rahim polipleri
• Mide polipleri
• Safra kesesi polipleri
• Kolerektal kanser
• Rahim ağzı kanseri
• Mide kanseri
• Safra kesesi kanseri

Polipektomi Öncesi

Polipektomi ameliyatlarından önce genellikle özel bir hazırlık gerekmez. Ancak kolon poliplerinin aranması ya da çıkartılması için kolonoskopi uygulanacaksa bağırsakların temiz olması gerekmektedir.

Bu durumda doktorlar işlemden önce bağırsakların temizlenmesine yardımcı olacak ilaçlar önermektedir. Kolonoskopi hazırlığının tamamlanması 24 saat boyunca sürebilir.

Ameliyat sırasında ağrı kesici ilaç seçenekleri konuşulmalıdır. Bunun yanında prosedürü hazırlanması için hastalara damar yolundan IV yoluyla sakinleştirici veya anestezi verilmektedir. Bunun yanında işlem öncesinde ya da sonrasında alınması gereken ilaçlardan reçete edilir.

Basit Polipektomi Ameliyatları Sırasında Ne Olur?

Basit polipektomi endoskopik bir işlem olmaktadır. Bu sebeple de üzerinde ışıklı bir kamera bulunan uzun esnek bir tüp olan bir tür endoskop aracılığıyla işlem gerçekleştirilir. Vücudun farklı bölgelerine girmek için farklı varyasyonlar kullanılır. Örneğin kalın bağırsağın incelenmesinde kolonoskopi kullanılırken rahmin incelenmesi için histeroskopi kullanılmaktadır.

Uzmanlar polipe ulaşmak için endoskopiye anüsten, rahim ağzından veya boğazdan geçirmektedir. Daha sonrasında kamera görüntüleri ekrana yansıtılır. Doktorlar bu görüntüleri polipin konumunu yönetmek de gerekli işlemleri yapmak için kullanılırlar. Bunun yanında organın içinin daha rahat görülebilmesi için şişirilmesi amacıyla endoskoptan karbondioksit gazı da pompalanabilir.

Polipin çıkarılması için endoskop içerisinde küçük aletler yerleştirilmektedir. Polibin kavranması için cerrahi forseps veya kazımak için özel araçlar kullanılmaktadır. Poliplerin hareketsiz bir şekilde kalarak çıkarılmalarının kolaylaştırılması için özel aletler ile dondurulabilir ya da ısıtılabilirler. Farklı alanlardaki farklı polip türlerini çıkarılmasında değişik endoskopi araçları kullanılmaktadır.

Polipektomi ameliyatlarında çevredeki dokuyu kesmeden tabandaki veya saptaki polip çıkarılır. Sonuçta geride az miktarda polip dokusu kalabilir. Kalan bu doku elektrokoter cihazı yardımıyla yakılır. Bu işlem aynı zamanda kanamanın önlenmesinde sağlamaktadır.

Karmaşık Polip Rezeksiyon İşlemi

Bazı polipler çeşitli nedenlerden dolayı basit polipektomi ile çıkartılamazlar. Bu sebepler içerisinde forseps ya da kıskaçla yakalanamayacak kadar düz ya da büyük olmaları bulunmaktadır. Bunun yanında kanser kalıntısı polipin ve onunla birlikte tüm kanserli dokunun çıkarılması için farklı bir yaklaşım gerektirmektedir. Bu farklılıklardan dolayı polip rezeksiyonu uygulanmaktadır. Polip rezeksiyondaki alternatif yaklaşımlar içerisinde şunlar bulunmaktadır.

Laparoskopik cerrahi

Anahtar deliği kesiği adı verilen kesiler ile uygulanan laparoskopik cerrahi minimal invazif cerrahi yöntemlerinden birisi olmaktadır. Poliplere ulaşmak için karın bölgesinden en az iki kesi yapılmaktadır. Bu kesitlerden biri laparoskop için açılırken diğeri ise cerrahi aletler için açılmaktadır.

Endoskopik mukozal rezeksiyon

EMR olarak da adlandırılan endoskopik mukozal rezeksiyon polibin yakalanması için özel bir alet kullanılması açısından basit polipektomiye benzemektedir. Ancak EMR yöntemini polipektomiden ayıran en önemli fark bu yöntemde polipin altındaki mukozanın da kesilmesidir. Daha kolay erişimi sağlanması için polibin kaldırılması gerekir. Bunun içinde polipin altındaki mukozaya salin solüsyonu enjekte edilmektedir.

Endoskopik submukozal diseksiyon

Özellikle büyük veya kanser olduğu düşünülen poliplerin çıkarılması için uygulanan endoskopik submukozal diseksiyon polipin altında yer alan derin submukozal katmanının kesilmesi için elektro cerrahi ve kesme cihazı kullanılan bir işlemdir. Bu yöntem sayesinde daha büyük politiklerin geride doku bırakmadan tek parça halinde çıkarılması mümkün olmaktadır.

Polip ameliyatının faydaları

Poliplerin önemli bir kısmı herhangi bir sorun yaratmaz ve kansere dönüşmez. Ancak kansere dönüşme şüphesi olan poliplere erken müdahale son derece önemlidir. Bu sebeple de poliplerin çıkarılarak analiz edilmesi kanseri mevcut olup olmadığından emin olmanın tek yoludur.

Bunun yanında ameliyat ile doktorlar polibin türü ve değişme ihtimalinin olup olmadığı hakkında daha fazla bilgi sahibi olabilirler. Bu bilgiler ile hastalarının gelecekteki bakımları kolaylıkla planlanabilir.

Polip ameliyatının komplikasyonları

Polip ameliyatlarından sonra hastalarda görülebilecek komplikasyonlar nadir olmakla birlikte şunları içermektedir.

• Kanama
• Enfeksiyon
• Organda sızıntıya neden olan delik ya da yırtık
• Elektrokoter cihazından kaynaklanan transmural yanık

Polip Ameliyatı Sonrası Yaşam

Polipektomi ameliyatlarından sonra hastalar kısa bir süre içerisinde taburcu edilmektedir. Ancak hastaların evlerine ulaşabilmesi için birinin yardımına ihtiyaçları bulunur. Çünkü anestezinin etkisi altında odaklanmada zorluklar yaşanılabilir.

Ameliyat sonrasında işlemden dolayı organda gaz kalabilir. Bu durum hastaların hafif bir rahatsızlık hissetmesine neden olabilir. Bu şekilde etkilenen hastaların ameliyattan sonraki birkaç gün boyunca sindirilmesi kolay olan besinler tüketmesi önerilmektedir.

Polip Türleri

Poliplerin önemli bir kısmı kansere dönüşmez. Ancak bazı türdeki poliplerin kansere dönüşme olasılığı çok daha yüksek olmaktadır. Polipler görüldükleri hücre türüne göre çeşitli türlere ayrılırlar. Bu türlerin içerisinde şunlar yer almaktadır.

Adenomatöz Polipler

Vücutta görülen poliplerin yaklaşık olarak %70'i adenomatöz poliplerdir. Tübüler adenom adı da verilen bu poliplerin küçük bir yüzdesi kanserli hale gelmekle birlikte neredeyse tüm kötü huylu polipler adenomatöz olarak başlar. Bu tür poliplerin kansere dönüşme süreci genellikle uzun yıllar aldığı için düzenli tarama ile kanser riski ortadan kaldırılabilir.

Hiperplastik Polipler

Kansere dönüşme riski açısından son derece düşük olasılık gösteren hiper plastik polipler yaygın görülen polip türlerinden birisidir. Tırtıklı olmalarının yanı sıra küçük boyutlara sahiptirler. Bu polipler boyutlarına ve bulundukları konulara bağlı olarak kansere dönüşebilmektedir. 

Polip Çeşitleri

Polipler bulundukları bölgeye göre çeşitlenmektedir. Polip çeşitleri içerisinde şunlar yer almaktadır.

Endometrial Polip

Rahmin iç tabakasında görülen endometrial polipler genç kadınlarda nispeten daha nadir görülmektedir. Bunun yanında menopozdan sonra da görülme sıklığı azalır. Endometrial polipler rahim kas duvarlarında kötü huylu olmayan büyümeler olan miyomların belirtisi olabilmektedir.

Rahim polipleri olarak da adlandırılan endometriyal polipler rahmin iç duvarına yapışık rahmin içine doğru genişleyen büyümelerdir. Genellikle iyi huylu olan endometrial polipler kanserli ya da kanser öncesi polipler olabileceği için incelenmesi gerekmektedir. Rahim içinde birden fazla polip görülebilir ve genellikle rahim içinde kalırlar.

Safra Kesesi Polipleri

Safra kesesinin iç mukoza zarından dışarı çıkan anormal doku büyümelerine safra kesesi polipleri adı verilmektedir. Genellikle zararsız olan safra kesesi poliplerin farklı bir hastalığın belirtisi de olabilmektedir.

Yaklaşık olarak %5 oranında kansere dönüşebilen safra kesesi polipleri iltihaplanma gibi komplikasyonlara da neden olabilmektedir. Safra kesesi polipleri kendi içerisinde psödopolipler, inflamatuvar polipler, adenomyomatoz, adenom ve malign polipler olmak üzere çeşitli türlere ayrılırlar.

Ses Telleri Polipleri

Ses teli lezyonları olarak da adlandırılan ses telleri polipleri, ses tellerinde oluşan poliplerdir. İyi veya kötü huylu olabilirler. Ses tellerinde görülen polipler sesin değişmesine neden olabileceği gibi konuşman zorluğu yaşanmasına da neden olabilmektedirler.

Sesin tekrar tekrar aşırı ve yanlış kullanılmasından kaynaklanan ses teli polipleri, aynı zamanda tek seferlik aşırı bir bağırmadan dolayı da görülebilmektedir. Genellikle tek bir ses telinde meydana gelirler. Ancak polibin diğer ses telinin sürtmesi ile ek bir polip oluşması söz konusu olabilmektedir.

Bağırsak Polipleri

Kolon polipleri olarak da adlandırılan bağırsak polipleri kalın bağırsağın iç hatlarında ki büyümelerdir. Son derece yaygın olarak görülen kolon poliplerin genellikle zararsızdır. Ancak bazı türlerin tedavi edilmemesi kansere neden olabilmektedir.

Tüm polipler kansere neden olmasa da kolorektal kanserlerin neredeyse tümü poliplerden başlamaktadır. Kolon polipleri kendi içerisinde 3 ana gruba ayrılmaktadır. Bu grupların içerisinde adenomatöz polipler, tırtıklı polipler, hamartomlar ve enflamatuar polipler bulunmaktadır.