Amfizem

Amfizem Nedir?

Akciğer yapısında yer alan alveollerin zarar gördüğü bir hastalık olan amfizem, akciğerdeki hava değişiminin sekteye uğramasına neden olur. Amfizem hastaları özellikle egzersiz sırasında zorlanmaktadır. Amfizem hastalığı akciğerlerin elastikiyetini kaybetmesine neden olur. Amfizem ve kronik bronşit KOAH hastalığının iki temel alt tipini oluşturmaktadır.

Amfizem akciğerlerin etkilediği bölgelere göre alt gruplara ayrılmaktadır. Bu alt tipler şunlar olmaktadır.

Paraseptal Amfizem

Amfizemin bu alt türünde akciğerin kenar bölgelerinde yer alan alveoller zarar görür.

Sentrilobüler Amfizem (Sentriasiner Amfizem)

Akciğerin üst loblarında yer alan alveollerin etkilendiği amfizem türüdür.

Panlobüler Amfizem

Hem paraseptal hem de sentrilobüler amfizemin bir arada görülmesidir.

Amfizem Belirtileri

Sigara içen kişilerde amfizem belirtilerinin başlaması genellikle 45 ile 60 yaş arasında görülmektedir. Ancak akciğerlerdeki yıkım daha erken dönemlerde başlar. Amfizemi olan hastalarda nefes alıp vermeye yardımcı olan kasların daha fazla çalışması gerekmektedir. Bu sebeple de hastalar daha çabuk yorulurlar. Bundan dolayı da hafifi bir egzersiz sonrasında dahi nefes alıp vermede zorluk yaşarlar.

Amfizem hastalığının ilk belirtisi genellikle nefes darlığı olmaktadır. Bunun yanında erken dönem amfizem hastalarında görülen belirtiler şunlar olmaktadır.

• Göğüs sıkışması,
• Göğüste ağrı,
• Sürekli öksürük,
• Hırıltılı solunum,

Amfizemin ilerlemesi durumunda ise hastalarda görülen belirtiler şunlar olmaktadır.

• Kilo kaybı,
• Baş ağrısı,
• Tekrarlayan akciğer enfeksiyonları,
• Yorgunluk,
• Dudaklarda ve tırnaklarda görülen morarma,
• Uyku problemleri,
• Depresyon,
• İştah kaybı,

Amfizemin Nedenleri

Amfizemin en sık görülen iki sebebi bulunmaktadır. Bunlardan ilki sigara kullanımıdır. Sigara kullanan kişilerde amfizem normal popülasyona göre 6 kat daha fazla görülür.

Amfizemin bir diğer sık görülen nedeni ise AAT eksikliği olmaktadır. Sağlıklı kişilerin kanlarında bulunana proteinlerden birisi olan AAT’nin temel görevi beyaz kan hücrelerinin vücudun sağlıklı dokularına zarar vermesinin önüne geçmektir. Beyaz kan hücrelerinin vücuttaki görevi ise enfeksiyonun önlenmesini sağlamaktır. Bazı kişilerde AAT genetik faktörlerin de etkisiyle daha az bulunmaktadır. Bu durumda beyaz kan hücrelerinin akciğerlerinin dokusuna zarar verme durumu söz konusu olmaktadır.

Hem sigara kullanan hem de AAT eksikliği olan kişilerde ise amfizem riski ciddi ölçüde artmaktadır. AAT eksikliği görülen kişilerde karaciğer sorunlarının da görülmesi muhtemeldir.

Amfizemin diğer sebepleri arasında pasif içicilik bulunmaktadır. Ayrıca hava kirliliğine maruz kalınması dolayısıyla solunan irritan maddelerin de amfizemin gelişiminde etkili olduğu bilinmektedir.

Amfizem Nasıl Teşhis Edilir?

Hastanın amfizem belirtilerinin bulunması tanı alabilmesi için yeterli değildir. Hastaların tanı alabilmesi için detaylı fiziksel muayenenin yanı sıra bazı tanı testlerinin de uygulanması gerekmektedir. Hastaların kesin tanı alması genellikle akciğer fonksiyon testleri ile olmaktadır.

Akciğerlerin çalışma kapasitelerinin test edildiği bir diğer test ise spirometri olmaktadır. Bunların yanında bilgisayarlı tomografi ya da röntgen gibi görüntüleme yöntemlerinden de yardım alınır.

Amfizem Tedavisi

Amfizem tamamen tedavi edilemeyen bir hastalıktır. Amfizemin sebep olduğu yıkım geri dönüştürülemez. Bu sebeple de amfizem tedavisi hastalığın ilerlemesinin durdurulması ve hastaların semptomlarının azaltılması amacıyla uygulanmaktadır.

Akciğer Rehabilitasyonu

Akciğer rehabilitasyonuna hastalara doğru nefes alma teknikleri öğretilmektedir. Hastaların yeni tekniklere uyum sağlaması ve alışkanlık haline getirilebilmesi için düzenli egzersizler uygulanır. Akciğer rehabilitasyonu sayesinde hastaların nefes darlığı gibi şikayetlerinin azalması sağlanır.

Beslenme Terapisi

Amfizem hastalığının ilk dönemlerinde bulunan hastalarının önemli bir kısmı ideal kilolarının zerinde bulunmaktadır. Bu  sebeple de bu hastaların ideal kilolarına ulaşarak daha rahat nefes almaları sağlanır.

Hastalığın ilerleyen dönemlerinde ise hastalarda yeme bozuklukları görülmeye başlar. Bu sebeple de hastalar hızlı bir şekilde kilo kaybeder. Hastaların ideal kilolarına geri dönmeleri için de beslenme terapileri uygulanır.

Oksijen Desteği

İleri amfizem olan hastaların kanlarında bulunan oksijende ciddi düşüşler görüler. Bu sebeple de oksijen desteğine ihtiyaç duyarlar. İleri amfizem hastalarının büyük kısmı 24 saatlik oksijen desteğine ihtiyaç duymaktadır. Bu sebeple de ev tipi oksijen cihazlarına ihtiyaç duyarlar.

Akciğer Kapasitesi Küçülten Amfizem Ameliyatı

Bu ameliyatta amfizemin sebep olduğu hasarlı dokular çıkarılmaktadır. Bu sayede geriye kalan sağlıklı akciğer dokusu daha verimli bir şekilde çalışmaya devam eder.

Akciğer Nakli

Akciğerde meydana gelen hasarın çok büyük olduğu durumlarda ve tedavi seçeneği kalmayan hastalarda akciğer nakli uygulanmaktadır.

Amfizemin Komplikasyonlarından Korunmak İçin Yapılması Gerekenler

Sigarayı bırakmak hem genel sağlığın düzelmesini hem de amfizemin ilerlemesinin durdurulması için önemli bir etkendir.

Amfizem ile birlikte yaşanılan nefes darlığı egzersiz yapmayı güçleştirmektedir Ancak hastaların hareket etmekten vazgeçmemeleri gerekir. Çünkü düzenli egzersiz akciğer kapasitesini artırmaktadır.

Amfizem hastalarının kendilerini soğuk havalarda korumaları gerekmektedir. Çünkü soğuk havalar solunum yollarının daralmasına neden olur. Bu sebeple de soğuk havalarda dışarı çıkması gereken hastaların maske gibi önlemler alması gerekir.

Amfizem hastalarında akciğer enfeksiyonları sıklıkla görülmektedir. Bu sebeple de hastaların zatürre aşılarını düzenli olarak yatırmaları gerekir. Amfizem hastaları kendilerini grip ve nezle gibi hastalıklardan korulamalıdırlar. Bu sebeple özellikle grip sezonunda kalabalık ortamlarda bulunmamaları gerekir.

Amfizem Beslenme

Amfizem hastalığının erken evrelerinde bulunan hastalar genellikle ideal kilosunun üzerinde olan hastalardır. Hastaların fazla kilolu olmaları nefes almalarını zorlaştırmaktadır. Bu sebeple beslenmeleri düzenlenmeli ve kişiye uygun olarak hazırlanan beslenme programları ile ideal kiloya geri dönülmesi gerekmektedir.

Amfizem hastalığının ileri evrelerinde ise hastalar ciddi bir şekilde kilo kaybederler ve bağışıklık sistemleri zayıflar. Bu hastaların da sağlıklı beslenme alışkanlıkları ile ideal kilolarına geri dönmeleri ve beslenme ile bağışıklık sisteminin desteklenmesi gerekmektedir.