Tüp Bağlama

Tüp bağlama nedir?

Doğum kontrol yöntemlerinden birisi olan tüp bağlatma aynı zamanda tüp ligasyonu olarak da adlandırılmaktadır. Gebeliğin önlenmesine yönelik olarak kadınlara uygulanan cerrahi bir prosedürdür. Yumurtalıklar ile rahmi birbirine bağlayan tüpler sayesinde yumurtalıktan her ay atılan yumurtalar fallop tüpleri aracılığı ile rahme ulaşır. Tüplerin bağlanması durumunda ise fallop tüplerinde sperm ile döllenen yumurtanın iletişimi kesilir ve hamilelik önlenir. Tüp bağlatma işleminden sonra kadınlar normal bir şekilde adet görmeye devam ederler. Cinsel hayatlarında da herhangi bir sorun oluşmaz. Bunun yanında gebe kalma riski tamamen ortadan kalkar. 

Tüp bağlatma ameliyatı

Tüp bağlama ameliyatı hem lokal hem de genel anestezi altında uygulanabilen bir işlem olmaktadır. Hastaların sakinleşmesi için damar yolundan anestezik ilaçlar zerk edilir. Genel anestezi altında uygulanacak işlemlerde ise anestezinin hava yolu ile verilebilmesi için boğaza tüp yerleştirilebilir. 

Lokal ya da spinal anestezi uygulamalarında ise karından ya da omurga bölgesinden uyuşturma yapılmaktadır. Bu süre içerisinde hasta uyanık kalır ancak herhangi bir rahatsızlık hissetmez. Ameliyat genellikle 30 dakika sürer. 

Tüp bağlatma operasyonu çeşitleri

Tüp bağlatma operasyonları 3 farklı şekilde uygulanabilmektedir. Bunların içerisinde kapalı yöntem olan laparoskopi, açık yöntem olan laparotomi ve ikisinin arasında kalan mini laparotomi olmaktadır.

Laparoskopi

Tüp bağlatma prosedüründe şu adımlar takip edilmektedir.

• Öncelikle göbek deliğinin altından küçük bir kesi açılır. Bazı vakalarda ise alt karın bölgesinden kesi uygulanmaktadır.
• Daha sonrasında karın bölgesinin şişirilmesi için karna gaz pompalanabilir. Bu sayede cerrah daha geniş bir görüş alanına sahip olur ve çalışmalarını daha kolay bir şekilde gerçekleştirebilir.
• İşlem laparoskop adı verilen ve ucunda kamera ile ışık bulunan bir tıbbi cihaz ile gerçekleştirilmektedir.
• Fallop tüplerinin bulunması ve kesilmesi için ise laparoskop kullanılabileceği gibi ikinci bir tıbbi cihazda kullanılabilir. İkinci bir cihaz kullanılacaksa ikinci bir kesinin açılması gerekir. 
• Tüp bağlatma prosedürlerinde tüpler kesilebileceği gibi bağlanabilir, kelepçelenebilir, bantlanabilir ya da elektrik akımı kullanılarak kapatılabilir.
• Ameliyatın tamamlanmasının ardından kesi yerleri bir veya iki dikiş ile kapatılır ve bölgeye pansuman uygulanır. 

Laparotomi

Laparoskopiye göre çok daha kapsamlı bir ameliyat alan laparotomi işleminde büyük bir karın kesisi uygulanmaktadır. Ameliyattan sonra ise 1- 2 gün hastane yatışı gerekir. Laparotomi operasyonlarında karın bölgesinde 2 ile 5 inç arasında değişen büyüklükte bir kesi açılmaktadır. Daha sonrasında fallop tüpleri bu keşiden dışarı çıkarılır ve kelepçe, bant, halka ya da kesilme yolu ile tüpler kapatılır. Daha sonrasında tüpler yerine yerleştirilir ve kesi yeri kapatılır. 

Ameliyatın açık teknikle uygulanmasından dolayı hastaların iyileşmeleri birkaç haftayı bulabilmektedir. Bu sebeple de bu operasyon tipik olarak sezaryen sırasında uygulanan bir işlem olmaktadır. bunun dışında özellikle gelişmiş toplumlarda kabul gören bir uygulama değildir.

Mini laparotomi

Laparotomi operasyonlarına göre daha küçük bir kesi uygulanan bu işlem genellikle epidural anestezi altında uygulanmaktadır. Vajinal doğumlardan sonra ise doğumdan sonraki 24 saat içerisinde uygulanması tavsiye edilir. Ancak doğum sırasında epidural ya da spinal anestezi yapıldıysa doğum sırasında da uygulanmaktadır.

Doğumdan sonra uygulanan mini laparotomi işleminde ise fallop tüpleri ve rahim göbek deliğinin hemen altına yerleştirir. Doğum dışında mini laparotominin uygulanması durumunda ise kesi kasık kemiğinin hemen üzerinden yapılmaktadır. 

Tüp bağlatma ameliyatına nasıl hazırlanılır?

Ameliyattan önce düzenli olarak kullanılan ilaçlar bulunuyorsa bunun cerraha bildirilmesi gerekmektedir. Bu ilaçların içerisinde bitkisel takviyeler ve reçetesiz kullanılan ilaçlar da dahi olmaktadır. Özellikle kanın sulanmasına neden olan ve bu sebeple de kanamayı arttıran ilaçların bırakılması gerekmektedir. Operasyondan önce gözden geçirilmesi gereken diğer konular ise şunlar olmaktadır.

• Hastada ya da yakın aile bireylerinde lokal ya da genel anesteziye karşı bir alerji durumu varsa bunun cerraha bildirilmesi gerekmektedir.
• Sigara kullanan kişilerin ameliyattan önce sigarayı bırakması gerekir.
• Ameliyattan önceki gece yeme ve içmenin ne zaman bırakılması gerektiği konusunda doktorun bilgilendirmede bulunması gerekmektedir. Genel anestezi alacak hastaların gece yarısından sonra hiçbir şey yiyip içmesi önerilmez.
• İşlem sabahında düzenli olarak kullanılan ilaçları alırken su içilip içilemeyeceği cerraha danışılmalıdır.
• Ameliyat sonrasında giyinmenin kolay olması için ameliyat günü rahat kıyafetlerin tercih edilmesi gerekmektedir.
• Ameliyattan sonra hastane yatışı olmayacaksa hastanın eve götürülmesini sağlayacak kişilerin ayarlanması gerekir.

Tüp bağlatma operasyonundan sonra ne olur?

Ameliyattan sonra hastanın anestezi etkisi altından çıkması için izleme odasına alınmaktadır. Hastaların sıvı tüketebildikleri anda ise damar yolu kapatılacaktır. Hastaların önemli bir kısmı operasyondan sonraki birkaç saat içerisinde taburcu olmaktadır. 

Hastaların evde karşılaşabileceği durumlar içerisinde ise şunlar yer almaktadır.

• Ameliyattan sonra yavaş yavaş normal beslenme düzenine geçilebilir.
• Ameliyat sonrasında hastaların bir miktar ağrı ya da rahatsızlık hissetmesi normaldir. Bunun yönetilebilmesi için cerrah gerekli ilaçları reçete edecektir.
• Ameliyattan sonraki birkaç gün omuz ağrısı olabilir. Bu durum karın içerisinde pompalanan gazdan kaynaklanmaktadır. Bir süre uzanmak acının hafiflemesini sağlayacaktır.
• Kesi bölgesinin birkaç gün kuru kalması gerekir.
• Banyo ve pansuman konusundan cerrah tarafından yapılan bilgilendirmenin takip edilmesi gerekmektedir. 
• Bazı operasyonlardan sonra dikişlerin alınması gerekebilir. Bunu dışında kontrol randevularının da aksatılmaması gerekmektedir.
• Ameliyattan sonraki birkaç gün içerisinde hastalar günlük rutinlerine geri dönebilirler.
• Ameliyattan sonraki birkaç hafta ağır kaldırılmamalıdır. Bunun dışında diğer zorlu aktivitelere ne zaman geri dönüleceğini cerrah belirleyecektir. 
• Ameliyattan sonra cinsel ilişki için 1 hafta beklenmesi gerekir. 

Eğer aşağıdaki durumlar söz konusu olursa derhal cerrah ile görüşülmesi gerekmektedir.

• Artan ağrı
• İlaçla geçmeyen ağrı
• Herhangi bir drenaj, kızarıklık ya da şişlik
• Ateş
• Kusma ve mide bulantısı
• Baş dönmesi
• Bayılma nöbetleri

Tüp bağlatma kimler için uygundur?

Günümüzde birçok kadın tüp bağlatma işlemini tercih etmektedir. İşlemin bu kadar çok popüler olmasının nedenleri arasından ise şunlar yer almaktadır.

• Hayatının geri kalanında çocuk sahibi olmak istememek
• Diğer doğum kontrol yöntemlerinin yan etkilerinin yaşanması
• Gebeliği kadın için riskli olması
• Kadında ya da partnerinde çocuğa geçmesi istenmeyen genetik bir bozukluğun bulunması

İleriki zamanlarda hamilelik isteyip istemediğinden emin olmayan kadınlar için tüp bağlatma ameliyatları önerilmemektedir. Çünkü bu işlemden geri dönüş zorlu olmaktadır. 

Tüp bağlatmanın yan etkileri

Tüp bağlatma işleminden sonra hastalarda hafif bir karın ağrısı ve yorgunluğun olması beklenen bir durumdur. Bunun yanında ameliyatın yan etkilerini kullanılan anestezi türü belirlemektedir. Tüp bağlatma ameliyatından sonra en sık görülen yan etkiler içerisinde ise şunlar yer alır.

• Baş dönmesi
• Omuz ağrısı
• Boğaz ağrısı
• Mide bulantısı
• Şişkinlik
• Karın krampları

Tüp bağlatma operasyonlarının avantajları

Tüp bağlatma operasyonlarının modern toplumlarda bu kadar çok tercih edilmesinin nedenleri içerisinde şunlar yer almaktadır.

• Tüp bağlatma operasyonları %99 oranında gebelikten korunma sağlamaktadır. 
• Uygulanan kişileri ömür boyu gebeliğe karşı korur
• Hormonal olmayan bir doğum kontrol yöntemidir. 
• Adetlerin etkilenmesine neden olmaz. 
• Menopozun etkilemez
• Yumurtalık kanseri riskini %40 oranında azaltır. 

Tüp bağlatma operasyonlarının dezavantajları

Tüp bağlatma yöntemi kadınların hayatları boyunca gebe kalamamasına neden olmaktadır. Bu sebeple de kadınların karar almadan önce dikkatli bir şekilde düşünmeleri gerekir. Bu şekilde karar alınmaması durumunda ise karşılaşılacak dezavantajlar içerisinde şunlar yer almaktadır.

• Yapılan araştırmalarda tüp bağlatma operasyonu olan kadınların %12’si işlemden pişman olduğu görülmüştür.
• Araştırmalar bu işlem için 30 yaşının beklenmesi gerektiğini gösterir. 
• Tüp bağlatma ameliyatı tersine çevrilebilen bir işlemdir. Ancak bu işlem son derece pahalıdır ve her zaman başarı sağlanamaz.
• Tüp bağlatma operasyonu son derece güvenli olsa da cerrahi prosedür riskleri taşır.

Tüp bağlatma komplikasyonları

Tüp bağlama operasyonları son derece güvenlidir. Ancak uygulamanın cerrahi prosedür olmasından dolayı bazı komplikasyonlar görülebilmektedir. Bu komplikasyonların içerisinde ise şunlar yer alır.

• Kötü kokulu vajinal akıntı
• Düzensiz kanama
• Keşiden irin ya da kan gelmesi
• Pelvik ya da karın ağrısı
• Ameliyat sırasında diğer organların yaralanması
• Nadir olarak görülse de fallop tüplerinin bağlanması başarılı olmaz ve fallop tüplerinde hamilelik gelişir. Dış gebelik olarak da adlandırılan bu durum son derece ciddidir.

Tüp bağlama sonrası sendrom nedir?

Tüp bağlama sonrası sendrom her hastada görülen bir durum değildir. Ancak görülen yaygın belirtileri içerisinde şunlar yer almaktadır.

• PMS
• Menopoz belirtileri
• Anormal kanama
• Adet gecikmesi
• Regl dönemi boyunca kramp girmesi
• Baş ağrısı
• Cinsel ilişki sırasında ağrı
• Pelvik ağrı
• Sırt ağrısı

Tüpler bağlandıktan sonra hamile kalınır mı?

Tüp bağlama operasyonlarından sonra hamile kalma olasılığı son derece düşüktür. Yapılan araştırmalarda ameliyattan sonraki 10 yıl içerisinde hamile kalma olasılığı %0,4 ile %1 arasında değişiklik göstermektedir. 

Tüp bağlama menopozu tetikler mi?

Tüp bağlama operasyonlarından sonra kadınlar normal rutininde adet görmeye devam ederler. Bu sebeple de operasyon menopoza neden olmaz. Diğer bir yandan tüp bağlama operasyonundan önce düzensiz adet döngüsüne sahip olan kadınların bu düzenleri ameliyattan sonra da devam edecektir.