Akciğer dokularında ki hücrelerin kontrolsüz bir şekilde çoğalmasıyla oluşan bir hastalık olarak yerini almaktadır. Bu kontrolsüz çoğalma, hücrelerin çevresindeki dokuları sararak ya da akciğer dışındaki organlara yayılarak metastaz oluşturabilmektedir. WHO ( Dünya Sağlık Örgütü ) raporuna göre akciğer kanseri tüm dünyada kanser riskleri arasında en sık görülen ve en sık ölüme götüren kanser türü olarak gözlemlenmiştir. Tüm dünyada her yıl yaklaşık 1,6 milyon kişinin ölümüne neden olmaktadır.
Ölüm oranı oldukça yüksek olan bu kanser çeşidinde dünya genelinde sigara içme alışkanlıklarında bağlı olarak değişkenlik göstermektedir. Dünyada akciğer kanseri şu anki konumda bir salgın hastalık olarak kabul edilmiştir. Günümüzde bir salgın türü olan bu hastalık erkeklerde, daha çok görülmektedir. ABD’de 1987’den bu yana kadınlarda akciğer kanseri birinci öldürücü kanser olarak gözlemlenmektedir. 1996'da ABD’de yaklaşık olarak 64,000 kadın akciğer kanserinden, yaklaşık olarak 44,000 kadın meme kanserinden hayatını kaybetmiştir. ABD’de akciğer kanseri vakalarındaki 1990’lardaki artış, kadınlarda 1960’lardan sonra ortaya çıkan ve yaygınlaşan sigara içme alışkanlığındaki hızlı artışa bağlı olduğu düşünülmektedir.
ABD dışındaki oldukça gelişmiş ülkelerde de hızla gelişen akciğer kanseri birinci neden olarak gözlemlenmektedir. Genel olarak tüm dünya ortalamasını göz önünde bulundurduğumuzda erkeklerde birinci, kadınlarda meme kanserinden hemen sonra ikinci sırada olduğu bilinmektedir. Dünya Sağlık Örgütü 1985 yılında gelişmekte olan tüm ülkelerde 300,000 kadının sigaraya bağlı hastalıklardan hayatını kaybettiği, bunun %21,1’inin akciğer kanserine bağlı ölümlerin olduğunu bildirmiştir.
Oysa geçmişte yer alan akciğer kanseri 20.yüzyılın başında son derece ender rastlanan bir hastalık olarak gözlemleniyordu. Geçmişte ve günümüzde yer alan tütünün sigara haline dönüşmesi ve tüketiminin herkes tarafından büyük bir hızla yaygınlaşması sonucu 1940’larda akciğer kanseri salgını ortaya çıktığı bilinmektedir. Bu akciğer hastalığı salgını etkisini, tüm dünyada, hızla artan bir şekilde devam etmektedir.
Akciğer Kanseri Nedenleri
Günümüzde oldukça sık görülen akciğer kanserinin başlıca nedeni sigaradır. Çünkü yaklaşık olarak tüm akciğer kanserlerinin %80-90’ı yalnızca sigaraya bağlı fonksiyonlarla gelişmiştir. Akciğer riski kişiden kişiye değişkenlik göstermektedir. Çünkü kişilerde sigara içme süresi, toplam içilen sigara, ilk başlama yaşı ve tüketilen sigaranın tipine göre değiştiği gözlemlenmektedir. Sigara içen bir kadının akciğer kanserine yakalanma riski içmeyen bir kadına nazaran 1,5-153 kat daha fazla olduğu yapılan çalışmalar sonucu ortaya çıkmıştır. Bunun yanı sıra aynı miktar sigaraya maruz kalan kadınların erkeklere oranla 1,5-3 kat daha fazla akciğer kanserine yakalanma riskleri olduğu gözlemlenmiştir. Günlük hayatta aktif kullanılan sigaradan sonra akciğer kanserinin en önemli ikinci risk faktörü ise pasif sigara maruziyeti ya da diğer adlarıyla çevresel sigara maruziyeti ya da duman altı olmaktan geçmektedir. Ayrıca pasif sigara maruziyetinin tek başına ortalama 1,2-1,3 kat riski arttırdığı gözlemlenmiştir.
Akciğer kanserinde genetik risk taşıyıcılığı da göz önünde bulundurulmalıdır. Çünkü ailede herhangi birinin akciğer kanseri olması, kişinin akciğer kanserine yakalanma riskini arttırdığı gözlemlenmektedir. Ailede akciğer kanseri olan ve hayatında hiç sigara içmemiş bir kadının akciğer kanseri riski 2,8 kat artmış iken; ailede akciğer kanseri olmayan ve sürekli sigara kullanan bir kadında bu risk 11,3 kat artmış olarak gözlemlenmiştir.
En Belirgin Nedenleri
- Kullanılan tütün ürünleri
- Asbest
- Radon
- Akciğerde skar
- İnorganik arsenik
- Kronik İntertisyel
- Halojen eterler
- Hava kirliliği
- Radyoizotoplar
- Ağır metaller
- Nikel
- Krom
- Vitamin A ve B eksikliği
- Hardal Gazı
Akciğer Kanseri Ne Sıklıkta Ortaya Çıkar?
Küçük hücreli akciğer kanseri akciğer kanseri tipleri içerisinde en hızlı artış gösteren kanser tipi olarak bilinmektedir. Bu tip akciğer kanserinin oluşumunu tetikleyen en önemli faktör sigara kullanımından kaynaklanmaktadır. Günümüzde var olan Adenokanser insanlarda en sık görülen akciğer kanseri olarak gözlemlenmiştir.
Akciğer Kanseri Belirtileri
- Geçmeyen öksürük
- Göğüs ağrısı
- Solunum sırasında hırıltı
- Nefes darlığı
- Hışıltı sesleri duyma
- Öksürükle kan ya da kanlı balgam çıkarmak
- Boyunda ve yüzde şişlikler
- Ses kısıklığı
- İştahsızlık, halsizlik ve ani kilo kayıpları
- Kol ve omuz ağrısı
- Egzersiz yapmada zorlanma
- Kemik ağrısı
- Yutarken zorlanma ve takıntı hissi
- Düzensiz kalp atımları
- Anemi (kansızlık)
- Lenfadenopati
- Ateş
- Göz kapağında düşme, göz içinde çökme
- Yüzde dolgunluk ve kızarma
- Cilt ve cilt altı nodülleri
- Sarılık
Yukarıda yer alan semptomlardan herhangi birinin gözlemlenmesi sonucu hiç vakit kaybetmeden bir cerraha başvurmaları gerekmektedir.
Akciğer Kanseri Tedavi Yöntemleri
Günümüzde oldukça sık rastlanan akciğer kanserli hastalarda çeşitli tedavi seçenekleri yerini almaktadır. Klinik tedavi açısından birincil akciğer kanserleri küçük hücreli kanserler olarak bilinmektedir ( KHAK). Bir diğer tür olan küçük hücre dışı akciğer kanseri ( KHDAK) olarak kanser türleri ikiye ayrılırlar. Akciğer kanserinde hücre tipinin belirlenmesi, tedavi planlanması ve prognozu açısından büyük önem taşımaktadır.
Hastalığın evresi ve histolojik tipini belirledikten sonra, hastanın yaşı ve durumu da göz önünde bulundurularak tedavisi planlanmaktadır.
Küçük hücreli dışı akciğer kanseri tedavisi
Teşhisi konmuş küçük hücreli dışı akciğer kanserinde metastatik hastalık saptanmayan, olguların büyük bir çoğunluğunda cerrahi tedaviyle şifalı kür uygulaması denenmektedir.
Küçük hücreli akciğer kanseri tedavisi
En sık görülen ve en tehlikeli safraya gelmiş kanser türü arasında yerini almaktadır. Hastalık çok sınırlı bir evrede ise cerrahi tedavi uygulanırken, vakaların oldukça büyük olgulara ulaşması durumunda kemoterapi uygulamasına geçilmelidir.
