Aort Kapak Darlığı Nedir?
Aort kapağı açıklığının kapanarak kan akışının engellenmesine aort kapağı darlığı denilmektedir. Aort stenozu olarak da adlandırılan bu durum kalbin daha güçlü bir çalışmasına neden olmaktadır. Kalbin olması gerekenden daha güçlü atması durumunda ise kalbin sol ana pompalama odağında duvar kaslarının kalınlaşmasına neden olmaktadır. Kapağın daralması sebebi ile ana artere giden kan miktarında da azalma görülür.
Aort Kapağı Daralmasının Belirtileri
Aort kapağı daralması genellikle herhangi bir belirti göstermemektedir. Bu sebeple de rutin muayene sırasında keşfedilir. Aort kapağı daralması sadece bir kez ve ilerlerken semptomlar oluşturmaktadır. Eğer hastalık semptomatik aşamaya geldiyse şiddetli bir daralma söz konusu olur. Hastalığın belirti göstermesi durumunda ise hastalarda şu semptomlar görülür:
- Bayılma,
- Enerji yokluğu,
- Efor sırasında göğüste ağrı hissedilmesi,
- Nefes alma güçlükleri,
- Zayıf nabız,
- Atrial ventriküler fibrilasyon,
- Kardiyomegali,
- Kalp çarpıntısı ya da anormal ritim,
- Kalp mırıltısı,
Bebeklerde ve çocuklarda görülen aort kapağı daralması farklı semptomlar göstermektedir. Bu semptomlar; kolay yorulma, iyi yememe, kilo verememek olmaktadır. Ciddi vakalarda bebeklerde önemli solunum güçlükleri görülür. Hafif vakası olan bebeklerde ise büyüdükçe durum ciddileşebilir.
Aort kapak darlığı dereceleri
Yetişkinlerde aort kapak alanı 3- 4 cm olmaktadır. Hemodinamik belirtilerin görülebilmesi için ise bu alanın yaklaşık olarak dörtte bire inmesi gerekmektedir.
1. Derece Hafif
Birinci derece aort kapak darlığı genellikle belirti vermez ve herhangi bir tedavi uygulanmaz. Bu hastalar izlemede kalır.
2. Derece Orta
Bu aşamada bazı belirtiler görülmeye başlar. Ancak hastalar halen tedavi uygulanmadan izlemeye devam edilir.
3. Derece Ciddi
Üçüncü derece aort kapağı darlığı en ciddi klinik tabloyu sergilemektedir. Ciddi sağlık sorunları ortaya çıkar ve cerrahi müdahale gerekmektedir.
Aort Kapağı Daralması Nedenleri
Aort kapağı darlığının en sık görülen sebebi kalp kapağında kalsiyum birikimidir. Kalsiyum birikiminin sebebi ise ateroskleroz olmaktadır. Bunun yanında doğumsal anormallikler sebebiyle de aort kapağı daralması görülebilir.
Aort kapağı darlığının diğer nedenleri ise;
- Dejeneratif hastalıklar,
- Mönckeberg hastalığı,
- Biküspit aorta,
- Akut eklem romatizması,
- Paget hastalığı,
- Kronik böbrek yetmezliği,
- Ksantomatöz tendinal hiperkolesterolemi olmaktadır.
Genetik
Aort kapak darlığı doğumdan itibaren görülebilen bir hastalıktır. Bunun gerçekleşmesi durumunda ise aort kapakları düzensiz bir şekilde oluşmaktadır. Aort kapağı darlığı ile dünyaya gelen çocuklarda genellikle şu düzensizliklere sahip olmaktadırlar:
- Broşlar tamamen açılıp kapanmayacak kadar kalın olması,
- Broşların düzgün ayrılamıyor oluşu,
- Her üç broşta da mevcut olmaması,
Romatizmal Ateş
Kalp kapağı sorunlarının en sık görülen nedenlerinden olan romatizmal ateş, aort kapak darlığına da neden olmaktadır. Streptococcus bakterilerinin sebep olduğu bu hastalık aynı zamanda bulaşıcıdır.
Kapakçıkların Kalsifikasyonu
Aort kapağı darlığı sıklıkla yaşlı yetişkinlerde görülmektedir. Aort kapak skarlarından kaynaklı olarak oluşan kalsifikasyon genellikle 60 yaşından sonra başlar ve etkiler 70 ile 80 yaş arasında görülür.
Aort Kapağı Darlığının Etkileyen Risk Faktörleri
Bazı risk gruplarında aort kapağı darlığı daha fazla görülmektedir.
Cinsiyet
30 ile 60 yaş arasında ki erkeklerde aort kapak darlığı daha sık görülmektedir.
Genetik
Yanlış biçimlenmiş ya da üç yaprakçıktan az olan çocuklarda daha sık rastlanılan bir hastalıktır.
Hastalık
Romatizmal ateş kalp kapaklarında önemli sorunlar yaratabilmektedir. Hastalığın sebep olduğu hasarlar içinde koroner arterler, valfler ve kalp dokusu hasarları görülmektedir.
Aort Kapağı Daralması Nasıl Teşhis Edilir?
Aort kapağı darlığının tanı alabilmesi için göğüs grafisi, elektrokardiyografi ve ekokardiyografi gibi tetkikler uygulanmaktadır. Darlığın derecesinin belirlenebilmesi için ise kardiyak kateter yöntemi uygulanır.
MRI
İç vücut yapılarının ayrıntılı bir şekilde görüntülenmesini sağlayan MRI ile aort kapağı daralması net bir şekilde görüntülenebilir.
CT Taraması
Vücudun iç yapılarının enine kesit görüntülerinin elde edildiği bu yöntem hastalığın tanısında da kullanılmaktadır.
Akciğer Röntgeni
Kalp, akciğer, solunum yolları, kemik ve damarların görüntüsü alınarak tanının desteklenmesi sağlanır.
Ekokardiyogram
Kalbin video görüntülerinin alınmasını sağlayan bir yöntemdir.
Kalp Kateterizasyonu
kalpteki tıkanmalarının belirlenmesi için özel bir boya kullanılarak gerçekleştirilen bir tanı yöntemidir.
Aort Kapağı Daralması Tedavisi
Aort kapağı daralmasının tedavisi ameliyat ile mümkün olmaktadır. Bazı hastalarda ameliyat ile daralmanın genişletilmesi sağlanırken bazı hastalarda ise kalp kapağı değişimi yapılmaktadır. Bunun yanında hastalığın nedenine bağlı olarak da ilaç tedavilerinden yararlanılabilinir.
İlaç Tedavileri
Aort kapak darlığında kullanılan ilaçlar hastalığın tedavi edilmesini sağlamasa da hastaların yaşadıkları semptomların azalamasına yardımcı olmaktadır. Kullanılan ilaçlarda ilk grup antibiyotikler olmaktadır. Romatizmal ateşin ve enfeksiyonların ilerlemesinin durdurulması için uygulanmaktadır.
Tansiyon ilaçları ise kan basıncının düşürülmesi amacı ile kullanılan ilaçlar olmaktadır. Bazı hastalarda kan inceltici ilaçlar gerekli olabilmektedir. Son olarak anti ritmik ilaçlar kalp ritimlerinin düzenlenmesi için kullanılmaktadır.
Aort Kapak Darlığı Ameliyatları
Hasar görmüş olan valfin tedavisi için çeşitli yöntemlerden yararlanılmaktadır. Kullanılan minimal invaziv yöntemine valvüloplasti denmektedir. Bu teknikte kateter adı verilen yumuşak ve ince bir tüp ile yapılmaktadır. Prosedürün uygulanması ise kasıkta bulunan ana arterden girilerek yapılmaktadır. Ucunda balon bulunan bir kateter ile kalba kadar ilerlenilir ve balon burada şişirilir. Valfin açılması sağlandıktan sonra ise kateter çıkarılır.
Eğer hasar görmüş olan valfin çıkarılması gerekiyorsa o zaman açık kalp ameliyatı uygulanır. Bu ameliyatta hastaların hasarlı valflerinin yerine mekanik ya da domuzdan elde edilen bir valf takılır. İyileşme süresi son derece uzun olmaktadır.
Ameliyatın Özeti
Ameliyatın Süresi: 2-4 saat
Anestezi Yöntemi: Genel
Hastanede Yatma Süresi: 5-7 Gün
İşe Dönme Süresi: 6-8 Hafta
Tedavinin Uzun Süreli Etkileri
Aort kapağı daralması tedavileri son derece başarılı sonuçlar elde etmektedir. Bu sebeple e uzun vade de hastaların genel sağlıkları önemli ölçüde iyileşme göstermektedir.
Aort Kapağı Darlığında Yaşam Biçimi Değişiklikleri
Eğer aort kapağı darlığı doğuştan gelen bir durum değilse o zaman yaşam tarzınızda yapacağınız bazı değişiklikler kalbin yükünü azaltarak daha sağlıklı olmanızı sağlayabilir. Bunun için hastaların gitmesi gereken değişiklikler şunlardır.
- Düzenli egzersiz yapmak,
- Doymuş yağ oranının düşük olduğu bir diyet uygulamak,
- Sigaradan uzak durmak,
- İdeal kiloda bulunmak,
- Ağız hijyenini sağlamak,